Amaç, neden ve istek bildiren cümlelerde

 K. M. : “Она теперь позвала Вареньку только затем, чтобы мысленно благословить ее на то важное событие, которое, по мысли Кити, должно было совершиться нынче после обеда в лесу.”⁴⁴⁸

H. A. E. : “Şimdi Varenka’yı çağırması sırf, Kiti’ye göre bu gün yemekten sonra korulukta olması gereken önemli olay bakımından Varenka’yı içinden kutsamak içindi.”⁴⁴⁹

R.T. : “Kiti ona sarıldı, içinden ona dua etti.”⁴⁵⁰

E. A. : “Şimdi Varenka’yı yanına çağırmasının tek nedeni vardı: Bugün yemekten sonra koruda olacağına inandığı önemli olaya onu uğurlamak istemişti.”

451

445 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Zarina Yıldırım). A. g. e. 15.

446 Tolstoy, L. N. (2011). Anna Karenina. (Çev. Ayşe Hacıhasanoğlu). A. g. e. 727.

447 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Leyla Şener). A. g. e. 724.

448 Толстой, Л. Н. (2000). Анна Каренина. A. g. e. 117.

449 Tolstoy, L. N. (1975). Anna Karenina. (Çev. Hasan Ali Ediz). A. g. e. 190.

450 Tolstoy, L. N. (1970). Anna Karenina. (Çev. Rasin Tınaz) . A. g. e. 452.

451 Tolstoy, L. N.(2006). Anna Karenina. (Çev. Ergin Altay). A. g. e. 547.

Z.Y. : “Varenka’yı yanına çağırmasının tek nedeni, arkadaşını sessizce kutsamaktı, çünkü Kiti’nin düşüncesine göre bugün ormanda çok önemli bir olay ortaya çıkacaktı.”⁴⁵²

A. H. : “Şimdi Varenka’yı çağırmasının tek nedeni, öğle yemeğinden sonra ormanda olacağını düşündüğü önemli olay için ona içinden hayır duası etmekti.”⁴⁵³

L.Ş. : “Varenka’yı çağırmasının tek nedeni, öğle yemeğinden sonra ormanda olacağını hayal ettiği o önemli olay için ona dua etmekti.”⁴⁵⁴

Bir amaç bildirerek ana cümleye bağlanan yan cümle beş çevirmen dışında Tınaz’ın çevirisinde yer almamaktadır. Cümlenin tamamı çevrilmediği için amaç, neden bildiren ifade de kaybolmaktadır.

 K.M. : “Сергей Иванович Кознышев хотел отдохнуть от умственной работы и, вместо того чтоб отправиться, по обыкновению, за границу, приехал в конце мая в деревню к брату.”⁴⁵⁵

H. A. E. : “Sergey İvanoviç Koznişev, yorulan kafasını dinlendirmek istedi ve her zamanki gibi yabancı ülkelere gideceğine, Mayıs sonlarına doğru, kardeşinin yanına, köye geldi.”⁴⁵⁶

R.T. : “Sergey İvanoviç Koznişev, zihinsel çalışmalarına ara verip dinlenmek için, her zamanki gibi Avrupa’ya gidecek yerde, kardeşinin yanına çiftliğe gelmişti.”⁴⁵⁷

E. A. : “Sergey İvanoviç Koznişev, çalışmalarından bir süre uzak durmak, dinlenmek istiyordu. Her zamanki gibi Avrupa’ya gideceğine bu yıl, Mayıs’ın sonunda köye, kardeşinin yanına gelmişti.”⁴⁵⁸

Z.Y. : “Sergey İvanoviç Koznişev beyin yorgunluğunu gidermek için her yıl Mayıs sonunda yurtdışına giderdi; ama bu sefer oraya değil kardeşinin köyüne gitti.”⁴⁵⁹

452 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Zarina Yıldırım). A. g. e. 8.

453 Tolstoy, L. N. (2011). Anna Karenina. (Çev. Ayşe Hacıhasanoğlu). A. g. e. 720.

454 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Leyla Şener). A. g. e. 716.

455 Толстой, Л. Н. (1969). Анна Каренина. A. g. e. 258.

456 Tolstoy, L. N. (1975). Anna Karenina. (Çev. Hasan Ali Ediz). A. g. e. 423.

457 Tolstoy, L. N. (1970). Anna Karenina. (Çev. Rasin Tınaz) . A. g. e. 207.

458 Tolstoy, L. N.(2006). Anna Karenina. (Çev. Ergin Altay). A. g. e. 243.

459 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Zarina Yıldırım). A. g. e. 5.

A. H. : “Sergey İvanoviç Koznişev, zihinsel çalışmadan yorulan kafasını dinlendirmek istemiş ve her zamanki gibi yurtdışına gitmek yerine Mayıs’ın sonunda köye, kardeşinin yanına gelmişti.”⁴⁶⁰

L.Ş. : Sergey İvanoviç Koznişev, zihinsel çalışmanın getirdiği yorgunluktan sıyrılmak için her zaman yaptığı gibi yurtdışına gitmek yerine Mayıs ayının sonunda köye, kardeşinin yanına gelmişti.”⁴⁶¹

Bu cümlede ise amaçtan ziyade istek belirtilmiştir. Tınaz, Yıldırım ve Şener istek cümlesini amaç bildiren yan cümleyle aktarmayı tercih etmiştir.

 K. M. : “К концу скачек все были в волнении, которое еще более увеличилось тем, что государь был недоволен.”⁴⁶²

H. A. E. : “Koşunun sonlarına doğru herkes heyecan içinde idi. Çar hoşnut kalmadığı için heyecan daha da artmıştı.” ⁴⁶³

R.T. : “Yarışın sonunda herkesin rahatı kaçmıştı. Bu rahatsızlık, imparator da yarışlardan pek memnun kalmadığı için, daha da artmıştı elbet.”⁴⁶⁴

E. A. : “Koşunun sonuna doğru herkes heyecan içindeydi. Çarın yarışlardan hoşnut olmaması heyecanı daha da arttırmıştı.”⁴⁶⁵

Z.Y. : “Yarışın sonunda herkes heyecanlıydı ve bu heyecan çarın memnuniyetsizliğini daha da arttırıyordu.”⁴⁶⁶

A. H. : “Yarışın sonuna doğru hükümdarın hoşnutsuzluğu yüzünden daha da artan bir heyecan içindeydi herkes.”⁴⁶⁷

L.Ş. : “Yarışın sonuna doğru Çar’ın memnuniyetsizliği yüzünden, daha da artan bir heyecan içindeydi herkes.”⁴⁶⁸

Altay ve Yıldırım’ın çevirisinde diğerlerinin aksine neden belirten “тем, что”

ifadesi yoktur. Ayrıca heyecan çarın memnuniyetsizliğini artırmıyor,

460 Tolstoy, L. N. (2011). Anna Karenina. (Çev. Ayşe Hacıhasanoğlu). A. g. e. 313.

461 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Leyla Şener). A. g. e. 322.

462 Толстой, Л. Н. (1969). Анна Каренина. A. g. e. 228.

463 Tolstoy, L. N. (1975). Anna Karenina. (Çev. Hasan Ali Ediz). A. g. e. 385.

464 Tolstoy, L. N. (1970). Anna Karenina. (Çev. Rasin Tınaz) . A. g. e. 184.

465 Tolstoy, L. N.(2006). Anna Karenina. (Çev. Ergin Altay). A. g. e. 215.

466 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Zarina Yıldırım). A. g. e. 284.

467 Tolstoy, L. N. (2011). Anna Karenina. (Çev. Ayşe Hacıhasanoğlu). A. g. e. 277.

468 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Leyla Şener). A. g. e. 285.

memnuniyetsizlik yüzünden heyecan artıyor. Her iki çevirmen de neden, gerekçe sunmadan aksi bir durum belirtmiştir.

3.3.10.4. Soru cümlelerinde

 K. M. : “– А вы верно знаете, что не нужно было большего потнения? – Не нужно,”⁴⁶⁹

H. A. E. : “- Şiddetli bir terleme gerekmediğini iyice biliyor musunuz? – Hayır, gerekli değil.” ⁴⁷⁰

R.T. : “Emin misiniz? Daha çok çalışmak istemez miydi? – Hayır.”⁴⁷¹

E. A. : “Hayvanı çok terletmemek gerektiğini biliyorsunuz kuşkusuz? – Biliyorum.”⁴⁷²

Z.Y. : “Başka bir şey lazım olmadığına emin misiniz? – Gerek yok.”⁴⁷³

A. H. : “Aşırı terletmenin gereksiz olduğunu biliyorsunuz herhâlde? – Gerekmez.”⁴⁷⁴

L.Ş. : “Aşırı terletmenin gereksiz olduğunu biliyorsunuz herhalde? – Gerekmez.”⁴⁷⁵

Çevirmenlerimizden Tınaz ve Yıldırım soruyu yanlış anlayarak çok farklı bir anlamda aktarmışlardır. Soruyla bağlantılı olarak cevap da metnin akışına uygun değildir.

 K. M. : “– Может быть, все это хорошо; но мне-то зачем заботиться об учреждении пунктов медицинских, которыми я никогда не пользуюсь, и школ, куда я своих детей не буду посылать, куда и крестьяне не хотят посылать детей, и я еще не твердо верю, что нужно их посылать? – сказал он.”⁴⁷⁶

469 Толстой, Л. Н. (1969). Анна Каренина. A. g. e. 196.

470 Tolstoy, L. N. (1975). Anna Karenina. (Çev. Hasan Ali Ediz). A. g. e. 338.

471 Tolstoy, L. N. (1970). Anna Karenina. (Çev. Rasin Tınaz) . A. g. e. 162.

472 Tolstoy, L. N.(2006). Anna Karenina. (Çev. Ergin Altay). A. g. e. 187.

473 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Zarina Yıldırım). A. g. e. 247.

474 Tolstoy, L. N. (2011). Anna Karenina. (Çev. Ayşe Hacıhasanoğlu). A. g. e. 239.

475 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Leyla Şener). A. g. e. 248.

476 Толстой, Л. Н. (1969). Анна Каренина. A. g. e. 265.

H. A. E. : “- Belki de bunların hepsi iyidir; ama , kendilerinde hiçbir zaman yararlanmadığım sağlık noktalarının kuruluşuyla çocuklarımı hiçbir zaman göndermeyecek olduğum, köylülerin de çocuklarını göndermek istemedikleri, gönderilmelerinin gerekli olduğuna henüz kesin olarak kendim de inanmadığım okulların açılışıyla ne diye ilgileneyim?”⁴⁷⁷

R.T. : “- Bunların hepsi iyi, çok iyi olabilir ama, hiç kullanmayacağım sağlık merkezleri, ya da hiçbir zaman çocuklarımı göndermeyeceğim – üstelik köylülerin de çocuklarını göndermek istemedikleri – okullar için neden üzülüp yorulayım?

Çocukların okullara gönderilmesinin gerekli olduğuna da iyice emin değilim.” ⁴⁷⁸ E. A. : “Belki hepsi güzel şeylerdir bunların. Ama benim işime hiçbir zaman yaramayacak sağlık merkezlerinin kuruluşu için ne diye çalışayım. Çocuklarımı yollamayacağım, köylülerin de çocuklarını vermek istemedikleri, üstelik, yollamalarının gerekli olduğuna da inanmadığım okulların açılması için niçin çalışayım?”⁴⁷⁹

Z.Y. : “Belki de bütün bunlar iyi; fakat neden yardım alamayacağım, bütün bu sağlık ocaklarına ve çocuklarımı göndermeyeceğim, hatta köylülerin de çocuklarını göndermek istemediği, okullarıyla ilgileneyim. Üstelik daha köylülerin okuması gerekliliğinden pek emin değilim.”⁴⁸⁰

A. H. : “Bunların hepsi iyi olabilir; ama hiçbir zaman yararlanmayacağım sağlık merkezlerinin, çocuklarımı göndermeyeceğim, köylülerin de çocuklarını göndermek istemedikleri, benim de henüz çocukları göndermek gerektiğine kesin olarak inanmadığım okulların kurulması için ben neden uğraşayım ki?”⁴⁸¹

L.Ş. : “Bunların hepsi iyi olabilir; ama hiçbir zaman yararlanmayacağım sağlık merkezlerinin, çocuklarımı yollamayacağım, köylülerin de çocuklarını göndermek istemedikleri, benim de henüz kendi çocuklarımı göndermek gerektiğine kesin olarak inanmadığım okulların kurulması için ben neden uğraşayım ki?”⁴⁸²

477 Tolstoy, L. N. (1975). Anna Karenina. (Çev. Hasan Ali Ediz). A. g. e. 433.

478 Tolstoy, L. N. (1970). Anna Karenina. (Çev. Rasin Tınaz) . A. g. e. 212.

479 Tolstoy, L. N.(2006). Anna Karenina. (Çev. Ergin Altay). A. g. e. 249-250.

480 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Zarina Yıldırım). A. g. e. 14.

481 Tolstoy, L. N. (2011). Anna Karenina. (Çev. Ayşe Hacıhasanoğlu). A. g. e. 322.

482 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Leyla Şener). A. g. e. 330.

Uzun bir soru cümlesi olarak karşımıza çıkan kaynak metin cümlesi Tınaz ve Yıldırım tarafından bölünerek aktarılmış, bunun yanı sıra soru cümlesi olma özelliğini yitirmiştir. Uzun cümlelerde çevirmenler sıkça bölerek çevirme yöntemine başvurabilir, ancak cümle türü, anlamın etkilenmemesi ve metnin akışının bozulmaması açısından göz ardı edilmemelidir.

 K. M. : “Сергей Иванович пожал только плечами, выражая этим жестом удивление тому, откуда теперь явились в их споре эти березки”⁴⁸³

H. A. E. : “Sergey İvanoviç, bu kayın ağacı fidanlarının nasıl olup ta tartışmalarına girdiğine şaştığını belirten bir jestle, sadece omuzlarını kaldırdı.”⁴⁸⁴

R.T. : “Sergey İvanoviç, çamların bu tartışmaya nasıl olup ta girdiğine şaşmıştı ama omuzlarını silkmekle yetindi.” ⁴⁸⁵

E. A. : “Sergey İvanoviç, tartışmalarına bu kayın fidanlarının şimdi nereden karıştığına (…) aklı ermiyormuş gibi omuzlarını kaldırdı.”⁴⁸⁶

Z.Y. : “Sergey İvanoviç, bu akağaç fidanları tartışmasının da nereden çıktığını şaşırdığını göstermek için omuzlarını silkti.”⁴⁸⁷

A. H. : “Sergey İvanoviç sadece omzunu silkti. (…) Aralarındaki tartışmada bu akağaçların durup dururken nereden çıktığına şaşırdığını ifade etmek isteğiyle bu hareketi yapmıştı.”⁴⁸⁸

L.Ş. : “Sergey İvanoviç sadece omzunu silkti. (…) Aralarındaki tartışmada bu akağaçların durup dururken nereden çıktığına şaşırdığını ifade etmek için bu hareketi yapmıştı.”⁴⁸⁹

“Nerede” anlamına gelen soru zamiri “откуда”, bağlaç olarak kullanıldığında çevirmenlerimiz Tınaz ve Ediz’de olduğu gibi farklı bir soru zamiriyle başka anlamda aktarılabilmektedir. Bu cümlede “nasıl olup ta” ifadesi yerine diğer çevirmelerimizin aktardığı şekliyle “nereden” olmalıydı.

483 Толстой, Л. Н. (1969). Анна Каренина. A. g. e. 268.

484 Tolstoy, L. N. (1975). Anna Karenina. (Çev. Hasan Ali Ediz). A. g. e. 437.

485 Tolstoy, L. N. (1970). Anna Karenina. (Çev. Rasin Tınaz) . A. g. e. 214.

486 Tolstoy, L. N.(2006). Anna Karenina. (Çev. Ergin Altay). A. g. e. 252.

487 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Zarina Yıldırım). A. g. e. 17.

488 Tolstoy, L. N. (2011). Anna Karenina. (Çev. Ayşe Hacıhasanoğlu). A. g. e. 324.

489 Tolstoy, L. N. (2012). Anna Karenina. (Çev. Leyla Şener). A. g. e. 334.