Faktör Analizi

Ölçeğin güvenilirliği temel bileşen analizi (principal component analysis) yardımıyla incelenmiştir. Ölçeğin faktör yapısının değerlendirilmesinde öncelikle Kaiser-Meyer-Olkin örneklem yeterliliği analizi yapılmış, örneklem yeterli bulunmuştur (.88). Barlett’s test yardımıyla verinin temel bileşen analizine uygunluğu değerlendirilmiş, Barlett’s test anlamlı çıktığından verilerin sayısı analize uygun bulunmuştur. Sonrasında, eigenvalue yardımıyla varyansın %66’sını açıklayan 5 faktör olduğu görülmüştür. Faktör analizi için Keiser normalizasyonlu Varimax analizi yapılmıştır. Faktör analizi de maddelerin 5 faktörde toplandığını doğrulamıştır.

Tablo 9: Faktör Analizi Bulguları Futbol Kulüplerinde Kurumsal İmajı Etkileyen Faktörler

1 2 3 4 5 Toplam

Sosyal Sorumluluk Faktörü

Kulübün toplumsal fayda amaçlı yaptığı faaliyetler .728 Kulübün bünyesinde kurulan dernekler-vakıflar aracılığıyla

gerçekleştirilen toplumsal yardım faaliyetleri .855

Kulüp yöneticilerinin, futbolcularının ve teknik ekibinin

sosyal yardım kampanyalarına dahil olmaları .755

Kurumsal Felsefe Faktörü

Futbol kulübünün değerleri, ritüelleri, hedefleri ve vizyonu .615

Futbol kulübünün tarihi _.754

Futbol kulübünün taraftar kültürü _.727

Kurumsal Davranış Faktörü

Kulüp başkanının kim olduğu ya da kulüp başkanının

taraftarlara ve topluma karşı davranışı .781 Kulüp teknik direktörünün ve futbolcularının taraftarlara ve

topluma karşı davranışları

.876

Kulüp yöneticilerinin ve çalışanlarının taraftarlara ve

topluma karşı davranışları .772

Görsel Tasarım ve Kurumsal İletişim Faktörü Kulübün logosu, amblemi, ismi, renkleri _.739 Futbol kulübünün stadyumu, spor tesisi, kulüp binası gibi

yapılarının mimari ve görsel tasarımı .794 Kulüp ürünlerinin ve kurumsal malzemelerinin tasarımı _.788 Kulübün medya, toplum ve diğer paydaşlarla kurduğu

iletişim tarzı .502

Futbol kulübünün medyada yer alan haberleri-iletileri .499 Kulüp tarafından kurulan/ hazırlanan TV kanalı, gazete,

dergi gibi mecralardaki yayınları .552 Kurumsal Kalite ve Ün Faktörü

Kulübün lisanslı ürünlerinin kalitesi _.455 Futbol kulübünün kadrosunun kalitesi _.766 Kulübün sergilemiş olduğu güzel futbol- performans _.633

Kulübün sportif başarısı _.819

Kulübün ulusal-uluslararası çapta tanınırlığı _.822 Futbol kulübünün kamuoyu nezdindeki ünü .735 Kaiser-Meyer-Olkin örneklem yeterliliği .88

Cronbach alfa katsayısı _.91

Faktörlerin güvenilirliği .84 _{.70 .85 .83 .87}

KMO and Bartlett's Test Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy. ,884 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 3859,467

df 210 Sig. ,000

Maddeler incelendiğinde literatürün de farklı faktörlere ait olarak önerdiği maddelerin birlikte gruplandığı görülmüştür. Bu doğrultuda 7 faktöre göre hazırlanan anket ölçeğinin faktörleri 5 faktörde birleşmiştir. Ölçeğin tamamı için Cronbach alfa katsayısı .91 olarak bulunmuştur.

Sosyal sorumluluk faktörünü açıklayan üç madde bulunmaktadır. Bunlar; ''Bir futbol kulübünün toplumsal fayda için yapmış olduğu etkinlikler (sosyal sorumluluk projeleri) o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün bünyesinde kurulan dernekler ve vakıflar aracılığıyla gerçekleştirilen toplumsal yardım faaliyetleri o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'' ve ''Bir futbol kulübünün yöneticilerinin, futbolcularının ve teknik ekibinin sosyal yardım kampanyalarına dahil olmaları o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'' itemlerinden oluşmaktadır. Sosyal sorumluluk faktörü maddelerinin tümü 0.40'ın üzerinde değerlerle faktör içerisinde yoğunluk göstermektedir. Bu faktörün güvenilirliği .84 olarak bulunmuştur.

Kurumsal felsefe faktörü, ''Bir futbol kulübünün değerleri, ritüelleri, hedefleri ve vizyonu o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün tarihi o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'' ve Bir futbol kulübünün taraftar kültürü o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'' olmak üzere üç maddeden oluşmaktadır. Maddelerin faktör içerindeki yoğunluğu 0.40'ın üzerindedir. Kurumsal felsefe faktörünün güvenilirliği .70 olarak bulunmuştur.

Kurumsal davranış faktörü üç maddeden oluşmakta olup bu maddelerin faktör içerisinde yoğunluğu 0.40 değerinin üzerindedir. Bu faktörün maddeleri şunlardır: ''Bir futbol kulübünün başkanının kim olduğu ya da kulüp başkanının taraftarlara ve topluma karşı davranışı o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün teknik direktörünün ve futbolcularının taraftarlara ve topluma karşı davranışları o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün yöneticilerinin ve çalışanlarının taraftarlara ve topluma karşı davranışları o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.''. Kurumsal davranış faktörünün güvenilirliği .85 olarak bulunmuştur.

Kurumsal kimliğin bileşenlerinden görsel tasarım ile kurumsal iletişim, faktör analizinde tek faktör olarak çıkmaktadır. Görsel tasarım ve kurumsal iletişim faktörü; ''Bir futbol kulübünün logosu, amblemi, ismi, renkleri gibi görsel unsurları o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün stadyumu, spor tesisi, kulüp binası gibi yapılarının mimari ve görsel tasarımı o futbol kulübü hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün lisanslı ürünlerinin ve kurumsal malzemelerinin tasarımı o futbol kulübü hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün medya, toplum ve diğer paydaşlarla kurduğu iletişim tarzı o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün medyada yer alan olumlu haberleri-iletileri o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'' ve ''Bir futbol kulübü tarafından kurulan/ hazırlanan TV kanalı, gazete, dergi gibi mecralardaki yayınları o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'' olmak üzere altı maddeden oluşmaktadır. Maddelerin faktör içerisindeki yoğunluğu 0.40 değerinin üzerindedir. Bu faktörün güvenilirliği .83 olarak bulunmuştur.

Kurumsal kalite ile kurumsal ün, maddeleri faktör analizinde tek faktör olarak yer almaktadır. Kurumsal kalite ve ün faktörü; ''Bir futbol kulübünün pazara-satışa sunduğu lisanslı ürünlerinin kalitesi o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün sergilemiş olduğu güzel futbol- performans o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün kadrosunun kaliteli olması (teknik ekip ve futbolcular) o kulüp hakkında olumlu bir

izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün kadrosunun kaliteli olması (teknik ekip ve futbolcular) o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'', ''Bir futbol kulübünün kadrosunun kaliteli olması (teknik ekip ve futbolcular) o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'' ve ''Bir futbol kulübünün kamuoyu nezdindeki ünü o kulüp hakkında olumlu bir izlenime sahip olmamı sağlar.'' maddelerinden oluşmaktadır. Maddelerin faktör içerisindeki yoğunluğu 0.40'ın üzerindedir. Faktörün güvenilirliği .87 olarak bulunmuştur.