Çalışmada, erkek yaşam tarzı dergilerinde hegemonik erkekliğin nasıl inşa edildiğini ve erkeklerin tüketime dâhil olmasında erkek dergilerinin rolünün irdelenmesi amacıyla üç erkek
dergisinin okurları ve yayıncılarıyla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kullanılan dergiler, Batı kökenli olup Türkiye’de yayın hayatına devam eden, popülerliği günden güne artan erkek dergileri arasından (Erdoğan, 2015: 6545) GQ, Esquire ve Men’s Health seçilmiştir. Çalışmada yer alan dergilerin tarihçeleri ve içeriklerine ilişkin bilgiler aşağıda anlatılmıştır.
GQ: 1931 yılında Amerika’da yayın hayatına başlayan GQ, ilk başlarda Appeal Arts’ın
yayımcıları tarafından moda eki olarak çıkarılmaya başlanmış, daha sonra Gentlemen’s Quarterly olarak yayın hayatına devam etmiştir. 1983 yılına kadar Esquire bünyesinde bulunan dergi, Condé Nast Yayın Grubu tarafından satın alınarak GQ olarak yayımlanmaya devam etmiştir.
Pennsylvania Devlet Üniversitesinden mezun olan Art Cooper, 1983 yılında derginin editörlüğüne getirilmiştir. GQ erkeğinin somut bir simgesi olan Cooper, derginin odak noktasına modayı yerleştirerek başarıyı yakalamayı başarmıştır. Editörlüğü esnasında GQ’nun okur sayısı Esquire dergisini geçmiş, tirajı 850 bine yükselmiştir. Cooper’ın vefatından sonra The Guardian’da çıkan yazı şu şekildedir (Tungate, 2008: 141):
Dergisinin New York’u hatta Amerika’yı aşan bir etkisi vardı. GQ, 1980’lerin sonlarında ve 1990’ların başlarında Batı Avrupa ve diğer sanayileşmiş ülkelerde fırtına gibi esen erkek dergileri furyasının ilk bölümünde tarzı belirleyen ve öteki dergilere modellik yapan yayın olmuştu.
Kendini dünyadaki en şık erkek dergisi olarak tanımlayan GQ, ünlü yazarları ve sunduğu en şık kıyafetlerle kendisiyle gurur duymaktadır (Gaunlett, 2002: 164). GQ Türkiye, Mart 2012’den itibaren Doğuş Yayın Grubu bünyesinde yayınlanmaktadır. GQ dergisi, tüm dünyada, Avustralya, Brezilya, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, İtalya, Japonya, Meksika, Portekiz, Romanya, Rusya, Güney Afrika, Güney Kore, İspanya, Türkiye, Büyük Britanya ve Amerika Birleşik Devletleri gibi farklı ülkelerde yayın hayatını sürdürmektedir. Şu anda 20 ülkede ve 12 farklı dilde yayımlanan dergi, yayınlandığı ülkelerde erkeklerin yaşam biçimlerini şekillendirmekte, onlara modadan teknolojiye, sanat-kültürden sekse uzanan birçok yelpazede farklı içerikler sunmaktadır.
Esquire: Esquire dergisi, 1930’lu yılların ortalarında ABD’de Gingrich, Hemingway ve
Fitzgerald'ın destekleriyle kurularak yayın hayatına başlamıştır. Ünlü fotoğraf sanatçısı George Brown Petty tarafından 1940’lı yıllarda resmedilen Petty Girls resimlerinin dergide yer almaya başlamasıyla beraber takip eden yıllarda da Perulu fotoğraf sanatçısı Alberto Vargas’ın kaleminden çıkan Vargas Girls resimleri derginin popülerliğini arttırmış ve dünya çapında tanınmasını sağlamıştır.
Esquire ilk zamanlarda 50 cent karşılığında ve yalnızca erkek giyim mağazalarında satılma planıyla yayın hayatına başlamıştır. 95 bin adet basılan derginin ilk sayısından gazete bayilerine yalnızca 5 bin adet gönderilmiştir. Dergiler bayilerde hızlıca satılıp bitince giyim mağazalarına gönderilen dergiler aceleyle geri istenmiştir. Hemingway ve Fitzgerald gibi güçlü kalemlerden
çıkan kaliteli hikâyeler ve Vargas’ın çizdiği güzeller ile yayın hayatında yer alan dergi, 20. yüzyılın ortalarında erkek dergi pazarının kılavuzu konumuna gelmiştir (Tungate, 2008: 139).
1961 ve 1973 yılları arasında genel yayın yönetmenliği koltuğunda oturan Harold Hayes'ın kararıyla, Esquire'ın sayfa sayısı arttırılmış ve bu sayede derginin satışı artmıştır. 1997 yılından beri David Granger yönetiminde hazırlanan Esquire, markalaşma yolunda önemli adımlar atmış, erkek dergi pazarında yer alan etkili bir erkek yaşam biçimi dergisi olmuştur. 1993 yılında Türkiye’de yayın hayatına başlayan derginin hedef kitlesinde ise, zarif ve zevk sahibi erkekler yer almaktadır.
Men’s Health: Men’s Health dergisi, 1987 yılından itibaren Rodale tarafından çıkarılan ve
toplam 45 ülkede yayınlanan bir erkek yaşam tarzı dergisidir. Her ay tüm dünyada 10 milyondan fazla tirajı bulunan dergi, erkek dergi pazarında öne çıkmaktadır. Erkeğin tüm ihtiyaçlarına odaklanan Men’s Health, ilk çıkmaya başladığı zamanlarda sağlığa odaklanmış, zamanla beslenme, spor, iş yaşamı, moda, ilişkiler, sosyal hayat, yeni ürün ve teknolojiler gibi birçok önemli alanda zengin içerikler sunmaya başlamıştır. Erkekler için bir rehber niteliğinde olan Men’s Health; profesyonel, faal, başarılı ve sportif erkeklerin fiziksel ve duygusal hayatlarını kontrol etmelerine yardımcı olmayı ve erkeklerin yaşam standartlarını yükseltmeyi kendine misyon edinmiştir.
Men’s Health, erkekliği yönlendirme, biçimlendirme ve inşa etme misyonlarını sahiplenmektedir. Mükemmel erkek bedenine odaklanan dergi, erkeklik söylemlerini oluşturmakta, kapağında ve içeriğinde kullandığı erkeklerle sağlıklı erkek bedenini idealleştirmektedir. Hegemonik erkeklik söylemlerine yer veren dergi, erkek sağlığıyla ilgili önemli bilgiler vermekte, aynı zamanda sağlıkla pek ilgisi olmayan tutum ve davranışları sahiplenen hegemonik erkeklik modelini yeniden yaratmaktadır (Erdoğan, 2013: 133). Yakın tarihe kadar erkeklerin sağlıklı ve fit görünmelerine yönelik toplumsal bir norm bulunmuyorken Men’s Health gibi dergiler ile birlikte erkekler de formda ve yakışıklı görünme fikrini çekici bulmaya başlamışlardır (Tungate, 2008: 71).
Erkek dergi pazarında sürekli yarı çıplak erkek temsillerine yer veren Men’s Health, kadın yaşam tarzı dergilerine paralel bir dergidir. Dergi; vücut, fiziksel görünüş, fitness rutinleri, sağlıklı yemek ve kilo verme yolları gibi içeriklere çokça yer vermektedir. Dergi, ayrıca okurlarına psikoloji, pozitif düşünme, öz saygıyı arttırma ve başarılı olmak için bazı mental teknikleri kullanma gibi konularda birçok tavsiye vermektedir. Men’s Health’te aynı zamanda ilişkilerde nasıl romantik olunabileceği ve tutkuyu nasıl canlı tutabilecekleri konusunda erkekler için makaleler de yer almaktadır. Erkekler için seks tavsiyelerinde de bulunan dergi, ereksiyon probleminden gelişen tekniklere kadar birçok konuya değinmektedir (Gaunlett, 2002: 163).