ABD’de şirket kurulurken, Türkiye’de de olduğu gibi en önemli husus kurulacak şirketin türüdür. Şirketler, “Ticari Varlığın Yegane olarak Sahipliği (Sole Proprie- torship)”, “Ortaklık (Partnership)”, “Ticari Şirketler (C veya S Corporations)”, “Sı-nırlı Ortaklık (Limited Partnership)”, “Sınırlı Sorumlu Kuruluş (Limited Liability Company)” şeklinde faaliyet gösterilebilmektedir.
Almanya
Almanya’da 7 değişik formda iş kurulması mümkündür. Bunları şu şekilde sıra-layabiliriz:
• Şahıs şirketi (Einzelkaufmann)
• Şube (Zweigniederlassung)
• Limited Şirket: GmbH (Gesellschaft mit beschränkter Haftung)
• Adi Ortaklık: oHG (offene Handelsgesellschaft)
• Komandit Ortaklık: KG (Kommanditgesellschaft)
• GmbH & Co. KG
• Anonim Şirket: AG (Aktiengesellschaft)
Almanya’da kurulacak şube, GmbH, GmbH & Co. KG ve AG için sınırlı sorum- luluk esastır. OHG’de ortaklar sınırsız sorumlu iken KG’de hem sınırlı hem de sınır-sız sorumluluk söz konusudur. Ayrıca, GmbH ve GmbH & Co. KG kurulması için 25.000 Euro, AG kurulması için 50.000 Euro sermaye konulması gerekmektedir.
Çin
Çin’de direkt yatırım, üç şekilde gerçekleştirilebilir: (1) Şirket ortaklığı, (2) İş bir- liği ortaklığı (sözleşmeli ortaklık), (3) Tamamen yabancı yatırımlı şirketler. Tem-silcilik ofisi dışında, yabancı sermaye için temel olarak 3 değişik şirket kurma yöntemi bulunmaktadır. Bunlar:• Çin-Yabancı Ortak Girişimi (Sino-Foreign Equity Joint Venture)
• Çin-Yabancı Mukavelevi Ortak Girişim (Sino-Foreign Contractual Joint Venture)
• Tümüyle Yabancı Sermayeli İşletme (Wholly Foreign-owned Enterprise) Bu aşamada faaliyette bulunmayı düşündüğünüz sektörün % 100 yabancı yatı-rıma serbest olup olmaması, kurulacak şirketin türünü de belirlemektedir.
Çin hükümeti, yabancı sermayenin yönlendirilmesi amacıyla bir yabancı yatı-rımlar rehber kataloğu yayımlamıştır. Rehber katalog ile yabancı yatırım “sınırlı”,
“teşvik edilen” ve “yasak” olmak üzere 3 ayrı sınıfta toplanmıştır. Bir şirket kur-Girişimcilik ve İş Kurma
134
mak için yapılacak başvurunun kabul, inceleme ve onay aşamaları, yatırım tutarı ile yukarıda bahsi geçen katalogdaki yerine de bağlı olarak merkezi hükümetten yerel idarelere kadar değişmektedir. Çin’de şirket kurma aşamaları şöyledir:
• Başvuru (Çin Yabancı Ortaklıkları için)
• Fizibilite
• Ortaklık Sözleşmesi ve Şirket Tüzüğü Onayı
• Yabancı Sermayeli İşletme Onay Belgesi
• İşletme Ruhsatı Başvurusu
Üretim ile uğraşacak bir Ltd. şirket için asgari kayıtlı sermayenin 500.000 Yuan olması gerekir. Mal perakendecilikle yapacak bir Ltd. şirketin asgari kayıtlı serma- yesinin 300.000 RMB olması gerekmektedir. A.Ş. statüsünde asgari kayıtlı serma-ye ise 10.000.000 Yuan olarak belirlenmiştir.
Çin genelinde temel oran olan % 17 ve daha düşük oran olan %13 olmak üzere iki KDV oranı mevcuttur. Çin’de bir tesisi bulunan yabancı sermayeli işletmeler % 30 kurumlar vergisi öderler.
1 dolar yaklaşık 0.146456 Yuan’dır.
Özet
Girişimcinin kuruluşta hangi işletme tipine nasıl karar verebileceğini açıklamak.
Girişimcinin iş kurma süreci içinde özellikle kuracağı işletme türüne karar verilmesi gerekir.
Girişimcinin kuracağı işletme büyüklüğüne ve yapılacak iş koluna göre tabi olduğu mevzuat açısından fark gösterir. Gelir vergisine tabi olan ticaret ve sanat erbabı kazancın tespit usulü ba-kımından Basit usulde gelir vergisine tabi olan-lar ve Gerçek usulde gelir vergisine tabi olanolan-lar olarak ikiye ayrılırlar. Eğer kurulacak iş küçük ve belirli sınırlar içinde yer alıyorsa Basit Usulde Gelir Vergisine Tabi İşletme ve daha büyük öl-çekli bir iş ise Gerçek Usulde Gelir Vergisine bir işletme kurabilir. Girişimci şahıs işletmesi türü olarak bu iki türü kuracağı işin büyüklüğüne göre tercih edebilir.
Girişimci şahsın işletmesini kurma aşamalarını tanımlamak.
İş kurma süreci girişimcinin iş planından son-raki aşama olan işin fiilen kurulma aşamasıdır.
Girişimcinin iş fikrinin faaliyete geçmesi için bir işletme kurulması gerekir. Girişimci işin fiilen kurulması aşamasında işyerini kiralama, ma-kine-ekipman ve malzeme satın alınması, yasal kuruluş işlemleri, personel temini, gibi işlemler yapar. Bu aşamada girişimcinin işi başlatırken yapması gereken ve uyması gereken bir takım kurallar vardır. Bu kurallar içinde özellikle Ver-gi Mevzuatı, Türk Ticaret Kanunu, İlVer-gili diğer mevzuat yer alır.
Girişimci şirket tipleri ve seçilecek şirkete girişimcinin karar vermesi aşamasını ifade etmek.
Girişimci işi şirket kurarak yapmak isterse şa-hıs şirketi veya sermaye şirketi kurabilir. Şaşa-hıs şirketleri olarak kollektif veya komandit şirket kurulabilirken; sermaye şirketi olarak limited şirket veya anonim şirket kurabilirler.
Girişimci şahıs şirketi olarak kollektif ve koman-dit şirket kurulabilir. Bu tür şirketlerde genelde ortakların sorumluluklar sınırsızdır.
Limited şirket, Anonim şirket ve sermayesi pay-lara bölünmüş şirketler sermaye şirketleri oLimited şirket, Anonim şirket ve sermayesi pay-larak sayılırlar.
Limited şirket için en bir gerçek veya tüzel kişi T10.000 sermaye ile, Anonim şirket ise en az bir gerçek veya tüzel kişi ile T50.000 sermaye ile kurulurlar. Limited şirket, sermayesi ve ortak sayısının azlığı nedeniyle bir çok girişimci tara-fından tercih edilen bir şirket modelidir.
İşyeri açma ruhsatının nasıl alınacağını anlatmak.
Gerek şahıs işletmeleri gerekse şirketler “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetme-lik” hükümlerine göre işe başlamaları için işyeri açma ruhsatı almak zorundadırlar. Belediye ve diğer yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz.
Girişimci olarak yurtdışı şirket kurmayı ifade etmek.
Girişimci iş fikrini yurt dışında gerçekleştirmek istiyorsa öncelikle ülke şartlarını ve yasal pro-sedürleri çok iyi incelemesi gerekir. Türkiye dı-şındaki ülkelerde de iş kurarken Türkiye’dekine benzer işlemler vardır.
Girişimcilik ve İş Kurma
136
Kendimizi Sınayalım
1. Basit usule tabi işletmelerin kullandıkları belgeler hangi kuruluş tarafından bastırılır?
a. Maliye Bakanlığı
b. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
c. Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği
d. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu e. Ticaret Odası
2. Girişimci şahıs işletmesi kurmak isterse yapacağı ilk işlem aşağıdakilerden hangisidir?
a. Vergi Dairesi’ne kayıt
b. Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıt c. Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne kayıt d. Sanayi Odası’na kayıt
e. Ticaret sicili’ne kayıt
3. Aşağıdakilerden hangisi Basit Usulde Gelir Vergisi-ne Tabi İşletme olma şartları arasında yer alır?
a. Şirketler ve şahıs şirketi ortakları, b. Kuyumcular,
c. İnşaat ve onarma işini taahhüt edenler, d. Sigorta prodüktörleri,
e. Tesisatçılar
4. Yeni kurduğu işinde küçük ölçekli inşaat mühen-
5. Bazı ortakların sorumluluklarının sınırlı bazı or-takların sorumluklarının sınırsız olduğu şirket aşağı-dakilerden hangisidir?
a. Limited şirket b. Kollektif şirket c. Anonim şirket d. Komandit şirket e. Adi ortaklık
6. Genel kurul aşağıdaki şirketlerden hangisinde yer alır?
a. Adi şirket b. Kollektif şirket c. Anonim şirket d. Komandit şirket e. Adi ortaklık
7. İş yeri açma ruhsatı alınırken bakkal, şarküteri, sü-per market, kuruyemişçi, kurukahveci, ekmek bayii, manav, lokanta gibi işletmeler hangi tip işletmeler ara-sında yer alır?
a. Gayrisıhhi müessese b. Ticaret işletmesi c. Üretim işletmesi d. Sıhhi müessese e. Hizmet işletmesi
8. Aşağıdakiler hangisi sıhhi iş yeri açma ve çalıştır-ma ruhsatı için gerekli evraklar arasında yer alçalıştır-maz?
a. Dilekçe
b. Tapu fotokopisi (iş yerine ait)
c. Kayıtlı olduğu vergi dairesi ve no (vergi levhası) d. İkametgah ilmühaberi
e. Evlilik cüzdanı fotokopisi
9. Bir veya daha fazla gerçek veya hükmi şahıs tara-fından bir ticaret unvanı altında kurulup, ortaklarının sorumlulukları, koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı ve esas sermayesi muayyen olan şirket tipi aşağı-dakilerden hangisidir?
a. Limited şirket b. Kollektif şirket c. Kooperatif d. Komandit şirket e. Adi ortaklık
10. Anonim şirketlerde dönem kârı üzerinden ödenen vergi aşağıdakilerden hangisidir?
a. Gelir Vergisi b. Katma Değer Vergisi c. Kurumlar Vergisi d. Özel Tüketim Vergisi e. Damga Vergisi