Dünya’da Perakendecilik Sektörü

Tüm Dünya’da perakendecilik sektörü, Sektöre artan perakendecilik çeşitleriyle daha fazla oyuncunun katılması ve küreselleşmenin de etkisiyle hızla gelişerek değişmektedir. Sektörünün dünyadaki gelişim sürecine bakıldığında 1960’larda yeni ürünün, 1970’lerde düşük maliyetin, 1980 ve 1990’larda toplam kalite yönetiminin, 2000’lerde ise ilişkisel pazarlamanın perakendeciliğin eğilimini oluşturduğu görülmektedir. Günümüzde perakendeciler artık toplu pazarlamayı bir kenara bırakmış, müşteri ile birebir yakın iletişime girebildikleri ilişkisel pazarlamaya geçmeye başlamışlardır.

Dağıtım kanallarının son üyeleri ve son satış noktaları olmaları göz önüne alındığında perakendecilik sektörü hem ülkeler hem de genel olarak Dünya ekonomisi için en önemli sektörlerindendir. Perakendecilerin ciroları ve istihdam ettikleri işçi sayısı bulundukları ülke için ekonomik durumu yansıtan önemli verilerden biridir (Berman vd., 2004; 13).

Deloitte tarafından düzenli olarak her yıl hazırlanan, “Perakendenin Küresel Güçleri 2008” raporu dünya perakende sektörünün güçlü bir şekilde büyüdüğünü ortaya koymaktadır. Şirketlerin 2006 yılı verilerine dayanılarak hazırlanan raporda dünyanın en büyük 250 perakende şirketinin sıralamasına da yer verilmiş, rapora göre, sektörün en büyük 250 şirketinin toplam cirosu 3,25 trilyon dolara ulaşmıştır.

Đlk üç sırayı 344,9 milyar dolar perakende cirosuyla Wal Mart, 97,8 milyar dolarla Carrefour ve 90,8 milyar dolarla The Home Depot’nun almaktadır. Türkiye’den de Migros 2,9 milyar dolar perakende cirosuyla ilk kez listeye girmeyi başarmış bulunmaktadır (www.deloitte.com , Erişim: 15. 02. 2008)

Tablo 2.1 . Dünya’da En büyük Perakendecilerde ilk 10 Sıralaması ve 2006 ciroları Sıra Firma Đsmi Köken Ülke 2006 Perakende Satışları (Milyar. Dolar)

Format Faaliyet Ülkeleri

1 Wal-Mart Amerika 344.992 Cash & Carry/ Depo Kulübü, Hipermarket, Đndirim Mağazası, Süpermarket, Süpermağaza Arjantin, Brezilya, Kanada, Çin, Almanya, Japonya, Meksika, Porto

Riko, Amerika, Đngiltere

2 Carrefour Fransa 97.861 Cash & Carry, Kolaylık, Đndirim Mağazası, Hipermarket, Özellikli Mağaza, Süpermarket Arjantin, Belçika, Brezilya, Çin, Kolombiya, Dom. Cum.,

Fransa, Endonezya, Đtalya, Japonya, Malezya, Meksika, Umman, Polonya, Portekiz, Romanya, Singapur, Slovakya, Đspanya, G.Kore, Đsviçre, Tayvan, Tayland, Tunus,

Türkiye, BAE

3 The

Home Depot, Inc.

Amerika 90.837 Yapı Market Kanada, Meksika, PortoRiko, Amerika

4 Tesco Đngiltere 79.976 Kolaylık Mağazası, Bölümlü Mağaza,

Süpermarket, Hipermarket, Süpermağaza

Çin, Çek Cum., Macaristan, Japonya, Đrlanda Cum., Malezya,

Polonya, Slovakya, G. Kore, Tayvan, Tayland,

Türkiye, Đngiltere 5 Metro AG Almanya 74.857 Cash & Carry,

Bölümlü Mağaza, Gıda, Hipermarket, Özellikli Mağaza, Süpermağaza, Diğerleri Avusturya, Bulgaristan, Belçika, Çin, Hırvatistan,

Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, Hindistan, Đtalya, Japonya, Lüksemburg, Fas, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, Slovakya, Đspanya, Đsviçre, Türkiye,

Ukrayna, Đngiltere, Vietnam 6 Kroger Amerika 66.111 Kolaylık

Mağazası, Đndirimli Mağaza, Özellikli Mağaza, Süpermarket, Depo Amerika

7 Target Amerika 59.490 Bölümlü Mağaza, Đndirimli Mağaza,

Hipermarket, Süpermağaza

Amerika

8 Costco Amerika 58.963 Cash & Carry, Depo Kulübü

Kanada, Japonya, Meksika, Porto Riko, G. Kore, Tayvan, Đngiltere,

Amerika 9 Sears Amerika 53.012 Bölümlü Mağaza,

Đndirimli Mağaza, Yapı Market, Hipermarket, Süpermağaza,

Diğerleri

Kanada, Guam, Porto Riko, Amerika, Virjin

Adaları

10 Schwarz Almanya 52.422 Đndirimli Mağaza, Hipermarket, Süpermağaza

Avusturya, Belçika, Hırvatistan, Çek Cum.,

Danimarka, Fransa, Finlandiya, Almanya, Yunanistan, Macaristan,

Đrlanda Cum., Đtalya, Lüksemburg, Hollanda,

Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya,

Slovakya, Đspanya, Đsveç, Đngiltere

Kaynak: Deloitte Touche Tohmatsu ve STORES, 2008 Global Powers of Retailing, Ocak 2008, s. 26.

Bu seneki raporda geçen sene yayınlanan ilk on sıralamasına göre en önemli fark Alman Perakendeci firma Metro AG’nin 4. sırayı Đngiliz firması Tesco’ya bırakmasıdır. Tesco bildiğimiz gibi 1992’de içinde Metin Akpınar’ında bulunduğu 100 girişimci tarafından Đzmir’de kurulmuş olan KĐPA’nın da hisselerinin 2006’dan beri büyük bir kısmına (%40,62) sahip bulunmaktadır (www.hisse.net , Erişim 15. 02. 2008)

Aşağıda Şekil 2.2’de görülmekte olan grafikteki firmalar, Deloitte firmasının her yıl perakende sektörü ile ilgili hazırlamakta olduğu “Perakendenin Küresel Güçleri 2008” başlıklı raporundaki dünyanın en büyük 250 perakendeci firmalarının ülkesel dağılımlarını göstermekte ve % 36 gibi büyük bir payı dünya piyasasında Amerika Birleşik Devletleri elinde tutmaktadır. Tablo 1.1’de de görülebileceği üzere bu paya sahip olmasını her yıl ki gibi büyük bir farkla, 344.992 milyar dolarlık 2006 cirosuyla Wall-Mart sağlamaktadır.

Şekil 2.2 . Dünya’daki En Büyük 250 Perakendecinin Ülkesel Dağılımı

36%

9%

8%

5%

14%

4%

14%

4%

4%

2%

Amerika

Đngiltere

Almanya

Fransa

Japonya

Kanada

Diğer Avr. Ülk.

Latin Amerika

Asya/Pasifik

Afrika/Orta Doğu

Kaynak: Deloitte Touche Tohmatsu ve STORES, 2008 Global Powers of Retailing, Ocak 2008, s. 26.

Şekil 2.3. Dünya’daki En Büyük 250 Perakendeci Firmanın Satış Dağılımı 3,4% 2,6% 7,2% 9,4% 11,4% 8,1% 45,6% 1% 0,7% 10,3% Amerika Đngiltere Almanya Fransa Japonya Kanada Diğer Avr. Ülk. Latin Amerika Asya/Pasifik Afrika/Orta Doğu

Kaynak: Deloitte Touche Tohmatsu ve STORES, 2008 Global Powers of Retailing, Ocak 2008, s. 26.

göre; önümüzdeki yıllarda uluslararası perakendeciliği şekillendirecek üç önemli gelişme gerçekleşecektir. Bunlardan ilki uluslararası perakende devlerinin genişleyerek büyümelerini hızla devam ettirmeleri, ikincisi mağaza ve markalar arası konsolidasyonun artması ve son olarak tüm bu gelişmelerle bazı eski ve köklü perakendeci kuruluşların pazardan çekilmesidir. Ek olarak bu büyük perakendeci kuruluşlar büyüklükleri paralelliğinde sahip oldukları satın alma ve operasyonel güçlerinin avantajlarını kullanmaya devam edecekler ve bu sayede müşteriye giderek daha düşük fiyatta çok geniş ürün çeşitliliği sunabileceklerdir. Küçük butikler de daha kişiselleştirilmiş, piyasalarda daha az bulunan müşteriye komşu hizmeti verecek kadar yakın bir perakendecilik ruhunu sunabileceklerdir (Ekonomist, Ekim 2003, 33.)