H. ECEVİT AZINLIK HÜKÜMETİ
6. CUMHURİYET HALK PARTİSİ (CHP)
9 Eylül 1992’de, 12 Eylül’de kapatılan ve kanunla yeniden açılan CHP’nin Genel Başkanlığına SHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal seçiliyordu. CHP yeniden doğuyor ve SHP ve DSP’den sonra sosyal demokrat çizgideki 3. parti oluyordu. Deniz Baykal, İrfan Gürpınar, Kemal Tabak ve Adnan Keskin SHP’den istifa ederek CHP milletvekili oldular ayrıca DSP’den Hasan Akyol istifa ederek CHP ye geçti ve böylece CHP’nin 5 Milletvekiline sahip oluyordu1037. Bir kaç gün sonra SHP’den 13
Milletvekili daha istifa edince CHP grup kuruyordu1038.
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal “SHP’ye hükümeti bırakın hemen birleşelim” teklifi yapıyordu1039. Teklifine olumlu yanıt alamayan CHP lideri Deniz Baykal Karayalçın’a bu kez de
“hükümette kalın ama birleşelim” diyordu. Baykal yerel seçimlere SHP ile birleşik gidilmesini istiyordu.
1030 Hürriyet, 27.09.1991, s.1 1031 Hürriyet, 02.10.1991, s.14 1032 Hürriyet, 25.09.1991, s.11 1033 Milliyet, 31.12.1991, s.1 1034 Hürriyet, 27.01.1992, s.1 1035 Hürriyet, 07.06.1993, s.1 1036 Hürriyet, 13.09.1993, s.1,20 1037 Milliyet, 13.09.1992, s.1 1038 Milliyet, 17.09.1992, s.1 1039 Hürriyet, 09.09.1993, s.1
İnönü koltuğu Karayalçın’a bırakırken, DSP lideri Bülent Ecevit “SHP baraja takılır” diyordu1040. CHP
1994 yılının ilk günlerinden itibaren, ünlü Fransız toplumbilimci Jean-Jacques Rousseau’nun “Du Contrat Social” “Toplum Sözleşmesi” isimli eserinden öykünerek, “Modern Toplum Sözleşmesi” olarak Türk siyasi kamuoyuna deklare ediyordu1041.
6.1. CHP Ve SHP’nin, CHP İsmi Altında Birleşmesi
SHP ve CHP eşitçe birleşmelerini öngören protokol 6 Kasım 1994 günü imzalanıyordu1042. Kasım’ın son günlerinde yapılan Birleşme Kurultayında Karayalçın “kurultaydan sonra ben kalırsam hükümet sürer ama CHP’de birleşme kararı alınırsa hükümet hukuken biter” diyordu. Karayalçın Hükümetin devam etmesi gerektiğini “Önümüzde demokratikleşme, özelleştirme ve gümrük birliği gibi üç hayati konu var” sözleriyle belirtiyordu1043. 24 Aralık 1994’te SHP ve CHP birleşme kararı alıyordu.
CHP ve SHP 24 Aralık 1994’te kurultaylarını topladılar. “Bütünleşme ve uygulama protokolü” CHP kurultayında oy çokluğu, SHP kurultayında ise oybirliğiyle kabul edilerek bütünleşmeye yeşil ışık yakıldı.
90’lı yıllarda solda birleşme arayışları sıkça gündeme gelmekteydi. CHP’nin açılmasıyla solda üçe ulaşan merkez parti sayısını ve oyların parçalanmasını azaltma girişimleri sonuç veriyor SHP-CHP birleşmeye karar veriyordu. Kararlaştırılan ilk SHP-CHP Birleşme Kurultayında başkan olarak seçilme umudu kalmayan Murat Karayalçın “birleşme sağlıklı değil” diyor ve SHP’lilerin katılmaması üzerine 28 Ocak 1995’teki birleşme Kurultayı yapılamıyordu. SHP’lilerin Kurultaydan çekilmesi üzerine Deniz Baykal “onurlu insanlar sözünden dönmez, gelin aday olmayacağım” diyordu1044. Birleşmeleri fiyaskoyla biten SHP ve CHP’nin liderleri Karayalçın ve Baykal uzlaşarak kendilerinin dışında bir aday buluyorlardı ve bu başkan adayının Hikmet Çetin1045 olduğu açıklanıyordu. 18 Şubat 1995’te yeniden toplanan
birleşme kurultayında 1003 delege CHP, 635 delege SHP çatısı altında toplanmaya oy verdi. Bunun üzerine SHP kurultayı 211’e karşı 508 oyla partinin feshini ve CHP’ye katılmasını kararlaştırdı. Böylece SHP ile CHP arasında 2,5 yıldır konuşulan, 20 gün önce ise liderlik kavgası yüzünden yapılamayan birleşme, Karayalçın ve Baykal’ın uzlaşmaları üzerine Hikmet Çetin’in Başkanlığında gerçekleşiyordu. 25 Şubat’ta yapılan seçimde genel sekreterlik seçiminde eski CHP ve SHP’liler karşı karşıya geldiler. Sonuçta CHP’lilerin adayı Adnan Keskin 67 oy alarak yeniden CHP genel sekreterliğine seçildi1046.
Adnan Keskin CHP Genel sekreteri oluyordu1047. CHP polis ve asker düşmanı imajını silmeye hazırlanıyor. Bundan böyle şehit cenazelerine katılmaya1048 karar veriyorlardı.
CHP’de yapılacak Kurultaya Başkan olarak girecek olan Hikmet Çetin “doğru dürüst Başkanlık yapamadım”1049 diyordu. Dışişleri Bakanı İnönü, Baykal’ın Genel Başkan seçilmesi durumunda
1040 Milliyet, 14.09.1993, s.1 1041 Hürriyet, 01.01.1994, s.12 1042 Hürriyet, 07.11.1994, s.1 1043 Hürriyet, 24.11.1994, s.1 1044 Sabah, 29.01.1995, s.1 1045 Hürriyet, 30.01.1995, s.1
1046 Cumhuriyet Ansiklopedisi 1981-2000, Cilt IV, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2002, s.465 1047 Hürriyet, 12.04.1995, s.1
1048 Hürriyet, 26.07.1995, s.1,18,19 1049 Hürriyet, 03.09.1995, s.1
hükümetin değişeceğini, kendisinin de yeni görev almayacağını açıklıyordu1050. Deniz Baykal, politikaya
26 yıl önce atılmış ve girdiği üç Kurultayda başkanlık yarışına kaybetmişti. Bülent Ecevit’in, İsmet İnönü’ye karşı oluşturduğu ekibe alarak 1969 yılında politikaya soktuğu Deniz Baykal’ın sonunda CHP’nin zirvesine ulaşmasına bir adım kalıyordu. Kurultayda Baykal 681, Karayalçın 308 oy alıyordu. Baykal İlk Genel Başkanlık seçimine Erdal İnönü’ye karşı 1990 yılında girdi ve kaybetti. 1991 ve 1992’de yine Erdal İnönü’ye karşı kılpayı kaybetmişti1051. Ve Baykal Kurultaydan CHP’nin yeni Başkanı olarak çıkıyordu. Deniz Baykal, “hükümet güvenoyu almakta zorlanabilir, güvenoyuna gitmeyeceğim” diyordu1052. Adnan Keskin yine CHP Genel Sekreteri oluyordu1053. Son Kurultayda CHP Parti Meclisine
en yüksek oyla giren şehit Albay’ın eşi Tomris Özden oluyordu1054. 23 Eylül’de Tomris Özden, en yüksek
oyu alarak seçildiği CHP parti meclisi üyeliğinden parti yöneticilerinin baskısıyla istifa ediyordu. Tomris Özden, Güneydoğu sorununun yalnızca askerle çözülemeyeceğini söylemiş ve öldürülen bir PKK militanının kız kardeşiyle el ele tutuşarak barış mesajı vermişti.
CHP 28. Olağan Kurultayında Ricky Martin rüzgarı esiyordu. 1998 Fransa dünya kupası için söylenen “un dos tres” parçası CHP’ye uyarlanıyor ve Baykal bu şarkı eşliğinde merdivenlerden kurultay salonuna iniyordu1055.
Baykal 99 seçimlerinde partisinin barajı aşamaması üzerine genel başkanlıktan istifa ediyordu. Yapılan CHP Kurultayında Genel Başkanlığa Altan Öymen Seçiliyordu1056. Olaylı Kurultayda parti yönetimini belirleyemeyen CHP’de “Nöbetçi Yönetim” uygulaması başlatılıyordu1057. CHP 10.
Olağanüstü Kurultayında partinin en üst organı parti meclisi belirleniyordu. CHP’de Adnan Keskin hiç salona gelmediği halde 60 kişinin 27’si Baykalcılardan seçiliyordu1058.
CHP’nin din politikasında değişiklik yapılıyor ve iftar yemekleri vermeye başlanıyordu. CHP yönetimi Yenimahalle Belediyesi Aşevindeki iftar çadırında iftar yemeğine Başkan Altan Öymen’le birlikte tam kadro katılıyordu. İftar yemekleri verilmesinde seçim yenilgisi üzerine hazırlanan rapor etkili oluyordu1059.