Ekonomik Açıdan Kongre Turizminin Önemi

Turizm olayı özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından, ihtiyaç duyulan yabancı döviz kazancını yaratan, istihdam olanaklarını artıran ve çağdaş bir yaşam tarzını bu ülkelere getiren bir olay olarak görülmektedir (İçöz, 2005, s.182).Kongre turizminin esas amacı, ekonomik

nedenlere dayanmaktadır. Kongre turizmi ülkedeki turizm olayını çeşitlendirerek bütün bir yıla yayma amacının dışında, ülke turizmine ve ekonomisine fayda sağlamaktadır (Erdoğan, 2006, s.43).

Küresel veya yerel ekonominin refah içinde olması veya gerilemesi dönemlerinde, kongre sektörü bu durumunun olumlu veya olumsuz etkilerini yaşar. Şirketler, ekonomik bir durgunluk sırasında, konferans ve toplantı için yaptıkları harcamaları azaltırlar. Örneğin, ABD`de 1979 yılında yaşanan ekonomik durgunluğun sonucu olarak konferanslara katılan Amerikalıların sayısı önemli ölçüde düşmüştür (Spiller, 2002, s.7).

Kongre turizminin ekonomik etkileri arasında, döviz kazandırıcı etkisi, istihdam yaratıcı, turizmin yoğun sezon dışına taşınması ve gelir yaratıcı etkileri yer almaktadır (Erdoğan, 2006, s.43).

Döviz Kazandırıcı Etkisi: Gelişmekte olan ülkelerde turizm yoluyla dövizin ülke

ekonomisine enjeksiyonu (turistik harcamalar ya da yabancı sermaye yatırımları olarak) ülke ekonomisi üzerine oldukça önemli etkiler göstermektedir. Bu etkiler özellikle gelir dağılımında dengesizliğin giderilmesi, istihdam olanaklarının artırılması, kişi gelirlerinin artması, ödemeler bilançosu açıklarının kapatılması gibi olumlu sonuçlar vermektedir (İçöz, 2003, s.167).

Kongre turizmindeki girdi ve çıktılar genel turizme göre daha büyük ölçekli olduğundan ekonomiye etkisi ve dolayısıyla katkısı da daha büyük ölçeklerde olmaktadır (Oktay, 1997, s.51). Kongre turizminin en önemli avantajı delegelerin yüksek orandaki harcamalarından kaynaklanmaktadır. Kongre turizminde ve iş seyahatlerinde yapılan harcamalar, diğer turizm çeşitlerinde turistlerin yaptığı harcamaların iki veya üç katıdır (Erdoğan, 2006, s.44).

Tablo 1.7 Delegelerin Ortalama Günlük Harcama Miktarı (2001-2010) Yıllar ($) 2001 445 2002 459 2003 536 2004 559 2005 523 2006 582 2007 618 2008 650 2009 759 2010 736

Kaynak: ICCA İstatistik Raporu 2000-2009; 2010

Tablo 1.7`de, delegelerin uluslararası kongrelerde yaptıkları ortalama günlük harcamaları verilmiştir. Buna göre, 2005 ve 2010 yılları dışında delegelerin yapmış oldukları günlük harcamalar her yıl artış göstermiştir.

Kongre delegelerinin gelir düzeyi yüksek olduğundan ve masrafları kuruluşlarınca karşılandığından, dolayısıyla bu harcamaların vergiden indirilebilecek gider özelliği taşımasından dolayı harcama eğilimleri yüksek olmaktadır (Aymankuy, 1997, s.35).

Kongreler, ekonomik etkilerinin anlaşılması için, yapılan harcamalar dikkate alınarak incelenmelidir. Bunlar (Özer, 2010, s.23):

a) Katılımcıların yaptıkları harcamalar ve katılımcı sayısı, b) Kongre organizatörlerince yapılan harcamalar ve miktarı,

 Yönetim (kongre sekretaryası) harcamaları,

 Dokümantasyon (promosyon materyalleri, konferansla ilgili açıklamalar, tebliğlerin kopyaları vb.)

 Kira harcamaları (konfor ve teknik düzenlemeler)

 İkramlar (şartlara göre öğle yemeği, ziyafetler, ulaşım, transfer ve konaklama masrafları, şehir turları)

 Otel (konaklama) harcamaları: %34,6

 Restoran harcamaları: %26

 Alışveriş harcamaları: %12

 Şehir içi turlar: %6

 Eğlence harcamaları: %6

 İçecek harcamaları: %6

 Diğer harcamalar: %5,4

Kongreye katılan delegelerin harcamaları içinde otel ve konaklama harcamalarının en büyük paya sahip olduğu görülmektedir. Konaklama harcamalarını restoran ve alışveriş harcamaları takip etmektedir (Özer, 2010, s.23).

İstihdam Yaratıcı Etkisi: Turizm harcamalarının istihdam etkisi, turizm talebinin

yoğunluğuna bağlıdır. Bir ülke ya da bölgede turizm talebi ne kadar artarsa, o ülkede ya da bölgede doğrudan ve dolaylı istihdam etkileri o kadar fazla olacaktır. İstihdam artışı, talep artışına paralellik gösterecektir. Örneğin, kongre turizminin gelişmesine paralel olarak, kongre merkezli tesis yatırımlarının artması iş gücü talebini de artıracaktır. Ayrıca kongre turizminin mevsim uzatıcı özelliği sayesinde turizm mevsimi dışında işgücüne talep azalmayacak, devamlılık gösterecektir (Erdoğan, 2006, s.48).

Kongre turizminin istihdam yaratıcılığı aslında üç aşamalıdır: Kongre organizasyonu sırasında kongre merkezinin faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli personel, doğrudan istihdam sağlama yönüdür. Delegenin ülkeye veya şehre ulaşımını sağlayan seyahat şirketlerinde, delegenin konaklamasını sağlayan otellerde, yeme-içme ihtiyacını karşıladığı restoranlarda, eğlence merkezlerinde ve hediyelik eşya dükkanlarında çalışan kişiler ise kongrelerin dolaylı istihdam yönüdür. Üçüncü aşama ise; bu tür iş yerlerinin ihtiyaçlarını karşılayacakları malzemeleri üreten diğer iş kollarının faaliyetlerinde çalıştırdıkları kişiler, yine kongrelerin dolaylı istihdam yönünün sonucudur. Bu açıklamaların da ifade ettiği gibi kongrelerin ve dolayısıyla kongre turizminin istihdam olanağı yaratıcılığı muhakkaktır (Aydın, 1997, s.35).

Turizmin Yoğun Sezon Dışına Taşınması: Turistik ürün çeşitlerinde kongre turizminin

mevsim uzatıcı etkisi diğer turizm çeşitlerine göre oldukça yüksektir. Çünkü kongre turizmi faaliyetleri genellikle sezon dışı olarak ifade edilen zaman diliminde gerçekleşmektedirler. Türkiye gibi turizm faaliyetlerini bütün bir yıla ve tüm bölgelere yayamamış ülkelerdeki

turizm işletmeleri için toplantı ve kongre turizmi önemli bir açığı kapatma işlevi görmektedir (Erdoğan, 2006, s.49).

Tablo 1.8 Aylara Göre Düzenlenen Toplantı Sayılarının Oranı (2006-2010)

Aylar 2006 2007 2008 2009 2010 Ocak %1.7 %2.0 %2.0 %1.9 %2 Şubat %2.4 %2.3 %2.8 %2.6 %3 Mart %5.3 %5.5 %4.7 %5.7 %5 Nisan %6.4 %6.1 %7.0 %6.2 %7 Mayıs %11.4 %11.5 %11.3 %10.8 %12 Haziran %13.1 %13.7 %14.1 %14.4 %14 Temmuz %9.3 %9.2 %9.0 %8.4 %9 Ağustos %8.0 %7.5 %7.3 %7.8 %8 Eylül %17.1 %16.3 %16.6 %16.0 %16 Ekim %13.6 %13.3 %13.3 %13.7 %13 Kasım %8.8 %9.3 %8.8 %9.2 %9 Aralık %2.9 %3.3 %3.1 %3.2 %3

Kaynak: ICCA İstatistik Raporu 2000-2009; 2010

Tablo 1.8`de görüldüğü gibi son 5 yılda en fazla kongre ortalama %16`lık oranla eylül ayında düzenlenmiştir. Genel olarak bakıldığında kongrelerin çoğunlukla eylül, ekim ile mayıs, haziran aylarında düzenlendiği görülmektedir. 2010 yılı dışında, temmuz ve ağustos aylarının oranı giderek azalma göstermektedir. Aynı şekilde eylül ayının da oranı giderek azalma gösterse de en yoğun kongre düzenlenen ay olma özelliğine sahiptir.

Kongre etkinlikleri, sadece bu sektörün gelişmesini değil turizm sektörünün de gelişmesini sağlar. Bir bölgede kongre ve toplantıların artması, o bölgeye olan ilgiyi artırır ve tatil turizminin de ilgisi o bölgeye çekilerek turizme katkı sağlanır. Kongre etkinlikleri ile bir taraftan turizmin altyapısı güçlendirilirken, diğer taraftan turizmin durgunlaştığı, hatta azaldığı dönemde faaliyet göstererek turizmin düşük sezonuna hareket getirir ve geliri dengeler (Pechlaner vd, 2007, s.32).

Gelir Yaratıcı Etkisi: Ekonominin diğer alanlarında olduğu gibi turizm endüstrisinde de

satın alınan ürün ve hizmet bedeli olarak; turistlerin, kamu kuruluşlarının ve özel sektörün yaptıkları harcamalar gider kalemini oluşturmaktadır. Bu tip ürün ve hizmetlerin satıcısı olan

ulaştırma ve seyahat firmaları, konaklama ve restoran işletmeleri, eğlence yerleri, hediyelik eşya satıcıları gibi arz kuruluşları da gelir elde etmektedirler (Erdoğan, 2006, s.51).