1) 2004-2009 ve 2010 y›llar›nda ÖSYM k›lavuzunda yer alan, e¤itim programlar›na özel yetenekle ö¤renci al›mlar› s›ras›nda kullan›lmakta olan puan türleri ve katsay›lar›n da¤›l›mlar›, katsay› farkl›l›klar› ve bu puan ve katsay›lar›n yerlefltirme puanlar› (YP) üzerindeki yüzdelik a¤›rl›klar› nedir?
Tablo 3’te görüldü¤ü gibi ülkemizde tüm e¤itim programlar›n›n (özellikle müzik e¤itimi, resim e¤itimi, beden e¤itimi programlar›nda) özel yetenek s›navlar›nda yukar›da belirtilen katsay›lar kullan›lmaktad›r. 2004-2009
r›nda uygulanmakta olan katsay›larda ve özellikle alandan gelen (güzel sanatlar liseleri, genel liselerin müzik, sa-nat alan mezunlar›) adaylar yönünde bir fark (0.25) bulundu¤u görülmektedir. Yüksekö¤retim Kurumu yay›nlad›-¤› k›lavuzla, bu y›l ilk kez alan ve alan d›fl›ndan bu s›navlara girecek olan adaylara uygulanan katsay›lar toplam› eflit-lenmifl, (1.33) dolay›s›yla, her iki alandan gelen adaylar için katsay› toplamlar›n da bir farkl›l›¤a yer vermemifltir.
Tablo 4’te, elde edilen veriler do¤rultusunda toplam aday say›lar› (alan ve alan d›fl›ndan gelen [148;130] ) bir-birine yak›n iki ayr› katsay› uygulamas› olan (2004-209; 2010) özel yetenek s›nav sonuçlar›n›n, yerlefltirme puan-lar› üzerindeki yüzdelik a¤›rl›kpuan-lar› görülmektedir. 2004-2009 y›lpuan-lar›n aras›nda uygulanmakta olan katsay›lara gö-re; s›nava hem alandan hem alan d›fl›ndan giren adaylar için ÖYSP’n›n a¤›rl›¤› (%30; %29) hesaplan›rken, AOBP alandan gelen adaylar için %26, alan d›fl›ndan gelen adaylar için %8 olarak etkili olmufltur. Ayr›ca YGS (o zaman-ki ad› ile ÖSS) s›nav›n›n a¤›rl›¤› alandan gelen adaylar için %44 olurken, alan d›fl›ndan gelen adaylar için %63 gi-bi oldukça yüksek gi-bir oranda etkili olmufltur. Yine tüm s›nav içinde alandan gelen adaylar için (AOBP+YGS =%70) Özel Yetenek S›nav›n›n a¤›rl›¤› %30 olarak; alan d›fl›ndan gelen adaylar için (AOBP+YGS =%71) ise %29 olarak gerçekleflmifltir.
‹ki ayr› katsay›n›n sonuçlar›n›n, s›nav›n uyguland›¤› y›llara göre karfl›laflt›r›rsak, tüm s›nav içerisinde özel yete-nek s›navlar›n›n a¤›rl›¤›n›n bir önceki katsay›lara göre artt›¤› (%34), AOBP’n›n a¤›rl›¤›n›n alandan gelen adaylar içinde de¤iflmedi, fakat alan d›fl›ndan gelen adaylar için yaklafl›k 10 puan art›flla %18 civarlar›nda bulundu¤u, üni-versiteye girifl s›nav sonuçlar›n›n yerlefltirme puanlar› üzerindeki a¤›rl›¤›n›n ise, hem alandan hem alan d›fl›ndan gelen adaylar için düfltü¤ü görülmektedir.
2) 2004-2009 ve 2010 y›llar›nda ÖSYM klavuzunda yer alan, e¤itim programlar›na özel yetenekle ö¤renci al›mlar› s›ras›nda kullan›lmakta olan puan türleri ve katsay›lar›n da¤›l›mlar› adaylar›n s›ralamalar›n› nas›l de-¤ifltirmektedir?
Yukarda verilen örnekte araflt›rma çal›flma gurubunda yer alan üniversitelerin Müzik Özel Yetenek s›navlar› sonuçlar›na göre, s›nav›n 2. aflamas›ndan sonra s›ralamaya giren 65 aday bulunmaktad›r. Tablo 5’te bu adaylardan alandan gelen 60 aday için adaylar›n yerlefltirme puanlar› (YP) hesaplan›rken ÖYSP %33.5, AOBP %26, YGS %40.5 etkili olurken; alan d›fl›ndan gelen 5 aday için ÖYSP %28.5, AOBP %19 ve YGS %52.5 etkili olmufltur.
A. S. Ece
Tablo 3: E¤itim programlar›na özel yetenekle ö¤renci al›mlar› s›ras›nda kullan›lmakta olan puan türleri ve
katsay›lar (2004-2009 y›llar› aras›; 2010 y›l›).
Puan türleri ve katsay›lar
YP = [ÖYSP-SP] + [AOÖBP] + [YGS-P ] / Toplam Katsay›– Fark
2004-2009 Y›llar› aras› katsay›lar = 1 + 0.52 + 0.36 (Alandan) / 1.88 - (0.25)
= 1 + 0.16 + 0.47 (Alan d›fl›ndan ) / 1.63
2010 y›l› katsay›lar› = 1 + 0.11 + 0.22 (Alandan ) / 1.33 - (0)
= 1 + 0.08 + 0.25 (Alan d›fl›ndan) / 1.33
Tablo 4: E¤itim programlar›na özel yetenekle ö¤renci al›mlar› s›ras›nda kullan›lmakta olan puan türleri ve
katsay›lar›n yerlefltirme puanlar› üzerindeki yüzdelik a¤›rl›klar› (2004-2009 y›llar› aras›; 2010 y›l›).
Aday say›s› ÖYSP AOBP YGS Toplam % N a¤›rl›¤› (%) a¤›rl›¤› (%) a¤›rl›¤› (%) [AOBP + YGS] 2004-2009 y›llar› aras›
Alandan gelen 106 30 26 44 70
Alan d›fl›ndan gelen 42 29 8 63 71
2010 Y›l›
Alandan gelen 88 34.6 26.4 39 65.4
Özel yetenek s›navlar›, alandan gelen adaylar için, toplamda %66.5 s›nav öncesinde getirdikleri puanlardan, %33.5’i özel yetenek s›nav›ndan sa¤lanmaktad›r. Alan d›fl›ndan gelen adaylar için, toplamda %71.5 s›nav öncesinde getirdikleri puanlardan, %28.5’i özel yetenek s›nav›ndan sa¤lanmaktad›r. Sonuç olarak özel yetenek s›navlar› alan-dan gelen adaylar için tüm s›nav›n %33.5’ini, alan d›fl›nalan-dan gelenler için tüm s›nav›n %28.5’ini oluflturmaktad›r. Bir baflka ifade ile, özel yetenek s›navlar› her iki alandan gelen adaylar için s›nav›n yaklafl›k olarak üçte birini olufl-turmaktad›r.
Tablo 6’ya gore, ÖYSP (iflitme-çalg›-ses) toplam›nda 100 tam puan üzerinden 90,450 alan, yetenek s›ralama-s›nda 1. olan 102 nolu aday; AOBP ve YGS s›navlar›n›n yüksek olmas› nedeniyle kesin yerlefltirme puan›na göre s›ralamas›nda bir de¤ifliklik yaflamazken, 79,600 puan ile ham yetenek s›ralamas›nda 6. olan, alan d›fl›ndan s›nava giren 277 nolu aday AOBP ve YGS puanlar›n›n eklenmesi ile 6 s›ra gerileyerek 12 s›raya; yine 269 nolu aday 24 s›ra gerileyerek 31. s›raya (1. yedek) ; 266 nolu aday yetenek s›ralamas›nda 16. olmas›na ra¤men 35 s›ra gerileye-rek 51. s›raya (21. yedek) yerleflmektedir.
Yine tabloya göre, 197 nolu alan d›fl›ndan s›nava giren aday, 51,600 özel yetenek müzik s›nav sonucu ile 65 aday içerisinden 61 olmas›na ra¤men, AOBP ve YGS s›navlar›n›n eklenmesi ile 38 s›ra yukar› ç›karak yerlefltirme içeri-sinde 23. olmufl ve asil adaylar aras›na girmifltir. 152 aday nolu alandan gelen aday, 60,400 özel yetenek puan› ile yetenek s›ralamas›nda 41. olmas›na ra¤men, AOBP tam puan (500,00) olmas› ve YGS puan›n›n yüksek olmas› se-bebi ile 36 s›ra yükselerek sonuç yerlefltirme s›ralamas›nda 5. s›raya gelmifl ve asil adaylar içerisinde yer alm›flt›r.
Uluslararas› Yüksekö¤retim Kongresi: Yeni Yönelifller ve Sorunlar (UYK-2011), 27-29 May›s 2011, ‹stanbul
Tablo 6: 2010 ÖSYM k›lavuzunda yer alan puan ve katsay›lar›n alandan ve alan d›fl›ndan gelen adaylar›n
yerlefltirme puan› üzerindeki yüzdelik a¤›rl›klar› [Müzik e¤itimi s›navlar› örne¤inde N:65].[4]
Aday No ÖYSP ÖYSP YP S›ralamadaki AOBP YGS (iflitme-çalg›-ses) S›ralama* S›ralama de¤ifliklik puan› puan›
102 (A)** 90.450 1 1 0 465,019 350,927 258 (A) 80.275 4 17 -13 351,223 269,112 277 (AD) 79.600 6 12 -6 317,239 332,226 269 (A) 78.400 7 31 (1. yedek) -24 337,534 231,530 229 (A) 75.175 10 38 (8. yedek) -28 318,432 220,774 266 (A) 72.400 16/65 51 (21. yedek) -35 281,432 201,187 197 (AD)** 51.600 61 / 65 23 +38 415,744 351,999 209 (AD) 57.350 49 10 +39 445,018 386,833 184 (A) 59.475 45 20 +25 441,022 301,836 2 (A) 59.950 43 15 +28 473,022 323,709 152 (A) 60.400 41 5 +36 500,000 365,912
*2. aflamaya 65 aday girmifltir. **(A) S›nava alandan baflvuran aday. (AD) S›nava alan d›fl›ndan baflvuran aday.
Tablo 5: 2010 ÖSYM k›lavuzunda yer alan puan ve katsay›lar›n alandan ve alan d›fl›ndan gelen adaylar›n
yerlefltirme puan› üzerindeki yüzdelik a¤›rl›klar› [Müzik e¤itimi s›navlar› örne¤inde N:65].[4]
Aday say›s› ÖYSP AOBP YGS Toplam % N a¤›rl›¤› (%) a¤›rl›¤› (%) a¤›rl›¤› (%) [AOBP + YGS]
Alandan gelen 60 33.5 26 40.5 66.5
Alan d›fl›ndan gelen 5 28.5 19 52.5 71.5
[4] Adaylara ait standart puanlar›n hesaplanmas› s›ras›nda ÖYSP da¤›l›m›n›n ortalamas› ve standart sapmas› hesaplanmakta sonra standart puanlara çevrilmesi gerek-mektedir. ÖYSP da¤›l›m›n›n ortalamas› ve standart sapmas› bulunduktan sonra k›lavuzda yer alan formüller yard›m› ile her aday için “ÖYSP Standart Puan›” hesaplan›r. Bu nedenle puanlar›n yerlefltirme puan› üzerindeki yüzdelik a¤›rl›klar›, statik bir durum sergilemekte, o y›l s›nava giren aday say›lar›ndan (alan ve alan d›fl›ndan gelen), adaylar›n yüksek veya düflük AOBP ve/veya YGS puanlar› ile gelip gelmemelerine göre de¤ifliklik göstermektedir.
Tabloda yer almamas›na ra¤men, 2010 y›l›nda 2. aflama s›nav›na da girerek s›ralamaya hak kazanan 65 aday-dan yetenek s›ralamas›na (ham yetenek) göre ilk 30’da yer alan adaylar›n yaklafl›k üçte biri (10 kifli) yerlefltirme so-nucunda kontenjan›n yer ald›¤› ilk 30 kifli içine giremezken; yetenek s›ralamas›na göre son 30’da yer alan adayla-r›n yine yaklafl›k üçte biri (10 kifli) kesin yerlefltirme puan›na göre ilk 30’a girmeyi baflarm›flt›r.
Yukar›da verilen örnekte araflt›rma çal›flma gurubunda yer alan üniversitelerin Resim Özel Yetenek s›navlar› sonuçlar›na göre, s›nav›n 2. aflamas›ndan sonra s›ralamaya giren 130 aday bulunmaktad›r. Tablo 7’de bu adaylar-dan alanadaylar-dan gelen 88 aday için adaylar›n yerlefltirme puanlar› (YP) hesaplan›rken ÖYSP %34.6, AOBP %26.4, YGS %39 etkili olurken; alan d›fl›ndan gelen 42 aday için ÖYSP %34.2, AOBP %18.6 ve YGS %47.2 etkili ol-mufltur. Özel yetenek s›navlar›, alandan gelen adaylar için, toplamda %65.5 s›nav öncesinde getirdikleri puanlar-dan, %34.5’i özel yetenek s›nav›ndan sa¤lanmaktad›r. Alan d›fl›ndan gelen adaylar için, toplamda %65.8 s›nav ön-cesinde getirdikleri puanlardan, %34.2’i özel yetenek s›nav›ndan sa¤lanmaktad›r. Sonuç olarak özel yetenek s›nav-lar› alandan gelen adaylar için tüm s›nav›n %34.5’ini, alan d›fl›ndan gelenler için tüm s›nav›n %34.2’ini olufltur-maktad›r. Bir baflka ifade ile, özel yetenek s›navlar› her iki alandan gelen adaylar için s›nav›n yaklafl›k olarak üçte birini oluflturmaktad›r.
Tablo 8’e göre, resim özel yetenek s›nav›na giren ve tam puan (100,000) alarak yetenek s›ralamas›nda 130 aday içerinden 1. olan aday›n, AOBP ve YGS s›nav puanlar›n›n düflük olmas›ndan 83 s›ra düflerek kesin yerlefltirme s›-ralamas›nda 84. s›raya (54.yedek) kadar geriledi¤i; 16 numaral› alan d›fl›ndan s›nava giren aday›n 98,200 puanla ÖYSP s›ralamas›nda 15., YP s›ralamas›nda ise 48 s›ra gerileyerek 63. s›raya (33.yedek) düfltü¤ü ve yine 94,400 pu-an alarak 130 aday içerisinden 30. olpu-an bir di¤er aday›n , AOBP ve YGS sonras›nda yerlefltirme pupu-an›n›n 60 s›ra gerileyerek 90. s›raya kadar düfltü¤ü anlafl›lmaktad›r.
Yine tabloya göre, 76,000 yetenek puan› ile 130 aday aras›ndan 105. olan 116 aday numaral› alandan baflvuru yapan bir aday, 81 s›ral›k bir yükselme ile 24. s›raya; 101 s›radaki bir aday 85 s›ral›k bir yükselme ile 16. s›raya; 98.
A. S. Ece
Tablo 7: 2010 ÖSYM k›lavuzunda yer alan puan ve katsay›lar›n alandan ve alan d›fl›ndan gelen adaylar›n
yerlefltirme puan› üzerindeki yüzdelik a¤›rl›klar› [Resim E¤itimi S›navlar› Örne¤inde N:130].
Aday say›s› ÖYSP AOBP YGS Toplam % N a¤›rl›¤› (%) a¤›rl›¤› (%) a¤›rl›¤› (%) [AOBP + YGS]
Alandan gelen 88 34.6 26.4 39 65.4
Alan d›fl›ndan gelen 42 34.2 18.6 47.2 65.8
Tablo 8: 2010 y›l›nda resim yetenek s›nav›na giren adaylar›n OYSP, YP (yerlefltirme puan) s›ralamalar›,
s›rala-ma de¤ifliklikleri ve AOBP/YGS puanlar›ndan örnekler.
Aday No ÖYSP ÖYSP YP S›ralamadaki AOBP YGS s›ralama* S›ralama de¤ifliklik puan› puan›
1 (A)** 100,000 1 84 -83 267,427 200,093 7 (A) 98,800 6 48 -42 271,769 251,250 9 (AD) 98,800 8 62 -54 263,957 237,198 16 (AD) 98,200 15 63 -48 353,015 208,810 31 (A) 94,400 30/130 90 -60 313,004 191,270 116 (A) 76,000 105 24 +81 463,533 293,148 102 (A) 73,600 101 16 +85 500,000 303,205 99 (A) 72,700 98 11 +87 500,000 327,673 85 (A) 80,800 84 6 +78 500,000 333,608 74 (A) 83,000 73 5 +68 498,116 325,567
s›radaki aday, 87 s›ral›k bir yükselme ile 11.s›raya; son olarak 73. ÖSYP bir bir aday ise yine yüksek AOBP ve yük-sek (di¤er adaylara göre) YGS ile 68 s›ra yükselerek 5. asil s›raya kadar ilerlemektedir. Adaylar›n ald›¤› yükyük-sek YGS ve tam puan fleklindeki AOBP’leri adaylar›n kesin kay›ttaki yerlefltirme s›ralar›n›n de¤iflmesinde önemli rol oyna-m›fllard›r. Adaylar›n yüksek puanlar› dikkat çekicidir.
Tabloda yer almamas›na ra¤men, 2010 y›l›nda resim özel yetenek 2. aflama s›nav›na da girerek s›ralamaya hak kazanan 130 adaydan yetenek s›ralamas›na (ham yetenek) gore ilk 30’da yer alan adaylar›n yaklafl›k üçte biri (10 kifli) yerlefltirme sonucunda kontenjan›n yer ald›¤› ilk 30 kifli içine giremezken; yetenek s›ralamas›na gore son 30 da yer alan adaylar›n yine yaklafl›k üçte biri (10 kifli) kesin yerlefltirme puan›na göre ilk 30’a girmeyi baflarm›flt›r.
Sonuç ve Öneriler
Özel yetenek gerektiren programlar ö¤rencilerini 2 farkl› uygulama sonucunda belirlerler. E¤er ba¤l› oldukla-r› kurum ö¤retmen yetifltirme üzerine bir program uygulam›yorsa, yap›lan özel yetenek s›navlaoldukla-r›n›n önkay›t afla-malar› ve sonras›ndaki katsay›lar program›n kendileri taraf›ndan belirlenmektedir. E¤itim programlar›na yönelik olarak uygulanacak puan türleri ve katsay›lar› ise yüksekö¤retim kurumu haz›rlad›¤› bir k›lavuz yard›m› ile detay-l› olarak ifade etmektedir.
Ülkemizde son 11 y›lda e¤itim programlar› için yap›lacak olan özel yetenek s›navlar›ndaki puanlara ait y›lar 4 kez de¤iflikli¤e u¤ram›flt›r. Daha önceki y›llarda özellikle alandan gelen adaylara yönelik bir toplam katsa-y› avantaj› bulunmakta iken, özellikle 2010 katsa-y›l›nda yap›lan de¤ifliklikler ile sözkonusu toplam katsakatsa-y› avantaj› alan-dan ve alan d›fl›nalan-dan gelen adaylar için eflitlenmifl, s›f›rlanm›fl, dolay›s› ile sona ermifltir. 2011 y›l› ile k›lavuzunda ise sözkonusu katsay› de¤iflikli¤i tekrar farkl› oranlarda uygulanmaya bafllanm›flt›r.
2004-2009 y›llar› aras›nda uygulanmakta olan katsay›lar ile 2010 y›l›nda ilk kez uygulanmaya bafllayan katsay›-lar›n yerlefltirme puanlar› üzerindeki yüzdelik a¤›rl›klar› karfl›laflt›r›ld›¤›nda, özel yetenek s›navkatsay›-lar›n›n (ÖYS) a¤›r-l›¤›n›n bir önceki katsay›lara göre artt›¤›, AOBP’nin alandan gelen adaylar için yerlefltirme puanlar› üzerindeki a¤›rl›¤›n›n ayn› kal›rken, alan d›fl›ndan gelenler için a¤›rl›¤›n›n artt›¤›, YGS puanlar›n›n ise daha önceki y›llara gö-re yerlefltirme puanlar› üzerindeki a¤›rl›¤›n›n azald›¤› sonucuna ulafl›lm›flt›r.
2010 y›l›nda özel yetenek gerektiren e¤itim program› için uygulanan puan türleri ve bu puanlara ait katsay›lar da, daha önceki y›llarda oldu¤u gibi yine adaylar›n yerlefltirme puan s›ralamalar›n› oldukça etkilemektedir. Özel-likle adaylar YGS ve AOBP deki yüksek puanlarla, programlar›n yapt›¤› yetenek s›navlar›nda (ÖYS) düflük alsalar bile üst s›ralara yükselmekte, yetenek puanlar›na göre s›ralamada üst s›ralarda olan adaylar›n önlerine geçebilmek-tedirler. Bu sonuçlar di¤er araflt›rma (Gökbulut, 2004; Yayla, 2006; Ece, Sazak, 2006; Alt›nkurt, 2006) sonuçlar› ile benzerlik, baz› temel alanlarda birebir örtüflme göstermektedir.
Ülkemizdeki özel yetenek s›navlar›nda yerlefltirme puanlar›n›n belirlenmesinde adaylar›n ham yetenek puan-lar› de¤il de, ortaö¤retimden getirdikleri baflar› puanpuan-lar› (AOBP) ile özellikle yüksekö¤retime geçifl s›navpuan-lar›ndan ald›klar› puanlar›n (YGS) bu kadar belirleyici olmalar› düflündürücüdür. Mevcut uygulamalarla, yetenek puanlar› orta hatta düflük adaylar›n yüksek AOBP ve YGS puanlar› ile özel yetenek s›navlar›nda dereceye girmeleri bir so-run olmas›n›n yan›nda, ayn› adaylar›n 4 y›ll›k lisans programlar›n› da beklenilen bir seviyede tamamlamalar› pek mümkün gözükmemektedir.
Elde edilen sonuçlar do¤rultusunda;
a) Güzel sanatlar bölüm baflkanl›klar›na, YGS puanlar›n›n yerlefltirme puanlar› üzerindeki etkisini azaltabil-mek için, söz konusu bölümlere baflvuru s›ras›nda kullan›lmakta olan YGS taban puanlar›n› yükseltmeleri konusunda çal›flmalar içerisinde olmalar›,
b) Yüksekö¤retim kurulu ve ÖSYM yetkililerine, mevcut puan ve katsay›lar›n alan uzmanlar›nca tekrar ve ye-niden çal›flmas›, YGS s›nav sonuçlar›n›n yerlefltirme puanlar› üzerindeki etkilerinin en az özel yetenek s›-navlar› kadar olmas› ve/veya özel yetenek s›s›-navlar›na ait puan katsay›lar›n›n eflit (%40 / %40) , AOBP kat-say›s›n›n da %20 gibi bir oranlarda kurgulanmas› konusunda çal›flmalar içerisinde olmalar›,
c) E¤er uygulanmakta olan bir özel yetenek s›nav› ise, ki mevcut k›lavuzlarda puan türleri ve katsay›lar bu bafl-l›k ad› alt›nda yer al›yor, yerlefltirme puanlar›nda yap›lan s›nav a¤›rl›¤›n›n daha fazla olmas› gerekmektedir. Güzel sanatlar e¤itimi bölümleri mevcut sistemde yapt›klar› s›navlarda, s›nav toplam›n›n ancak %30-35’ine müdahale edebiliyorlar. Bir baflka ifade ile özel yetenek s›navlar› ve puanlar› tüm s›nav›n yaklafl›k üçte biri-ni oluflturmaktad›r. Bu sonuçtan hareketle bu alanda yetkili ve ilgililere, katsay› ve puan türleribiri-nin tekrar ça-l›fl›lmas› konusunda hassas davranmalar›
d) E¤itim programlar› d›fl›nda özel yetenek gerektiren programlardan mezun ö¤rencilerin de, gerekli formas-yonlar› alarak ö¤retmen olabildikleri düflüncesinden hareketle, bu programlara ö¤renci al›mlar›ndaki uygu-lanacak puan türü ve katsay›lar›n da (Özakay, 2004) keyfilikten uzaklaflt›r›larak bir kararla birlefltirilmesi, e) araflt›rmac›lara; mevcut katsay›larla programlarda okuyan ö¤rencilerin YGS puanlar› ile alan ve alan d›fl›
derslerine ait not ortalamalar› aras›ndaki iliflkilerin araflt›r›labilece¤i,
f) aday ö¤rencilerin Özel yetenek s›nav puanlar› ile lisans dönemlerinde yer alan alan ve alan d›fl› dersler ara-s›ndaki iliflkilerinin incelendi¤i araflt›rmalar yapmalar›,
g) özel yetenek s›navlar›nda yetenek puanlar›na göre alt s›ralarda olup, yüksek oranlarda YSG ve AOBP puan-lar› ile asil listelere giren ve daha sonra lisans e¤itimlerine devam eden adaypuan-lar›n lisans dönemlerindeki ba-flar› durumlar›n›n incelendi¤i tarama araflt›rmalar› içerinde olmalar› önerilmektedir.
Kaynaklar
Alt›nkurt, L.(2006). Üniversitelerdeki Güzel Sanatlar E¤itimi Programlar› Girifl S›nav› Sonuçlar›n›n De¤erlendirilmesi (Dumlup›nar Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Örne¤i). Dumlup›nar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Say› :15.
Ankara Üniv (2010).Devler Konservatuvar› Özel Yetenek S›nav Girifl K›lavuzu.
Ece,A.S., Sazak, N.(2006). Özel Yetenek S›navlar›nda Öss & Aoöb Puanlar›n›n Yerlefltirme Puanlar› ‹çerisindeki Yeri Ve Adaylar›n Öss Puanlar› ‹le Akademik Ortalamalar› Aras›ndaki ‹liflkilerin ‹ncelenmesi (Aibü Örne¤i).Ulusal Müzik E¤itimi Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan 2006, Pamukkale Ünv. E¤t. Fak. Denizli.
Gökbulut, N. (2004). Atatürk Üniversitesi Kaz›m Karabekir-A¤r›-Erzincan E¤itim Fakülteleri Güzel Sanatlar E¤itimi Bölümleri, Resim-‹fl ve Müzik E¤itimi Anabilim Dal› Örne¤inde Özel Yetenek S›nav› Puanlar›n›n De¤erlendirilmesi” Gazi Üniversitesi Sanat E¤itimi Sempozyumu, Ankara: Gündüz E¤itim ve Yay›nc›l›k.
Karasar, N. (2006) Bilimsel Araflt›rma Yöntemi. Nobel Yay›n Da¤›t›m,16. bas›m. s:77, Eylül. ÖSYM (1999). Yüksekö¤retim Programlar› ve Kontenjanlar› K›lavuzu. Ankara
ÖSYM (2001). Yüksekö¤retim Programlar› ve Kontenjanlar› K›lavuzu. Ankara ÖSYM (2002). Yüksekö¤retim Programlar› ve Kontenjanlar› K›lavuzu. Ankara ÖSYM (2004). Yüksekö¤retim Programlar› ve Kontenjanlar› K›lavuzu. Ankara ÖSYM (2010). Yüksekö¤retim Programlar› ve Kontenjanlar› K›lavuzu. Ankara ÖSYM (2011). Ö¤renci Seçme ve Yerlefltirme Sistemi (ÖSYS) K›lavuzu. Ankara
Özakay. B.(2004). ÖSS puan›n›n ve A¤›rl›kl› Ortaö¤retim Baflar› Puan›n›n(AOBP) Özel Yetenek S›nav› Puan›(ÖYSP) üzerindeki etkileri ve Yerlefltirme Puan›na (YP) Yans›malar›. Yay›nlanmam›fl bildiri. Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi. Kayseri.
Yayla, A.A (2006). Müzik E¤itimi Anabilim Dallar› Özel Yetenek S›navlar›nda ÖSS ve A¤›rl›kl› Orta Ö¤retim Baflar› Puanlar›n›n Yerlefltirme Puan›na Etkisi. Ulusal Müzik E¤itimi Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan 2006, Pamukkale Ünv. E¤t. Fak. Denizli.
Y›ld›r›m, A. fiimflek, H. (2006) Sosyal Bilimlerde Nitel Araflt›rma Yöntemleri. Geniflletilmifl 5. bask›, Seçkin Yay›nc›l›k, Ekim, s: 187. Ankara.
Özet
Özel yetenek gerektiren sanat e¤itimi programlar›na seçme ve yerlefltirme ifllemleri yüksekö¤retim kurumlar› taraf›ndan yürütülmektedir. Ülkemizde yüksekö¤retim kurumlar›na ö¤renci seçiminde uygulanan yetenek s›nav› modeli; çizim ve uygulama olarak birkaç aflamal› olmaktad›r. Sanat e¤itimi programlar›nda dört y›ll›k e¤itim-ö¤-retim sürecinde ö¤renciye farkl› disiplinleri içeren e¤itim müfredat› sunulmaktad›r. Ö¤rencilerin dört y›ll›k e¤i-tim sürecinde gösterece¤i baflar›; genel kültür birikimi ve sanatsal aktivitelere olan ilgisiyle do¤ru orant›l› gerçek-leflecektir. Yetenek s›nav› uygulamas›n› sanat e¤itimi alacak ö¤rencilerin seçiminde yetersiz olarak gören baz› va-k›f ve devlet üniversiteleri farkl› teknik ve aflamalar gerçeklefltirerek ö¤renci kalitesini yükseltme çabalar›na girifl-mektedirler. Uygulanan yetenek s›nav› sonras› sanat e¤itimi alacak ö¤rencilerin yetersizli¤i, e¤itim kurumunun ka-litesinde önemli gerilemelere neden olmaktad›r. Ö¤renci seçiminde uygulamal› yetenek s›nav› sonras› mülakat aflamas›yla yaflan›lacak yanl›fl seçimlerin önüne geçilebilecektir. Ö¤rencilerin bölümden beklentilerinin ö¤renile-bilece¤i ve ö¤renciyi bekleyen e¤itim döneminin içeri¤inin anlat›laö¤renile-bilece¤i mülakat aflamas› sayesinde daha bilinç-li ve istekbilinç-li ö¤rencilerin seçimi sa¤lanabilecektir. Üniversitenin seçici kurulu taraf›ndan yöneltilecek sorularla, ada-y›n kültürel durumu ve sanata olan ilgisi ö¤renilebilecektir. Bu sayede dört y›ll›k e¤itim görecek ö¤rencinin, ön-ceden tan›nmas› ile alaca¤› e¤itim sürecinde ö¤renciye uygulanacak e¤itim modellerinin haz›rlanmas›na da imkân verecektir. Önceden e¤itim alaca¤› ö¤renim kurumunu yak›ndan tan›yacak ö¤renci adaylar› do¤ru karar verebile-cek ve e¤itim sürecinde yüksek baflar› gösterebileverebile-cektir.
Anahtar kelimeler: Yetenek s›nav›, mülakat, sanat e¤itimi.
Girifl
Mülakat veya görüflme, belli ve ciddi bir amaçla yüz yüze gelen iki veya daha fazla kiflinin soru-cevap yönte-miyle nesnel ve öznel bilgi toplamak için, etkileflim içinde yapt›klar› bir seçme yontemidir (Çetin, 2004, s:23). Se-çim aflamas› bireyin ihtiyaca karfl› yetkinliklere sahip olmas›n› sorgulamakt›r. Mülakat tekni¤i ferdin kendini ifade etmesi yönünden s›nav teknikleri içinden etkili olan›d›r. Mülakatlar, iflletmelerin eleman seçiminde s›kl›kla kullan-d›klar› bir araçt›r. Testler ve de¤erlendirme merkezi gibi yöntemlerden daha fazla tercih edildi¤i görülmektedir (Erdo¤an, 1991, s:65).
Çoktan seçmeli s›nav tekni¤ini kullanan yüksekö¤retim kurumlar›nda ise bu tekni¤in kullan›m nedeni s›nava baflvuru say›s›n›n bir buçuk milyon kifli olmas›d›r. Farkl› türden bir s›nav›n uygulanmas›n›n ve de¤erlendirilmesi-nin zorlu¤u nedeniyle kalabal›k say›daki bu toplulu¤a bilgilerini ölçebilecek en etkili yöntem olarak çoktan seçme-li test tekni¤i kullan›lmaktad›r. ÖSYM’nin haz›rlad›¤› test içeri¤i ise ö¤rencinin say›sal ve sözel bilgilerini de¤er-lendirmesine yönelik sorular içermektedir. Ö¤rencinin cevaplad›¤› soru say›s› ise baflar›s›n›n göstergesi olarak