Uygulamada; çevrimiçi öğrenme ortamı olarak Akdeniz Bölgesinde bulunan bir devlet üniversitesinde uzaktan eğitim derslerinde kullanılan “Eğitim Yönetim Sistemi (EYS)” ve “Ticari lisanslı çevrimiçi toplantı ve kaynak paylaşım platformu” kullanılmıştır. Özel bir şirket tarafından hazırlanmış olan Eğitim Yönetim Sistemi; öğrencilerin ve öğretim elemanının, asenkron iletişim kurmasını sağlayan, içerik paylaşımının yapıldığı bir platformdur. Ticari lisanslı çevrimiçi toplantı ve kaynak paylaşım platformu ise senkron iletişim sağlayabildiği gibi dosya paylaşımına da izin vermektedir. Aşağıda bu ortamlar hakkında ayrıntılı bilgiler verilmektedir.
Şekil 20. Eğitim yönetim sistemi giriş ekranı
EYS Şekil 20’de görüldüğü gibi kullanıcı adı ve parola kullanılarak girilen bir sistemdir. Sisteme, öğretim elemanı ve öğrenci için bazı farklılıkları olan platformalar içermektedir. Öğretim elemanının kullandığı ortamda; öğretim elemanı, iletişim ve ayarlar olmak üzere üç ana menü yer almaktadır. Öğretim elemanı menüsünde; (Şekil 21) ders işlemleri, öğrenci işlemleri, sınav işlemleri ve dosya kütüphanesi yer almaktadır. Ders işlemleri menüsü; ders içeriğinin yer aldığı, ek dosya yüklemesinin yapıldığı, senkron ders bağlantısının sağlandığı alandır. Sınav işlemleri menüsü; öğretim elamanının, sınav sorusu eklediği, sınav oluşturduğu, eklenen soruları görebildiği, sınavlarla ilgili istatistiklerin
106
tutulduğu menüdür. Öğrenci işlemleri menüsü ise dersi alan öğrenci listesinin bulunduğu, öğrencilerin aldıkları puanların, derse olan katkılarının görüldüğü alandır.
Şekil 21. Eğitim yönetim sistemi öğretim elemanı anasayfa
Ders işlemleri menüsünde (Şekil 22) “Ders İçerik Listesi” Şekil 23’de görüldüğü gibi ders içeriğine erişimin sağlandığı alandır. “Sanal Sınıf Ders Saatleri” menüsünde öğrenciler ile senkron olarak yapılan derslerin programı görülmektedir. “İlave ders materyalleri” ile öğretim elemanı, isterse ek materyal paylaşımı sağlayabilmektedir. “Ders izleme ve değerlendirme esasları” ödev, sınav proje ekleme işleminin yapıldığı ve bu eklemelerde yapılacak işlemlerin kaç puan üzerinden değerlendirileceğini belirlemeyi sağlayan ekrandır. “Dosyalar” menüsü ile öğretim elemanı ek dosya paylaşımı sağlayabilmektedir.
107
Şekil 22. Eğitim yönetim sistemi “ders işlemleri” menüsü
Şekil 24’de görülen “Sanal Sınıf Oturum Listesi”; öğrencilerle senkron olarak yapılan derslerin kullanıldığı platform olan Ticari lisanslı çevrimiçi toplantı ve kaynak paylaşım platformuna erişim sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Öğretim elemanı; Ticari lisanslı çevrimiçi toplantı ve kaynak paylaşım platformu üzerinden öğrenci ile senkron ders işlerken, bir yandan da EYS üzerinden ders içerik listesi ile ders içeriğine erişip, ekran paylaşımı yaparak, öğrencilerle mevcut ders içeriğini paylaşabilmektedir. Öğrenciler ise istedikleri herhangi bir zamanda ders içeriklerine kendi sistemleri üzerinden erişebilmektedirler.
108
Şekil 23. Ders içerik listesinden erişilen ders içeriği
109
İletişim menüsünde (Şekil 25); akademik takvim, mesajlar, duyurular, tartışma grupları, kişisel takvim menüleri yer almaktadır. Mesajlar menüsü ile öğrencilerin öğretim elemanına gönderdiği mesajlar görülebildiği gibi, öğrencilere ya da diğer kişilere mesaj gönderimi de sağlanabilmektedir.
Şekil 25. İletişim menüsü
Şekil 25’de görülen sanal sınıf (Sohbet) menüsü; arşivlenmiş olan ticari lisanslı çevrimiçi toplantı ve kaynak paylaşım platformu, senkron derslerinin görülmesini sağlamaktadır. Bölümlerimiz; okul hakkında genel bilgilerin yer aldığı, duyurular öğretim elemanı ile paylaşılan duyuruların yer aldığı menüdür.
110
Şekil 26. Tartışma grupları
“Tartışma Grupları” (Şekil 26) öğretim elemanının ya da öğrencinin paylaşabildiği konuların yer aldığı alandır. Forum olarak da düşünülebilecek bu alanda, ders ders hangi konular üzerine tartışıldığı görülebilmektedir. Öğretim elemanı ya da herhangi bir öğrenci, tartışma konusu eklediğinde dersi alan öğrencilerin ve öğretim elemanının ana sayfasında yapılan işlem, duyuru olarak görülmektedir.
111
Şekil 26’de yer alan grup adından tartışma grubuna tıklandığında Şekil 27’de görüldüğü gibi öğretim elemanın eklediği tartışma konusu açılmaktadır. Bu alandan ise Şekil 28’da görüldüğü gibi öğrencilerin eklediği yazışmalara erişilebilir. Tartışma konusunu isterse öğrencilerde ekleyebilmektedir. Böylece farklı zamanlarda iletişimin sağlandığı forum platformu oluşturulmuş olmaktadır.
Şekil 28. Tartışma konusunun içinde yer alan mesajlar
Ayarlar menüsünde ise kişisel bilgiler alanında (Şekil 29); kişisel bilgiler, verilen formatta girilebilir. Böylece; öğretim elemanı ile ilgili bilgilerin öğrenciler tarafından, öğrencilerle ilgili bilgilerin ise öğrenci ve öğretim elemanı tarafından görülmesi sağlanmaktadır.
112
Şekil 29. Kişisel bilgiler
Öğrencinin kullanıldığı ortam da, öğretim elemanın sistemine benzemekte olup iletişim, ayarlar ve öğrenci ana menüleri bulunmaktadır.
113
Öğrenci ana sayfasında; ders işlemleri, öğrenci işlemleri ve dosya kütüphanesi yer almaktadır. Öğretim elemanı ana sayfasından farkı, sınav işlemlerinin bulunmamasıdır. Ders işlemleri menüsünden (Şekil 30); öğrencinin daha önce aldığı ve mevcutta aldığı ders listesi, öğretim elemanı ve içerikler görülmektedir. İstenilen ders seçildiğinde ise Şekil 31’de görüldüğü gibi dersin içeriği, derse giren öğretim elemanı hakkındaki bilgiler, belirlenen tarihler arasında dersin sınavı, değerlendirme bilgileri, ders için paylaşılan dosyalar, dersi alan öğrenci listesi ve bu öğrenciler tarafından girilmiş olan kişisel bilgiler ile ders için belirlenmiş ödev ve projeler, dersin senkron olarak yapılacağı sanal sınıf oturumuna giriş alanı, ilave ders materyalleri, ders için açılan tartışma konularına erişim sağlanabilir. Ayrıca öğretim elemanına mesaj gönderilebilir.
İletişim ve Ayarlar menüsü, öğretim elemanındaki ile aynıdır. Sadece öğrencinin ayarlar menüsünden kişisel bilgi girişinde daha sınırlı bilgi girme şansı vardır. Öğretim elemanı tanıtım metni yazabilirken öğrencide kişisel bilgilerde tanıtım metni yoktur.
114
Şekil 31. Öğrenci sisteminde seçilen dersin ders işlemleri menüsü
Ticari lisanslı çevrimiçi toplantı ve kaynak paylaşım platformu ise öğretim elamanı ile öğrencilerin senkron iletişim kurmasına izin veren bir platformdur. Uzaktan eğitimde verilen dersler, bu platform üzerinden sağlanmaktadır. Şekil 32’de görüldüğü gibi Ticari lisanslı çevrimiçi toplantı ve kaynak paylaşım platformunda; toplantı, düzenler, bölmeler ve ses ana menüleri yer almaktadır.
115
Şekil 32. Ticari lisanslı çevrimiçi toplantı ve kaynak paylaşım platformunun genel
görünümü
Toplantı menüsünde (Şekil 33), katılımcıların davet edilebilmesi için adres gönderimi yapılabildiği gibi katılımcıların erişimi engellenebilmektedir. Rolümü değiştir menüsü altında üç farklı rol bulunmaktadır. Toplantı sahibi rolündeki kişi; diğer bireylere yetki verme, toplantıyı başlatma, bitirme, kamera açma, ekran paylaşımı yapma gibi tüm haklara sahipken, sunucu rolündekiler; web kamerası açma, ses açma, ekran paylaşımı yapma gibi haklara sahiptir. Katılımcı rolündekiler ise sadece mesaj yazabilir ve söz hakkı isterler, toplantı sahibinin izin vermesi durumunda konuşabilirler. Ayrıca toplantı menüsünden toplantının kaydedilmesi ve bitirilmesi de sağlanabilmektedir.
116
Şekil 34. Düzenler menüsü
Düzenler menüsünden (Şekil 34) ekran paylaşımı, tartışma ve işbirliği şeklinde ayarlanabileceği gibi toplantı sahibi, kendi isteğine göre yeni bir düzende oluşturabilir. Düzenler ile bölmelerin farklı şekillerde yerleşmesi sağlanmaktadır.
Şekil 35. Bölmeler menüsü
Bölmeler menüsünde (Şekil 35) ise ekranda bulunması istenilen bölmelerin görünür olması ya da gizlenmesi sağlanmaktadır. Ekran paylaşımı, web kamerası görüntüsü, katılımcı listesi, sohbet alanı, tartışma notları, anlık soruların oluşturulması ve cevaplanmasını sağlayan anket alanı, yazılanların eş zamanlı olarak görülebildiği beyaz ekran, dosya paylaşımının sağlanabildiği dosyalar alanı bu platformda yer almaktadır.
117
Şekil 36. Ticari lisanslı çevrimiçi toplantı ve kaynak paylaşım platformunda birden fazla
dersin aynı anda görüntülenmesi
Ticari lisanslı çevrimiçi toplantı ve kaynak paylaşım platformunda birden fazla dersin eş zamanlı takip edilmesi de mümkündür (Şekil 36). Böylece öğretim elemanının; yapılan çalışmada, işbirliği gruplarını uygulama etkinlikleri süresince takip etmesi gerçekleştirilmiştir.