Entegre Raporlama Çerçevesi Kılavuz İlkeleri

Bir kuruluşun kısa, orta ve uzun vadede değer oluşturma becerisinin değerlendirilmesi, iş modeli ile çok çeşitli iç ve dış faktör arasındaki bağlantının anlaşılmasına bağlıdır. Bu faktörler, entegre raporda açıklanan unsurları temsil etmektedir (Busco, Frigo, Quattrone, & Riccaboni, 2013, s. 36). Kılavuz ilkeler

75 entegre raporun sınırlarının neler olacağını belirleyerek, raporda geçen bilgilerin neler olacağı ve nasıl aktarılacağı hakkında kuruluşlara yön göstermektedir (Aras &

Sarıoğlu, 2015, s. 56).

Raporun ne şekilde raporlanacağına ve oluşturulacağına karar vermeye rehberlik eden raporlama çerçevesi, ‘stratejik odaklanma ve geleceğe yönelim’,

‘bilginin bağlantısı’, ‘paydaş ilişkileri’, ‘önemlilik’, ‘özlü olma’, ‘güvenilirlik’ ve eksiksizlik’, ‘tutarlılık ve karşılaştırılabilirlik’ olmak üzere yedi kılavuz ilke ile açıklamıştır. Bir entegre raporlamanın içeriğinin nasıl olması gerektiğini açıklayan bu ilkeler, çalışmanın nitel analiz verilerine taslak oluşturması açısından önem taşımaktadır. Bu ilkeler Tablo 12’de kısaca gösterilmiştir.

Tablo 12: Entegre Raporlama Çerçevesi Kılavuz İlkeleri Kılavuz İlkeler Açıklama

1. Stratejik Odak ve

Geleceğe Yönelim Bir entegre rapor, kuruluşun stratejisini ve kısa, orta ve uzun vadede oluşturacağı değerin sermaye öğeleri ile bağını ve nasıl etkileşim halinde olduğunu açıklamalıdır.

2. Bilgiler Arası Bağlantı Bir entegre rapor, kuruluşun değer oluşturma yeteneğini etkileyen faktörlerin neler olduğunu ve bunların birbirleriyle olan bağımlılıklarını, ilişkilerini bütünsel olarak açıklamalıdır.

3. Paydaşlarla Ilişkiler Bir entegre rapor, kuruluşun paydaşları ile girdiği etkileşimin doğasını ve kalitesini açıklayarak paydaşların istek ve ihtiyaçlarına ne ölçüde karşıladığı ve anladığı hakkında bilgi sağlamalıdır.

4. Önemlilik Bir entegre rapor, kuruluşun kısa, orta ve uzun vadede değer oluşturma yeteneğini etkileyen konuları açıklamalıdır. olumsuz) hata içermeyecek şekilde dengeli olmalıdır.

7. Tutarlılık ve Karşılaştırabilirlik

Bir entegre raporun içeriği, zaman bakımından tutarlı bir temele dayanmalı ve değer oluşturma süreci kendisi ve diğer kuruluşlarla karşılaştırılabilir olmalıdır.

Kaynak: (IIRC, 2013b, s. 16-23)’den uyarlanmıştır.

76 Stratejik Odaklanma ve Geleceğe Yönelim: Organizasyonun stratejileri ve sermayenin kullanımı ve sermayeye olan etkisi de dâhil olmak üzere kısa, orta ve uzun vadede değer oluşturma becerisi ile nasıl ilişkili olduğu konusunda sunulan fikirleri açıklamaktadır. Raporda şirketin işletme modeli, pazar konumu, fırsatları ve riskleri vurgulanmalıdır. Rapor, geçmiş performans ve bunları etkilemesi muhtemel faktörlere dayanan yönetim kurulunun gelecekteki stratejik yönünü açıklamalı ve şirketin, bu stratejiyi başarmak için gerekli sermayeye sahip olup olmadığını anlatmalıdır (IIRC, 2013a, s. 6).

Bilgiler Arası Bağlantı: Kuruluşun gelecekte değer oluşturma becerisini etkileyen faktörler arasındaki entegrasyonu ve bağımlılıklarının bütünsel bir resmini göstermeyi ifade etmektedir (Magarey, 2012, s. 199). Farklı sermayelerin varlığı, kalitesi ya da yokluğunun değer oluşturmayı nasıl etkilediği arasındaki etkileşim rapora dâhil edilmelidir. Finansal ve finansal olmayan bilgiler (Örn; müşteri ilişkileri ve gelir artışı gibi), niceliksel ve nitelikli bilgiler ile yönetim, yönetim kurulu ve dış paydaşlar arasındaki bağlantı, firmanın değer oluşturma yeteneğini anlamakta yararlı olabileceğinden bu konuda açıkça bilgi sunulmalıdır. Ayrıca rapor, çerçevede açıklanan ilkeler doğrultusunda, bilginin bağlantısının kolayca anlaşılabilmesi için iyi yapılandırılmış ve basit bir dilde olmalıdır (IIRC, 2011, s. 13). Bilgiler arası bağlantının açıklanması, entegre raporlamanın başarısı için çok önemlidir. Ancak, bunu doğru yapmak bir mücadeledir. Raporları entegre bir temelde hazırlamaya çalışan kurumlar çoğunlukla bilgiler arası bağlantının ifşa edilmesini, karşılaştıkları en büyük meydan okuma olarak görmektedirler (Magarey, 2012, s. 199).

Paydaş İlişkisi (Paydaşlara karşı duyarlılık): Entegre bir rapor, organizasyonun ana paydaşlarıyla olan ilişkilerinin doğasını ve kalitesini, kurumun meşru ihtiyaç ve menfaatlerini nasıl ve ne kadar anladığını, hesaba kattığını ve buna ne derece tepki verdiğini de içerecek şekilde sağlamalıdır. Daha önce de belirtildiği gibi, kuruluş için değer oluşturan bu ilişkilerin çıkarları firmanın ticari faaliyetlerine dâhil edilmelidir. Şeffaf bir iletişim, farklı paydaşların güvenini kazanmak anlamına gelmektedir (Monterio B. , 2013, s. 63). Bu bağlamda entegre bir rapor, şirketin kilit paydaşları ile olan ilişkilerini ve şirketin ihtiyaçlarını ne ölçüde anladığının, onayladığının ve yanıtladığının derecesi hakkında bilgi vermelidir.

77 Önemlilik (Özlülük): Entegre bir rapor, kuruluşun kısa, orta ve uzun vadede değer oluşturma becerisini etkileyen bilgileri ifşa eden rapordur. Bilginin önemliliğini belirlemek için kuruluşlar değer kazanmada konunun rolü ve etkisini göz önünde bulundurmalıdır. Önemlilik; kuruluşun stratejisi, yönetişimi, performansı veya umutları üzerindeki etkileri göz önünde bulundurularak belirlenmektedir. Üst düzeyde tartışılan, önemli paydaşları etkileyen veya uzun vadeli etkilere sahip olan konular önem taşıdığından, başa çıkılması zor olan konular, dışlanmamalıdır (Monterio B. J., 2012, s. 20). Bu bağlamda entegre bir rapor, şirketin kısa, orta ve uzun vadede değer kazandırma ve sürdürme kabiliyetini değerlendiren önemli, özlü, güvenilir bilgiler sağlamalıdır.

Kısa ve Öz Olma: Özlü olması gereken entegre rapordur. İşletmenin, bağlı ortaklıklar, iştirakler ve müşterek yönetime tabi teşebbüslerinin hangi oranda ve ne ölçüde dâhil edileceği açık bir şekilde raporda tanımlanmalıdır. Tanımlanan menfaat sahipleri, değer oluşturmada önemli olan sonuçları, fırsatları ve riskleri görebileceklerdir. Bilgilerin açık ve anlaşılır biçimde karmaşıklığa yol açmayacak şekilde ifade edilmesi ile paydaşlara raporu daha kolay değerlendirme imkânı sunabilmelidir (IIRC, 2013b, s. 21).

Güvenirlik ve Eksiksizlik: Bütünleştirilmiş bir raporda hem olumlu hem de olumsuz tüm maddi konular dengeli bir şekilde ve maddi hata içermeyecek şekilde olmalıdır (IIRC, 2013b, s. 21). Güvenilirlik, iç ve dış bağımsız denetim tarafından desteklenen, güçlü bir iç kontrol ve raporlama sistemi tarafından sağlanan bilgilerin hatasız, güvenilir bir şekilde sunulması anlamına gelmektedir. Güvenilir bir rapor hazırlamak, etkili liderlik, gözetim ve karar vermeyi gerektirir. Güvenilir bilgi bulunmaması halinde, rapor, eksik olan bilgilerin niteliğini ve bunun nedenlerini belirtmelidir (Aujirapongpan & Chanatup, 2015, s. 56).

Tutarlılık ve Karşılaştırılabilirlik: Entegre rapor da yer alan bilgiler, geleceğe uygun bilgi temelinde sunulması gereken bilgileri içermelidir. Bunlar, şirketin zaman içinde değer oluşturma becerisi açısından önemli olduğu ölçüde diğer şirketlerle karşılaştırmayı mümkün kılabilecek tutarlılıkta sunulmalıdır (Fried, Holtzman, & Mest, 2014, s. 31). Başka bir ifadeyle, kuruluşun gelecekte değer oluşturma yeteneği hakkında diğer kuruluşlarla karşılaştırma yapmalarına izin

78 verebilecek ölçüde tutarlı ve karşılaştırılabilir düzeyde olması gerekmektedir (IIRC, 2013b, s. 23).

Entegre raporlama, IIRC'nin ve diğer kuruluşların çabalarıyla, modern iş dünyasının finansal istikrarına ve ekonomik sürdürülebilirliğine katkıda bulunan verimli bir araç olmayı hedeflemektedir (Oprisor, 2015, s. 486). Bu bağlamda dünya çapındaki paydaşlara, daha iyi örgütsel stratejiler geliştirmekte, dâhili süreçleri iyileştirerek, açıklanmayı artırmakta ve daha iyi bir sermaye tahsisini (avantajları en üst düzeye çıkarmak için) mümkün hale getirmektedir. Dolayısıyla çerçeveye uygun rapor oluşturmak ve geliştirmek, kullanıcılara ve hazırlayıcılara daha yüksek bilgi değeri içeriğiyle daha verimli raporlar üretmeye teşvik etmektedir. Ayrıca bu ilkeler doğrultusunda rapor hazırlayan işletmelerin raporlarının daha doğru, faydalı ve günümüze ve geleceğe ışık tutan bir rapor olacağı savunulmaktadır. (Jhunjhunwala, 2014, s. 76).

IIRC, bu ilkelerin dikkate alınmasının kuruşlara belirli faydalar sağlayacağını önermektedir. Birincisi, şirketin kurumsal raporlamaya daha uyumlu ve etkin bir yaklaşımı olacak, böylece kuruluşun zaman içinde değer kazanma kabiliyetini maddi olarak etkileyen tüm faktörlerin rapor dâhil edilmesi sağlanacaktır. İkincisi, entegre düşünceyi ve karar vermeyi, kısa ve uzun vadede değer oluşturmaya odaklanacak şekilde destekleyecektir. Bununla birlikte, işletmeler raporda açıkladıkları bilgilerin hesap verebilme sorumluluklarını da üzerine almış olacaklardır (IIRC, 2013a, s. 8).