Belediye Meclisi

Belediye meclisi, halk tarafından genel, eĢit ve doğrudan, gizli oylamayla üç yıllığına seçilen üyelerden oluĢur. Belediye meclisinin çalıĢma Ģekli toplantıdır. Belediye meclisi toplantıya belediye baĢkanı tarafından gerektiği ölçüde, fakat senede iki defadan az olmamak üzere çağırılır. Yeni seçilen belediye meclisini toplantıya, seçimlerden sonra iki hafta içinde yerel seçim kurulunun baĢkanı çağırır, toplantıyı açık ilan eder ve belediye baĢkanı seçilinceye kadar meclis toplantısını yönetir, belediye baĢkanı seçildikten sonra toplantıyı belediye baĢkanı yönetir. Belediye meclisi, seçilen üye tamsayısının en az üçte ikisinin bulunması durumunda karar yeter sayısına sahiptir. Belediye meclisinin toplantıları açıktır ve belediye meclisi kararıyla kapalı toplantı yapılabilir. Belediye meclisi toplantıları tutanağa geçirilir ve toplantı tutanağı, belediye baĢkanı ve belediye sekreteri tarafından imzalanır. Belediye meclisinin toplantıları, kararları halka duyurulur.

Belediye meclisi, kanunlar ve diğer yasal düzenlemelerle belediyenin yetkisine verilen konularda belediye meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğuyla açık oylamayla karar alır. Belediye meclislerinin kararları halka duyurulur ve halka duyurulduğu andan itibaren yürürlüğe girer.

Belediye meclisi seçimleri; yerel referandum, belediye meclisi üye sayısının en az üçte ikisiyle alınan belediye meclisi kararı, ilçedeki Ģehrin statüsünün değiĢmesi ve aynı zamanda idari-bölgesel teĢkilatın değiĢtirilmesi durumunda yenilenir.

Eğer belediye meclisi Anayasayı, Türkmenistan kanunlarını ihlal ederse, kendi görevlerini yerine getirmezse veya gereken Ģekilde yerine getirmezse Türkmenistan

Halk Konseyi ve yeni Anayasanın getirdiği düzenlemeyle Türkmenistan Meclisi tarafından yeni seçimlerin yapılmasına karar verilebilir. Eğer yeni seçimlerin yapılmasına karar verilirse belediye meclisi üyelerinin yetkileri ve görevleri sona erer.

Belediye meclisi yasallık, dayanıĢma, açıklık ilkelerine göre faaliyette bulunur ve ilgili Yerel Halk Konseyine karĢı sorumludur. Belediye meclisi aldığı kararları sistematik olarak halka duyurur.178

3.3.2.2.1.1. Belediye Meclisinin Üyeleri

Belediye meclisi üyeleri, genel, eĢit, gizli oylamayla ve doğrudan halk tarafından seçilirler. Belediye meclisi üyelerinin seçimi tek veya birden çok adaylı seçim bölgelerine göre yapılır. Her seçim bölgesinden bir üye seçilir.179

Üyeler üç yıllığına görev yapmak üzere180

seçilirler. Belediye meclisi üyelerinin seçilme yeterlilikleri Türkmenistan’ın 25 Kasım 1997 tarih ve №259-I sayılı Belediye Meclisi Üyelerinin Seçimi Hakkındaki Kanununda düzenlenmiĢtir. Daha sonra bu Kanun, 12 Aralık 2002 tarihinde değiĢiklik yapılarak kabul edilmiĢtir.

Belediye meclisi üyeleri seçimlerinin yapılmasına Türkmenistan Meclisi karar verir. Böyle bir karar, belediye meclislerinin görev süresi sona ermeden alınır ve halka duyurulur. Belediye meclisi üyelerinin seçimi, tüm Türkmenistan’daki tüm belediyeler için aynı zamanda yapılır. Belediye meclisi üyelerinin seçimi; siyasi partiler, sivil toplum kuruluĢları, yöresel toplumsal yerel yönetim oluĢumları, vatandaĢ grupları, askeri birim görevlileri gruplarının temsilcilerinden oluĢan ilgili seçim kurullarınca yapılır.181

Belediye Meclisi üyelerinin seçimleri için ilçedeki Ģehirler, kasabalar ve gengeĢliklerde yaklaĢık aynı seçmen sayısına sahip 5-11 seçim bölgesi oluĢturulur. Kanunda belirtilen bu sınır dâhilinde seçim bölgelerinin sayısı ilgili belediye

178 _{25 Eylül 2005 tarih ve No.HM-82 sayılı Belediye Kanunu, m.4, m.5.}

179 _{Türkmenistan: Altın Asır Elektronik Gazetesi, “Türkmenistan'ın 14 Aralık 2002 tarih ve No.160-II} sayılı Belediye Meclisi Üyelerinin Seçimi Hakkında Kanunu”, m.1,

http://www.turkmenistan.gov.tm/_ru/laws/?laws=01ae, [07.05.2009]. 180 _{Türkmenistan Anayasası, m.84.}

181 _{Türkmenistan'ın 14 Aralık 2002 tarih ve No.160-II sayılı Belediye Meclisi Üyelerinin Seçimi} hakkında Kanunu, m. 7.

meclisince belirlenir. ġehir, kasaba ve gengeĢliklerin seçim kurullarının seçim faaliyetleri Türkmenistan'ın Yüksek Seçim Kurulu tarafından denetlenir.

Belediye meclisi üyeliğine siyasi partiler, sivil toplum kuruluĢları aday gösterebilirler ve aynı zamanda ilgili seçim kurulunca veya vatandaĢ gruplarının inisiyatifiyle çağırılan ve toplantıda ilgili seçim bölgesinde yaĢayan en az elli kiĢinin bulunduğu vatandaĢ toplantılarınca da aday gösterilebilir.182

Belediye meclisi üyeleri, seçmenlerle sıkı iliĢki halinde olurlar, kendi bölgelerinin sosyal, ekonomik, kültürel geliĢimlerine iliĢkin programların ve planların uygulanıĢı hakkında onları düzenli olarak bilgilendirirler, Belediye meclisi kararlarının uygulanmasının organizasyonu ve denetimine katılırlar, halkın ihtiyaçları, düĢüncesi ve isteklerini öğrenirler, Belediye meclisine teklif verebilirler.

Eğer belediye meclisi, belediye meclisi üyesinin mahkeme tarafından suç iĢlediğine hükmedilip hükmün yürürlüğe girmesi üzerine veya üyenin bizzat baĢvurusu ya da Türkmenistan vatandaĢlığını kaybetmesi üzerine belediye meclisi üyesinin üyeliğine son verebilir. Ayrıca vatandaĢların kendilerinden beklentilerini yerine getiremeyen belediye meclisi üyeleri de görevinden alınabilir. Bölgenin idari- bölgesel teĢkilatının değiĢmesi durumunda belediye meclisi seçimleri yenilenir.

Belediye meclisi üyesi, kendi çalıĢtığı yerin yönetimi tarafından, Belediye meclisinin önceden onayı olmadan görevinden alınamaz ya da disiplin cezası verilerek daha alt bir göreve atanamaz, yani kıdemi düĢürülemez.

Belediye meclisi üyesinin ceza hukuku bakımından yargılanması, tutuklanması veya idari ihlalden dolayı mahkeme tarafından ceza uygulanmasına yalnızca belediye meclisinin önceden onayıyla izin verilebilir. 183 Dolayısıyla belediye meclisi üyelerinin dokunulmazlığı bulunmaktadır. Belediye meclisi üyesinin cezai veya idari olarak yargılanması, tutuklanması için ilçe, Ģehir savıcısı belediye meclisine teklif verir. Böyle bir teklif daha üst savcı tarafından da verilebilir. Belediye meclisi, savcının teklifini bir ay içinde inceler ve karar bağlar ve alınan karar üç gün içinde savcıya bildirilir. Savcı, eğer belediye meclisi kararına aksi görüĢte ise meselenin yeniden görüĢülmesi için tekrardan belediye meclisine teklif verebilir. Eğer belediye

182 _{Türkmenistan'ın 14 Aralık 2002 tarih ve No.160-II sayılı Belediye Meclisi Üyelerinin Seçimi} hakkında Kanunu, m.10, m. 26.

meclisi baĢtaki kararını tekrarlarsa mesele, Türkmenistan Cumhuriyet BaĢsavcısının teklifiyle Türkmenistan Meclisinde çözülür.

Eğer belediye meclisi savcının ilgili üye hakkında verdiği teklifi bir ay içerisinde karara bağlamazsa Türkmenistan Meclisi, Türkmenistan BaĢsavcısının teklifiyle ilgili belediye meclisinin meseleyi karara bağlamasına iliĢkin tedbirler alır.

Belediye meclisi üyeleri görevlerini karĢılıksız yerine getirirler, yani Belediye meclisindeki görevlerinden dolayı herhangi bir ücret almazlar. Bunun yerine, belediye meclisinin toplantıda olmadığı günlerde çalıĢtığı iĢlerinden toplantı zamanlarında ve belediye meclisinin talimatlarını yerine getirirken serbesttirler ve bu görevlerinden dolayı maruz kaldıkları masrafları yerel bütçeden karĢılanır.

3.3.2.2.1.2. Belediye Meclisi Divanı

Belediye meclisi divanı belediyenin örgütsel, teknik ve diğer konulardaki faaliyetlerinin gerçekleĢtirilmesini sağlar. Belediye meclisi divanına belediye baĢkanı baĢkanlık eder. Belediye meclisi divanının yapısı, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.184 25 Eylül 2005 tarih ve No.HM-82 sayılı Belediye Kanununun 16. maddesine göre belediye meclisi divanının baĢlıca görevleri Ģöyledir:

- Belediye meclisi toplantılarına hazırlık, gündeme iliĢkin tekliflerin hazırlanması,

- Belediye meclisi toplantıları ve diğer etkinliklerin organizasyonu, maddi- teknik ve diğer açılardan desteklenmesi,

- Belediye meclisinin toplantılarında görüĢülecek meseleler, projeler, belgeler için hazırlık yapılması,

- Belediye meclisi toplantılarında gündem maddelerinin görüĢülmesi sırasında ifade edilen teklifler, notların duyurulması ve kayıt altına alınması,

- Belediye meclisi belgelerini muhafaza etme düzenini gözetmek,

- Türkmenistan’ın yasaları uyarınca vatandaĢların medeni durumlarına iliĢkin belgelerin kaydını tutma, noterlik görevlerini yapma, iktisadi faaliyet defterlerinin kaydını tutmak,

- Belediyenin günlük ve acil meselelerini incelemek ve çözmek,

- Belediyenin faaliyetlerini yürütmesi için belediye meclisi divanına verilen diğer meseleler konusunda karar almak.

Belediye meclisi divanının faaliyetlerini belediye sekreteri koordine eder. Belediye sekreteri, belediye meclisi üye tam sayısının salt çoğunluğuyla açık oylamayla belediye meclisi tarafından kendi üyeleri arasından seçilir.

Belediye meclisi divanının çalıĢanlarını belediye baĢkanı atar.185