• Sonuç bulunamadı

Bölüm 5: 2007 KİT Sistemi Performansı

6.2. Elektrik Üretim A.Ş

Yönetim Kurulu Üyeleri

♦ Sefer Bütün (YK Başkanı ve Genel Müdür)

♦ Nurettin Kulalı (Üye - Genel Müdür Yardımcısı)

♦ Boş (Üye - Genel Müdür Yardımcısı)

♦ Doç Dr. Mahmut Faruk Akşit (Üye - Bakanlık Temsilcisi)

♦ M.Ahmet Dere (Üye - Bakanlık Temsilcisi)

♦ Edip Yılmaz (Üye - Hazine Temsilcisi)

Sermaye Yapısı

Hazine Sermaye Payı: Yüzde 100 Esas Sermaye : 5,60 milyar YTL Ödenmiş Sermaye: 5,56 milyar YTL

İlgili Bakanlık

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

İnternet adresi

http://www.euas.gov.tr

EÜAŞ 233 ve 399 sayılı KHK’lar, 2001/2026 sayılı BKK ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu çerçevesinde faaliyette bulunmak üzere kurulmuş bir kamu iktisadi teşebbüsüdür. Ana Statüsü, 27.07.2006 tarih ve 26641 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

EÜAŞ, devletin genel ekonomi ve politikasına uygun olarak, verimlilik ve kârlılık ilkelerine göre elektrik üretim faaliyetlerini yürütmektedir. Diğer görevleri arasında;

♦ elektrik enerjisi satış anlaşmaları yapmak,

♦ ilgili mevzuat gereği devir alınması gereken tesisleri devir almak ve özel sektöre devri yapılmamış üretim tesislerini kendisi ve/veya ortakları vasıtasıyla işletmek,

♦ faaliyet alanıyla ilgili olarak EPDK’dan lisansları almak ve lisans bedellerini söz konusu Kuruma ödemek ve alacağı lisansların hükümleri uyarınca faaliyet göstermek,

♦ elektrik üretimi için gereken her türlü etüt ve projeler ile inşaat ve tesisleri yapmak, yaptırmak, üretim tesislerinin yapılması, bakımı ve onarımı, rehabilitasyonu, işletilmesi ve genişletilmesi ile ilgili her türlü mal ve hizmetleri yurt içinden ve/veya yurt dışından tedarik etmek,

♦ gerektiğinde mevcut ve/veya kurulacak olan termik santrallarda, elektrik üretiminde kullanılacak madenleri ve diğer hammadde kaynaklarını işletmek veya hizmet alımı yoluyla ürettirmek

sayılabilir.

Kuruluşun pazar payı 2007 yılı sonu verilerine göre yüzde 48 olarak gerçekleşmiştir.

Önemli Gelişmeler

5710 sayılı “Nükleer Güç Santrallarının Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışına İlişkin Kanun”un Geçici 2 nci maddesi ile Afşin C-D santrallerinin yapımının yolu açılmıştır.

6200 sayılı Kanun’un Ek 1 inci maddesi uyarınca yayımlanan 2006/11068 sayılı

"Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Tarafından İnşa Edilmiş, İşletmeye alınmış ve İşletmeye alınacak Hidroelektrik Santrallerinin Enerji Üretimi ile İlgili Kısımları ve Bunların Mütemmim Cüzleri Olan Taşınmazların EÜAŞ'a Devir İşlemlerine Ait Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" çerçevesinde 31.07.2007 tarihinde imzalanan protokol gereğince DSİ tarafından inşa edilmiş olan 4,3 milyar YTL bedelindeki 35 adet hidroelektrik santralin EÜAŞ’a devir işlemleri 2007 yılı sonu itibarıyla tamamlanmıştır. Bu çerçevede söz konusu santral devri sonucu oluşan müspet aktif pasif farkına karşılık olarak kuruluş sermayesi 31.12.2007 ve 2007/T-28 sayılı YPK Kararı ile 4,3 milyar YTL artırılarak 5,6 milyar YTL’ye çıkarılmıştır.

Petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle doğal gaz fiyatlarının da artması, EÜAŞ’ın doğal gaza dayalı elektrik üretim birim maliyetlerini artırmaktadır. Öte yandan, doğal gaza dayalı elektrik üretimi yapan özel sektör üretim şirketlerinin, maliyet artışlarını gerekçe göstererek üretimden çekilmeleri, EÜAŞ’ın planlanandan daha fazla üretim yapmasına neden olmuştur.

Diğer taraftan, enerji KİT’leri arasındaki borç alacak sorunlarının çözülememesinden kuruluş olumsuz olarak etkilenmektedir.

Ambarlı Fuel Oil santralı doğalgaza dönüşüm projesi ve Aliağa Kombine Çevrim Santralının çift yakıta çevirme çalışmaları ihale aşamasına gelmiştir.

Afşin – Elbistan B Santralına kömür sağlamak üzere Çöllolar Kömür Sahası İşletmesi ihale yoluyla özel sektöre devredilmiştir.

2007 yılında toplam kurulu gücün yüzde 58,5’i EÜAŞ’a aittir. Toplam elektrik üretiminin ise yüzde 48,2’si EÜAŞ tarafından gerçekleştirilmiştir.

Malî Durum

EÜAŞ’ın toplam bilanço büyüklüğü 2006 yılında 19,3 milyar YTL iken 2007 yılında yüzde 25 artışla 24,3 milyar YTL’ye ulaşmıştır. Aktiflerde “ticari ve diğer alacaklar” ile DSİ santral devirlerinden kaynaklanan “maddi duran varlıklar”

kalemlerindeki, pasif kısmında ise “kısa vadeli yabancı kaynaklar” kalemindeki yüksek artışlar dikkat çekmektedir. Alacak ve borç kalemlerindeki artışların temel sebebi, Kuruluşun diğer enerji KİT’lerine olan kısa vadeli borçlarındaki artıştır.

2007 yılında brüt satışlar yüzde 28,6 artışla 7,3 milyar YTL, dönem kârı yüzde 43,54 düşüşle 152 milyon YTL ve toplam enerji üretimi 92,3 milyar KWh olarak gerçekleşmiştir.

Net satışlardaki yüzde 20’lik artışa rağmen, 2007 yılında yaşanan kuraklık sebebiyle kuruluşun enerji üretim kompozisyonu içerisinde hidroelektriğin payı azalmış, daha yüksek birim maliyetli kömür ve doğalgazın payı artmış ve bu durum satış maliyetlerinin yaklaşık yüzde 29 artmasına neden olarak kârlılığın azalmasında etkili olmuştur. 2007 yılında finansman giderleri 2006 yılına kıyasla yüzde 40 azalarak 305 milyon YTL olmuştur.

Cari oran, geçtiğimiz üç sene boyunca EÜAŞ için 1,4 civarında seyretmektedir.

Asit test oranı 2004 yılından itibaren artış göstererek 2007 yılında 1,16’ya ulaşmıştır.

TETAŞ ve dağıtım şirketlerinden olan alacaklarının tahsilinde ortaya çıkan sorunların devam etmesi nedeniyle alacaklarını tahsil süresi 2006 yılındaki 400 gün seviyesini korumaktadır.

EÜAŞ, 2007 yılında 1,9 milyar YTL katma değer yaratmış, 783 milyon YTL faiz dışı fazla vermiştir. Kuruluş İstanbul Sanayi Odasının açıkladığı 2007 yılı en büyük sanayii kuruluşları listesinde net üretimden satışlarda üçüncü sırada yer almaktadır.16

16 İstanbul Sanayi Odası tarafından 2007 yılında ülkemizin en büyük 500 sanayi kuruluşunun belirlendiği listede yer alan kamu işletmeleri için bkz. Ek 9

SEÇİLMİŞ GÖSTERGELER 2006 2007 % Artış

(milyon YTL)

Gelir Tablosu

Brüt Satışlar 5.702 7.332 28,6

Satışların Maliyeti 4.296 5.554 29,3 Faaliyet Giderleri 187 186 -0,9

Faaliyet Kâr Zararı 923 774 -16,1

Finansman Giderleri 470 306 -35,0

Dönem Kâr Zararı 269 152 -43,5

Bilanço

Dönen Varlıklar 8.108 9.223 13,8

Stok 449 475 5,7

Duran Varlıklar 11.229 15.050 34,0

Aktif Toplamı 19.337 24.273 25,5

KV Yabancı Kaynaklar 5.695 6.272 10,1 UV Yabancı Kaynaklar 3.005 3.022 0,6

Özkaynaklar 10.636 14.979 40,8

Rasyolar

Cari Oran 1,42 1,47 3,3

Asit Test Oranı 1,07 1,16 8,8

Alacakların Tahsil Süresi (Gün) 400 399 -0,4 Nakit Çevirme Süresi (Gün) 44 75 71,3 Özsermaye Getiri Oranı % 2,24 0,75 -66,6

İstihdam

Toplam Personel Sayısı (ort.) 13.134 13.207 0,6 Toplam İstihdam Gideri 427 476 11,5

Bütçe İlişkisi

Bütçeye Ödemeler (Temettü + Hasılat Payı)

Bütçeye Ödemeler (Vergi ve Diğer Yükümlükler) NA 612 Bütçeden Ödemeler (Sermaye Görev Zararı)

Diğer

Katma Değer 1.955 1.923 -1,6

Yatırım Harcaması 244 215 -11,8

Faiz Dışı Fazla 1.026 783 -23,7 Kaynak: EÜAŞ, Hazine Müsteşarlığı ve DPT