Araştırmanın birinci alt amacı “probleme ve işbirliğine dayalı çevrimiçi öğrenme ile probleme dayalı çevrimiçi bireysel öğrenme yöntemi uygulanan öğrencilerin; başarıları, memnuniyetleri ve motivasyonları arasında anlamlı farklılık var mıdır?” soruna cevap bulmaktır. Bu amaçla, uygulanan veri toplama araçlarından edinilen sonuçlar analiz edilmiştir.
4.1.1. Akademik Başarı
Akademik başarıyı belirlemek için öncelikle süreç ve ürün değerlendirme yapılmıştır. Süreç değerlendirme; katılımcıların kurs boyunca yaptıkları uygulama faaliyetlerini içermekte olup değerlendirilmesi, süreç değerlendirme formu (Ek-7) ile yapılmıştır. Ürün değerlendirmede ise başarı testi ve proje puanları dikkate alınmıştır. Projenin değerlendirilmesi proje değerlendirme formu (Ek-8) ile gerçekleştirilmiştir. Uygulama öncesinde akademik başarıyı; uygulama faaliyetleri, proje ve başarı testi puanları toplamının oluşturması öngörülmüştür. Ancak uygulamalar tamamlandıktan sonra projeyi teslim eden çok az katılımcı olduğu belirlenmiştir. Uygulama sonrasında proje teslim
122
sayısının deney grubunda 3, kontrol grubunda 4 olduğu belirlenmiştir. Uygulama faaliyetlerinin ise deney grubunda işbirliğine dayalı gerçekleştirilmesi gerekirken bireysel çalışanların etkinlikleri bireysel olarak gerçekleştirmesi beklenmiştir. Proje teslim oranındaki düşüklüğün veri kaybına neden olması başarının sadece son test puanı ile sınırlandırılması sonucunu oluşturmuştur.
Öncelikle “Probleme ve işbirliğine dayalı çevrimiçi öğrenme ile probleme dayalı çevrimiçi bireysel öğrenme yöntemi uygulanan öğrencilerin, başarıları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? sorusu irdelenmektedir. Bu amaçla, uygulamayı tamamlayan toplam 30 katılımcıya hem uygulama öncesinde hem de uygulama sonrasında araştırmacı tarafından hazırlanmış olan başarı testi (Ek-14) uygulanmıştır.
Tablo 9.
Uygulamaya Katılan Öğrencilerin Öntest ve Sontest Puanlarına İlişkin t-Testi Sonuçları
Tablo 9’a göre deney grubu ve kontrol grubunun ön test puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Sekiz hafta süren uygulama sonrasında ise gruplar arasında anlamlı bir başarı farklılığı olup olmadığı kontrol edilmiştir. Son test sonuçlarının normal dağılıma uygun olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle iki grup arasında anlamlı farklılık olup olmadığını kontrol etmek için “bağımsız örneklem t testi” testi uygulanmıştır. Tablo 9’da yer alan analiz sonucunda; deney grubu ve kontrol grubunun uygulama sonrasında, akademik başarı puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmektedir, [t(28.00) =.525, p>.05]. Bu sonuç kullanılan yöntemin başarıda bir farklılık oluşturmadığını göstermektedir. Ancak bu sonuç irdelenirken deney grubu ve kontrol grubundaki katılımcıların gerekli çalışmaları tam olarak yapıp yapmadığı büyük önem taşımaktadır.
Öntest Puanları Grup N 𝑋̅ S sd t p Deney Grubu 15 20.93 15.47 28.00 .483 .506 Kontrol Grubu 15 16.33 13.89 Sontest Puanları Deney Grubu 15 55.07 16.39 28.00 .525 .413 Kontrol Grubu 15 44.20 13.75
123
Uygulamada; deney grubuna, işbirliğine dayalı çalışmaları gerektiği belirtilmiştir. Bu amaçla neler yapmaları gerektiği anlatılmış ve dokümanlar paylaşılmıştır. Uygulama süresince ise sürekli işbirliğine dayalı çalışmaya yönelik teşvik edilmişlerdir. Üç aşamada gerçekleştirilen uygulamanın ikinci aşaması olan çevrimiçi çalışma boyutunda; haftada bir kere olacak şekilde sekiz kez öğrencilerin senkron olarak aynı ortamda, birlikte çalışma yapmaları beklenmektedir. Üçüncü aşama olan çevrimiçi tartışma boyutunda ise asenkron olarak gerçekleştirilen çalışmalarda neler yapıldığı, kimin ne kadar katkı sağladığı her katılımcı tarafından yazıldıktan sonra grup koordinatörü tarafından e-mail ile öğretim elemanına gönderilmesi gerekmektedir. Bayrakçeken, Doymuş ve Doğan (2013)’ın da belirttikleri gibi işbirliğine dayalı çalışma farklı şekillerde değerlendirilebilir. Örneğin, tek bir ürüne grup puanı verme ya da belli işbirliği becerilerine puan verme yöntemi uygulanabilir. Uygulamada da senkron saatlerde gerçekleştirilen çalışmalarda, işbirliği becerileri gözlemlenirken asenkron olarak gerçekleştirilen çalışmaların sonucunda grup olarak oluşturulan ve koordinatör tarafından gönderilen e-mail dikkate alınmıştır. Gruplar incelendiğinde ise yapılan çalışmaların tam olarak istenilen boyutta olmadığı belirlenmiştir (Ek-18). Grup 1; dört kez katıldığı çevrimiçi çalışmanın üçünde işbirliğine dayalı çalışırken, kurs süresince yaptıkları faaliyetlerle ilgili olarak dört e-mail göndermiştir. İşbirliğine dayalı çalışmanın en iyi gerçekleştirildiği Grup 2, sekiz uygulamaya da katılmış ancak bunların üçünde grup üyelerinden birinin eksik olduğu görülmüştür. Asenkron olarak grup halinde çalıştıklarına dair sekiz e-mail göndermişlerdir. İşbirliği konusunda sıkıntıların en çok yaşandığı Grup 3 ise 6 senkron çalışmaya katılmış olmasına rağmen, bir türlü birlikte çalışamamış sadece 2 kez birlikte çalışma gerçekleştirmişlerdir. Öğretim elemanına gönderdikleri 4 e-mail ise grup olarak oluşturulmamış ve içinde işbirliği olmadığını içeren ifadeler görülmüştür. Grup 4, beş senkron çalışmaya katılmış ve bunların üçünde işbirliğine dayalı çalışma gerçekleştirebilmiş ancak hafta boyunca işbirliğine dayalı olarak çalıştıklarını her hafta e-mail ile açıklamışlardır. Grup 5 ise yedi senkron çalışmaya katılmış ve dördünde işbirliğine dayalı çalışabilirken, asenkron olarak yaptıklarını belirten 6 mail göndermişlerdir. Grupların çalışmaları incelendiğinde yapılan bütün düzenlemelere rağmen tüm gruplarda tam olarak işbirliğine dayalı çalışmanın gerçekleştirilememiş olduğu belirlenmiştir. Bu durumunda başarıda farklılık oluşmamasının bir nedeni olabileceği düşünülmektedir.
124
4.1.2. Motivasyon
Uygulama öncesinde gerçekleştirilen ölçek deney grubunu oluşturan çevrimiçi probleme ve işbirliğine dayalı öğrenen öğrenciler ile kontrol grubunu oluşturan çevrimiçi probleme dayalı bireysel öğrenen öğrencilerin motivasyon açısından gruplara homojen olarak atandığını göstermiştir. Tablo 10’da görülen analiz sonuçlarına göre kurs öncesi uygulanan motivasyon ölçeğinde deney gurubu ve kontrol grubu arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür [t (28) =1.376 p>.05].
Tablo 10.
Uygulama Öncesi ve Uygulama Sonrası Motivasyon Ölçeğinin t-Testi Sonuçları
Gerçekleştirilen uygulama sonrasında yine Büyüköztürk vd. (2004) tarafından Türkçe’ ye uyarlanmış olan ölçek, katılımcıların motivasyonlarını belirlemek amacı ile uygulanmıştır. Deney grubunun ve kontrol grubunun motivasyonları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı belirlenmiştir. Normal dağılım gösteren verilere “bağımsız örneklem t testi” testi uygulanmıştır. Tablo 10’de verilen analiz sonuçlarına göre deney grubunun ve kontrol grubunun motivasyon düzeylerinde anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir [t (28) =2.329 p<.05]. Deney gurubu katılımcılarının motivasyonlarının (𝑋̅=154,80), kontrol grubu katılımcılarının motivasyonundan (𝑋̅= 140,87) daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Yapılan çalışma, işbirliğine dayalı çalışmanın katılımcıların motivasyonlarını daha çok arttırdığını göstermektedir. Uygulama Öncesi Grup N 𝑋̅ S sd t p Deney Grubu 15 152.53 22.38 28.00 1.376 .180 Kontrol Grubu 15 163.67 21.92 Uygulama Sonrası Grup Deney Grubu 15 154.80 17.47 28.00 2.329 .027 Kontrol Grubu 15 140.87 15.21
125
4.1.3. E-Öğrenme Sürecinde Memnuniyet
Uygulamada; katılımcıların e-öğrenme sürecine yönelik memnuniyetlerini belirlemek için kullanılan ölçek verileri normal dağılıma uyduğu için deney grubu ve kontrol grubunun memnuniyetleri arasında anlamlı farklılık olup olmadığı “bağımsız örneklem t testi” testi ile analiz edilmiştir.
Tablo 11.
E-Memnuniyet Ölçeğinin t-Testi Sonuçları
Tablo 11’de görülen analiz sonuçlarına göre uygulama sonrasında gruplar arasında memnuniyet düzeyinde anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir [t(28)=.449 p>.05]. Ayrıca tablo 11’de hem deney grubunda hem de kontrol grubunda memnuniyet düzeyinin yüksek olduğu görülmektedir. Bu durumun ise uygulama sürecinde, araştırma topluluğu oluşturma ilkelerinin kullanılmış olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.
4.2. Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin; Öğrenme Ortamına Katılımları ve