Bulguların Genel Değerlendirilmesi

Bu araştırma kapsamında, Şanlıurfa’nın destinasyonda markalaşması için bir anket formu geliştirilmiştir. Araştırmada kullanılan algılanan kalite, algılanan değer, memnuniyet, destinasyon imajı ve marka kent ölçekleri analiz edilmiştir. Bunun yanında, 15 adet açık ve kapalı uçlu soruya ve demografik bilgileri ölçmeye yönelik 7 soruya verilen yanıtlar incelenmiştir. Geliştirilen anket formu Şanlıurfa’ya gelen 476 yerli ziyaretçiye uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda, araştırmaya katılan katılımcıların % 55’inin (229 kişi) erkek olduğu; % 31,3’ünün (130 kişi) 19-25 yaş aralığında olduğu belirlenmiştir. Katılımcılarının mesleklerine bakıldığında, bunların % 19,2’sinin (80 kişi) öğrenci olduğu ve % 21,4’ünün (89 kişi) 1500 TL altı gelire sahip oldukları saptanmıştır. Katılımcıların % 42,1’inin (175 kişi) lisans düzeyinde eğitim almakta olduklarını dile getirmişlerdir. Uygulamaya katılan bireylerin % 14,7’sinin (61 kişi) sürekli yaşadığı yer İstanbul olarak belirtilmiş iken % 8,7’sinin (36 kişi) doğup büyüdüğü yerin de İstanbul olduğu tespit edilmiştir.

Ankete katılan bireylerin % 51,9’u (216 kişi) son 5 yıl içerisinde Şanlıurfa’yı 2 ila 5 kez arasında ziyaret ettiklerini; % 40,1’i (167 kişi) ise her gelişlerinde 2 ila 5 gün arasında kaldıklarını belirtmişlerdir. Katılımcıların % 53,8’i (224 kişi) kalış süresinin kendileri için yeterli olduğunu ifade etmişlerdir. Yine bununla bağlantılı olarak, katılımcıların % 65,1’i (271 kişi) daha çok Şanlıurfa Merkez’i görmek için geldiklerini dile getirmişlerdir. Şanlıurfa ile ilgili bilgi sahibi olmak için hangi bilgi kaynaklarından

yararlandıkları katılımcılara sorulduğunda, en çok başvurulan kaynağın % 49,0 (204 kişi) ile internet kaynağı olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların dikkatini en çok şehrin tarihi değerleri (4,55/5,00), yemekleri (4,54/5,00) ve kültürel değerleri (4,47/5,00) çekmiştir. Katılımcılara şehrin taşıdığı değerler ve sahip olduğu varlıkların neler olduğu sorulduğunda ise yöresel mutfak ve yemekler (4,51/5,00), tarihi eserler (4,49/5,00) ve dini ve manevi yerler (4,44/5,00) seçeneklerin ön plana çıktığı belirlenmiştir. Katılımcılar ayrıca Şanlıurfa’yı en çok gezi (% 68,7), kültür (% 60,0) ve sıra gecesi (% 56,0) amacıyla ziyaret ettiklerini ifade etmişlerdir.

Katılımcıları en çok etkileyen yerler arasında ilk sıraları Balıklıgöl, Halfeti, Göbeklitepe, Harran’ın aldığı saptanmıştır. Şanlıurfa turizminin gelişimine ilişkin katılımcılar özellikle tarihi değerlere sahip çıkılması, kültürel değerlerin korunması ve gastronominin daha fazla ön plana çıkarılması gerektiğini vurgulamışlardır. “Sizce Şanlıurfa bir marka kent midir?” sorusuna katılımcıların % 57,2’si (238 kişi) “Evet” cevabını vermişlerdir. Şanlıurfa için bir logo oluşturulacaksa, bunun içerisinde özellikle Balıklıgöl, Göbeklitepe, Urfa Kalesi, Ceylan, İsot gibi öğelerin bulundurulması gerektiği dile getirilmiştir. Slogan noktasında ise, “Kim Olursan Ol Gel”, “Sarı Sıcak”, “Medeniyetler Beşiği”, “İlk Yerleşim, İlk Yaşam, İlk Tadlar”, “Peygamberler Şehri”, “Kültür Kazanı”, “Ateşin Suya Düştüğü Şehir”, “Mezopotamya’nın Kalbi” ifadelerinin ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Ankete katılan bireylerin % 73,8’i (307 kişi) Şanlıurfa’yı tekrar ziyaret edeceklerini; katılımcıların % 83,7’si (348 kişi) ise Şanlıurfa’yı çevrelerindeki insanlara da tavsiye edeceklerini ifade etmişlerdir.

Anket formunda kullanılan 5 ölçeğe uygulanan betimsel istatistikte, Algılanan Kalite Ölçeğinin ortalama değerinin 14,38/20,00 çıkması, katılımcıların kalite noktasında, Şanlıurfa’daki yiyecek-içecek işletmelerinden, konaklama işletmelerinden ve genel anlamda Şanlıurfa’da aldıkları hizmet kalitesinden memnun olduklarını ifade etmektedir. Bir diğer ölçek olan Algılanan Değer ortalamasına bakıldığında ise sonucun 23,68/30,00 olduğu ortaya çıkmıştır. Bu da anket çalışmasına katılan bireylerin, Şanlıurfa’ya seyahat etmekten keyif aldıklarını ve bu seyahatin onlar için iyi bir değere sahip olduğunu ortaya koymuştur. 10 ifadenin bulunduğu Destinasyon İmajı Ölçeğinde ise verilen cevapların toplamının 38,25/50,00 olduğu saptanmıştır. Bu

durumda, Şanlıurfa’yı ziyaret eden yerli ziyaretçilerin Şanlıurfa’nın imajı ile ilgili olumlu bir görüşe sahip olduklarını göstermektedir. Memnuniyet ölçeğine verilen cevapların ortalamasının 15,79/20,00 olduğu belirlenmiştir. Bu sonucun, katılımcıların Şanlıurfa’ya gelmekten ve orada kalmaktan memnuniyet duyduklarını göstermektedir. Araştırmanın son ölçeği olan Marka Kent ile ilgili sorulara verilen cevapların ortalamasının ise 36,92/50,00 olduğu tespit edilmiştir. Buradan hareketle, araştırmaya katılan bireyler kültürel açıdan Şanlıurfa’nın marka kent olduğu noktasında olumlu görüş belirtmişlerdir; fakat stratejik açıdan, planlamaların yapılması, alternatif turizm faaliyetlerinin daha da ileriye taşınması ve farklı paydaşların da turizm kararlarına dâhil edilmesi gerektiği noktasında eksiklikler olduğunu ifade etmişlerdir.

Yapılan bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü ANOVA karşılaştırmalı testlerinin sonuçlarına bakıldığında ise, Marka Kent Ölçeği açısından istatistiksel olarak cinsiyete, yaşa, aylık gelire ve eğitim durumuna göre farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. Modelin ortaya konması bakımından, ilişkinin yönünü ve kuvvetini ölçmeye yönelik yapılan korelasyon testlerinde ise özellikle algılanan değer ile destinasyon imajı ve destinasyon imajı ile memnuniyet arasında yüksek seviyede pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulunmuştur.

Araştırma kapsamında yapılan analiz sonuçlarına göre hipotezlerin genel değerlendirilmesi Tablo 41’de verilmektedir.

Tablo 41. Araştırma Hipotezlerinin Genel Değerlendirilmesi

Hipotezler Sonuç

H1: Marka kent algısı cinsiyete göre farklılık göstermemektedir. Red Edildi H2: Marka kent algısı yaşa göre farklılık göstermemektedir. Red Edildi H3: Marka kent algısı aylık gelire göre farklılık göstermemektedir. Red Edildi H4: Marka kent algısı eğitim durumuna göre farklılık göstermemektedir. Red Edildi H5: Algılanan kalite ile algılanan değer arasında istatistiksel bir ilişki

vardır. Kabul Edildi

H6: Algılanan değer ile destinasyon imajı arasında istatistiksel bir ilişki

vardır. Kabul Edildi

H7: Destinasyon imajı ile memnuniyet arasında istatistiksel bir ilişki vardır.

Kabul Edildi H8: Destinasyon markalaşma süreci ile marka kent arasında istatistiksel

bir ilişki vardır. Kabul Edildi

H8a: Algılanan kalite ile kültürel açıdan marka kent arasında istatistiksel bir ilişki vardır.

Tablo 41.’in devamı H8b: Algılanan kalite ile stratejik açıdan marka kent arasında

istatistiksel bir ilişki vardır. Kabul Edildi

H8c: Algılanan değer ile kültürel açıdan marka kent arasında istatistiksel bir ilişki vardır.

Kabul Edildi H8d: Algılanan değer ile stratejik açıdan marka kent arasında

istatistiksel bir ilişki vardır.

Kabul Edildi H8e: Destinasyon imajı ile kültürel açıdan marka kent arasında

istatistiksel bir ilişki vardır. Kabul Edildi

H8f: Destinasyon imajı ile stratejik açıdan marka kent arasında istatistiksel bir ilişki vardır.

Kabul Edildi H8g: Memnuniyet ile kültürel açıdan marka kent arasında istatistiksel bir

ilişki vardır.

Kabul Edildi H8h: Memnuniyet ile stratejik açıdan marka kent arasında istatistiksel

bir ilişki vardır.

Kabul Edildi

Tablo 41’te görüldüğü üzere, araştırma için belirlenen ve test edilen hipotezlerden, H1, H2, H3 ve H4 red edilirken; H5, H6, H7 ve H8 hipotezleri kabul edilmiştir. Ancak, H8 ve alt hipotezler içerisinde bazıları arasında güçlü ilişki bulunmuş iken, bazıları arasında ise daha zayıf ilişkiler belirlenmiştir. Testlerle ilgili detaylara korelasyon testleri kısmında yer verilmiştir.