Bu başlık altında, bölgedeki gençlerin en çok beğendikleri sanatçıların kimler oldukları öğrenil-meye çalışılmıştır. Bu sanatçılar özgün müzikten arabeske, pop müzikten halk müziğine kadar Tür-kiye toplumu ve gençliğinde geniş karşılık bulan ve yaşamlarına etkide bulunan ses sanatçıları arasından seçilerek tabloya yerleştirilmiştir. Gençlerin en çok dinlediği ve beğendiği sanatçıların kimler olduğunun öğrenilmesi, gençlerin rol modelleri konusunda eğilimlerinin nasıl şekillendi-ğini anlamak bakımından önemli olduğu kadar, hayata bakış açısı ve yaşam değerlerinin nasıl oluştuğunu açığa çıkarması açısından da işlevseldir. Aynı zamanda gençlerin sanatçılar bazında dinlediği müzik türlerinin neler olduğunun bilinmesinin de gençlerin siyasal katılıma ilişkin tutum ve davranışlarıyla siyasi eğilimlerini anlamak bakımından önemli olduğu düşünülmektedir. En çok beğenilen sanatçılardan yola çıkarak, tüm bunlara ilişkin net sonuç çıkarmak mümkün olmasa da, genelleme düzeyinde bazı çıkarımlarda bulunulabilecektir.
Tablo 10.13: En çok beğendiğiniz sanatçı kimdir?
Sayı Yüzde
Tablo 10.16: En çok beğendiğiniz sanatçı kimdir?
Ağrı Ardahan Iğdır Kars
Ahmet Kaya 17,9 13,0 16,4 14,1
Ahmet Şafak ,5 1,6 1,2 2,7
Aleyna Tilki 3,3 3,5 3,9 2,2
Buray 1,1 1,3 1,3 1,4
Ebru Gündeş ,8 2,6 ,7 1,6
Hadise 2,8 4,0 3,2 2,7
İbrahim Tatlıses 2,3 1,3 1,9 1,6
Murat Boz 3,8 5,4 5,5 7,1
Mustafa Ceceli 6,3 5,9 4,7 7,7
Müslüm Gürses ,6 1,9 2,5 ,8
Tablo 10.20’de en çok beğenilen sanatçıya iller bazında bakıldığında, tüm illerde Ahmet Kaya’nın en çok beğenilen sanatçı olduğu görülmektedir. Ahmet Kaya, Ağrı’da yüzde 17,9, Ardahan’da yüz-de 13, Iğdır’da yüzyüz-de 16,4, Kars’ta 14,1 oranlarında en çok beğenilen sanatçıdır. Ahmet Kaya’nın Ağrı ve Iğdır’da Kars ve Ardahan’a oranla kısmi de olsa, daha yüksek bir oranda en çok beğenilen sanatçı olmasının nedenlerinden birisi de, Ağrı ve Iğdır’daki nüfusun Kars ve Ardahan’a oranla daha fazla Kürt gencine sahip olmasından olabilir. Ağrı ve Iğdır’da yoğun olarak bulunan Kürt gençlerinin kendilerine yönelik algıladıkları baskı, dışlanmışlık ve ayırımcılığa yönelik politikalar karşısında hissettiklerini bu tür müziklerle dışavurmalarının büyük etkisinin olduğu düşünülebilir.
Ayrıca tüm illerde gençlerin çocuk yaşta şarkı söyleyen ve daha çok ön ergenlik aşamasındaki çocukları derinden etkileyen Aleyna Tilki’yi en çok beğenme oranının hiç azımsanmayacak de-recede yüzde 3’ler seviyesinde olması üzerine de düşünülmelidir. Kars Milli Eğitim Müdürü’nün:
“Aleyna Tilki’nin öğrencilerimiz üzerinde etkisi ciddi derecede, Kenan İmirzalıoğlu’nun etkisi çok fazla.”
biçimindeki sözleri bu gerçeği dile getirmektedir.221 Yine tüm illerde, en çok beğenilen sanatçının kim olduğuna ilişkin soruya, “diğer” şıkkını işaretleyenlerin oranı tüm illerde birbirine yakın olup yüzde 50 civarındadır. En çok beğenilen sanatçının iller bazında değişkenlik arz ettiği ve aralarında istatiksel olarak sınırlı düzeyde anlamlı bir farklılığın olduğu görülmektedir.
221 G. A., Kars İl Milli Eğitim Müdürü, Mülakat: Adem Çaylak, Meryem Aybas ve Ramazan Mutlu Doğaner, 23 Kasım 2017.
daha yüksek olduğu türünden bir sonuç çıkarmak mümkündür. Yine genel durumda olduğu gibi en çok beğenilen sanatçı sorusuna “diğer” şıkkını işaretleyenlerin kız ve erkeklerdeki oranı birbiri-ne yakın olup yaklaşık yüzde 50 seviyesindedir. Sonuç olarak, en çok beğenilen sanatçıların kız ve erkekler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık arz ettiği görülmektedir.
Tablo 10.15: En çok beğendiğiniz sanatçı kimdir?
Okumayan Lise Üniversite
Tablo 10.19’da en çok beğenilen sanatçının eğitim seviyelerine göre karşılaştırılmasına bakıldı-ğında, okumayan, liseliler ve üniversitelilerin tümünde en çok beğenilen sanatçı yine Ahmet Kaya olduğu dikkati çekmektedir. Okumayanların yüzde 24,6’sı, liselilerin yüzde 12,8’i ve üniversitelile-rin 18,8’i en çok Ahmet Kaya’yı beğendikleüniversitelile-rini ifade etmiştir. Okumayanların lise ve üniversitelilere oranla Ahmet Kaya’yı daha yüksek seviyede beğenme oranı, bölgede okumayan Kürt gençliği-nin daha çok kendilerini baskı altında hissettiklerini açığa vuran ve hislerine tercüman olduğunu düşündüğü Ahmet Kaya dinlediklerinin bir göstergesi olarak okunabilir. Ayrıca okumayanlarda Ahmet Kaya’dan sonra en beğenilen sanatçılardan birinin İbrahim Tatlıses olması da bu durumu doğrular niteliktedir. Dolayısıyla, en çok beğenilen sanatçının eğitim seviyelerine göre değişkenlik arz ettiği ve istatistiksel olarak aralarında anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir.
“Düzenlediğimiz sportif faaliyetlere katılanların 10’da 9’u kötü alışkanlıklardan uzak durabiliyor. Aile-sine bağlı kalıyor. Çevreye ve arkadaşlarına örnek oluyor. İdareci ve hakem gibi işler yapabiliyor.” der-ken sporun gençler üzerinde yarattığı olumlu etkiye vurgu yapmaktadır.223 Aynı şekilde Kağızman Gençlik Spor Kulübü Başkanı’nın şu sözleri de gençlerin spora yönlendirilmesinin önemine dikkat çekmesi açısından dikkate değerdir:
“Spora eğilimli olanları yönlendirmek gerekiyor. Spor yapmak gençleri birçok yanlış alışkan-lıktan alıkoyuyor. Sporla uğraşıda bulunanları çeşitli şekillerde ödüllendirmek çok yararlı olabilir. Başarılı olanları model alıp, motivasyon etkisini arttırıcı çalışmalarda bulunmak la-zım. Gençliğin yanlış işlemlerden kurtarılması için bu konuda duyarlı olanları bir araya getir-mek gerekli ve gençleri toparlamada her konuda desteklerde bulunulmalı.”224
Tablo 10.21’de bölgedeki gençlere, “En çok beğendiğiniz sporcu kimdir?” sorusuna gençler, yüzde 23,6 oranıyla en çok beğendiği sporcu olarak Christiano Ronaldo’yu işaret etmişlerdir. Gençlerin en çok beğendikleri sporcu sıralamasında Ronaldo’yu yüzde 8,7 oranıyla Arda Turan ve yüzde 7,3 oranıyla Lionel Messi takip etmektedir. En çok beğenilen sporcu sıralamasında gençlerin yüzde 32,5’i “diğer” seçeneğini işaretlemiştir. Bu sonuçlar, bölgedeki gençlerin daha çok futbolculara yönelik bir ilgi ve beğenme durumlarının var olduğunu göstermektedir.
Tablo 10.18: En çok beğendiğiniz sporcu kimdir?
Kız Erkek
223 Y. Y., Kars İl Gençlik ve Spor Müdürü, Mülakat: Meryem Aybas, 23 Kasım 2017.
224 Kağızman Gençlik Spor Kulübü Başkanı, Mülakat: M. Emin Köktaş ve Adnan Akın, 28 Ekim 2017.
10.5. En Çok Beğenilen Sporcu
Bu başlık altında, bölgedeki gençlerin en çok beğendiği sporcunun kim olduğu sorusu üzerinden, gençlerin spora ilişkin ilgi ve katılım durumları ile rol model olabilecek sporculara ilişkin beğenileri anlaşılmaya çalışılmıştır. Tabloda bu sporcuların daha çok dünyaca ünlü futbolcular olması genç-lerin beğenigenç-lerini etkilese de, gençler tarafından en çok beğenilen futbolcu ya da sporcuların kim ya da kimler olduğunun bilinmesi, bölgede kötü ve olumsuz alışkanlık içinde olma potansiyeli olabilecek gençlerin spora yönlendirilmeleri, spor sayesinde paylaşım, işbirliği, dayanışma ve or-tak iş yapma kültürü edinmeleri ve hem ruhen hem bedenen daha sağlıklı olmaları ve en önemlisi de çatışma ortamının yarattığı travma ve baskıyı sporla giderebilecekleri yönünde bir açılım sağla-masının mümkün olup olmadığı anlaşılabilecektir. Nitekim bölgede yapılan mülakatların çoğun-da, daha iyi ve kaliteli bir gençlik için önerilerin neler olduğu sorusuna gerek odak grup çalışma-sına katılan gençlerin bir bölümü gerek gençlerle ilgili yetkililer, bölgede gençler arasında sporun yaygınlaştırılmasının ve bunun için altyapının güçlendirilmesinin gerektiğini ifade etmişlerdir.
Tablo 10.17: En çok beğendiğiniz sporcu kimdir?
Sayı Yüzde
Bu bağlamda Sarıkamış Belediye Başkanı’nın, “Buradaki gençleri kayak sporuna yönlendirmek la-zım. Kayaktan turizmden para kazandırmak lala-zım. Mesela tesislerden gençleri uygun fiyatlarla yarar-landırsak çok güzel olur.” biçimindeki sözleri önemlidir.222 Yine Kars İl Gençlik ve Spor Müdürü’nün,
222 G. T., Sarıkamış Belediye Başkanı, Mülakat: Olkan Senemoğlu ve Gözde Özer, 23 Kasım 2017.
Tablo 10.20: En çok beğendiğiniz sporcu kimdir?
Ağrı Ardahan Iğdır Kars
Alex de Souza 3,9 4,4 3,3 4,3
Arda Turan 8,6 9,5 7,3 9,7
Bafetimbi Gomis 4,9 2,1 5,8 1,7
Cristiano Ronaldo 20,6 31,2 22,7 23,7
Deniz Naki 1,7 4,4 ,6
Emre Mor 1,4 2,3 ,7 1,6
Fernando Muslera 3,6 4,6 3,7 4,6
Kenan Sofuoğlu 1,2 1,7 3,1 1,7
Lionel Messi 8,1 8,6 5,1 7,2
Muhammed Ali 3,8 2,5 2,6 2,4
Neymar 1,9 1,1 1,7 ,6
Ricardo Quaresma 2,7 1,7 3,5 3,3
Usain Bolt 1,5 2,7 ,7 1,6
Volkan Demirel 1,8 2,5 2,1 2,5
Diğer 34,2 25,1 33,3 34,3
Toplam 100 100 100 100
Tablo 10.24’te iller bazında gençlerin en çok beğendikleri sporculara bakıldığında, tüm illerde Cristiano Ronaldo’nun en çok beğenilen sporcu olduğu görülmektedir. Ancak Ardahan’da Ronal-do’nun beğenilme durumunun yüzde 31,2 oranıyla diğer illere göre daha yüksek olduğu görül-mektedir. Ağrı’da Ronaldo’nun beğenilme oranı yüzde 20,6, Iğdır’da yüzde 22,7 ve Kars’ta yüzde 23,7’dir. Yine tüm illerde Arda Turan ve Messi gibi futbolcuların, en çok beğenilen sporcular bazın-da tüm illerde oranlarının yüksek olduğu görülmektedir.