• Sonuç bulunamadı

Konu bağlamında yer verilen soruların çeşidi bakımından kitaplar arasındaki farklılıklar incelenmiştir.

1931 yılına ait kitapta ünite başında ve sonunda sorulara yer verilmemiştir.1940 yılına ait kitapta da İslam Tarihi ünitesine yönelik konu içinde ve konu sonunda soru mevcut değildir. 1942 yılına ait kitapta da bu konuya ait herhangi bir soru mevcut değildir.1952 yılına ait kitapta da konuya ait herhangi bir soru mevcut değildir.

1954 yılına ait kitapta konu başlarında “Araştırmalar” başlığı ile toplam 3, konu sonlarında “Sorular ve Çalışmalar” başlığı ile 19 soruya yer verilmiş olup, sorular bilgi düzeyindedir. Konu başında Araştırmalar başlığı ile verilen bir soru cümlesi içinde birden fazla soru cümlesi sıralanmıştır.

1954 yılına Ait Örnek Sorular (S. 48 Sorular ve Çalışmalar Bölümünden)

*Arapların din ve inançları hakkında öğrendiklerinizi anlatınız.

*Hazreti Muhammed’in İslam dinini yaymak için yaptığı savaşlar hangileridir? *Dört Halife devri ve önemli olayları hakkında bildiklerinizi söyleyiniz.

Tablo 26.

1954 Yılına Ait Kitapta Soruların Konulara Göre Dağılımı

İslamiyet Öncesi Araplar 2

Hz. Muhammed 3

Dört Halife 2

Emeviler 8

Abbasiler 7

Toplam 22

1958 yılına ait kitapta ünite başında ve konu başlangıcında soru kısmına yer verilmemiştir. Ünite sonlarında ise toplam 35 soruya yer verilmiştir. Sorular bilgi düzeyindedir.

1958 yılına ait örnek sorular (S.62 Ünite Sonu Sorular Bölümünden)

*Müslümanlıktan Önce Arapların durumu nasıldı? *Hz. Muhammed’in hayatını kısaca anlatınız *Müslümanlığın esasları nelerdir?

*Hicret nedir? Hangi sebeplerle ve nasıl olmuştur? *Veda Haccı nedir? Niçin böyle denmiştir?

Tablo 27.

1958 Yılına Ait Kitapta Soruların Konulara Göre Dağılımı

Hz. Muhammed 12 Dört Halife 10 Emeviler 8 Endülüs Emevileri 5 Abbasiler 10 Toplam 35

1961 yılına ait kitapta yalnızca konu sonlarında olmak üzere toplam 49 soruya yer verilmiştir. Sorular bilgi düzeyindedir ve daha ziyade öğrencilerin salt bilgi ve ezber becerilerini ölçmektedir.

1961 Yılından Örnek Sorular (S.49)

*Ebubekir’in Müslümanlığa ne gibi önemli hizmetleri olmuştur? *Suriye ve Irak kimin zamanında fethedilmiştir?

*Osman zamanında Müslümanlar arasında karışıklıklar çıkmasının sebebi nedir? *Ali ile Muaviye’nin arasının açılmasının sebebi nedir?

Tablo 28.

1961 Yılına Ait Kitapta Soruların Konulara Göre Dağılımı

İslamiyet Öncesi Arabistan 4

Hz. Muhammed 5

Dört Halife 9

Emeviler 11

Abbasiler 11

Toplam 49

1966 yılına ait kitapta konu sonlarında “Çalıştırmalar başlığı ile verilmiştir. Bu başlık altında “Sorular ve Cevaplar” alt başlığıyla ucu açık sorulara yer verilmiş, “Bilgilerinizi Yoklayınız” alt başlığıyla da cümle tamamlama sorularına yer verilmiştir. Toplamda 32 açık uçlu soru 45 çoktan seçmeli, kronolojik sıralama ve cümle tamamlama sorusuna yer verilmiştir.

1966 Yılından Örnek Sorular (S.73 Sorular ve Ödevler Bölümünden)

*Abbasi Devletinin nasıl kurulduğunu anlatınız

*Abbasilerin güttüğü politika nasıldı? Neden böyle bir politika güttüler? *Abbasilerin en ünlü hükümdarı kimdi, neden ünlüdür?

(S.68 Bilgilerinizi Yoklayınız Bölümünden)

*Emevi devletini…………..kurdu.

*Emevilerde parayı ilk bastıran……… oldu *Endülüs Emevi Devletini kuran……… oldu

*Beni Ahmer Devletinin yaptırdığı sarayın adı……….’dır

Tablo 29.

1966 Yılına Ait Kitapta Soruların Konulara Göre Dağılımı

İslamiyet Öncesi Arabistan 6+7

Hz. Muhammed 6+7

Dört Halife 7+8

Emeviler 6+9

Toplam 32+45

1967 yılına ait kitapta “Konuya Giriş” başlığı altında 23, Konu sonunda verilen “Açıklayıcı ve Tamamlayıcı Sorular” başlığında 42 olmak üzere toplam 65 soruya yer verilmiştir. Sorular öğrencinin bilgi seviyesini ölçmeye yöneliktir.

1967 Yılından Örnek Sorular (S.73 Açıklayıcı ve Tamamlayıcı Sorular Bölümünden)

*Ebubekir zamanında nereler alındı? *Suriye nasıl fethedildi?

*Ali ile Muaviye’nin arası niçin açıldı? *Müslümanların ilk başkenti hangi şehirdi?

Tablo 30.

1967 Yılına Ait Kitapta Soruların Konulara Göre Dağılımı

İslamiyet Öncesi Arabistan 4 5

Hz. Muhammed 6 8

Dört Halife 3 9

Emeviler 5 12

Abbasiler 5 8

Toplam 65

1969 yılına ait kitapta Ünite başında “Konunun İşlenmesi” başlığıyla, ünite sonunda ise “Değerlendirme Soruları ve Ödevler” başlığıyla öğretimi destekleyici sorulara yer verilmiştir. Konu başında 103 konu sonlarında 67 olmak üzere toplam 170 soruya yer verilmiştir. Verilen sorularda bir soru cümlesi içinde birden fazla soru cümlesi sıralanmıştır. Öğrencinin bilgi düzeyini ölçmeye yönelik sorulardır. Konu öğretimi içinde ünite başı ve ünite sonu sorularını en fazla kullanan ders kitabı olduğu tespit edilmiştir.

1969 Yılından Örnek Sorular (S.91 Değerlendirme Soruları Bölümünden)

*Muaviye kimdir? Emevi devletini ne zaman ve nasıl kurmuştur?

*Yezit kimdir? Nasıl halife olmuştur? Kerbela olayının nedenleri nelerdir? Bu olayın İslam Tarihindeki önemi nedir?

Tablo 31.

1969 Yılına Ait Kitapta Soruların Konulara Göre Dağılımı

Konular Konu başı Konu sonu

İslamiyet Öncesi Arabistan 10 9 Hz. Muhammed 16 2 Dört Halife 18 8 Emeviler 19 9 Abbasiler 14 10 Endülüs Emevileri 12 10 İslam Medeniyeti 14 9 Toplam 170

1977 yılına ait kitapta yalnızca konu sonlarında verilmek üzere toplamda 32 soru mevcuttur. Konu öğretiminin pekişmesi için bilgi düzeyinde verilmiş sorulardır.

(1977 Yılından Örnek Sorular S.27)

*Muaviye ve Yezit zamanında İslam ordularının yaptığı seferleri belirtiniz.

*Emevi devletinin en parlak çağı hangi yıllar arasındadır? Bu dönemde sınırlar nerelere ulaşmıştı?

*Emevilerin yıkılış sebebini kısaca izah ediniz

Tablo 32.

1977 Yılına Ait Kitapta Soruların Konulara Göre Dağılımı

İslamiyet Öncesi Arabistan 2

Hz. Muhammed 7 Dört Halife 8 Emeviler 4 Abbasiler 3 İslam Medeniyeti 4 Toplam 23

Bir konuya geçilmeden önce konu veya ünite başlarında yer alan hazırlık soruları öğrencinin o konu hakkında öğrenecekleri ile ilgili olarak bir beyin fırtınası oluşturmasını sağlayıp öğrencide konu ile ilgili merak oluşturabilmelidir. Sorulan soruların cevabının işlenecek konunun içinde yer aldığı sorular öğrencinin “merakını, ilgisini, dikkatini

Sonuç olarak 1931-1977 yılları arasında okutulan tarih ders kitaplarına genel olarak bakıldığında ünite başında ve ünite sonunda konuyu pekiştirmek amaçlı sorulara yer verilmiştir. Konunun işlenişi içinde ise herhangi bir soruya yer verilmediği tespit edilmiştir. Ünite başında ve sonunda verilen sorular öğrencinin analiz yeteneğini ve değerlendirme becerisini artırmaktan ziyade öğrencinin bilgi düzeyine yönelik sorular oluşturmaktadır. Ancak aktarılan konunun öncesinde ilgi ve merak uyandırmak sonrasında ise geri dönüt almak bakımından önemi yadsınamaz.