3.2. Bulgular ve Yorumlar
3.2.2. Etnik Köken Kaynaklı Nefret Söylemi
Etnik köken kaynaklı nefret söylemi kategorisi dil, ten rengi ve ırk gibi farklılıkların temele alındığı nefret içerikli paylaĢımlardan oluĢmaktadır. PaylaĢımlardan nefretin iki Ģekilde oluĢtuğu tespit edilmiĢtir. Ġlk olarak cumhurbaĢkanı adaylarının, siyasi parti liderlerinin ya da siyasi parti taraftarlarının sahip olduğu etnik kökenleri üzerinden oluĢmaktadır. Ġkinci olarak ise herhangi bir etnik kökene yöneltilen nefretin cumhurbaĢkanı adayıyla, siyasi parti liderleriyle ya da siyasi parti taraftarıyla bağdaĢtırılarak gerçekleĢtiği görülmektedir.
667 nefret söylemli paylaĢım arasından bu kategoriye ait 32 paylaĢım tespit edilmiĢtir. Tespit edilen 32 paylaĢım cumhurbaĢkanı adaylarına, siyasi partilere, ittifaklara, hangi partiye yöneldiği belli olmayan nefret ve birden çok kiĢiye ya da partiye yönelik nefret söylemi kategorilerine aittir. Etnik köken kaynaklı nefret söylemi ana kategorisinde siyasi parti liderleri ve siyasi parti taraftarlarına yönelik herhangi bir nefret söylemi içeriğine rastlanmamıĢtır.
32 paylaĢımın değerlendirilmesinde ise 10 paylaĢım abartma/yükleme/çarpıtma, 18 paylaĢım küfür/hakaret/aĢağılama ve 4 paylaĢım düĢmanlık/savaĢ söylemine aittir. AĢağıda nefret söylemi tespit edilen paylaĢımlarda nefret söyleminin yer alıĢ biçimlerinin çapraz karĢılaĢtırmaları yapılmıĢ ve tablolarda belirtilmiĢtir. Tablolarda yapılan sıralama verilerin istatistikleri dikkate alınarak çoktan aza doğru sıralanmıĢtır.
Tablo- 16: CumhurbaĢkanı Adaylarına Yönelik Nefret Söyleminin Yer AlıĢ Biçimleri
Kategori Nefret Söyleminin Yer AlıĢ Biçimleri
Toplam
CumhurbaĢkanı Adayları Abartma/ Yükleme/
Çarpıtma Küfür/ Hakaret/ AĢağılama DüĢmanlık/ SavaĢ Söylemi
Recep Tayyip Erdoğan Frekans 1 0 0 1
% 100% 0,0% 0,0% 100%
Doğu Perinçek Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Meral AkĢener Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Muharrem Ġnce Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Selahattin DemirtaĢ Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Temel Karamollaoğlu Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Toplam Frekans 1 0 0 1
% 100,0% 100,0% 100,0% 100%
Tablo 16‟da cumhurbaĢkanı adaylarına yönelik nefret söyleminin yer alıĢ biçimlerinin çapraz karĢılaĢtırmasına yer verilmiĢtir. Bu doğrultuda etnik köken ana kategorisinde cumhurbaĢkanı adaylarından sadece Recep Tayyip Erdoğan‟a yönelik nefret söylemi görülmektedir. Diğer cumhurbaĢkanı adaylarına yönelik bu ana kategoride nefret söylemi içeren paylaĢımlara rastlanmamıĢtır.
CumhurbaĢkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan‟a yönelik nefret söylemi ise abartma, yükleme ve çarpıtmadakarĢımıza çıkmaktadır. Küfür, hakaret ve aĢağılama ile düĢmanlık ve savaĢ söyleminde herhangi bir nefret içerikli paylaĢım bulunmamaktadır. Recep Tayyip Erdoğan‟ a yönelik nefret ifadeli paylaĢım: “KeĢke yunan galip gelseydi” diyenle beraber olan, RTE‟ye #tamam.” (#tamam) gösterilebilir.
Tablo- 17: Siyasi Partilere Yönelik Nefret Söyleminin Yer AlıĢ Biçimleri
Kategori Nefret Söyleminin Yer AlıĢ Biçimleri
Toplam Siyasi Partiler Abartma/ Yükleme/ Çarpıtma Küfür/ Hakaret/ AĢağılama DüĢmanlık/ SavaĢ Söylemi Adalet ve Kalkınma Partisi Frekans 1 2 1 4 % 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Cumhuriyet Halk Partisi Frekans 0 0 0 0 % 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Halkların Demokratik Partisi Frekans 0 0 0 0 % 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Hür Dava Partisi Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Ġyi Parti Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Milliyetçi Hareket Partisi
Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Saadet Partisi Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Vatan Partisi Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Toplam Frekans 1 2 1 4
% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
Tablo 17‟de siyasi partilere yönelik nefret söyleminin yer alıĢ biçimlerinin çapraz karĢılaĢtırmasına yer verilmiĢtir. Toplamda 4 paylaĢım tespit edilmiĢtir. 2 paylaĢım küfür, hakaret ve aĢağılama, 1 paylaĢım abartma, yükleme ve çarpıtma, 1 paylaĢım ise düĢmanlık ve savaĢ söylemine aittir. Tablo 17‟deki veriler dikkate alındığında siyasi partilere yönelik nefret söyleminin küfür, hakaret ve aĢağılamada yoğunlaĢtığı söylenebilir.
Bu doğrultuda etnik köken ana kategorisinde siyasi partilerden Adalet ve Kalkınma Partisi‟ne yönelik nefret söylemi görülmektedir. Diğer siyasi partilere yönelik bu ana kategoride nefret söylemli paylaĢıma rastlanmamıĢtır. Adalet ve Kalkınma Partisi‟ne yönelik nefret söyleminin yer alıĢ biçiminin abartma/yükleme/çarpıtma için 1, küfür/hakaret/aĢağılama için 2 ve düĢmanlık/savaĢ
söylemine için 1 olmak üzere toplamda nefret içerikli 4 adet paylaĢım tespit edilmiĢtir. PaylaĢımların temelinde bir etnik kökene yönelik nefretin parti geneline yönlendirilmesi üzerinden oluĢturulan nefret söylemli içerikler olduğu görülmektedir.
“ĠĢte AKP hükümetinin icraatlarından biri daha. Ülkemizi, hiçbir iĢe yaramayan, sadece tavĢan gibi doğurup biri yanında diğeri kucağında çocukla köĢe baĢında dilenen Suriyelilerle doldurdu. Ülkemizde Suriyeli istemiyoruz. Artık #tamam.” (#tamam) paylaĢımı örnek olarak gösterilebilir. Burada ilgi çeken durum hükümetin yönetim politikalarının içeriğinde yer alan Suriye‟li göçmenler durumudur. Göçmenlerin savaĢın durulma durumlarında evlerine geri dönmeleri özellikle #tamam etiketinde yazılan tweetlerin içeriğinde dikkat çekmektedir. #tamam etiketi altında genellikle Millet Ġttifakı‟nı destekleyen kiĢilerin görüĢ bildirdiğini göz önünde bulundurduğumuzda toplumun bu kesiminin Suriye‟li mültecilere yaklaĢımının oldukça katı olduğu ve Adalet ve Kalkınma Partisi‟nin geneline bu nefretin yönlendirildiği görülmektedir.
Adalet ve Kalkınma Partisi‟ne yönelik nefret ifadelerine abartma, yükleme ve çarpıtmada karĢılaĢılmıĢtır: “Türk düĢmanı AKP #Kimlerkimlerleberaber” (#kimlerkimlerleberaber) gibi paylaĢımlar yapılarak Adalet ve Kalkınma Partisi geneline “Türk düĢmanı” Ģeklinde ifadeler yöneltilmektedir.
Tablo- 18: Ġttifaklara Yönelik Nefret Söyleminin Yer AlıĢ Biçimleri
Kategori Nefret Söyleminin Yer AlıĢ Biçimleri
Topla m
Ġttifaklar Abartma/ Yükleme/
Çarpıtma Küfür/ Hakaret/ AĢağılama DüĢmanlık/ SavaĢ Söylemi
Millet Ġttifakı Frekans 1 2 0 3
% 100,0% 100,0% 0,0% 100,0%
Cumhur Ġttifakı Frekans 0 0 0 0
% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Toplam Frekans 1 2 0 3
Tablo 18‟de seçim için oluĢturulan ittifaklara yönelik nefret söyleminin yer alıĢ biçimlerinin çapraz karĢılaĢtırmasına yer verilmiĢtir. Tablodaki verilere göre toplamda 3 paylaĢım tespit edilmiĢtir. 2 paylaĢımı küfür, hakaret ve aĢağılamaya, 1 paylaĢımı ise abartma, yükleme ve çarpıtmaya aittir. DüĢmanlık ve savaĢ söylemine ait paylaĢım bulunmamaktadır. Ġttifaklara yönelik nefret söyleminin küfür, hakaret ve aĢağılamada yoğunlaĢtığı söylenebilir.
Bu doğrultuda ittifaklara yönelik nefret söylemi kategorisinde Millet ittifakına yönelik nefret söylemi bulunduğu görülmektedir. Cumhur ittifakına yönelik bu ana kategori herhangi bir nefret söylemli paylaĢıma rastlanmamıĢtır.
Seçim için oluĢturulan ittifaklara farklı ülkelerden destek içeren paylaĢımların yer alması, bu etnik köken farklılığı üzerinden nefret söylemlerinin oluĢmasına ve söylemlerin tüm kiĢilere ve ittifaklara yöneltilmesindeki etkileri görülmektedir: “Tüm hainler (…) Milli olmayanlar Tamam demiĢ hep yurt dıĢından yazmıĢ, bu oyun burada bozulur #kimlerkimlerleberaber” (#kimlerkimlerleberaber); Biz Batı desteğiyle değil, millet desteğiyle ĢahlanmıĢ bir Türkiye için yürümeye #devam edeceğiz (#devam)” ve “Sizin kimlerle bir olduğunuz ortada Fetö‟le, PKK/PYD‟le, IġID/OSO‟le Yahudi lobileriyle #kimlerkimlerleberabe (…)” (#kimlerkimlerleberaber).
Benzer ifadeler diğer paylaĢımlarda da karĢımıza çıkmaktadır: “Milliyetçiyim diyen tereröstlerle, Atatürkçüyüm diyen Atatürk düĢmanları teröristlerle, milli görüĢçüyüm diyenler Ermenilerle beraber olmuĢ yıkım ittifakı kurmuĢ bu menem iĢtir #kimlerkimlerleberaber” (#kimlerkimlerleberaber).
Etnik köken kaynaklı nefret söylemlerini içeren paylaĢımlarda özellikle milliyetçilik kavramının vurgulandığı ve sorgulandığı, bu konuda yorumlar yapıldığı görülmektedir.
Tablo- 19: Hangi Parti ya da KiĢiye Yöneldiği Belli Olmayan Nefret Söyleminin Yer AlıĢ Biçimleri
Kategori Nefret Söyleminin Yer AlıĢ Biçimleri
Toplam Abartma/ Yükleme/ Çarpıtma Küfür/ Hakaret/ AĢağılama DüĢmanlık/ SavaĢ Söylemi Hangi parti ya da
kiĢiye yöneldiği belli olmayan nefret
Frekans 6 13 3 22
% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
Toplam Frekans 6 13 3 22
% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
ÇalıĢma için incelemeye alınan paylaĢımların bazılarının hangi partiye, kiĢiye, taraftara ya da ittifaka yöneltildiği belli olmadığı görülmüĢtür. Tablo 19‟da bu söylemlerin değerlendirilmesi için oluĢturulan hangi partiye ya da kiĢiye yöneldiği belli olmayan nefret söyleminin yer alıĢ biçimlerininçapraz karĢılaĢtırmasına yer verilmiĢtir.
Etnik kökene yönelik nefret söylemi ana kategorisinde en çok nefret içeriğinin 22 paylaĢım ile bu kategoride olduğunu görmekteyiz. 6 paylaĢım abartma/yükleme/çarpıtma, 13 paylaĢım küfür/hakaret/aĢağılama ve 3 paylaĢımın düĢmanlık/savaĢ söyleminde olduğu tespit edilmiĢtir. Bu kategorideki paylaĢımlar incelendiğinde “Yunan tohumu, Batı desteği, Ermeni” gibi özelliklerin atfedildiği paylaĢımlarda ortaya çıkmaktadır: “Yunan tohumlarına fırsat vermeyeceğiz… Durmak yok yola #devam (#devam): Biz Batı desteğiyle değil, millet desteğiyle ĢahlanmıĢ bir Türkiye için yürümeye devam edeceğiz #kimlerkimlerleberaber (#kimlerkimlerleberaber): Terör destekçileri ile birlik olup iktidarı zayıflatmaya çalıĢanlar, sırtını milletine dayamıĢ bir iktidar var #devam (#devam): Sorosun çocukları!!! Gene buluĢtunuz… #kimlerkimlerleberaber. (#kimlerkimlerleberaber).”
Etnik köken kaynaklı nefret ele alındığında genel hatlarıyla kiĢilerin ülke içinde Kürt halkına yönelik hakaret ve aĢağılayıcı ifadeler yönelttiği görülmektedir: “Pkk savunucusu kürtler (…) Tabi kimi kimden koruyacak sonuçta, it iti ısırmaz. #kimlerkimlerleberaber”(#kimlerkimlerleberaber).
Tablo- 20: Birden Çok KiĢi ya da Partiye Yönelik Nefret Söyleminin Yer AlıĢ Biçimleri
Kategori Nefret Söyleminin Yer AlıĢ Biçimleri
Toplam Abartma/ Yükleme/ Çarpıtma Küfür/ Hakaret/ AĢağılama DüĢmanlık/ SavaĢ Söylemi Birden çok kiĢi ya da
partiye yönelik nefret Frekans 2 1 0 3 % 100,0% 100,0% 0,0% 100,0% Toplam Frekans 2 1 0 3 % 100,0% 100,0% 0,0% 100,0%
Tablo 20‟de birden çok kiĢi ya da partiye yönelik nefret söyleminin yer alıĢ biçimlerinin çapraz karĢılaĢtırmasına yer verilmiĢtir. Bu doğrultuda 2 paylaĢımın abartma/yükleme/çarpıtmada ve 1 paylaĢımın küfür/hakaret/aĢağılamada bulunduğu görülmektedir. DüĢmanlık/savaĢ söylemine ait herhangi bir paylaĢım bulunmamaktadır. AĢağıda belirtilen paylaĢımda benzeri söylemlere daha sık rastlanmaktadır. “Erdoğan düĢmanlığı uğruna Ya Rab, #kimlerkimlerleberaber. Dün akĢam kimler tamam dedi ABD, Ġsrail, Kandil, Pensilvanya, ĠP, CHP, Saadet, HDP…” (#kimlerkimlerleberaber).