Dergilere Genel Bakış

Bu başlık altında katılımcılara erkek yaşam tarzı dergilerinin hedef kitleleri ve dergilerde yer alan temalara ilişkin sorular yöneltilmiştir.

4.1.1.1. Dergilerin Hedef Kitleleri

Erkek yaşam tarzı dergileri, oluşturdukları içerikler ve yayın politikalarıyla belirli hedef kitlelere seslenmektedir. Her derginin kendine has bir okuyucu kitlesi mevcuttur. Erkek dergilerinin hedef kitlelerine genel bir perspektiften bakıldığında ise, okurların birtakım özelliklerinin benzer olduğu görülmektedir. Erkek dergilerinin ideal okurlarının çoğunlukla bekâr, orta-üst sınıfta bir hayat süren, geliri yüksek, şehirli ve parasını harcamaktan çekinmeyen heteroseksüel erkekler olduğunu söylemek mümkündür (Erdoğan, 2015: 6542). Okurlara, takip ettikleri dergilerin hedef kitleleri sorulmuş ve okur ifadeleriyle ideal dergi okuru profilinin örtüştüğü görülmüştür.

GQ dergi okurlarının betimlediği derginin hedef kitlesi şu şekildedir:

Orta ve üst segmentte yaşayan insanlara hitap ediyor. 20-40 yaş arası. Yaş arttıkça ilgi düşüyor (K6, Esnaf, 45).

25-45 arası, orta üst kesime hitap ediyor (K7, Bankacı, 42).

GQ, orta-üst hatta üst sınıfa hitap ediyor. 25-45 yaş arası. Her dönem belli bir moda trendleri oluyor. Orada olanları alabilmek için beyaz yakalı olmak lazım. Sokakta olan sade vatandaşa da önerileri var ama genel olarak parası olan insanlara hitap ediyor (K8, Öğrenci, 22).

17-60 yaş arası. Gençlerde orta sınıf ve üzeri. Orta yaş ve üzeri olanlardan da gelir düzeyi yüksek olanlar takip ediyordur. Çünkü sadece üst kesim, fit kalmayı, karşı cinsi etkilemeyi, dış

görünüşü önemsiyordur. Orta sınıfın bir sürü sıkıntısı var. Gelir düzeyi yüksek olan modayı takip ediyor, entelektüel. Maddi durumları zaten onları takip etmeye itiyor (K10, İşçi, 32). Daha metroseksüel ve orta-üst gruba hitap ediyor. Burjuva sınıfının alıp okumaya başvurduğu bir dergi diyebiliriz. İşçi sınıfının alıp okuyabileceği bir dergi olduğunu düşünmüyorum (K2, Öğrenci, 26).

Esquire dergisi okurlarının betimlediği derginin hedef kitlesi şu şekildedir:

25-45 yaş arası. Orta gelir üstüne hitap ediyor (K9, Müteahhit, 48).

Men’s Health dergisi okurlarının betimlediği derginin hedef kitlesi şu şekildedir:

Daha çok orta sınıf, spor yapmayı seven, kendine özen gösteren erkeklere hitap ettiğini düşünüyorum (K11, İşçi, 26).

Dergi her kesime hitap ediyor ama derginin içeriğindeki şeyleri icra edebilecek kesim orta üst kesim (K10, İşçi, 32).

Verilen ifadeler, GQ ve Esquire dergilerinin hedef kitleleri arasında benzerlik olduğunu göstermektedir. Orta yaşlı, ekonomik durumu iyi olan ve daha çok beyaz yakalı erkekleri hedefleyen bu dergiler, araştırmadaki diğer dergi olan Men’s Health’e göre hedef kitle bazında ayrılmaktadır. Men’s Health dergisi, daha spesifik bir hedef kitleye seslenmektedir. Men’s Health okurları spor yapmayı seven, diğer dergilerin hedef kitlelerine göre daha genç erkeklerden oluşmaktadır.

Takip ettikleri erkek dergilerinin hedef kitlelerini tasvir eden okuyuculara daha sonra dergilerin onlara kendilerini nasıl hissettirdiği sorulmuştur. Çoğu katılımcı okudukları dergilerin kendilerini özel hissettirdiğini ifade etmiştir:

Üst sınıfa hitap ediyor olması bence özel hissettiriyor. Sanki kendine ait özel bir stilistin varmış gibi oluyor. Oradakini giyeceğin zaman şık olacağını söylüyor (K8, Öğrenci, 22).

Böyle dergilerin genel özelliği zaten özel hissettirmek (K10, İşçi, 32).

Özel ve ayrıcalıklı hissettiriyor. Bir artım olduğunu düşünüyorum (K11, İşçi, 26).

Çok fazla tercih edilen bir dergi olsaydı tercih etmezdim. Farklı bir azınlığa hizmet ettiği için benim de tercih etmeme neden oluyor açıkçası (K4, Öğrenci, 26).

4.1.1.2. Dergilerde Öne Çıkan Temalar

Erkek dergileri, yayın politikaları ve söylem stratejileri ile uyum halinde olan belirli içerik ve temalara ağırlık vermektedir. Yukarıda belirtildiği gibi, genellikle orta-üst sınıfa mensup erkekleri hedefleyen dergiler öne çıkardıkları konular ile hedef kitle arasında bir bağ kurmaktadır. Dergilerdeki temalar, erkeklerin okuma pratiklerini etkileyen başlıca faktörlerdendir. Katılımcılara erkek dergilerinde ilgilerini çeken temaları ifade etmeleri sorulduğunda en fazla ilginin olduğu temanın moda olduğu ortaya çıkmıştır. Öne çıkan temalar, Şekil 1’de gösterilmiştir.

Şekil 1: Okurların Erkek Dergilerinde Takip Ettikleri Temalar

Moda, okurların en fazla ilgisini çeken tema olarak ilk sırada yer almaktadır. Görüşmeler sonucunda okurların dergileri modayı takip etme kanalı olarak gördükleri ortaya çıkmıştır:

Özellikle giyim ve aksesuar konusunda takip etmeye çalışıyorum. Moda ve lüks aksesuarları takip etme kanalı diyebiliriz (K6, Esnaf, 45).

Erkek modasını takip etmek için GQ okuyorum (K8, Öğrenci, 22).

Moda ve teknoloji temaları dikkatimi çekiyor. Ama en çok moda. Yaşadığımız bu tüketim kültüründe erkekler moda konusunda çok fazla bombardıman altında. Toplumsal normlar da bu doğrultuda değişiyor. Erkekler daha özgüvenli temsil ediliyor (K2, Öğrenci, 26).

Ülkemizde moda ciddi anlamda gündemde. Esquire’ın modaya bu kadar yer ayırması çok normal (K9, Müteahhit, 48).

Okurlar, aynı zamanda spor, sağlıklı yaşam, kişisel bakım ve teknoloji gibi birçok farklı konuda bilgi sahibi olabilmek amacıyla erkek dergilerini takip ettiklerini dile getirmiştir:

…Sporda farklı tekniklerden bahsediyor. Belli reçeteler veriliyor. Uzmanların tavsiyelerini okuyabiliyoruz. Kendimizi güncel hissettiriyor. Güncel tutuyor insanı (K10, İşçi, 32).

Teknoloji, sağlık ve spor haberleri. Spora ait yeni trendler ve yeni çıkan spor türleri, dağcılık veya tenis gibi alanlarda bilgi sahibi olmak istediğim için öncelik alanlarım bunlar oluyor (K1, Akademisyen, 39).

Sağlıklı yaşam ile ilgili dergilerin okurlarına çok şey söylediğini ifade eden bir katılımcı, hedef kitlenin büyük ölçüde dergilerden etkilendiğini ve dergilerin bu konuda yönlendirici bir unsur olduğunu belirtmiştir:

Artık bize sunulmuş birçok şeyin popüler kültürün bir parçası olduğunu düşünüyorum. Trendler değişiyor, sağlık moda oluyor. Tüketicilerin de etkilendiğini düşünüyorum. Dergilerin içerisindeki bilgilerin beni yönelttiğini biliyorum. Sağlıklı olarak önerilen bir gıdayı tüketmeye başlıyorum. Okuduklarım beni tetikliyor ve ona yöneltiyor. O şekilde besleniyorum (K1, Akademisyen, 39).

Okurlardan biri, dergilerdeki cinsel ve pornografik içeriklerin çok fazla olduğunu belirterek bu unsurları daha az kullanan dergiyi okumayı seçtiğini ifade ediyor:

Pornografik unsurlara çok fazla yer verildiğini görüyorum. Bu durum beni rahatsız ediyor. İçi boş dergi yani. Verimlilikten uzaklaşıyorlar. GQ, çizgisini en az bozmamış olan. Bu unsurlara en az yer veren. GQ’nun seçkin bir okuru var (K4, Öğrenci, 26).

Yukarıdaki temalara ek olarak bir katılımcı dergilerden seyahat planı yaparken faydalandığını belirtmiştir:

Ben bir yere gideceğim zaman önceden araştırırım. Dergilere de bakarım. Dergiler, bunu bana güzel bir yazı dizisi şeklinde sunuyor. Oradan bir öneri, tavsiye alırım (K3, Öğrenci, 22).

Görüşmeler sonucu öne çıkan temaların dergi okurlarına göre dağılımına bakıldığında GQ ve Esquire dergisi okurlarının moda, kişisel bakım ve teknoloji gibi konularda daha ilgili olduğu, Men’s Health dergisi okurlarının ise daha çok spor ve sağlıklı yaşam gibi konuları takip ettiği görülmüştür. Bu durum, dergilerin hedef kitlelerinin farklı olmasıyla ilişkilendirilebilmektedir.