• Sonuç bulunamadı

II. Savaş Sonrası Dönemde Bağlantısızlar Bloğunda (Mısır, Hindistan, Endonezya ve

II.IV. Yugoslavya

1. BANDUNG KONFERANSI VE BAĞLANTISIZLAR BLOĞU’NUN ORTAYA

1.5. Bağlantısızlar Hareketi’nin Gelişimi

1.5.1. Bağlantısızların Zirve Konferansları (1961-1992)

1.5.1.6. Altıncı Zirve Konferansı – Havana ( Küba) 1979

Bağlantısızlar Hareketi’nin Altıncı Zirve Konferansı 3 - 9 Eylül 1979 tarihleri arasında Küba Cumhuriyeti Havana’da yapıldı. Altıncı Konferansa katılan ülkeler: Hareketin tam üyesi olan ülkeler: Afganistan, Cezayir, Angola, Arjantin, Bahreyn, Bangladeş, Benin, Butan, Bolivya, Botsvana, Burma, Burundi, Cape Verde, Orta Afrika

263 In Institute of Foreign Affairs (IFA), Summit Declarations of Non-Aligned Movement (1961-2009),

(Director: Tika Jung Thapa), Nepal, 2011, s. 83-84. 264 Hartmut Cramer, a.g.m., s. 24.

İmparatorluğu, Komorlar, Kongo, Küba, Kıbrıs, Demokratik Kore Halk Cumhuriyeti, Yemen, Cibuti, Mısır, Ekvator Gine’si, Etiyopya, Gabon, Gambiya, Gana, Grenada, Gine, Gine-Bissau, Guyana, Hindistan, Endonezya, İran, Irak, Fildişi Sahilleri, Jamaika, Ürdün, Kenya, Kuveyt, Lao Halk Demokratik Cumhuriyeti, Lübnan, Lesotho, Liberya, Madagaskar, Malavi, Malezya, Maldivler, Mali, Malta, Moritanya, Mauritius, Fas, Mozambik, Nepal, Nikaragua, Nijer, Nijerya, Umman, Pakistan, Filistin Kurtuluş Örgütü, Panama, Zimbabwe'nin Yurtsever Cephesi, Peru, Katar, Ruanda, SaoTome, Principe, Senegal, Seyşeller, Sierra Leone, Singapur, Libya, Somali, Güney Batı Afrika Halk Örgütü, Sri Lanka, Sudan, Surinam, Svaziland, Suriye, Togo, Trinidad, Tobago, Tunus, Uganda, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Kamerun Cumhuriyeti, Tanzanya, Upper Volta, Vietnam, Yugoslavya, Zaire ve Zambiya.

Gözlemci olarak katılan ülke ve kuruluşlar ise Barbados, Brezilya, Kolombiya, Kosta Rika, Dominika, Ekvator, El Salvador, Meksika, Filipinler, St. Lucia, Uruguay, Venezuela, Afrika Ulusal Kongresi (Güney Afrika) , Afrikalı Asya Halk Dayanışması Örgütü, Arap Birliği, İslam Konferansı, Afrika Birliğinin Örgütü, Azania’nın Pan- Afrikalı Kongresi, Porto Riko Sosyalist Partisi ve Birleşmiş Milletler Örgütü katılmışlardır. Avusturya, Finlandiya, Portekiz, Romanya, San Marino, İspanya, İsveç, İsviçre, ECLA, FAO, OLADE, SELA, UNCTAD, UNDP, UNESCO, UNIDO, Egzersiz Komitesi gibi ülkeler ve kuruluşlar da misafir edilmiştir266.

Bağlantısız Ülkeler konferansta sayılarındaki sürekli artışı memnuniyetle belirtip sorumluluklarının farkında olduğunu, Belgrad, Kahire, Lusaka, Cezayir ve Colombo’daki Zirve Konferanslarında ortaya konan ilke ve kararlar aynı şekilde benimsediklerini belirtmişlerdir. Karşılıklı bağımlılığı, özgür ulusal ve toplumsal gelişmeyi, egemenliği, güvenliği, eşitliği ve kendi kaderini tayin etmeyi kararlılıkla belirleyip; var olan uluslararası ilişkiler sistemini adaletsizlik, eşitsizlik ve sömürüyü değiştirmek isteyen ülkeleri temsil ettiğini ifade ettiler267.

Bağlantısızlar, üçüncü dünya ülkelerini yoksulluk, açlık, hastalık ve cehaletten arındırmak, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki eşitsizlikleri gidermek ve mevcut düzenin yerine adalet, eşitlik ve barışa dayalı yeni bir dünya düzeni kurmak için mücadele eden insanlığın ezici çoğunluğunu temsil ettiklerini belirtmişlerdir. Yeni bir

266 In Institute of Foreign Affairs (IFA), Summit Declarations of Non-Aligned Movement (1961-2009),

(Director: Tika Jung Thapa), Nepal, 2011, s. 109-117.

uluslararası ekonomik düzenin kurulması ve eşitlik temelinde uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi; sömürge ve yabancı hâkimiyeti altındaki tüm halkların kendi kaderlerini tayini, bağımsızlığı ve ulusal kurtuluş hareketlerinin mücadelesine sürekli destek verme hakkı; insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı; dünyanın düşman askeri-siyasi ittifaklara ve bloklara bölünmesine ve terör dengesi gibi modası geçmiş doktrinlerin reddi; doğal kaynaklar üzerinde kalıcı egemenlik; yasal olarak kurulmuş uluslararası sınırların dokunulmazlığı; tehdit veya güç kullanımıyla ortaya çıkan durumların tanınmaması; anlaşmazlıkların barış içinde çözümlenmesi gibi ilkeler bağlantısızların temel hedefleri olarak kabul edilmiştir.

Konferans’ta, Ortadoğu’daki durumun İsrail’in saldırgan, yayılmacı ve sömürgeci politikalarını sürdürme kararlılığı nedeniyle yeni bir savaş olasılığı gündeme gelmiş, dünya barışı ve güvenliğine ciddi bir tehdit oluşturmaya devam edeceği yinelenmiştir. İşgal altındaki topraklarda ABD’nin desteği ile İsrail, BM ve Bağlantısızlar Hareketi tarafından kabul edilen Filistin halkının vazgeçilmez ulusal haklarını tanımayı reddetme ve işgal altındaki tüm Arap bölgelerinden çekilme kararlarını ihlal etmeye devam ettiğine dikkati çekmiş ve ABD’nin bölgedeki politikalarını ve manevralarını kınamıştır. Konferans üyeleri, 26 Mart 1979’da Mısır-İsrail Anlaşması olan Camp David Anlaşması’nı, İsrail’in Arap ülkelerini terk etmemesine ve devam eden işgallerine itiraz ettiğini belirterek Arap toprakları ve Filistin halkının vazgeçilemez haklarını ihlal ettiği için Camp David Sözleşmelerini ve Mısır - İsrail Antlaşmasını kınamıştır.

Konferans üyeleri özellikle ABD, İngiltere, Fransa, Almanya Federal Cumhuriyeti ve İsrail’in emperyalist güçlerin Güney Afrika'daki ırkçı rejimle sürmekte olan ekonomik, askeri ve nükleer işbirliğine karşı ciddi endişelerini dile getirmiş ve kararlı bir şekilde kınamıştır. Konferans’ta, Belgrad'daki Birinci Zirve Konferansı’nda belirtildiği gibi, büyük güçlerin silahlanma yarışını durdurmaları gerektiğini, kalıcı bir temelde barış ve güvenliğin ancak bu şekilde sağlanabileceği dile getirildi268. Konferans,

Yedinci Zirve Konferansı’nın Irak’ın başkenti Bağdat’ta yapılacağı kararı alındıktan sonra sona ermiştir.

Ancak Irak’ın İran’a karşı savaş açması üzerine İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Bağlantısızlar Hareketi’nin toplantı yerinin değişmesi için talepte bulundu ve toplantının Irak’ta yapılması halinde toplantıya katılmayacağı ve Bağlantısızlar

268 In Institute of Foreign Affairs (IFA), Summit Declarations of Non-Aligned Movement (1961-2009),

Hareketi’nin başkanlığını tanımayacağı tehdidinde bulundu. İran İslam Cumhuriyeti üye ülkeleri etkilemek için olağanüstü diplomasi girişimlerinde bulundu. Irak’ta buna karşın Konferansın Irak’ta düzenlenmesi için üye ülkeleri etkileme girişimlerinde bulunmuştur. Ancak İran ordusunun Temmuz 1982’de Irak topraklarına girmesi ve İran Hava Kuvvetlerinin Bağdat’a düzenlediği hava operasyonun ardından yeni bir durum ortaya çıkarmıştır. Meydana gelen olaylar ve İran’ın girişimleri, Yedinci Zirve Konferansı’nın, Bağdat yerine başka bir yerde düzenlenmesi için görüşmeler yapılmış ve Yedinci Zirve Konferansı’nın Hindistan’da (Yeni Delhi) olması kararlaştırılmıştır269.