DONDURULMUŞ GIDA ÜRÜNLERİNE YÖNELİK TÜKETİCİ TERCİHLERİ: KASTAMONU İLİ ÖRNEĞİ

FEYZANUR AKDAĞ GÜRCÜ BÜŞRA TÜRKMEN

Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Üniversitesi

feyzakdag@gmail.com turkmenbusra06@gmail.com

Özet

Kentleşmenin getirdiği hızlı yaşamın, dondurulmuş gıdalar konusunda halkın daha bilinçli olmasının ve gıdaların yıkanmış, ayıklanmış, pişirmeye hazır olması gerekli koşullar sağlandığında uzun süre saklanabilmesi zaman tasarrufu açısından da önemli etkenler olarak göze çarpmaktadır. Dondurulmuş gıda tüketiminin tercihinin en önemli özelliklerinden biri de her mevsim bulunabilirliğidir. Bunun yanı sıra derin dondurucu kullanımının yaygınlaşması, büyük marketlerin sayılarının artması dondurulmuş gıda tüketimini arttıran etkenlerden olmuştur. (Yurtman,2003) Sağlık ve lezzetten ödün vermeden modern mutfaklarda yenilik ve çözümler sunan dondurulmuş gıdaların önemi son yıllarda artmıştır (Hekimoğlu- Altındeğer, 2012). Dolayısıyla dondurulmuş gıdaları satın almada ve almamada etkili olan faktörler araştırılmaya değer görülmüştür. Bu araştırmada, Kastamonu ilinde yaşayan tüketicinin dondurulmuş gıda ürünlerine yönelik tercihleri, dondurulmuş gıda satın almada ve almamada etkili olan faktörler ve bu faktörlerin demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmada olasılıklı olmayan örnekleme yöntemlerinden yargısal örnekleme yöntemi ile oluşturulan örneklemden 400 kişiye uygulanan anket yoluyla veriler elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler SPSS istatistik paket program ile çeşitli test ve analizlere tabi tutulduktan sonra elde edilen bulgular yorumlanmış ve bir takım öneriler sunulmuştur.

Anahtar Sözcükler: Dondurulmuş gıda, Tüketici tercihleri, Kastamonu Jel Kodu: M31

Consumer Preferences For Frozen Food Products: The Case Of Kastamonu

Abstract

That’s why the urbanization has brought fast life, people are more conscious about the frozen food and the food is washed, extracted, ready for cooking ,to be saved for long time when the necassary conditions are provided draw the attention as the important factors in terms of time saving.One of the main reasons about using the frozen food is to be accessible in every

101

seasons.Besides these ,the growing up of the uses of deep freezes and incresing the number of the supermarkets are the other factors of consuming frozen food.In recent years the importance of frozen food which offer solutions and innovations in the kitchens without sacrificing flovor and health has increased.So the factors which are efficient on consuming or not consuming the frozen food have been valued to be examined. In this research it is aimed to identify the preferences of the consumers in Kastamonu about frozen food ,the efficient factors on consuming or not consuming frozen food and to find out if the factors differ according to the demographic reasons.In the research some datas have been obtained by implementing “judicial non-probability sampling method of sampling” survey on 400 people.After analyzing the datas obtained in this research by the SPSS programme,the materials have been evaluated and some suggestions have been offered.

Keywords: Frozen Food, Consumer Preferences, Kastamonu Jel Codes: M31- Marketing

1.GİRİŞ

Günümüz tüketicilerinin, yoğun çalışma temposu ve arta kalan kısıtlı zaman içinde yemek hazırlamaya yeterince vakit bulamamaları daha çok vakit ayırmak istememeleri onları pratik ve kolay ısıtılıp yenilebilen dondurulmuş gıdalara yöneltmiştir. Aynı zamanda market sayılarının ve dondurulmuş gıda üretimi yapan firmaların sayısının artması tüketicilerin dondurulmuş gıda konusunda bilinçlenmesine ve kullanımın yaygınlaşmasına neden olmuştur (Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. ,2010).

Ayrıca gelişen teknolojinin de etkisiyle geçmişe oranla üretilen ürünlerin el değmeden daha sağlıklı bir şekilde üretilmesi sağlık kontrolünün sık sık yapılması özellikle kadınların çalışma hayatına katılım oranlarının yükselmesi ve buna bağlı olarak yaşam tarzında ortaya çıkan değişikliklerin yarattığı yeni talepler, dondurulmuş gıda teknolojisinin sağladığı olanaklar ile birleşince çeşitliliğe olanak tanımaktadır(Özer,2013). Dondurulmuş gıda tüketimin kullanımını arttırmıştır. Dondurulmuş gıdaların tanıtımına yönelik reklamların yapılması ve marketlerde dondurulmuş gıdalara ayrılan bölümlerin genişlemesi bu ürünlere yönelik talebin artmasında da etkili olmuştur.(Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. ,2010) Dondurulan gıdaların kolay hazırlanması çabuk ısıtılıp yenilmesi besin kaybının az olması ve her zaman aynı standartta bulunmasından dolayı da çok fazla tercih edilmektedir (Özer,2013).

102

Türkiye de tüketicilerin gıda tercihlerinde tüketim alışkanlıklarında görülen değişmelere bağlı olarak, önceleri sadece dış satıma yönelik çalışan dondurulmuş gıda sektörü günümüzde Türkiye’de de yoğun olarak hizmet vermeye başlamıştır. Dondurulan gıdaların tesislerde bekletilmeden seçme, yıkama, boyutlama, işlenme, uygun şekilde paketlenip dondurulma, daha sonra depolanıp uygun şekilde yüklenme, taşınma ve dağıtımdan tüketime kadar müşterinin memnuniyetinin kontrolü ile sonuçlandırılan bir sektördür (Hekimoğlu ve Altındeğer, 2012) ( Özer,2013).

Sektörde faaliyet gösteren firmaların büyük kısmı dondurulmuş sebze ve meyve üretimi dışında, et ürünleri, su ürünleri ve unlu mamulleri de dondurmak suretiyle daha geniş bir ürün yelpazesiyle piyasada yer alırken, konserve meyve ve sebze vb. gibi ürünler ile işlenmiş gıda ürünleri sektöründe faaliyet göstermektedirler (Yurtman,2003).

Bu çalışmanın amacı, gelişen dondurulmuş gıda sektörünün Kastamonu ilinde tüketimin nasıl ve ne oranda olduğunu hangi tüketici grubunun daha çok tercih ettiğini araştırmaktır. Bu amaçla hazırladığımız anket çalışmasının sonuçlarına dayanarak Kastamonu halkının dondurulmuş gıda tüketim tercihleri konusunda bilgi verilecektir (Özer,2013).

1.1.Dondurulmuş Gıdanın Tanımı

Dondurulma işlemi ile birlikte gıdaların kalitelerinde, tatlarında, kokularında ve besin değerlerinde hiçbir değişme meydana gelmezken bu yöntem gıdaların saklanması için en uygun yöntem olarak tercih edilmektedir. Çünkü gıdaların içerisinde bulunan su yüzünden gıdalar daha çabuk bozulmaktadır. Bu yöntem ile birlikte sular buz kristallerine dönüşerek gıdaların içerisindeki mikroorganizmalar yaşayamamakta ve insan vücuduna zarar veren kimyasal ve biyokimyasal değişmeler en aza indirilerek gıdalar en doğal hali ile korunmaktadır (Yurtman, 2003).

Dondurulmuş gıdalar; düşük sıcaklıklarda gıdalarda bulunan mikroorganizmaların çoğalma ve faaliyetlerinin kesin olarak durdurulması, biyokimyasal reaksiyonların olabildiğince azaltılması ilkesine dayanarak dondurulan, meyve - sebze, et ve et ürünleri, deniz ürünleri ve unlu mamullere kadar geniş bir alanda dağılım gösteren bir ürün grubudur. Gıda maddeleri dondurma yöntemi ile işlendiğinde, raf ömrü uzun, yılın her mevsiminde tüketilebilen, belli bir standartta ve kolay hazırlanabilen ürünlere dönüşmektedir (Keskin, 2002). Dondurulmuş

103

gıdalar; belli aşamalardan geçtikten sonra kullanıma hazır hale gelen, her mevsim kolaylıkla bulunup tüketilmesini sağlamak amacıyla üretilen, pişirmesi son derece pratik olan, zaman tasarrufu sağlayan ve her geçen gün daha popüler hale gelmekte olan bir ürün grubudur (Özer,2013).

Bütün gıda muhafaza yöntemleri gibi dondurma yöntemi de gıdanın kalite kriterlerini ve besin değerlerini en üst düzeyde korumaya dayanmaktadır. Dondurarak muhafaza yönteminin en önemli avantajı, kurutma, salamura veya konserve etme gibi diğer koruma yöntemlerine nazaran vitamin kayıplarının en az düzeyde görüldüğü bir teknik

olmasıdır (Alkusal, 2006).