Bilimsel Ġçerik – Okuma Metinleri Açısından Değerlendirilmes

Anketteki maddelerden 46–53. maddeler, okuma metinlerine iliĢkin

değerlendirmeleri içermektedir. Katılımcıların bu maddelere iliĢkin cevaplarının frekans, yüzde ve ortalama değerleri tablo 8‟ de verilmiĢtir.

Tablo 8. Orta Öğretim 9. Sınıflarda Okutulan Tarih Ders Kitabının Bilimsel İçerik- Okuma Metinlerine İlişkin Maddelerin Frekans, Yüzde, Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri (N=100) Cevap Seçenekleri MADDE NO Kesin lik le ka tılm ıy orum K at ılm ıy orum K ara rsızım K at ılıy orum T a ma men ka tılıy orum f % f % f % f % f % x S Madde 46 11 11,0 4 4,0 77 77,0 8 8,0 3,82 ,73 Madde 47 2 2,0 17 17,0 15 15,0 57 57,0 9 9,0 3,54 ,94 Madde 48 7 7,0 9 9,0 71 71,0 13 13,0 3,90 ,70 Madde 49 2 2,0 20 20,0 15 15,0 59 59,0 4 4,0 3,43 ,92 Madde 50 3 3,0 10 10,0 9 9,0 67 67,0 11 11,0 3,73 ,89 Madde 51 14 14,0 3 3,0 72 72,0 11 11,0 3,80 ,81 Madde 52 1 1,0 10 10,0 10 10,0 63 63,0 16 16,0 3,83 ,85 Madde 53 1 1,0 14 14,0 15 15,0 62 62,0 8 8,0 3,62 ,86

Katılımcıların “Okuma metinleri sınıf seviyesine uygundur.” ifadesine verdikleri cevaplara göre frekans, yüzde ve ortalama değerleri (Madde 46): Tablo 8 incelendiğinde katılımcıların % 11‟i katılmıyorum, % 4‟ü kararsızım, % 77‟si katılıyorum, % 8 „i ise kesinlikle katılıyorum yanıtını verdikleri görülmektedir. Bu soruya yönelik öğretmenlerin görüĢlerinin puanlarının ortalaması (x = 3,82) dir. Bu sonuçtan hareketle öğretmenlerin, okuma metinlerinin sınıf seviyesine uygun olduğu yönünde hemfikir oldukları tespit edilmiĢtir.

Katılımcıların “Okuma metinlerinde tarihsel olaylar farklı bakıĢ açıları gözetilerek verilmiĢtir. (olaydan etkilenenler ve farklı tarihçiler açısından).” ifadesine verdikleri cevaplara göre frekans, yüzde ve ortalama değerleri (Madde 47): Tablo 8 incelendiğinde katılımcıların % 2‟si kesinlikle katılmıyorum, % 17‟si katılmıyorum, % 15‟i kararsızım, % 57‟si katılıyorum, % 9 „u ise kesinlikle katılıyorum yanıtını verdikleri görülmektedir. Bu soruya yönelik öğretmenlerin görüĢlerinin puanlarının ortalaması (x= 3,54) dir. Kılıç ve Seven (2005) göre konuların sunuluĢunda tarihsel olaylar anlatılırken sadece bir yönünden bakılarak ifade edilmesi, tek boyutlu bir anlatım tarzıdır. Tek boyutlu anlatım tarzı, tartıĢmayan, farklılıkları kabullenmeyen, katı fikirli bireylerin yetiĢmesine yol açacağı gibi, sorgulama yeteneğini ve eleĢtirel düĢüncenin geliĢmesini engeller. Bu da bilimsel bilgiyi kabullenmeyi ve yenisini üretmeyi zorlaĢtıran bir etmendir (s.92). Bu bilgiler doğrultusunda öğretmenlerin çoğunluğunun okuma metinlerinde tarihsel olayların farklı bakıĢ açıları gözetilerek verildiği görüĢüne katıldıklarını söyleyebiliriz.

Katılımcıların “Okuma metinleri hedef kazanımı destekler niteliktedir.” ifadesine verdikleri cevaplara göre frekans, yüzde ve ortalama değerleri (Madde 48): Tablo 8 incelendiğinde katılımcıların % 7‟si katılmıyorum, % 9‟u kararsızım, % 71‟i katılıyorum, % 13 „ü ise kesinlikle katılıyorum yanıtını verdikleri görülmektedir. Bu soruya yönelik öğretmenlerin görüĢlerinin puanlarının ortalaması (x = 3,90) dir. Bu bulgulardan hareketle öğretmenlerin tamamına yakınının okuma metinlerinin hedef kazanımı destekler nitelikte olduğu görüĢünde oldukları anlaĢılmaktadır. Bu ders kitabına konulan okuma metinlerinin seçiminde ne kadar baĢarılı olunduğunun bir göstergesidir.

Katılımcıların “Tarihi kararlar içeren metinlerde alınan kararların sebep ve sonuçları verilerek öğrencilerin alternatif kararlar üzerinde akıl yürütmesi sağlanmıĢtır.” ifadesine verdikleri cevaplara göre frekans, yüzde ve ortalama değerleri (Madde 49): Tablo 8 incelendiğinde katılımcıların % 2‟si kesinlikle katılmıyorum, % 20‟si katılmıyorum, % 15‟i kararsızım, % 59‟u katılıyorum, % 4 „ü ise kesinlikle katılıyorum yanıtını verdikleri görülmektedir. Bu soruya yönelik öğretmenlerin görüĢlerinin puanlarının ortalaması (x = 3,43) dir. Tarihi kararlar içeren metinlerde alınan kararların sebep ve sonuçlarının verilmesi, öğrencinin zihninde tarihi olayı anlamlandırmasına, dönemin tarihi kiĢilikleriyle empati kurarak alternatif kararlar üretmesine yardımcı olmaktadır.

Bu sonuçtan hareketle öğretmenlerin çoğunluğunun, tarihi kararlar içeren metinlerde alınan kararların sebep ve sonuçları verilerek, öğrencilerin alternatif kararlar üzerinde akıl yürütmesi sağlanmıĢtır ifadesine katıldıkları görülmektedir. Bu görüĢe katılmayanların ve kararsızların sayısı dikkate alındığında, konu ile ilgili olarak birtakım eksikliklerin olduğu anlaĢılmaktadır.

Katılımcıların “Okuma metinleri tarihsel bilginin üretilme yöntemi hakkında öğrenciye bilgi vermektedir.” ifadesine verdikleri cevaplara göre frekans, yüzde ve ortalama değerleri (Madde 50): Tablo 8 incelendiğinde katılımcıların % 3‟ü kesinlikle katılmıyorum, % 10‟u katılmıyorum, % 6‟sı kararsızım, % 67‟si katılıyorum, % 11 „i ise kesinlikle katılıyorum yanıtını verdikleri görülmektedir. Bu soruya yönelik öğretmenlerin görüĢlerinin puanlarının ortalaması (x = 3,73) dir. ġahin ve Köksal (2003) göre tarih öğrenen öğrencilerin, üretilme yöntemi hakkında hiçbir fikirlerinin olmadığı bir bilgi bütününü içselleĢtirmeleri çok zordur. Bundan dolayı tarih ders kitapları tarih biliminin temel mantığını yansıtmalı, tarihçinin tarihsel bir problemi çözerken kullandığı düĢünme becerileri ile tarihsel araĢtırma yöntemine iliĢkin gereklilikler hakkında öğrenciye fikir verecek bir biçimde hazırlanmalıdır (s. 55). Bu bulgular doğrultusunda öğretmenlerin, okuma metinlerinin tarihsel bilginin üretilme yöntemi hakkında öğrenciye bilgi verecek Ģekilde düzenlendiği görüĢüne katıldıkları belirtilebilir.

Katılımcıların “Metinler ders kitaplarındaki bilginin kaynaklarına iliĢkin olarak öğrenciye bilgi vermektedir.” ifadesine verdikleri cevaplara göre frekans, yüzde ve ortalama değerleri (Madde 51): Tablo 8 incelendiğinde katılımcıların % 14‟ü katılmıyorum, % 3‟ü kararsızım, % 72‟si katılıyorum, % 11 „i ise kesinlikle katılıyorum yanıtını verdikleri görülmektedir. Bu soruya yönelik öğretmenlerin görüĢlerinin puanlarının ortalaması (x = 3,80) dir. Bu sonuçtan hareketle öğretmenlerin, okuma metinlerinin, ders kitaplarındaki bilginin kaynaklarına iliĢkin olarak öğrenciye bilgi vermektedir ifadesine katıldıkları tespit edilmiĢtir.

Katılımcıların “Okuma metinleri öğrencilerin bir tarihsel kanıtla karĢılaĢmasını ve onu kullanma becerilerini geliĢtirmelerini sağlamaktadır.” ifadesine verdikleri cevaplara göre frekans, yüzde ve ortalama değerleri (Madde 52): Tablo 8 incelendiğinde katılımcıların % 1‟i kesinlikle katılmıyorum, % 10‟u katılmıyorum, % 10‟ü kararsızım, % 63‟ü katılıyorum, % 16 „sı ise kesinlikle katılıyorum yanıtını verdikleri görülmektedir. Bu soruya yönelik öğretmenlerin görüĢlerinin puanlarının ortalaması x = 3,83) dir. ġahin ve Köksal (2003) göre herhangi bir bilgi verilirken, bir iddiayı dile getirirken, bir değerlendirme yaparken bir kanıta dayanma yükümlülüğü vardır. Tarih ders kitapları, bilgi verdiği kategoriye göre uygun kanıtları öğrenciyle paylaĢmak durumundadır (s.56). Bu bilgiler doğrultusunda öğretmenlerin, okuma metinleri öğrencilerin bir tarihsel kanıtla karĢılaĢmasını ve onu kullanma becerilerini geliĢtirmelerini sağlamaktadır ifadesine katıldıkları anlaĢılmaktadır.

Katılımcıların “Okuma metinleri öğrencilerin nesneler, olgular, kiĢiler, eserler vb. arasında karĢılaĢtırma yapmasına fırsat vermekte ve öğrencilerin yaratıcı düĢünmesini sağlayarak genellemeler ve ilkeler türetmesine yardımcı olmaktadır.” ifadesine verdikleri cevaplara göre frekans, yüzde ve ortalama değerleri (Madde 53): Tablo 8 incelendiğinde katılımcıların % 1‟i kesinlikle katılmıyorum, % 14‟ü katılmıyorum, % 15‟i kararsızım, % 62‟si katılıyorum, % 8 „i ise kesinlikle katılıyorum yanıtını verdikleri görülmektedir. Bu soruya yönelik öğretmenlerin görüĢlerinin puanlarının ortalaması (x = 3,62) dir. Bu bulgular öğretmenlerin genel olarak, okuma metinleri, öğrencilerin nesneler, olgular, kiĢiler, eserler vb. arasında karĢılaĢtırma yapmasına fırsat vermekte ve öğrencilerin yaratıcı düĢünmesini sağlayarak genellemeler ve ilkeler türetmesine yardımcı olmaktadır ifadesine katıldıklarını ortaya koymaktadır.