halinde müflterek genel giderler afla¤›daki gibi da¤›t›l›r:
1. (5024 Say›l› Kanunun 7 nci maddesiyle de¤iflen bent, Yü-rürlük: 1.1.2004) Y›l içinde birden fazla inflaat ve onarma iflinin birlikte yap›lmas› halinde, her y›la ait müflterek genel giderler bu ifllere ait harcamalar›n (enflasyon düzeltmesi yap›lan dönemler-de düzeltilmifl tutarlar›n›n) enflasyon düzeltmesine tabi tutulmufl tutarlar›n›n birbirine olan nispeti dahilinde;
2. (5024 Say›l› Kanunun 7 nci maddesiyle de¤iflen bent, Yü-rürlük: 1.1.2004) Y›l içinde tek veya birden fazla inflaat ve onar-ma iflinin bu onar-madde flümulüne girmeyen ifllerle birlikte yap›lonar-mas›
halinde, her y›la ait müflterek genel giderler, bu ifllere ait harca-malar ile di¤er ifllere ait sat›fl ve has›lat tutarlar›n›n (enflasyon düzeltmesi yap›lan dönemlerde bunlar›n düzeltilmifl tutarlar›-n›n) birbirine olan nispeti dahilinde;
Birden Fazla Taahhüt ‹flinin Birlikte Yap›lmas›
Gelir Vergisi Kanunu’nda özel düzenlemeye konu olan müflterek genel giderlerin hangi tür harcamalardan olufltu¤unu belirten bir tan›m yer almamaktad›r.
Ancak, iflletmenin faaliyet alan›na giren herhangi bir iflle do¤rudan ilgili olmayan, baflka bir deyiflle y›l içerisinde gerçeklefltirilen birden faz-la iflin tümünü ilgilendiren masraffaz-lar›n müflterek genel giderlerden say›l-d›¤› kabul edilmektedir.
01.01.2004 tarihinden sonra yap›lacak genel giderlerin taahhüt iflle-ri maliyetleiflle-rine da¤›l›m›, söz konusu taahhüt iflleiflle-ri ile ilgili olarak yap›-lan harcamalar›n birbirine oyap›-lan nispeti dahilinde yap›lacakt›r.
Örnek:
E. Mühendislik Mümessillik A.fi. 2006 y›l›nda üç inflaat ve taahhüt ifli için 120.000.YTL tutar›nda genel gider yapm›fl ve bu ifllerle ilgili ola-rak afla¤›daki harcamalar› gerçeklefltirmifltir.
Y›llara Yayg›n Taah.‹fli Harcama Tutar› Da¤›t›m Oran› Gider Pay›
A Taahhüt ‹fli 150.000. % 25
30.000.-B Taahhüt ‹fli 200.000. % 33,3
40.000.-C Taahhüt ‹fli 250.000. % 41,7
50.000.--- ---
---600.000.- %100
120.000.-Taahhüt ‹fllerinin Di¤er ‹fllerle Birlikte Yap›lmas›
Y›l içinde tek veya birden fazla inflaat ve onarma iflinin Gelir Ver-gisi Kanunu’nun 43/2. maddesine girmeyen ifllerle birlikte yap›lmas› du-rumunda, her y›la iliflkin ortak genel giderler, ilgili y›lda ortaya ç›kan in-flaat ve taahhüt ifllerine iliflkin harcamalar ile di¤er ifllere iliflkin has›lat tutarlar›n›n birbirlerine oran› kullan›larak da¤›t›lacakt›r.
Örnek:
E. Mühendislik Mümessillik A.fi. 2006 y›l›nda üç inflaat ve taahhüt faaliyeti üzerinde çal›flm›fl, bu ifllerin yan›nda bir de Otomotiv iflinde fa-aliyet göstermifltir. Bunlar›n hepsi için yap›lan ortak genel giderler 140.000.- YTL’d›r. A taahhüt iflinden 150.000.- YTL, B taahhüt iflinden 200.000.- YTL, C taahhüt iflinden 250.000.- YTL istihkak tahsil etmifltir.
Otomotiv iflinden dolay› ise 100.000.-YTL has›lat elde etmifltir. Bu veri-lere göre müflterek genel giderler afla¤›daki flekilde da¤›t›lacakt›r.
Y›llara Yayg›n Taah.‹fli ‹stihkak Has›lat Has›lat Oran› Gider Pay›
Tutar›
A Taahhüt ‹fli 150.000.- % 21,4 30.000.-B Taahhüt ‹fli 200.000.- % 28,5 40.000.-C Taahhüt ‹fli 250.000.- % 35,7 50.000.-Otomotiv ‹fli 100.000.- % 14,4
20.000.--- ---
---700.000. %100
140.000.-Amortismanlar›n Da¤›t›lmas›
Gelir Vergisi Kanunu’nun 43’üncü maddesinin 3’üncü f›kras›na göre ; Birden fazla inflaat ve onarma ifllerinde veya bu ifllerle sair ifl-lerde müfltereken kullan›lan tesisat, makina ve ulaflt›rma vas›tala-r›n›n amortismanlar›, bunlar›n her iflte kullan›ld›klar› gün say›s›na göre da¤›t›l›r.
Amortisman da¤›t›m›nda, makine, alet, araç ve benzeri iktisadi k›y-metlerin kullan›ld›klar› gün say›s› esas al›nmakla birlikte, iflle ilgisi de önem kazanmaktad›r.
Amortisman da¤›t›m›nda afla¤›daki konulara dikkat etmek gerekir;
Mobilya, mefruflat, hesap ve yaz› makinesi gibi büro malzemeleri-nin amortisman›,
Y›l içinde al›nan tesisat, makine ve ulaflt›rma araçlar›n›n sat›n al›n-d›¤› tarihten önceki günlere isabet eden amortismanlar›,
Tesisat, makine ve ulaflt›rma araçlar›n›n kullan›lmay›p bofl kald›¤›
günlere isabet eden amortismanlar›,
Örnek:
E. Mühendislik Mümessillik A.fi. 2006 y›l›nda üç inflaat ve taahhüt faaliyeti üzerinde çal›flm›fl, bu ifllerin yan›nda bir de al›m/sat›m iflinde fa-aliyet göstermifltir. Y›ll›k amortisman gideri 15.000.YTL olan bir kamyo-nun kullan›m günleri afla¤›daki gibidir;
Y›llara Yayg›n Taah.‹fli Çal›fl›lan Gün Da¤›t›m Oran› Amortisman Gideri(TL)
A Taahhüt ‹fli 60 %16,7
2.505.-B Taahhüt ‹fli 90 %25
3.750.-C Taahhüt ‹fli 120 %33,3
4.995.-Otomotiv ‹fli 50 %13,9
2.085.-Çal›fl›lmayan Günler 40 %11,1
1.665.--- ---
---Toplam 360 %100
15.000.-Kamyonun kullan›lmad›¤› güne isabet eden 1.665.YTL tutar›ndaki amortisman, müflterek genel gider olarak de¤erlendirilecek ve ilgili iflle-re maliyet olarak kaydedilecektir.
Söz konusu amortisman giderlerinin kayd› afla¤›daki gibi olmal›d›r;
______________________ 31/12/2006 ______________________
740 H‹ZMET ÜRET‹M MAL‹YET‹ 13.335.--A Taahhüt ‹fli
2.505.--B Taahhüt ‹fli 3.750.--C Taahhüt ‹fli 4.995.--Otomotiv ‹fli
2.085.-680 ÇALIfiMAYAN KISIM G‹DER 1.665.-VE ZARARI
257 B‹R‹KM‹fi AMORT‹SMAN 15.000.-2006 y›l› amortisman tahakkuku
______________________ / ______________________
Y›llara Yayg›n Taah.‹fli ‹stihkak Has›lat Has›lat Oran› Gider Pay›
Tutar›
A Taahhüt ‹fli 150.000.- % 21,4 30.000.-B Taahhüt ‹fli 200.000.- % 28,5 40.000.-C Taahhüt ‹fli 250.000.- % 35,7
50.000.-Otomotiv ‹fli 100.000.- % 14,4
20.000.--- --- ---700.000.- %100 140.000.-YILLARA SAR‹ ‹NfiAAT VE ONARIM ‹fiLER‹NDE VERG‹LEND‹RME
Y›llara sari inflaat ve onar›m iflinde kazanç iflin bitti¤i y›lda belirle-nir.Kazanç tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan ticari kazanç hakk›ndaki hükümler uygulan›r.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/3. maddesine göre ; 42 nci madde kapsam›na giren ifller dolay›s›yla bu iflleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden, (2006/11449 Say›l› BKK ile %3, Yürürlük:
1.1.2007) %3 oran›nda vergi kesintisi yap›lmas› öngörülmüfltür.
Yap›lan bu kesintiler, iflin bitimi tarihi itibariyle tespit edilen kazanç üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmekte, aradaki fark da üç eflit taksitte ödenmektedir. Dolay›s›yla, y›l içinde kesilen stopajla-r›n, hesaplanan vergiden fazla olmas› durumunda, aradaki fark belli hü-kümler çerçevesinde iade edilmektedir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi kapsam›na giren y›llara yay-g›n inflaat ve onarma iflleri dolay›s›yla al›nan istihkak bedellerinden tev-kif edilmifl bulunan vergilerin, y›ll›k gelir ve kurumlar vergisi beyanna-mesinde gösterilen gelire dahil kazançlar üzerinden hesaplanan gelir ve-ya kurumlar vergisinden mahsubu neticesinde, kalan vergi tutar› o y›l›n sonuna kadar yaz›l› olarak talep edilmesi halinde 252 Seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebli¤inde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde mükel-lefe red ve iade edilir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun Mükerrer 120’nci maddesine göre yaln›z-ca y›llara sari inflaat ve onar›m ifli ile u¤raflan mükellefler geçici verginin mükellefi de¤ildirler. Ancak bu ifller yan›nda ticari ya da mesleki kazan-c› bulunan iflletmeler söz konusu kazançlar› için geçici vergi hesaplaya-caklard›r.
YILLARA SAR‹ ‹NfiAAT VE ONARIM ‹fiLER‹ MUHASEBES‹
Maliyet ve Gider Kay›tlar›
Tekdüzen Hesap Plan›’nda 170-178 kodlu Y›llara Sari ‹nflaat ve
Onar›m Maliyetleri Hesab› do¤rudan ve dolayl› maliyetlerden meydana gelmektedir.
Do¤rudan Maliyetler; iflin bünyesine do¤rudan giren, baflka ifller-le ilgiifller-lendirilmeyen (ilk madde malzeme giderifller-leri, direkt iflçilikifller-ler, direkt amortismanlar, sadece bu iflte kullan›lan amortismanlar gibi) giderlerdir.
Y›llara sari inflaat ve onar›m ifli bir nevi hizmet ifas› olarak
nitelendirildi-¤inden, muhasebelefltirmede, yap›lmakta olan taahhüt ifli ile ilgili do¤ru-dan maliyetler, öncelikle 740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesab›na kaydolu-nur.
Dolayl› Maliyetler; Belli bir iflin yap›lmas› ile do¤rudan ilgili ol-mamak kayd›yla, birden fazla iflin yap›lmas›nda etken olan gider unsur-lar›d›r.
740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesab› d›fl›nda kalan giderler nitelikle-rine göre;
750 Araflt›rma ve Gelifltirme Giderleri 760 Pazarlama Sat›fl Da¤›t›m Giderleri 770 Genel Yönetim Giderleri
780 Finansman Giderler, hesaplar›nda izlenecektir.
Dönem ‹çinde Yap›lacak Kay›tlar
‹nflaat devam ederken ifllerle ilgili do¤rudan yap›lan bütün fiili ma-liyetler gider yerleri ve gider çeflitleri itibariyle 740 nolu hesaba aktar›la-cakt›r. 750,760,770,780 nolu hesaplarla ilgili giderler, gider yeri biliniyor-sa bu fiili tutar do¤rudan 740 nolu hebiliniyor-saba aktar›lacakt›r. Ancak, yap›lan giderler müflterek gider niteli¤inde ise 750,760,770,780 nolu hesaplara kaydedilecektir.
Dönem ‹çinde yap›lacak kay›tlar afla¤›daki gibidir;
______________________ / ______________________
740 H‹ZMET ÜRET‹M MAL‹YET‹
750 ARAfiTIRMA VE GEL‹fiT‹RME G‹DER‹
760 PAZARLAMA SATIfi DA⁄ITIM G‹DER‹
770 GENEL YÖNET‹M G‹DER‹
780 F‹NANSMAN G‹DER‹
100 KASA 102 BANKALAR
320 SATICILAR
150 ‹LK MADDE VE MALZEME 257 B‹R‹KM‹fi AMORT‹SMANLAR
‹nflaat maliyetlerine ait giderlerin ilgili hesaplara kaydedilmesi
______________________ / ______________________
Dönem Sonlar›nda Yap›lacak Kay›tlar
‹nflaat devam ederken yap›lan ve 740 nolu hesaplarda izlenen in-flaat ve onar›m ifliyle ilgili giderler, 741 nolu Hizmet Üretim Maliyeti Yan-s›tma hesab› arac›l›¤›yla 741 nolu Hizmet Üretim Maliyeti yanYan-s›tma he-sab› arac›l›¤›yla hesap plan›nda 17 nolu hesap grubundaki
170-178 nolu Y›llara Yayg›n ‹nflaat ve Onar›m Maliyeti hesaplar›na aktar›l›r.
750,760.770.780 nolu hesaplarda biriken giderler, 751,761,771,781 nolu yans›tma hesaplar› kullan›larak Gelir Vergisi Kanunu’nun 43’üncü maddesinde yaz›l› esaslar dahilinde müflterek gider niteli¤inde da¤›t›ma
tabi tutularak dönem sonlar›nda 170-178 nolu hesaplara aktar›lacak ve kapat›lacakt›r.170-178 nolu hesaplar iflletmenin üstlendi¤i Y›llara Yayg›n
‹nflaat ve Onar›m ifllerinin maliyetlerinin oluflturdu¤u hesaplard›r. Bu he-saplar aktif hehe-saplar olup, ifl bitmemifl ise inflaat maliyetlerinin bilanço-da gösterilmesine yarayan hesaplard›r.
______________________ / ______________________
170 YILLARA YAYGIN ‹NfiAAT VE ONARIM MAL‹YETLER‹
741 H‹ZMET ÜRET‹M MAL‹YETLER‹ YANSITMA HS:
751 ARAfiTIRMA VE GEL‹fiT‹RME G‹D:YANSITMA HS.
761 PAZ.SAT.DA⁄. G‹DERLER‹ YANSITMA HS:
771 GENEL YÖNET‹M G‹DERLER‹ YANSITMA HS:
781 F‹NANSMAN G‹DERLER‹ YANSITMA HS.
‹nflaat maliyetlerinin oluflturulmas› ve müflterek giderlerden inflaat-lara da¤›t›m yap›lmas›
______________________ / ______________________
‹nflaat ve onar›m ifllerinin devam etti¤i y›llarda dönem sonlar›nda 170-178 nolu hesaplarda biriken maliyet tutarlar›, iflin bitti¤i y›l sonunda 622 nolu “Sat›lan Hizmet Maliyeti” hesab›na aktar›l›r.
______________________ / ______________________
622 SATILAN H‹ZMET MAL‹YET‹
170 YILLARA YAYGIN ‹Nfi VE ONARIM MAL‹YETLER‹
______________________ / ______________________
G‹DER KAYITLARI