Enerji Parkı

Türkiye’nin enerji kaynakları ve üretim teknolojilerini gelecek kuşaklara tanıtan Enerji Parkı, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü (EİE) Koordinatörlüğünde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı ve ilgili kurumlarının işbirliği ile Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'nün bahçesinde 29 Ekim 2004 tarihinde hizmete girmiştir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na bağlı kurumların ve özel sektörün katkıları ile oluşturulan parkta Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü (EÜAŞ), Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ), Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ), Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı Kurumu (TPAO), ETİ Madencilik ile Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) gibi kuruluşların kurdukları bölümler mevcuttur.

Enerji konusunda ziyaretçilerini bilinçlendirerek enerji kültürünün oluşturulmasına yardımcı olmak, Türkiye’nin enerji kaynakları ve enerji üretim ve tüketim süreçleri hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı kurumlar ve özel sektörün çalışmalarını tanıtmak gibi amaçlar doğrultusunda kurulan parkta genel hatlarıyla enerji hammaddeleri, geçmişten günümüze enerji üretim sistemleri, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerjiler konusunda eğitim ve bilinçlendirmeye yönelik çalışmalar ve enerji ile ilgili örnekler yer almaktadır.

Kısacası Enerji Parkı ziyaretçilere, eğlenceli bir ortam içerisinde enerji konusunda aradıkları her şeyi bulma, deneme, öğrenme imkanı sağlamaktadır.

7 ay gibi kısa bir sürede tamamlanan Türkiye’nin ilk enerji müzesi olan Enerji Parkı, 5 rehber ve 2 personel ile ziyaretçilerine hizmet vermektedir. Haziran 2006 itibariyle 150 bini aşkın kişinin ziyaret ettiği park 5 bin metrekare açık, 5 bin metrekare kapalı olmak üzere toplam 10 bin metrekarelik bir alanda kurulmuştur. Parkta şu bölümler bulunmaktadır:

1. Enerji Parkı’ndaki Kapalı Sergi Alanı

a )Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Tüm dünya ve Türkiye alternatif olarak nitelendirilen yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmektedir. Güneş, rüzgar, biyolojik atıkları ve bitkiler tükenmeyen yenilenebilir enerji kaynaklarımızdır.

• Biyoenerji : Ülkemizde yetişen ayçiçeği benzeri yağlı tohum bitkileri biyoteknik enerji dizel araçlarda, savunma sanayinde ve yer altı madenlerinin çıkarılmasında kullanılmaktadır. Biyolojik atıklardan enerji üretiminin tüm aşamalarını içeren maket tesis enerji parkında sergilenmektedir.

• Güneş enerjisi : Enerji parkına kurulan güneş kollektörü yakıt gideri olmayan, enerji kaynaklarının tükenmesini önleyen, çevre dostu ve ekonomik bir üretim sisteminin benzeridir.

• Rüzgar türbini: İnsanoğlunun geçmişte kullandığı yel değirmenin yerini günümüzde modern rüzgar türbinleri almıştır. Parkın açık alanında bir adet rüzgar türbini mevcuttur.

• Hidroenerji : Suyun barajlarda tutulması, santralde enerjiye dönüştürülmesi, kullanıma sunulması ve diğer tüm aşamaları enerji parkında gerçeğine uygun olarak sergilenmektedir.

• Jeotermal enerji : Kaplıca kültürü ile gündelik hayattaki yerini alan jeotermal enerji, yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde tarımdan sağlığa, turizmden endüstri sektörüne kadar geniş kullanım alanına sahip zengin bir kaynaktır. Ucuz ve çevre dostu olan jeotermal enerji standında maket ve panolarda daha geniş bilgi sunulmaktadır.

Yenilenebilir zenginliklerini bir arada ve uygulamalarıyla gösteren maketler aynı zamanda sesli bir sisteme sahiptir. Sistem ziyaretçilerin yenilenebilir enerjinin üretimi ve kullanım alanları konusunda bilgilenmesini sağlamaktadır.

b) Madenlerimiz

Türkiye’nin sahip olduğu maden zenginliklerini etkili ve doğru anlatmak üzere enerji parkında oluşturulan sergi alanında Bor, Perlit ve Zeolit başta olmak üzere çok sayıda maden teşhir edilmektedir.

• Bor : Nükleer uygulamalarda dahil 250 ayrı sanayi alanında geniş bir kullanım alanına sahip Bor madeni enerji parkının önemli unsurlarından birini oluşturmaktadır. Enerji parkında sergilenen Bor üretim sahası Emet Borik Asit Tesisleri ve Bandırma Liman Tesislerinin tek makette toplandığı dev maket ülkemizin zenginliklerinden olan Bor’u ziyaretçilere sunmaktadır.

• Perlit : İnci Taşı anlamına gelen; sanayiden tarıma pek çok alanda kullanılan Perlit ilaç ve boya sanayinde de kullanılmaktadır.

• Zeolit : Kaynayan Taş olarak ta bilinen Zeolit, toprak kirliliğinin kontrolünden sağlık sektörüne kadar geniş bir alanda kullanılmaktadır. Enerji parkında diğer minerallerle birlikte sergilenmektedir.

c) Fosil Yakıtlar

• Kömür : Kömürden elektrik üretiminin tüm yönleriyle gösterildiği bölümde, kömürün oluşumu, kömürün yer altından çıkarılması, ülkemizde bulunan kömür çeşitleri, çevreye etkileri kömür döngüsü panosu ile sergilenmektedir.Ayrıca enerji parkında madencilerin kullandığı kazı araçları, madenci ve kurtarıcı mankenleri de sergilenmektedir.

• Doğal Gaz : Enerji parkındaki doğal gaz galerisi bölümünde ülkemizin sahip olduğu doğal gaz çevrim santrallerin fotoğrafları, doğal gazın işlenmesi, depolanması ve dağıtımı sırasında kullanılan araç ve gereçler yer almaktadır.

• Petrol : Petrol galerisi bölümünde 1935 yılından günümüze petrol arama, sondaj ve üretim süreçlerine ilişkin araç ve gereçler, jeolojik saha çalışmasını yansıtan arazi maketi, rezervlerle ilgili resim ve grafiklerden oluşan bilgi panoları, petrol arama, gözlem, inceleme ve satış istasyonları maketleri, yakıt çeşitleri ve gündelik hayatta kullanılan petrolden üretilmiş ürünler standı yer almaktadır.

d) Nükleer Enerji

Enerji parkında nükleer enerji üretim yöntemlerini anlatan standın yanı sıra reaktör maketi, radyasyon monitörü, radyasyon ölçücü aletleri, nükleer enerji çevre ilişkisi ve radyasyondan korunma biçimleri sergilenmektedir. Türkiye Atom Enerjisi tarafından kurulan ve ülkemizin 67 farklı bölgesinde radyasyon dozunu ölçmek üzere kurulan radyasyon erken uyarı sistemi ağı, enerji parkında yer alan sergi alanlarından birisini oluşturmaktadır.

2. Enerji Parkı’ndaki Açık Sergi Alanı

Enerji parkının en ilgi çekici bölümü 5.000 m2 ‘lik açık alanıdır. Açık alanda enerji üretiminde kullanılmış gerçek araçlarla, çalışır durumda gerçeğine uygun minyatür ve maketler yer almaktadır.

Açık sergi alanında en ilgi çekici maket ve modeller; Artvin-Borçka Barajı’nın çalışır minyatürü; 1965’ten 1997 yılına kadar Batman petrol kuyularında kullanılan 42 metre yüksekliğinde T-32 sondaj kulesinin aslı; saatte 20 kilowatt enerji üretim kapasitesine sahip 18 metre yüksekliğinde ve 12 metre kanat çapında yine aslına uygun olarak tasarlanan rüzgar türbini; Zonguldak ve Tunçbilek Maden Ocakları minyatürleri ve tahliye vagonları; 1940’lı yıllardan günümüze Türkiye’nin kömür üretiminde önemli yeri olan Tunçbilek kömür havzasının minyatürü; petrol üretiminde kullanılan en yaygın pompa türlerinden olan At başı yer üstü pompasının aslı; güneş enerjisini gündelik hayatta insanların kullanımına sunan Güneş Ocağı ve Motor Kumandalı Yüksek Gerilim Ayırıcısı minyatürü olarak sıralanabilir.

3. Enerji Parkı’ndaki Diğer Bölümler • Kütüphane

Enerji parkı aynı zamanda bir enerji okulu gibi tasarlanmıştır. Evlerimizde enerji kullanımında dikkat edilmesi gereken tasarruf uygulamalarının yanı sıra ülkemizin enerji kaynaklarına ışık tutan kütüphane ve e-kütüphane, sürekli yenilenen resim sergisi, insan vücudundaki elektrik enerjisini ölçmeye dönük deney aletleri, öğrencilerin ve araştırmacıların hizmetine sunulmaktadır. Öğrenciler, enerji kaynaklarına ilişkin kitap sayfaları arasında bulmakta güçlük çekebilecekleri her türlü bilgiyi enerji parkında çalışır durumdaki minyatür, maket ve gerçek araçlar üzerinden kolayca öğrenme imkanı bulabilirler.

Ülkemizin enerji kaynakları, üretim, tüketim, enerji üretiminde kullanılan teknoloji, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde yer alan kurumlara göre sistematik bir düzen içinde kütüphaneye aktarılmıştır. Enerji parkının ziyaretçileri

her türlü bilgilenme ve araştırma çalışmaları için yazılı yayınların yanı sıra kurulan bilgisayar sistemi ile e-kütüphane hizmetinden de faydalanabilmektedir. Öte yandan her bölümün yanına kurulan kiostlar o bölümle ilgili temel bilgileri ziyaretçilerin kullanımına sunmaktadır.

• Evde Enerji Kullanımı

Enerji parkına kurulan sistemlerle evde verimli ve doğru enerji kullanma ile ilgi bilgiler verilmekte olup, ziyaretçilere elektrikli ev aletlerinde tasarruflu enerji kullanım teknikleri gösterilmektedir.

• Deney Alanı

Enerji parkının en fazla ilgi çeken bölümlerinden biri, enerji üretim ve tüketimini deneysel olarak anlatan araçların sergilendiği oyun alanıdır. Küçük büyük her yaşta insanın ilgisini çeken eğlenceli deney alanında insan vücudunun sahip olduğu enerjiden pil oluşturan test cihazından insan gölgesini 3 farklı renkte yansıtan gölge kabinine kadar birçok deney aleti mevcuttur.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İstabul Enerji A.Ş.’nin işbirliğinde, enerjinin daha etkin ve verimli kullanılması, çevre dostu teknolojiler ile yenilenebilir kaynaklardan temini konularındaki uygulamaları halka tanıtmak ve bu konuda ortak bir bilinç ve kültür oluşturmak amacıyla İstanbul’da da sergi ve eğitim merkezi hüviyetinde bir Enerji Parkı kurulmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

Adres : MTA Yerleşkesi Yüzüncü Yıl Girişi (Tabiat Tarihi Müzesi Girişi) Ankara.

İletişim : +90 (312) 287 34 30 (Dahili 27 27) E-mail : ---

Web : ----

Giriş : Ücretsiz Randevu Sistemi : Var,

Açık Olduğu Saatler : 09:30 _{- 17:}00 _{(Gruplar 1.5 saatlik seanslar halinde} alınmaktadır)

Tatil Günü : Yok