Yüksekö¤retim sistemi, köklerini eski Sovyet sisteminde bulan merkeziyetçi bir yap›da olup, kurumlar›n fark-l›laflmas›na fazla imkân vermemifltir. Yeni E¤itim Kanunu ve Bologna sürecinin getirdi¤i yap›lanma ile bu konu-da yenilikler ve geliflmeler yaflanmaktad›r.
Yüksekö¤retimde okumak isteyen ö¤renci say›s› ile kontenjanlar aras›nda önemli farklar oldu¤undan genç nüfu-sun belli k›sm› üniversite okuyamama veya istedi¤i branflta yüksekö¤renim görememe s›k›nt›s› ile karfl›laflmaktad›r.
Ba¤›ms›zl›k sonras› geçifl sürecinde, üniversitelerde bilgiye dayal› rekabet sisteminin yoklu¤u, liyakat›n yerini baflka faktörlerin almas› nedeniyle yüksekö¤retim sistemi y›llarca kendini gelifltirememifltir.
Yüksekö¤retimde okullaflma oran›n›n düflüklü¤ü ve ö¤retim eleman› eksikli¤i devam ederken, hem gerekli planlamalar›n yap›lamamas› hem de¤iflik sosyoekonomik nedenlerle akademisyen olma iste¤inin geliflememesi ne-deniyle üniversiteler y›llarca imkans›zl›klar içinde varl›klar›n› sürdürmeye çal›flm›fllard›r.
Üniversiteler topluma ve toplumsal sorunlara fazla duyarl› olamam›fllar, üniversite-ifl dünyas› iliflkileri geliflti-rilememifltir. Bu konuda yeni planlar, devlet programlar› ve üniversitelerin de¤iflik giriflimleri devam etmektedir. Üniversite programlar›, ifl dünyas›n›n ihtiyaçlar›n› karfl›layacak flekilde haz›rlanmad›¤›ndan y›llarca yüksek ifl-sizlik rakamlar›na ra¤men kalifiye eleman yoklu¤u kendini hissettirmifltir. Mevcut durumda çok h›zl› geliflen ifl dünyas›n›n ihtiyaçlar›na cevap verememe problemi eskisi kadar olmasa da devam etmektedir.
Uluslararas› Yüksekö¤retim Kongresi: Yeni Yönelifller ve Sorunlar (UYK-2011), 27-29 May›s 2011, ‹stanbul
Bilgi toplumu olman›n gerektirdi¤i niteliklerden uzak olma, bilgi temelli ekonomik rekabetin oluflumunda yüksekö¤retim kurumlar›n›n yetersiz oldu¤u ve gerekli katk›y› sa¤layamad›klar› görülmektedir. Gerek bilimsel en-deksli yay›nlar›n yetersizli¤i, gerekse patent, lisanslama ve teknoloji transferi konular›ndaki yetersizlik bunun so-nucu olarak ortaya ç›kmaktad›r.
Akademisyenlerin gerek pedogojik ve bilimsel yetersizli¤i, gerek performans de¤erlendirme ve ölçme kriterle-rine ba¤lanmamas›, gerek rehavetten uzaklaflt›r›c› motivasyon ve ödüllendirme mekanizmas›na sahip olamamas›, gerekse maafl ve ücretlerindeki yetersizlik nedeniyle bilimsel geliflme, gelifltirme konular›nda önemli zorluklar ya-flanmaktad›r.
Ayr›ca üniversitelerde önemli altyap› yetersizli¤i devam etmektedir. Kütüphanelerin, bilgi ifllem bölümlerinin, teknik donan›mlar›n, laboratuvarlar›n, kültürel ve sportif imkanlar›n yetersizli¤i kendini göstermektedir.
Sonuç ve Öneriler
Üniversiteler dünyan›n birçok yerinde gerekli bilgileri üreterek, analiz edip yorumlayarak ilgili çevrelerle pay-laflmaktad›rlar. Devlet yöneticilerine, genç nesillere, ifl dünyas›na, ihtiyac› olan herkese do¤ru, sa¤l›kl› çözüm öne-rileri sunmaktad›rlar. Dolay›s›yla ülkelerin sa¤l›ktan e¤itime, ekolojiden üretime, ekonomik rekabetten uluslara-ras› iliflkilere, güvenlikten savunmaya, k›saca her konuda ihtiyaçlar› olan do¤ru geliflim formülü üniversitelerin ka-liteleri ile ba¤lant›l› bir yap› oluflturmaktad›r.
Üniversitelerin kendilerinden beklenen sorumluluklar› yerine getirebilmeleri için gerekli altyap›lar› olufltur-malar›, akademik kadrolar› sa¤laolufltur-malar›, de¤iflimlere ve yeniliklere zaman›nda uyum sa¤lamalar› gerekmektedir. Ancak küreselleflmenin getirdi¤i h›zl› de¤iflimlere (teknolojik, demografik, kültürel vs) uyum sa¤lamak mevcut im-kanlarla kolay olmamaktad›r. Ayr›ca ülke veya bölge flartlar›n›n getirdi¤i yetersizliklerle bu zorluklar daha da art-maktad›r. Bu da üniversitelerin bireysel veya kollektif olarak çözüm aray›fllar›n› sürdürmelerine, bu konuda yap›-lacak ifllerin devletler seviyesinde önem verilmesine neden olmaktad›r.
Azerbaycan yüksekö¤retimi de global zorluklar›n yan›nda; üniversite say›s›n›n yetersizli¤i, girifl sisteminin f›r-sat eflitli¤i sa¤layamamas›, üniversitelerin merkeziyetçili¤i, akademik imkanlar›n yetersizli¤i, ifl dünyas›n›n ihtiyaç-lar›na gerekli cevab› verememesi, kalite farkl›l›klar›n›n olmas›, bilimsel üretimin zay›fl›¤›, rekabet eksikli¤i, alyap› yetersizli¤i, kütüphanelerin imkans›zl›¤›, derslerin ifllenifllerindeki zay›fl›k, kültürel ve sportif faaliyetlerdeki yeter-sizlikler gibi s›k›nt›lar› bulunmaktad›r.
Bu zorluklar gelece¤e yönelik tutarl› ve sürdürülebilir politikalarla çözülmeye çal›fl›lmaktad›r. Devlet hem uluslararas› geliflmeleri yak›ndan takip etmeye, hem ülke içindeki yetersizlikleri çözmeye çal›flmaktad›r. Buna gö-re Bologna sügö-reci ile ilgili ciddi yap›sal de¤iflimler yaflan›rken, yeni e¤itim kanunlar› ve e¤itim programlar› yap›l-makta, baflar›l› insanlar›n devlet imkanlar›ndan faydalanarak gerek yurtiçi gerekse yurtd›fl› üniversitelerde paras›z okumas› f›rsatlar› oluflturulmakta, e¤itim-ö¤retim faaliyetlerinin vergiden muaf olmas› düflünülürken, devletçe desteklenme yollar› aranmaktad›r. Yaflam boyu ö¤renme anlay›fl› oluflturulmaya, gelifltirilmeye çal›fl›lmaktad›r. Genç ve dinamik nüfus avantaj› ile nitelikli e¤itim-ö¤retim avantaj›n› yakalama yolunda ilerlemeye çal›flan Azer-baycan’da, gerek insan kaynaklar›, gerekse sosyal ve siyasal geliflimler ad›na üniversitelerden beklentiler artarak de-vam etmektedir.
Ülkede bulunan devlet ve özel üniversiteler aras›nda önemli bir yer edinmifl Qafqaz Üniversitesi, yeni tekno-loji ve e¤itim ö¤retim metotlar›n› kullanmas›, ülkede ilk defa kredili sistemin tatbiki, Bologna sürecine uyum ça-l›flmalar›, üniversite ifl dünyas› iflbirli¤i, müflteri memnuniyetini merkez alan kalite yönetim anlay›fl›, modern kam-pusu, mezunlar›n›n tamam›na yak›n›n›n ifl sahibi olmas›, uluslararas› iflbirlikleri ve bilimsel konularda yap›lan ba-flar›l› çal›flmalar›yla Azerbaycan’›n h›zla geliflmesi sürecine önemli katk›da bulunabilecek bir konumdad›r.
Kaynaklar
ARTN, (2011a), Azerbaycan Respublikas› Tahsil Nazirliyi. Nazirlik: Ümumi malumat. http://edu.gov.az/view.php?lang=az&menu=292 eriflim tarihi: 02.04.11
ARTN, (2011b)Azerbaycan Respublikas› Tahsil Nazirliyi. Ali ve orta ihtisas tahsili: Ümumi malumat. http://edu.gov.az/view.php?lang=az&,menu=110, eriflim tarihi: 02.04.11
Habibbeyli, ‹. (2008). Boloniya prosesi ali mekteblerin hayat›nda yeni merhale kimi. Boloniya Prosesi Kontekstinde Azerbaycan Tahsili Elmi Praktik Konferans›n Materyalleri, Qafqaz Üniversitesi, Bakü.
C. Bulut, fi. Durmaz
http://www.nationmaster.com/graph/edu_edu_spe-education-spending-of-gdp, Education Spending (% of GDP) by Country, eriflim tarihi:10.04.2011.
Karaaslan, E.(2005). Kamu Kesimi E¤itim Harcamalar›n›n Analizi. Maliye Dergisi, Say› 149, May›s–Aral›k.
Kareena, B., Manoj, K.D. (2010), A Comparative Analysis of Higher Education System of India with Other Countries. American Journal of Scientific Research, EuroJournals Publishing, Inc.
Merdanov, M. (2010). Azerbaycan Tahsili: ‹slahatlar›n U¤urlu Neticeleri 2009-2010. fierq-Gerb Neflriyat›, Bakü.
Merdanov, M. (2011). “2010. ilin yekunlar› v? 2011-ci ild? qarfl›da duran v?zif?l?r”
http://edu.gov.az/upload/file/HESABAT/kollegiya2011.rar, Eriflim:08.02.2011
Özeren, E. (Eds.). (2007). Haydar Aliyev ve Ça¤ Ö¤retim: ‹timade Sadakatle 15 Y›l. Bakü.
Pirmemmedov, ‹., A¤amaliyev, R. (2004). Boloniya Prosesi ve Azerbaycan Konteksti. Bakü, Çafl›o¤lu Neflriyat›. Rapor, (2011). Qafqaz Üniversitesi, Yay›nlanmam›fl Rapor, Genel Sekreterlik, Bakü.
Saniç, A. (2008). Boloniya prosesi ali mekteblerin hayat›nda yeni merhale kimi. Boloniya Prosesi Kontekstinde Azerbaycan Tahsili Elmi Praktik Konferans›n Materyalleri, Qafqaz Üniversitesi, Bakü.
TQDK, (2010). 2010/2011-ci tedris ili üçün talebe qabulu neticelerinin elmi-statistik tahlili, Abituriyent Dergisi, ?12, Aral›k, Bakü.
UNDP, (2010). Country profile of human development indicators, http://hdrstats.undp.org/en/countries/profiles/AZE.html, eriflim tarihi:12.04.2011.
UNESCO (2011). Education for All Global Monitoring Report 2011, http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIME-DIA/HQ/ED/pdf/gmr2011-efa-development-index.pdf, eriflim tarihi: 06.04.2011.
Varghese, N.V. (2010). Strategies for Financing Education, Public Funding and Changing Aid Modalities. Journal of Educational Planning and Administration, Volume XXIV, No. 3, July.
Abstract
The values, reproduced with the phenomenon of globalization has led significant changes in some orientations of higher education institutions in the world as well as in Turkey. In compliance with the increase in the number of universities and dramatic changes in demand, the education concept has diversified. As a result of this trend, the higher education institutions struggle to differentiate themselves from their competitors. As long as the edu-cational opportunities varied, the decision making process for the students has become more complex. Therefore, prospective students have started to examine all alternatives in a detailed way among competing universities before making their final decisions. In this study, the effects of branding in the Foundation Universities in ‹zmir and how this approach perceived and interpreted by both current and prospective students has been investigated. On the basis of Aaker’s (1997) brand personality scale, two different types of survey prepared and applied to 200 stu-dents in total. One survey is implemented to the current stustu-dents of one foundation univesity in Izmir in order to reveal students’ perceptions of university image, education satisfaction and Foundation University satisfaction. The other one is implemented to prospective students in three private institutions in order to understand their Foundation University Perceptions and Expectations. According to the results; honesty, leader and femininity fac-tors have positive impact on expectations while honesyt, leader,ruggedness and extraordinary facfac-tors have positive impact on the satisfaction of existing students. The prospective students’ expectations and perceptions have been explained by honesty, modernnes, leader and sophisticated factors. As seen, the existing and prospective students have different perceptions of Foundations Universities. If it’s expected to lead the existing perceptions of both current and prospective students, differences should take into consideration and build desired image.
Key words: Branding, brand personality, foundation universities, competition.
Introduction
The complexity and ambiguity of today’s globalized, rapidly changing and developing world makes it difficult to exist in every sector. This dynamic and changing environment effects not only business but also higher education sector. In this blurred picture, it’s hard to see the focal point of events and push the right button. The most impor-tant factors that determine the future of the higher education sector depends on how they manage change suc-cessfully and how well prepared they’re. Due to this reason, from now on, universities should be something more than just providing education to the scholars. They should incorporate innovativeness and put forward their core competences in order to gain competitive advantage.
As seen today, there are no major differences between products or services. Everyone is using the same tech-nology in order to produce goods or provide services and information was never as accesible as today. Meanwhile, the consumers are more conscious than ever before; while they are solicitous to purchase best product/service,