Değerlendirme bileşenlerinin belirlenmesi

Değerlendirme amacıyla kullanılacak bileşenler; seçilen sektöre ve bireyselleştirilebilecek ürüne özel olarak belirlenmiştir. Teknik değerlendirmelerin yapılması yoluyla ürün bilgisi veri tabanı oluşturulmasına imkan tanıyan bileşen ve alt bileşenler; üretici firma yetkilileri ve çalışanları ile sağlanan işbirliği ve ortak çalışmanın sonucu oluşturulmuştur. Müşterinin üründen beklentilerini ve kişisel farklılıklarını ortaya koyabileceği değerlendirmelere olanak sağlayan bileşen ve alt bileşenler ise doğrudan ürün kullanıcıları ve yetkili satış bayilerinin görüşleri ile ortaya konmuştur. Modelin oluşturulması sırasında her bir ana bileşen bir harfle ve ilgili bileşenin alt bileşenleri de harfin yanına yazılan rakamlarla tanımlanarak birbirinden ayırt edilmesi sağlanmıştır. Modelde yer alan birinci ve ikinci tip bileşenler ile bunlara ait alt bileşenler aşağıda açıklanmaktadır.

• 1. Tip Bileşenler: Daha önceden de belirtildiği gibi; müşterinin bir ürünü tercih etme doğrultusunda üründen beklediği faydaları ve kendi kişisel tercihlerini net bir şekilde ortaya koyabileceği kıyaslamalara imkan tanıyan bileşenlerdir.

(G) Müşteri Temel Bileşenleri: Bu ana bileşen kümesi altında aşağıda daha detaylı olarak açıklanacak olan dört alt bileşen yer almaktadır:

(G1) Ekonomiklik (G2) Đmaj ve Prestij

(G3) Performans

(G4) Satış Sonrası Avantaj

(G1) Ekonomiklik:

(G11) Satış Fiyatı : Ürünlerin satış fiyatları açısından değerlendirilmesi ve olası seçenek çözümlerin birbiri ile kıyaslanması işlemi; ürünlerin sahip oldukları temel özellik bileşenlerinin de dikkate alınması yoluyla liste fiyatları üzerinden gerçekleştirilmiştir.

(G12) Vergi-MTV : Đlgili karşılaştırma işlemi; Araç+Motor bileşeninde yer alan tüm bileşenler için sahip oldukları motorun hacmi esas alınarak 2009 yılı vergi oranları ile gerçekleştirilmiştir.

(G13) Yakıt Tüketimi : Her bir alt bileşen için dizel ve benzinli olma durumuna göre, 100 km’lik bir mesafede ortalama yakıt tüketimleri esas alınarak değerlendirilmiştir.

(G2) Đmaj ve Prestij:

(G21) Konfor : Araç + Motor alt bileşenlerinin sahip olduğu baz özellikler dikkate alınmıştır.

(G22) Tasarım ve Estetik : Araç + Motor alt bileşenlerinin sahip olduğu baz özellikler dikkate alınmıştır.

(G23) Güvenlik : Araç + Motor alt bileşenlerinin sahip olduğu baz özellikler dikkate alınmıştır.

(G3) Performans (G31) Silindir Hacmi

(G32) Motor Gücü : Motorun beygir gücü değeri esas alınarak değerlendirilmiştir. (G33) Hızlanma : Araç + Motor alt bileşenlerinin 100 km/s hızına kaç saniyede

ulaştıkları değerlendirilmiştir.

(G4) Satın Alma Sonrası Avantaj:

(G41) 2. El Prim Oranı : 2. el satış fiyatları açısından avantajlı olma durumu değerlendirilmiştir.

(G42) Likidite : 2. el piyasasında en kolay el değiştirme durumları değerlendirilmiştir.

(G43) Satın Alma Sonrası Hizmet : Satın alma sonrası yedek parça ve servis hizmeti fiyatları değerlendirilmiştir.

• 2. Tip Bileşenler: Bir otomobilin bireyselleştirilebilmesi; kullanıcının tercihlerini ve kısıtlamalarını göz önünde bulundurmak suretiyle mevcut çok sayıda özellik bileşeninin farklı kombinasyonlarını ifade etmektedir. Ancak tüm bileşenlerin tüm araçları tasarlamak için kullanılabilir olduğunu düşünmek olursuz sonuçlarla karşılaşılmasına neden olabilmektedir. Tasarım aşamasında belli bazı bileşenler tüm araçlar için seçenek sunabilirken, bazıları belli ölçütlere göre değerlendirilerek araçların sadece bir kısmı için seçenek olabilmektedir.

Açıklayıcı olmak amacıyla verilebilecek en iyi örnek otomobillere monte edilecek olan motor bileşeninin seçimi olabilmektedir. Tasarım aşamasında otomobilin hangi amaçla kullanılacağı ya da boyutları ve ağırlığı seçilecek olan motor bileşen tipini de bir ölçüde sınırlandırabilmektedir. Büyük boyutlu ve ağır bir otomobil için silindir hacmi ve beygir gücü düşük bir motor monte edilmesi düşünülemez. Benzer şekilde hafif bir otomobil için de gereğinden yüksek özelliklere sahip bir motor seçmek anlamsızdır.

Önerilen modeldeki bileşenlerin belirlenmesi işlemi bu düşünceden yola çıkılarak gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla öncelikle birbirine seçenek olabilecek 10 farklı otomobil tipi belirlenmiş ve her bir farklı otomobil için mevcut motor tiplerinden hangilerinin uygun olabileceği değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme ve eşleştirmeler sonrası, 26 farklı araç+motor seçeneği ortaya konmuştur. Gerçekleştirilen çalışmada temin edilen verilerin gizliliği açısından üretici firma ya da araç ismine yer verilmemiş araç isimleri harf kodlaması ile ifade edilmiştir.

Bu bileşen dışında ürünün sahip olabileceği diğer özellikler; iç özellikler, dış özellikler, elektronik güvenlik ve mekanik güvenlik olmak üzere dört temel başlık altında değerlendirilmiştir.

Ürünün bireyselleştirilmesi; hem araç+motor seçenekleri hem de ilave edilecek ya da üründen çıkarılacak bazı özellikleri içeren diğer dört bileşenin kullanımı ile gerçekleştirilmektedir. Belirlenen tüm 2. tip bileşenler aşağıda verilmektedir:

(A) Araç + Motor Seçenekleri: (A1) + 1.2/ 69PS / 5 manuel (A2-1) + 1.25 / 82PS / 5 manuel (A2-2) + 1.4 / 96PS / 4 otomatik (A2-3) + 1.4 / 96PS / 5 manuel (A2-4) + 1.4 / 68PS / 5 manuel (A2-5) + 1.6 / 90PS / 5 manuel (A3-1) + 1.6 / 100PS / 4 otomatik (A3-2) + 1.6 / 100PS / 5 manuel (A3-3) + 1.4 / 68PS / 5 manuel (A3-4) + 1.6 / 90PS / 5 manuel (A4-1) + 1.6 / 100PS / 4 otomatik (A4-2) + 1.6 / 100PS / 5 manuel (A4-3) + 2.0 / 145PS / 6 manuel (A4-4) + 2.5 / 225PS / 6 manuel (A4-5) + 1.6 / 90PS / 5 manuel (A4-6) + 1.6 / 109PS / 5 manuel (A4-7) + 2.0 / 136PS / 6 otomatik (A5-1) + 1.6 / 100PS / 5 manuel (A5-2) + 2.0 / 145PS / 6 otomatik (A6) + 1.6 / 109PS / 5 manuel (A7) + 2.0 / 136PS / 6 manuel (A8-1) + 1.6 / 125PS / 5 manuel (A8-2) + 2.0 / 140PS / 6 manuel (A8-3) + 2.0 / 140PS / 6 otomatik (A9) + 2.0 / 140PS / 6 otomatik (A10) + 2.0 / 140PS / 6 otomatik

(C) Đç Özellikler: (C1-1) Manuel Klima

(C1-2) Elektronik Đklim Kontrollü Klima

(C1-3) Elektronik Đklim Kontrollü Dijital Klima (C1-4) Çift Bölgeli Đklim Kontrollü Otomatik Klima (C1-5) Çift Bölgeli Đklim Kontrollü Dijital Klima (C2-1) Manuel Radyo/CD/MP3 Çalar

(C2-2) Direksiyondan CD Çalar

(C2-3) Direksiyondan Radyo/CD/MP3 Çalar (C2-4) Direksiyondan Sony Radyo/CD/MP3 Çalar (C3) Hız Kontrol Sistemi

(D) Dış Özellikler:

(D1-1) Arka Park sensörü (D1-2) Ön-arka Park Sensörü (D2) Metalik Boya

(D3) Elektrikli Sunroof (D4) Yağmur Sensörü

(E) Elektronik Güvenlik:

(E1-1) ABS (Elektronik fren gücü dağıtım sistemi) (E1-2) ABS+EDB (Elektronik fren gücü dağıtım sistemi) (E2-1) ESP (Elektronik stabilite programı)

(E2-2) ESP+TCS (Elektronik stabilite programı + Çekiş kontrol sistemi) (E3) Disk Frenler

(E4) CBC (Viraj fren kontrolü) (E5) EBA (Acil durum fren desteği) (E6) HLA (Yokuş kalkış desteği)

(F) Mekanik Güvenlik: (F1) Alarm

(F3) Hava Yastığı-Yan (F4) ISOFIX