2.4. Bellek (Dikkat ve Algı) Güçlendirme Teknikleri
2.4.2. Oyun ve Fiziksel Etkinlik Kartları
Oyun Sebzelerden sevdiklerim; havuç, domates, oyun. Meyvelerden sevdiklerim; elma, Ģeftali, oyun. Bence en iyi besin oyun. Çünkü hiçbir Ģey yemesem bile bazen oynarken doyuyorum. Ġsmail UYAROĞLU
İlkokullarda yer alan "Oyun ve Fiziki Etkinlikler" dersinde temel yaklaşım; çocukların gerçekleştirebildiklerini tekrar etmelerini sağlamaktır. Gerçekleştiremedikleri için zorlamak değil, gerçekleştirebileceklerinin peşinde olmalarını sağlamaktır. 2012-2013 eğitim dönemi itibariyle uygulanmasına karar verilen yeni eğitim sistemine göre eğitim süreci ve yapısı 4 yıl ilkokul, 4 yıl ortaokul ve 4 yıl lise olmak üzere 12 yıl olarak düzenlenmiş, ilkokula başlama yaşı da 66 aya (5.5 yaşa) çekilmiştir. İlkokul düzeyi temel eğitim olarak tasarlanmıştır. Eğitim sisteminde gerçekleştirilen son düzenlemelere göre özellikle ilk ve orta okullarda okutulacak dersler, bu derslerin içerikleri ve ders saatlerinde ciddi değişiklikler oluşturulmuştur. İşte bu derslerden birisi de ilkokulların haftalık ders çizelgelerinde yer alan "Oyun ve Fiziki Etkinlikler" dersidir. Haftalık ders çizelgesinde dikkate değer en önemli noktalardan birisi "Oyun ve Fiziki Etkinlikler" dersinin haftalık ders saati açısından Türkçe ve Matematikten sonra üçüncü sırada olduğudur (Topkaya, 2012, s.1).1
Yeni ders çizelgelerinin kabulü ile öğretim programlarında yeniden yapılanma süreci başlamıştır. Bu kapsamda Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından 1-4. sınıflar için "Oyun ve Fiziki Etkinlikler" dersi öğretim programı hazırlanmıştır. Bu ders, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı'nın ilgili kurur kararı gereği 1. sınıflarda 2012-2013 eğitim öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlanmış, 2., 3. ve 4. sınıflarda ise aşamalı olarak uygulamaya geçilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin gireceği dersin işlenişinde "Fiziksel Etkinlik Kartları" (FEK) ve "Oyun Oynuyorum Derleme Kitapçığı" kullanılmaktadır. FEK'de ve kitapçıkta öğrencilerin fiziksel, sosyal ve psikolojik gelişimlerini sağlayacak oyunlar yer almaktadır. Ayrıca kartlarda öğretmenlerin rahatlıkla kullanmaları için gerekli
1Bknz. Ġlkokullar ve Ortaokullar Haftalık Ders Çizelgesi
44
açıklamalara yer verilmiştir. Bu kartlarda önerilen oyunlar sınıfta, okul bahçesinde veya çok amaçlı salonlarda oynanabilecek türden oyunlar olduğunu belirtmişlerdir. Kartlarda yer alan oyunlar ve fiziki etkinlikler hazırlanırken engelli öğrencilerin katılacağı oyunlar özellikle vurgulanmıştır. "Oyun Oynuyorum Derleme Kitapçığı" ise öğretim programındaki sınıf düzeyi kazanımlarına yönelik oyun ekinliklerinden oluşmaktadır. "Oyun ve Fiziki Etkinlikler Öğretim Programı" üç gelişim ve öğrenme alanı üzerine tasarlanmıştır. Bunlar (Topkaya, 2012, s.17-18):
Hareket Yetkinliği Aktif ve Sağlıklı Yaşam
Kişisel , Sosyal ve Düşünme Becerileri'dir.
Öğretim programının tasarlanmış olduğu söz konusu bu gelişim ve öğrenme alanları aşağıdaki şekilde boyutlandırılmıştır (Topkaya, 2012, s.18-19):
Hareket Yetkinliği Gelişim ve Öğrenme Alanı Temel Hareket Becerileri
Temel Hareket Kavramları Oyun Stratejileri ve Kavramları Aktif ve Sağlıklı Yaşam
Aktif ve Sağlıklı Yaşam Kavramları Aktif ve Sağlıklı Yaşam Uygulamaları Kültürel Birikimimiz ve Değerlerimiz Kişisel, Sosyal ve Düşünme Becerileri
Kişisel Beceriler: - Kendini tanıma ve farkında olma - Uyum, yönetim ve başa çıkma - Bireysel sorumluluk
- Kendine güven - Zaman yönetimi - Eğlenme
Düşünme Becerileri (Bilgiyi Edinme ve Kullanma):- Gözlem
- Hedef belirleme - Planlama
45
- Uygulama - Bilgi işleme - Değerlendirme - Yansıtma Sosyal Beceriler (Çevreyle Uyum): - İletişim becerileri
- İşbirliği
- Adil oyun (fair play) - Sosyal sorumluluk - Liderlik
- Farklılıklara ve çevreye saygı
Uygulama konumunda olan öğretmenler için bir öğretim programından en önemli beklenti, programın uygulama içeriği ve eğitim pratiğine yansıyabilme niteliğidir.
Ġlkokul 2. Sınıf "Oyun ve Fiziki Etkinlikler" Ders Kazanımları: 1. Yer değiştirme hareketlerini artan bir doğrulukla yapar.
2. Yer değiştirme hareketlerini vücut, alan farkındalığı ve hareket ilişkilerini kullanarak yapar.
3. Dengeleme hareketlerini artan bir doğrulukla yapar.
4. Dengeleme hareketlerini vücut, alan farkındalığı ve hareket ilişkilerini kullanarak yapar. 5. Nesne kontrolü gerektiren hareketleri artan bir doğrulukla yapar.
6. Nesne kontrolü gerektiren hareketleri alan farkındalığı, efor ve hareket ilişkilerini kullanarak yapar.
7. İki ve daha fazla hareket becerisini birleştirerek artan doğrulukta uygular. 8. Verilen ritim ve müziğe uygun bireysel ve grupla nesneli/nesnesiz dans eder.
9. Temel ve birleştirilmiş hareket becerilerini içeren eşli ve küçük gruplarda basit kurallı oyunlar oynar.
46
10. Temel hareket becerilerini uygularken tekniğe ait dikkat edilmesi gereken özellikleri söyler.
11. Vücut bölümlerinin ve tamamının hareketlerini açıklar.
12. Efor kavramına göre vücudunun nasıl hareket edeceğini açıklar.
13. Oyunda basit stratejileri ve taktikleri oyun kuralları doğrultusunda kullanır.
14. Sağlıklı olmak ve sağlığını geliştirmek için oyunlara ve fiziki etkinliklere neden katılması gerektiğini açıklar.
15. Fiziksel uygunluğu oluşturan kavramları açıklar.
16. Çeşitli oyun ve fiziki etkinlikler ile fiziksel uygunluk boyutlarını ilişkilendirir.
17. Oyun ve fiziki etkinliklere katılırken sağlığını korumak için dikkat etmesi gereken unsurları açıklar.
18. Oyun ve fiziki etkinliğe katılımda kendisi için güvenlik riski oluşturan unsurları açıklar.
19. Çevresindeki imkanları kullanarak oyun ve fiziki etkinliklere düzenli olarak katılır.
20. Fiziksel uygunluğunu destekleyici oyun ve fiziki etkinliklere katılır.
21. Oyun ve fiziki etkinliklerde güvenlik riski oluşturmayan davranışlar sergiler.
22. Milli bayramlar/belirli gün ve haftaların kutlanışına rontlar, halk dansları, oyun ve dans etkinlikleri yoluyla isteyerek katılır.
23. Kültürümüze ait basit ritimli dans adımlarını küçük grupla yapar. 24. Eşli ve küçük gruplarla geleneksel çocuk oyunlarımızı oynar.
25. Oyun ve fiziki etkinliklerde kendisi ve başkaları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar.
26. Oyun ve fiziki etkinliklerde farklılıklara karşı anlayış ve hoşgörü gösterir. 27. Oyun ve fiziki etkinliklerde işbirliğine dayalı davranışları gösterir. 28. Doğada oyun ve fiziki etkinliklere katılırken çevreye duyarlılık gösterir.
29. Aktif ve sağlıklı yaşam davranışı geliştirmek için çeşitli ekipman ve teknolojileri tanır (Topkaya, 2012, s.20-22).
47
"Oyun ve Fiziki Etkinlikler Öğretim Programında" üzerinde durulması gereken dikkate değer ilk nokta ilkokul 1. sınıf düzeyine yönelik kazanımların 66 ay çocuklarının genel gelişim düzeylerinin üzerinde olduğudur. Bu yaştaki çocukların bu seviyedeki kazanımlara yönelik oyun ve fiziki etkinlikleri gerçekleştirebilmeleri pek olası görünmemektedir. Oyun ve fiziki etkinlikler dersi öğretim programının uygulanabilirlik boyutunu program değerlendirme yaklaşımlarından birisi olan "erişiye ve ürüne göre" değerlendirmeye çalıştığımızda söz konusu öğretim programı için en önemli sorunun sınıf düzeyi kazanımlarının, sınıf düzeyi ders süreçleri öğrenmelerini göz ardı edebileceğine ilişkindir. Çünkü öğretim programında yer alan kazanımlar, ulaşılması sürece bağlı, uzun erimli öğretim hedeflerini yansıtmaktadır. Sonuçta, bu bağlamda oyun ve fiziki etkinlikler dersi öğretim programı genel çerçevesi ve içeriği göz ardı edilmeden kazanımlar ders süreçleriyle de ilgili olarak düzenlenmelidir (Topkaya, 2012, s.24-25).
Oyun ve fiziki etkinlikler ders uygulamalarına dönük yaşanan en önemli sorun, çerçevesi çok geniş olarak ifadelendirilmiş olan söz konusu bu psikomotor kazanımların planlanması ve etkinlikler içinde uygulanması boyutundadır. Çünkü öğretim programının çerçevesini çizdiği kazanımlar ders düzeyi kazanımları şeklinde değil, öğretim dönemlerine yönelik uzun erimli gelişim ve öğrenme sürecini ifade eden kazanımlardır. Dolayısıyla ders süreci kazanımlarının çok ötesinde geniş bir içerik taşımaktadır. Bu durum oyun ve fiziki etkinlikler derslerinde bazı hareket becerilerinin dikkate alınmamasına yol açmaktadır (Topkaya, 2012, s.27).
Kazu ve Aslan (2014)'ın oyun ve fiziki etkinlikler dersinin birinci sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirdiği (Elazığ ili örneği) çalışmalarında elde edilen bulgulara göre öğretmenler; oyun ve fiziki etkinlikler dersinin kazanımlarının öğrencilerin gelişimlerine ve bu dersin ders kitabının öğrencilerin seviyesine uygun olmadığını, bu derste daha çok etkinlik olarak dengeleme hareketlerini yaptırdıklarını ve ölçme değerlendirmede gözlem formu kullandıklarını, araç-gereç eksikliğinden dolayı sorun yaşadıklarını belirtmişlerdir. Araştırma sonucunda ortaya çıkan bulgulara dayalı olarak; oyun ve fiziki etkinlikler dersine yönelik hazırlanan ders kitabının öğrenci seviyelerine uygun hazırlanmasının yararlı olacağı, okullarda oyun ve fiziki etkinlikler dersinde kullanılabilecek araç-gereçlerin temin edilmesi, öğretmenlere oyun ve fiziki etkinlikler dersi öğretim programına yönelik hizmet içi eğitim verilmesi gibi öneriler geliştirilmiştir.
48
Ġlkokul 2. (7-8 yaĢ) Sınıf Öğrencilerinin Oyun ve Fiziki Etkinliklerle Ġlgili GeliĢim Özellikleri:
1. Denge kaybı olmaksızın geriye doğru yer değiştirme hareketlerini güvenli ve hızlı yapabilirler.
2. Verilen çeşitli ritimlere uygun farklı hız ve yönleri kullanarak yer değiştirme hareketlerini yapabilirler.
3. Müziğe uygun olarak verilen sürede çeşitli yer değiştirme hareketlerini birleştirerek gösterebilirler.
4. Bir ya da iki ayak ile başlayarak sıçrar ve konabilirler.
5. Yakalama oyunlarında (başkalarından kaçarken ya da başkalarını yakalarken) takip etme, kaçma ve kurtulma/aldatma becerilerini gösterebilirler.
6. Durmaksızın öne doğru düzgünce yuvarlanabilirler.
7. Vücudun çeşitli bölümlerini simetrik ve asimetrik olarak kullanarak anlık statik denge gösterebilirler.
8. Elleri koyarak amuda giriş pozisyonu gösterebilir ve ayakları ile dengeli konabilirler. 9. Ayağın iç ve dış yüzeyini kullanarak havadan gelen topa veya yerdeki topa yavaşça vurabilirler.
10. Baş üstünden atış tekniğini kullanarak topu sertçe yana veya diğer tarafa atabilirler. 11. Yavaş atılan topu uygun el pozisyonu kullanarak tutabilirler.
12. Denge kaybı olmadan el ya da ayakla topu sürekli olarak sürebilirler.
13. Raket ile birden fazla topa vurabilirler. 14. Kendi çevirdiği iple sürekli atlayabilirler.
15. Basit sırada hareket formları, seviyeleri ve yol (yönleri) kavramlarını birleştirerek gösterebilirler.
16. Atlama, sıçrama, galop ve kaymayı olgun hareket formunda gösterebilirler. 17. Tüm eklemlerini tam hareket açıklığında hareket ettirebilirler.
18. Tırmanmada kendi vücut ağırlığını kontrol edebilirler.
49
20. Dengeleme, yer değiştirme ve nesne kontrolü gerektiren hareketleri içeren çeşitli etkinliklere katılabilirler.
21. Çeşitli becerilerde benzer hareket kavramlarını fark edebilir/tanımlayabilirler.
22. Arkadaşları ile oynadıkları oyunlarda/etkinliklerde uygun davranışları açıklayabilirler. 23. Oyun ve fiziki etkinlik sırasında vücudundaki değişiklikleri tanımlayabilirler.
24. Oyun ve fiziki etkinliklerde güvenli ve kontrollü hareket etmenin nedenlerini açıklayabilirler.
25. İşbirliği ve paylaşmanın yararlarını anlayabilir ve bunlara değer verebilirler.
26. Oyun ve fiziki etkinliklerde mücadele, başarı ve başarısızlık durumlarındaki duygularını kontrol edebilirler.
27. Oyun ve fiziki etkinlik ortamlarında diğerlerine karşı nazik davranabilirler (Housner, 2009).
Deney Grubuna Uygulanan Bazı Oyunlar:
Kurbağa YürüyüĢü: Her çocuk ellerini yere koyar. Ayaklarını dizlerden kırarak dört ayak üstünde dururken önce iki ayağını öne sıçratır sonra iki elini öne koyarak ilerler.
Ayı YürüyüĢü: Gövde öne bükülür, avuçlar yere değdirilir, baş yukarı kaldırılır.
Lokomotif KoĢusu: Çocuklar birbirinin ardına dizilir, ellerini birbirinin omzuna koyarlar, kopmadan koşmaya başlarlar.
At Arabası KoĢusu: İki çocuk kol kola girer, boşta kalan ellerini arkaya uzatır, üçüncü bir çocuk at arabası sürücüsü olur ve onların ellerini arkadan tutar. Bu şekilde üçü birden koşar.
Çömel Kurtul: Bir ebe seçilir, diğer çocuklar oyun alanına serbestçe dağılırlar, ebe çocuklardan birini yakalamaya çalışır. Yakalanmak üzere olan çocuk çömelirse yakalanmaktan kurtulur, çömelmeden yakalanırsa ebe olur. Oyun böyle devam eder. Top Sürme: İki gruba ayrılan çocuklara yumuşak toplar verilir ve daha önceden belirlenen alan içinde çizilen ve çok uzun olmayan geniş aralıklı iki çizgi arasında ayakla top sürmeleri istenir.
50
Kovalama Oyunu: Oyunun başında bir "ebe" kovalayıcı olarak belirlenir. Ebe, kendisinden kaçan diğer oyunculardan birini yakalamaya çalışır, yakalanan oyuncu ebe olur. Bu oyun ebe sayısı arttırılarak oynanabilir, ayrıca alan sınırlaması da yapılabilir.
YardımlaĢarak Yakalama Oyunu: Yakalanmakta olan bir oyuncu başka bir oyuncuyu yardımına çağırır. Herhangi bir oyuncu gelip onun elinden tutacak olursa eşler yakalanmaktan kurtulurlar. Yakalanma tehlikesi geçince eşler ayrılıp tekrar oyundaki bireysel yerlerini alırlar.
Yer DeğiĢtirme Oyunu: Eşit sayıdaki oyuncular, oyun yerinin durumuna göre 30-40 m uzaklıkta belirlenen çizgiler üzerinde karşılıklı yerleşirler. Öğretmenin verdiği komutla oyuncular bir hattan diğerine koşarak yer değiştirirler. Hedefe önce ulaşan ve ilk önceki durumuna gelen takım birincidir. Oyun takımlara puan verilerek değerlendirilir. Oyun yalnızca ayakta değil değişik pozisyonlarda da dikkat, reaksiyon, sürat ve beceriyi arttıracak tarzda uygulanabilir. Çarpışmaların engellenmesi için koşu yönleri belirlenir. Aletsiz KoĢu Stafet YarıĢları: Oyuncular eşit sayıda gruplara ayrılarak, sınır çizgisinin gerisinde arka arkaya dizilirler. Her takımdan ilk oyuncu eşit uzaklıktaki belirli bir hedefe kadar koşar veya engelin etrafından dolaşır, tekrar geri gelir ve ikinci oyuncunun öne uzatılmış eline vurur. Sıranın diğer oyuncuları da aynı şekilde koşarlar. Koşuyu ilk tamamlayan takım oyunu kazanır.
Bayrak KoĢusu: Her grubun ilk oyuncusu çıkış yapar, belirlenen uzaklığı koşarak geçer, bir sonraki oyuncuya elinde taşıdığı nesneyi vererek grubun sonuncusu olarak yerini alır. Bir grubun son oyuncusu tekrar yerine geldiğinde koşuyu bitirmiş demektir.
Elden Ele Atma: Derin kolda sıralanmış eşit sayıdaki iki grup birbirlerine paralel olarak dururlar. Komutla sıranın önündeki oyuncu elindeki topu başının üzerinden arkasındakine verir. O da arkasındakine aktarır. Böylece top en arkadaki oyuncuya gelir. Grubun en sonundaki oyuncu top kendisine geldiğinde koşarak sıranın önüne geçer ve topu başının üzerinden arkasındakine aktarır. Oyun böylece devam eder. Hangi grup başlangıçtaki diziliş şeklini daha önce alırsa galip ilan edilir.
Mendil Kapmaca: Bir ebe seçilir ve oyuncular iki eşit sayıda gruba ayrılır. Ebe sahanın ortasında yerini alır ve elinde mendil tutar. Gruplar ise karşılıklı olarak sahanın yan çizgilerinin arkasında geniş kolda tek sıra olurlar. Oyuncular numaralandırılır. Öğretmen bir numara söyler ve o numaralı oyuncular koşarak gelip mendili kapmaya ve grubunun bulunduğu çizgiden geçirmeye çalışırlar. Bunu başardıklarında grupları bir puan kazanır.
51
Ama çizgiyi geçmeden diğer oyuncuya yakalanırsa rakip grup bir puan kazanmış olur. En çok puan alan grup oyunu kazanır.
Engeli AĢ ve UlaĢ: Bir ebe seçilir. Ebenin görevi kaçan kişiye ulaşmak ve onu yakalamaktır. Diğer oyuncular ellerini arkadan bağlamış vaziyette ebeyi vücuduyla engellemeye çalışırlar.
Bowling: Oyuncular iki eşit gruba ayrılırlar ve derin kolda arka arkaya sıralanırlar, her grup için onar adet içi su dolu şişeler belli bir mesafede dizilir. Grubun ilk oyuncuları ellerindeki topları yuvarlayarak şişeleri devirmeye çalışır. En çok şişeyi deviren takım birinci olur (Topkaya, 2012, s.88-111).
Uygulamada Kullanılan Oyun Oynuyorum Derleme Kitapçığındaki 2. Sınıf Oyunları: Kıvrımlı KoĢu: Oyun oynanacak alana düz bir çizgi çizilir. Bu çizginin üzerine belirli aralıklarla top/huni koyulur. Öğrenciler bu topların arasından kıvrılarak geçerler. Topların bitiminde geriye döner ve aynı şekilde kıvrımlı koşuyla başladıkları yere gelirler. Öğrenciler birkaç uygulama yaptıktan sonra iki grup halinde yarışma şeklinde oynayabilirler.
Sekerek Yer Kapmaca: Ebe seçilir, öğrenciler geniş bir daire oluştururlar. Her öğrencinin ayaklarının çevresine bir daire çizilir. Ebe ortada durur. Daire içinde buluna öğrenciler birbirleriyle işaretleşerek yer değiştirirler. Yer değiştirmek için gidişler tek ayakla ve seke seke yapılır. Ebe de yer değiştirenlerden birinin yerini kapmak için zıplayarak boş daireye doğru gider. Kimin yeri kapılırsa ebe o kişi olur. Oyun bu şekilde devam eder.
Don-Çözül: Sınırları belirlenmiş mekanda öğrenciler serbestçe dolaşırlar. Öğretmen (sağ ya da sol elini kaldırarak) değişik yönergeler vererek hareket etmelerini söyler. Öğrenciler hareketi yaparken öğretmen "don" der. Öğrenciler hareketsiz kalırlar, "çözül" dediğinde yeni komuta göre hareket etmeye başlarlar.
Ayak Ayak Yürüme: Bir ayağın burnunu öteki ayağın topuğunu değdirerek yapılan yürüyüştür. Bu oyunda öğrenciler yaklaşık bir metre arayla arka arkaya dizilirler.Yerin durumuna göre ikişerli ya da üçerli olabilir. Oyun başladığında her öğrenci kollarını iki yana açar ayak ayak yürür. Yürüme yolundan ayrılan, ayak ayak yürümede yanlış yapan ya da dengesi bozulan olduğunda oyun tekrar başlar.
52
Elden Ele EĢya Verme: Öğrenciler iki gruba ayrılırlar. Gruplar arka arkaya aynı hizada otururlar. Başlama komutuyla ellerindeki ekipmanı baş üzerinden geriye elden ele verirler. Aynı şekilde ekipmanı arkadan öne doğru elden ele gönderirler. Önce tamamlayan grup alkışlanır.
Havuç: Öğrenciler iki gruba ayrılırlar. Havuca ulaşabilmek için oyun oynanacak mekanın değişik yerlerine engeller koyulur. Her grup öğretmenin "başla" komutu vermesiyle sıçrayarak atlama, yuvarlanma, koşma, zıplama vb. gibi engellerden geçerek havuca ulaşması ve aynı yoldan geri gelmesi gerekir. En çok sepetine havuç toplayan grup kazanır. Dört Kere Zıpla, Üç Kere El Çırp: Öğrenciler ayakta daire şeklinde dururlar. Oyunu yöneten öğrenci elinde tuttuğu ekipmanları arkadaşlarına göstererek elinde gösterdiği eşyaların sayısı kadar el çırpmalarını ister. Oyunun ikinci turunda gösterilen iki ekipmanın birincisinde zıplaması, ikincisinde el çırpması istenir. Daha sonraki aşamalarda el çırp, ayağını vur, çömel gibi yönergelerle oyuna devam edilir.
Eski Minder: Öğrenciler oyun mekanında toplanırlar. Aralarından bir öğrenci yere çömelir. Diğer öğrenciler etrafında el çırpıp tekerleme söyleyerek dönmeye başlarlar. Ortadaki gönüllü bir konu seçer ve öğrenciler o konuyla ilgili taklit duruşları yaparlar, yapamayan öğrenci ortadakinin yerine geçer.
Tünel Oyunu: Öğrenciler iki gruba ayrılırlar. Her grubun öğrencileri arka arkaya derin kolda yerleşerek bacaklarını açıp tünel oluştururlar. En arkadaki öğrenci düdük sesiyle bacaklar arasından arkadan öne doğru sürünerek geçer ve en öne yerleşir. En arkada kalan öğrenciler aynı şekilde bacaklar arasından geçerek öne ilerlerler. Bütün öğrencilerin tünelden geçmeleri ile oyun sonuçlanır. Tüneli ilk bitiren grup kazanır.
Dediğimi Yap: Öğrenciler gruplara ayrılır. Herkes sırayla lider olur ve diğer arkadaşlarına komut verir. Komutu verirken önce kendi adını kullanarak "Ali diyor ki" diyerek oyuna başlar. Örneğin "Ali diyor ki kafanızı kaşıyın." Diğer öğrenciler söyleneni yapmaya çalışır, yanlış yapan oyundan çıkar. En son kişi kalana kadar oyuna devam edilir. Son kalan kişi lider olur. Lider olan öğrenci yeni komutu verecek kişi olur.
Dünya ve Uzay: Öğrenciler arasından bir ebe seçilir. Ebe olan kişi diğer öğrencileri yakalamaya çalışır. Yakalanan öğrenciler, ellerini duvara yaslarlar. Bu şekilde köprü yaparlar. Yakalanmayan öğrenciler, köprünün altından geçip yakalanan arkadaşlarını kurtarmaya çalışırlar. Kurtulan öğrenciler tekrar kaçmaya başlar. Ebe olan öğrenci, bütün öğrencileri yakalayınca başka bir öğrenci ebe olur (örn. en son yakaladığı kişi olabilir).
53
Çömel Kurtul: Bir ebe seçilir, diğer çocuklar oyun alanına serbestçe dağılırlar, ebe çocuklardan birini yakalamaya çalışır. Yakalanmak üzere olan çocuk çömelirse yakalanmaktan kurtulur, çömelmeden yakalanırsa ebe olur. Oyun böyle devam eder. Ġpin Altından Geç: Karşılıklı iki öğrenci ipi tutarlar. Oyuna başlarken ip 40-50 cm yukarıdan tutulur. Daha sonra yavaş yavaş indirilir. Yere en yakın ipe değmeden geçen öğrenci başarılı olur.
Stafet YarıĢları: Oyuncular eşit sayıda gruplara ayrılarak, sınır çizgisinin gerisinde arka arkaya dizilirler. Her takımdan ilk oyuncu eşit uzaklıktaki belirli bir hedefe kadar koşar veya engelin etrafından dolaşır, tekrar geri gelir ve ikinci oyuncunun öne uzatılmış eline vurur. Sıranın diğer oyuncuları da aynı şekilde koşarlar. Koşuyu ilk tamamlayan takım oyunu kazanır.
Çöp Toplama: Birkaç ekipman oyun alanının değişik yerlerine saklanır. Öğrencilerden saklanan bu ekipmanları belirli bir zaman içinde bulmaları istenir. Öğrenciler birlikte hareket ederek en kısa sürede bulmaya çalışırlar.
Ġstop: Öğrenciler daire oluştururlar. Oyunu başlatmak için öğrencilerden biri ebe olur. Ebe öğrencilerden birinin adını söyleyerek topu havaya atar. Top yere düşerken adı söylenen öğrenci topu havada yakalarsa başka birinin adını söyleyerek topu yeniden havaya atar. Topu havada tutamayan öğrenci topu yerden eline aldığında "istop" diye bağırır. Kaçışan öğrenciler de "istop" dendiği anda oldukları yerde durmak zorundadır. Bu durumda ebe