Araştırmanın Evren

Bu araştırmanın evrenini Samsun Sağlık Yüksekokulu 1. sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Çalışmamıza ebelik, hemşirelik ve beslenme diyetetik bölümlerinde eğitim gören araştırmaya katılmayı kabul eden öğrenciler dahil edilmiştir. Evren üzerinde çalışma yapıldığı için örnek- lem seçilmemiştir. Tanımlayıcı tipteki bu çalışma, 20 Şubat-4 Mart 2014 tarihleri arasında, hemşirelik ebelik ve beslenme ve diyetetik birinci sınıfında okuyan 300 öğrenciye (% 77), öz bildiri yöntemi ile anket uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada katılımcılara, araştırmacı ekip tarafından hazırlanan 55 soruluk bir anket formu uygulanmıştır. Veriler SPSS-16.0 prog- ramıyla değerlendirilerek, analizinde frekans ve yüzdelik dağılımlar kullanılmıştır.

4. Bulgular

Çalışmaya katılan öğrencilerin %83.7’ si kız, % 16.3’ ü erkektir. Ankete katılanların %24.5’i beslenme ve diyetetik bölümü, % 36.9 ebelik bölümü, % 38.9 hemşirelik bölümü öğrencileridir. Öğrencilerin üniversiteyi kazanan kadar % 52.8’i il merkezinde , % 39.1’i ise ilçe merkezinde yaşamış, şu anda ise % 54.9 yurtta kalırken % 30’u ailelerinin yanında kalmak- tadır. Katılımcıların % 67 sinin aylık geliri 500 TL den az, % 27.5’inin ise aylık bütçesi 500-1000 TL arasındadır. Öğrencilerin ailelerinin aylık bütçesine bakıldığında % 21’i 1000-1500 TL , % 23.6’sı 500-1000 TL arasında gelire sahiptir.

Araştırmaya katılan öğrencilerin medya kullanım alışkanlıklarını ölçmek üzere internet, televizyon, radyo, sinema, gazete ve kitap/dergi’den oluşan medya organlarından en sık han- gilerini kullandıklarını 1 en çok, 6 en az olmak üzere sıralamaları istendiğinde; 152 öğrenci (%65) interneti 1. sırada, 96 öğrenci (%41,2) televizyonu 2. sırada, 66 kişi (%28,3) ki- tap/dergiyi 3.sırada, 65 kişi (%28,2) gazeteyi 4. Sırada, 55 kişi (%22,3) sinemayı 5. sırada ve 87 öğrenci (%37,3) radyoyu 6.sırada en sık kullandıkları medya organları olarak göstermişlerdir.

Öğrencilerden medya organlarını en fazla bilgi sağlama durumuna göre 1 en çok, 6 en az olmak üzere sıralamaları istendiğinde ise; 153 kişi (%65,7) en çok bilgi sağladığı medya organı olarak yine interneti 1. sıraya, 72 kişi (%30,9) kitap/dergiyi 2. sıraya, 105 kişi (%45,1) gazeteyi 3. sıraya, 91 kişi (%39,1) radyoyu 5.sıraya ve 130 kişi (55,8) sinemayı 6.sıraya koymuştur.

Çalışmada medya organlarının en fazla hangi amaçlar için kullanıldığı sorgulandığında, in- terneti 217 kişi (%93,1) eğlenmek ve sosyalleşmek için kullandığını, 205 kişi (%88) bilgilen- mek, öğrenmek ve haberdar olmak için kullandığını bildirmiştir.

Gazeteyi 184 kişi (%79) bilgilenmek, öğrenmek ve haberdar olmak için, radyoyu 158 kişi (%67,8) eğlenmek ve sosyalleşmek için, televizyonu164 kişi (%70,4) eğlenmek ve sosyalleş- mek için, televizyonu ise 159 kişi (%68,2) bilgilenmek, öğrenmek ve haberdar olmak için takip ettiğini bildirmiştir. Medya organları arasından sadece gazete kullanımında bilgilenmek, öğ- renmek, haberdar olmak en fazla tercih edilen seçenek olmuş, diğer medya organlarının kul- lanım amacında öncelik eğlenmek ve sosyalleşmek olarak tespit edilmiştir.

Öğrencilerden televizyonda izledikleri program türlerini 1 en çok olmak üzere sıralamaları istendiğinde 75 kişi (%32,2) yerli ve yabancı dizileri 1. sırada, 52 kişi (%22,3) müzik-eğlence- yarışma programlarını 2. sırada, 36 kişi (%15,5) haber bülteni ve haber programlarını 3. sırada göstermişlerdir.

Öğrencilere sinemaya gitme durumları sorulduğunda 211 kişi (%90,6) sinemaya gittiğini, 97 kişi (%41,6) ayda bir kez gittiğini belirtmiştir. Öğrencilerin 189’u (%81,1) gazete okuduğu- nu, 131’i (%56,2) gazeteyi eline geçtikçe okuduğunu bildirmiştir.

Gazetede en çok okunan konular sorulduğunda 162 kişi (%69,5) güncel haberleri takip et- tiğini, 121 kişi (%50,9) sağlık konularını ve köşelerini, 114 kişi (%48,9) bulmaca köşesini, 101 kişi (%43,3) moda-magazin haberlerini takip ettiğini bildirmiştir.

Öğrencilerden internette en çok girdikleri siteleri 1 en çok olmak üzere sıralamaları isten- diğinde 153 kişi (%65,6) sosyal paylaşım sitelerini 1.sırada göstermiş, 69 kişi (%29,6) müzik- eğlence sitelerini 2.sırada, 58 kişi (%24,8) film izleme sitelerini 3.sırada göstermiştir.

Öğrencilerin % 73’ünün kendine ait bilgisayarı olduğunu ifade etmiştir. Katılımcıların % 28.3’ü 2-4 saat, % 27.5’i 0-2 saat, % 25.3’ ü ise 4-6 saat internette zaman geçirdiğini ifade etmişlerdir. Öğrencilerin % 39.1’i bilgisayar ve cep telefonuyla internete girmektedir.

Üniversite öğrencilerinin %22.7’si internet bankacılığını kullanmakta, %36’sı internetten alışveriş yapmaktadır. Öğrencilerin bilişim suçları hakkındaki bilgi düzeylerine bakıldığında; %38.2’si bilişim suçlarıyla ilgili yasal düzenlemeler hakkında bilgi sahibi, %48’i internetten lisanssız yazılım programları indirmekte, %49.5’i kredi kartı ile yapılan alışverişlerde şifre uygulamasının güvenli bulmakta, %90.2’si sosyal paylaşım sitelerinde konulan kişisel bilgi ve fotoğraflar kötü niyetli kişilerce kullanılabileceğini düşünüyor ve % 30.9’u yeterli bilgiye sahip olsa hackerlik yapacaklarını ifade etmişlerdir.

Katılımcıların bilişim suç teknikleri ile ilgili bilgi düzeyine bakıldığında; %27.9’si bilgisayar korsanlığı hakkında, %27.5’i web hırsızlığı hakkında, %70.4’ü bilgisayar virüsü hakkında %53.2’si kredi kart dolandırıcılığı hakkında, 5 24.1’ i istem dışı posta hakkında, %29.6’sı inter- nette kumar, %34.3’ü internette tehdit hakkında ve % 27.2’si çocuk pornografisi hakkında bilgi sahibidir.

4. TARTIŞMA

Öğrencilerin medya kullanım alışkanlıklarını ve bilişim suçları konusundaki farkındalıklarını ölçmek üzere yaptığımız araştırmamızda; internet, televizyon, radyo, sinema, gazete ve kitap/dergi’den oluşan medya organlarından öğrencilerin en sık kullandıkları medya organı %65 ile birinci sırada internet olarak tespit edilmiştir. Çalışmamızda öğrencilerin en fazla bilgi sağladıkları medya organının %65,7 ile yine internet olduğu saptanmıştır. Toruk’un (2007) Selçuk Üniversitesi öğrencileriyle yaptığı araştırmada ise internet %21,5 ile en çok tercih edilen medya organları arasında 2. sırada tespit edilmiştir. Bu sonuçlardan; yaklaşık yedi yıllık bir zaman diliminde öğrencilerin internet kullanımının ortalama üç kat arttığını ve internetin diğer medya organlarını geride bıraktığını görebiliriz.

Çalışmamızda öğrencilerin medya organlarını öncelikle eğlenmek ve sosyalleşmek ama- cıyla, daha sonra da bilgilenmek, öğrenmek ve haberdar olmak için kullandıkları tespit edil- miştir. Öğrencilerin %93,1’i interneti, %70,4’ü televizyonu eğlenmek ve sosyalleşmek kulla- nırken; interneti %88, gazeteyi, %79 katılımcı bilgilenmek, öğrenmek ve haberdar olmak için kullanmaktadır. Öğrencilerin sadece %20’sinin interneti akademik amaçla kullandığı tespit edilmiştir. Toruk’un (2007) çalışmasında medya organlarını kullanım amacı, büyük oranda bilgilenmek ve öğrenmek iken bizim çalışmamızda eğlenmek ve sosyalleşmek birinci amaç olarak ortaya çıkmıştır. Bu durum çalışmamızın yalnızca üniversite birinci sınıf öğrencilerini kapsaması ve bu öğrencilerin de üniversiteye yeni başlamış olmaları, evden, arkadaşlarından ayrılmanın getirdiği yalnızlıkla eğlenmek ve sosyalleşmek ihtiyacı içinde oldukları görüşüyle açıklanabilir. Ayrıca çoğunluğu düşük gelir grubundan olan öğrenciler için internet ve diğer medya organlarının görece ucuz eğlence imkanı sağlaması da medya organlarının eğlence amaçlı tercih edilmesine sebep gösterilebilir.

Öğrencilerin %32,2’sinin televizyonda en çok yerli-yabancı dizi izledikleri tespit edilmiştir. Lowery,a göre televizyon dizilerinde kadın izleyiciler hedef alındığı için en çok onlar arasında popüler olmaktadır. Televizyon dizilerinin en yoğun izleyicileri 19-25 yaş aralığındaki kadın- lardır (Lowery’den aktaran, Özkan, 2013). Araştırma grubumuzun %83,7’sinin kız öğrenciler-

den oluşması ve ortalama yaşın 19 olması nedeniyle bulgularımızın Lowery’in tespitleriyle örtüşmektedir.

Çalışmamızda öğrencilerin kendine ait bilgisayara sahip olma oranı %73’ü olarak bulun- muştur. Bilik’in 2012 yaptığı çalışmada öğrencilerin %93.63’ü bilgisayara sahiptir.

Katılımcıların %39.1’i internete bilgisayar ve cep telefonundan girmektedir. Bilik’in 2012 yaptığı çalışmada katılımcıların %98.08’i bilgisayardan internete girmektedir. Bizim çalışma- mızdan elde ettiğimiz bulgularımızdan oldukça fazladır.

Ankete katılanların %22.7’si internet bankacılığını kullanmakta ve %36’sıda internetten alışveriş yapmaktadır. Bilik’in 2012 yaptığı çalışmada katılımcıların %72.12 internet bankacılı- ğını kullanmamakta ve %59.94’ü internetten alışveriş yapmaktadır, bu sonuç bizim çalışma- mızla uyumludur. Katılımcılarımızın öğrenci olması ve düzenli bir gelirlerinin olmaması inter- net bankacılığını ve internetten alışveriş yapmadıklarını göstermektedir.

Katılımcıların %38.2’si bilişim suçlarıyla ilgili yasal düzenlemeler hakkında bilgi sahibidir ve %48’i lisansız yazılım programı kullanmakta ve film indirmektedir. Bilik’in 2012 çalışmasın- da ankete katılanların % 58.65’i lisanslı işletim sistemi kullanmakta ve bizim çalışmamızla uyumludur. Öğrencilerin % 67’sinin aylık gelirlerinin 500 TL den az olduğunu düşünürsek lisansız yazılım kullanmaları ve film indirmeleri doğaldır.

Katılımcıların bilişim suç teknikleri hakkındaki bilgi düzeylerine baktığımızda bilgisayar vi- rüsleri %70.4 oranıyla diğer tekniklere nazaran daha çok bilindiği görülmüştür.

Çalışmaya katılan öğrencilerin %27.9’u kredi kartı işlemleri esnasında kart bilgilerinin kopyalandığı hakkında bilgi sahibi ve % 28.4’ü internetten alışveriş esnasında hesaplarına erişilebileceğini bilmektedir. Öğrencilerin % 63.1’i kendilerini kamu görevlisi olarak tanıtanla- rın para ve kontör transfer taleplerinin dolandırıcılık olduğunu bilmektedir. Bu konunun yazılı ve görsel basında sık sık yer alması ve emniyet müdürlükleri tarafından yapılan SMS uygula- maları bu konu hakkındaki bilgi düzeyinin yüksek olmasında etkilidir.

5. SONUÇ

Üniversite öğrencilerinin medya kullanım alışkanlıklarının tespiti ve bilişim suçlarına yö- nelik bilgi düzeyleri belirlemek amacıyla yaptığımız bu çalışmada öğrencilerin medya organla- rını öncelikle eğlenmek ve sosyalleşmek amacıyla kullandıkları tespit edilmiştir. Medya kulla- nımında bilgilenmek, öğrenmek ve haberdar olmak eğlenceden sonra gelirken, akademik amaçlı medya kullanımı ise oldukça düşüktür.

Öğrencilerin %73’ü bilgisayara sahiptir ve %65’i interneti diğer medya organları arasında birinci sırada kullanmaktadır. Dolayısıyla bilgisayarı ve interneti de kapsayan bilişim teknoloji- leri hakkında bilgi sahibi olmak günümüzde çok önemlidir. Toplumsal yaşamın her alanında kullanılan bilişim teknolojileri beraberinde yeni sorunları da ortaya çıkarmıştır. Bugün tüm dünyada bilişim suçları toplum hayatını ciddi şekilde tehdit etmektedir.

Bu çalışmanın sonuçlarına bakarak; öğrencilerin tüm medya araçlarını günlük yaşam pra- tiklerinde ve akademik yaşamlarında daha bilinçli kullanabilmeleri için seçmeli ders olarak medya kullanımı ve medya okur-yazarlığı gibi derslerin üniversite müfredatına konulması; gençlerin eğlenme ve sosyalleşme ihtiyaçlarını medya araçları dışında karşılayabilmeleri için, üniversitelerin ve diğer kurumların bilim, sanat ve sporla ilgili çeşitli faaliyetleri her dönemde düzenleyerek gençlerin katılımını teşvik etmesi önerilebilir.

Bilişim teknolojilerinin olumsuz etkileriyle karşılaşmamak için ise; gençler başta olmak üzere, tüm kullanıcıların teknolojiyi kullanımı konusunda bilinçlendirilmesi, medyanın bilişim suçlarına ilişkin konulara dikkat çekmesi önerilebilir. Bilişim suçlarıyla mücadelede bilişim teknolojilerine yönelik ulusal ve uluslararası hukuki düzenlemelerin yapılması ve bilişim ulusal veri tabanının oluşturulması oldukça önemlidir.

KAYNAKLAR

Alaca B (2008) Ülkemizde Bilişim Suçları Ve İnternetin Suça Etkisi (Antropolojik Ve Hukuki Boyutları İle), Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü, Ankara.

Bayram, F. (2007). Bireylerin Gazete Okuma Alışkanlıkları: Kullanımlar Ve Doyumlar Yaklaşımına Göre Okuyucu Davranışları, Tercihleri Ve Nedenleri Üzerine Bir Uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.

Boğa,U (2011) Bilişim Suçlarıyla Mücadele, Radyo Ve Televizyon Üst Kurulu, Uzmanlık Tezi, Ankara. Erdoğan Y, Bilişim Sistemine Girme Ve Kalma Suçu., Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

12:.1363-1433 Tulum I (2006) Bilişim Suçlarıyla Mücadele, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.

Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (2005). Öteki Kuram: Kitle İletişim Kuram Ve Araştırmalarının Tarihsel Ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Erk Yayıncılık, Ankara.

Karagülmez A (2011) Bilişim Suçları Soruşturma ve Kovuşturma Evreleri, Seçkin Yayıncılık (3.baskı), Ankara

Toruk, İ. (2008). “Üniversite Gençliğinin Medya Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Analiz” Selçuk Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19):475-488.

Koçak, G. (2012). Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının Ve Motivasyonlarının Kullanımlar Ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında İncelenmesi: Eskişehir’de Bir Uygulama, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir.

Özkan, R. (2013). “Televizyon Dizilerinin Üniversite Öğrencileri Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesi (Niğ- de Üniversitesi Örnegi)” Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall p. 1017-1029.

GENÇLERİN SOSYAL MEDYADA KULLANDIKLARI DİLİN