Bilişim Teknolojisi Kavramı, Önemi Ve Değişim Mühendisliği İle İlişkisi

nin kullanılmasıdır. Veri tabanları yönetimi , işlemlerin hızı ve Networks kapasitesi gibi yararları sayesinde bilgisayar kullanımında yeni bir bakış açısı getirmektedir. Bazı işletmeler, elle yapılan İşlemlerini bilgisayarlarla yaparlar. Başarılı olmayı umdukları halde başarısız olunca bunun sadece otomasyondan kaynaklandığını düşünür- ler; halbuki kendileri teknolojiyi yanlış kullandıkları için başarısız olmuşlardır.

Değişim Mühendisliğinde bilişim teknolojisinin kullanımında sağlanan fayda açısından şu örnek verilebilir, 1980'lerin başında Ford firması hesap ödeme depart- manında azaltmaya gitme arzusunu duymuştur. Başlangıçta eski metodlarla azaltma- yı denemiş ve çalışan sayısını 150 kişiden 100 kişiye sayıyı indirebildiğini görmüş- tür. Fakat rakibi olan Mazda'da bu işe sadece 5 kişi ayrılmıştır. Mazda Ford'dan daha küçük olmasına karşın bu sayı çok azdır. Bu yüzden Ford yeni bir yöntem dü- şünmüştür. Eski yöntemde işlemler yapılırken süreçler arasında gelip giden dokü- manların eşleştirilmesi ve dokümanların gidiş gelişi zaman ve maliyet kaybına yol açmaktaydı. Yeni yöntem ile bilgisayar kullanımı başlatıldığı için, dokümanlar orta- dan kaldırılmış ve zaman ve maliyet tasarrufu sağlanmıştır.41

Yukarıda verdiğimiz örnek ve açıklamalardan hareketle, bilişim teknolojisi, verilerin kayıtlanması, saklanması, işlenerek bilgiye dönüştürülmesi, bu bilgilere eri- şilmesi ve bunların çeşitli noktalara iletilmesi amacıyla kullanılan donanım ve yazı-

41 _{Nicholas J. Aquilano, Richard B. Chase, Mark M Davıs: Fundamentals of Operations Management.}

lımlardan oluşur. Bilgi teknolojisinin kullanılmasıyla sistemde bilgi işleme kapasite- si arttırılmakta, karar süreci kolaylaştırılmakta bütünleşme ve eşgüdüm sağlanmakta ve hata yapma olasılığı azalmaktadır. 42

Değişim Mühendisliğinde bilgi teknolojisinin iki önemli etkisi gözlenmekte- dir: Bunlardan birincisi bölünmüş veri tabanları veya fonksiyonları birleştirmede kullanılmasıdır. Diğeri ise sadece ağ oluşturarak bütünleşme ve koordinasyonun ya- nında, doğru verinin toplanması ve dağıtılmasının sağlanmasıdır.43

Bilgi teknolojilerinin Değişim Mühendisliği sürecinde dört önemli rolü bu- lunmaktadır:

1. Bilgi Teknolojisi yeni süreçleri mümkün kılar. Bilgi teknolojisi ile var olması mümkün olmayan süreçler meydana getirilerek uygulamaya konabilir. Buna Bilgi Teknolojisi ile ortaya çıkan sanal kitapçılığı örnek olarak gösterebiliriz. Inter- net üzerinde faaliyet gösteren bir çok sanal kitapçının en meşhuru Amazon, bir mil- yondan fazla kitabı fiziki olarak bulundurmaksızın siparişlerle karşılamaktadır. Bu bir bilgi Teknolojisi ürünüdür.

2. Bilgi teknolojisi proje yönetimini kolaylaştırmaya yardımcı olur. Proje yönetimi araçları süreçlerin analizi ve yeni süreçlerin tanımlanması için gereklidir. Süreç merkezli uygulama yazılım paketleri bu alanda önemli bir yere sahiptirler.

3. Bilgi teknolojisi, insanların bir arada daha yakın çalışmalarına imkan sağlar. 4. Bilgi teknolojisi işletmeler arası bütünleşmelere yardımcı olur. İşletmeler- de süreç yaklaşımı , işletme içi süreçlerin bütünleştirilmesi yanında işletme ve çevre- sinin (şirket ve müşterileri, satıcılar, ortaklar vs.)bütünleştirilmesini de içine almak- tadır. İşte iş dünyasının hızına ayak uydurmak isteyen şirketler değişimi bu şekilde bilişim teknolojisi ile yakalamaktadırlar.

Değişim Mühendisliğinde bilgi teknolojisinin kullanılması aslında sistem i- çinde eskiden beri kullanılan tümdengelim yöntemi yerine tümevarım yönteminin geçtiğini bize göstermektedir. Bunun anlamı ise, firma içerisinde bir sorunla karşıla-

42 _{Sevinç Üreten: Üretim işlemler Yönetimi - Planlama-Denetim Kararları Karar Modelleri ye İyileştirme}

Yaklaşımları , (Ankara:1998), 476

43 _{İbrahim Serdal Takaç: ‘Modern Üretim Sistemleri Kapsamında Değişim Mühendisliği ve Bir Sanayi}

şıldıktan sonra çözüm aranması yerine firma içerisinde önce çözümün üretilmelidir. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse, Ford ilk başta olaya tümdengelim yöntemiyle yaklaşmıştır. Sorunun satıcı faturaları olduğunu düşünmüş ve bu faturaların işlenme- sindeki hızın nasıl yükseltileceği sorununa çözüm aramıştır. Halbuki Değişim Mü- hendisliğinde uygulanan bilgi teknolojisi sayesinde bu faturaların tamamıyla ortadan kalkmasıyla sorun kökten çözülerek ortadan kalkmıştır.

Burada önemli olan bir başka nokta da, işletme içerisinde varolmayan veya düşünülmeyen bir çözüm yolu kullanılarak sorunların çözüme ulaştırılmasıdır. As- lında problemler ortaya çıktığında, sadece bu problemi temel almak ve ona uygun çözüm aramak yanlıştır. Önemli olan gerçekten söz konusu problemin mi soruna yol açtığı sorusuna doğru yanıtı verebilmek ve geniş bir çerçeveden düşünebilmektir.

Bilgi teknolojisi kullanılmasıyla ortaya yepyeni anlayışlar ve bakış açılan çı- kabilmektedir. Örneğin Xerox fotokopi aletlerinin doğuşunda bu sistemin patentleri IBM'e önerilmiştir. Fakat IBM bunu yaptığı bir pazar araştırmasının sonuçlarının olumsuzluğu nedeniyle reddetmiştir. Buna karşın bu sistem uygulandığında ve foto- kopi makineleri piyasaya sürüldükten sonra inanılmaz bir başarı kazanmıştır. Burada hatalı olan davranış IBM firmasının olamayan bir ürün hakkında pazar araştırması yaptırarak ortaya çıkan sonuçlara güvenmesidir. İnsanlar varolmayan belki de hiç olamayacağına inandıkları bir ürün hakkında doğru karşılaştırmayı yapamamışlardır. Çünkü onlarr daha önce yani makine kullanılmaya başlamadan önce aynı anda 30 sayfa birden kopyalayan bir makinenin hayalini bile kurmamışlardır. Bu nedenle de, elde edilen sonuçlar yanlış olmuştur.

İşte bu örnek Değişim Mühendisliğinde savunulan bilgi teknolojisinin önemi- ni açıkça ortaya koymaktadır. Teknoloji bize tamamıyla eskiyi yıkıp en başta kendi başımıza yeni bir şey yaratmamızı söylüyorsa, bu Değişim Mühendisliğinin savun- duğu bilişim teknolojisidir.

2.8. Bilişim Teknolojisi Altyapısının Oluşturulması ve Değişim Mühendisliği