Altın, gümüş ve platin arama işletme faaliyetleri istisnası

KDVK’nun 13/c maddesinde ve 31-07-2004 tarihinde 5228 sayılı kanun 14.md ile yapılan değişiklikler ile, her türlü altın, gümüş ve platin ile ilgili yapılacak olan arama çalışmaları, bulunan alanların işletilmesi, zenginleştirilmesi ve rafineri çalışmalarından kullanılacak, bu faaliyetlerde kullanacakları mal ve

hizmet alımlarının KDV istisna kapsamına değerlendirilerek istisna edilmiştir. Bu istisna içeriğine girmiş olan mal alımları ve hizmetleri tanımlama ve istisnaya ilişkin usul ve esaslar da 93 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nde belirlenmiştir. Akabinde 12-02-2009 tarihinde yayınlanan 112 Seri No.lu KDV Genel Tebliğ ile istisna uygulamalarına ilişkin yeni düzenlemeler yapılmıştır. Lakin 26.04.2014 yayımlanan KDVUGT ile daha önce yayımlanmış ve yürürlükte olan tüm tebliğler kaldırılmıştır.

KDVK’nun 13/c maddesiyle düzenlenmiş olan bu istisnadan “3213 sayılı

Maden Kanunu”nda belirtilmiş olan hükümlere istinaden Enerji ve Tabi

Kaynaklar Bakanlığı’ndan maden arama, altın, gümüş madeni veya platin madenlerini işletmek için, işletme ruhsatı ruhsatı başvurusu yapmış ve bu ruhsatı almış olan firmalar ile maden zenginleştirilmesi işini yapacak firmalar ve yaptıkları veya yapacakları işlemler için Hazine Müsteşarlığı bünyesinde yayımlanmış olan 18.11.2006 tarihinde yayımlanan “Kıymetli Madenler

Borsasında Işlem Görecek Altın Standardı ve Rafineleri Hakkında Tebliğ ile Kıymetli Madenler Borsasında Işlem Görecek Gümüş ve Platin Standartları ve Rafinerileri Hakkında Tebliğ” hükümleri gereğince, yapmış oldukları

çalışmaları rafinaj çalışması olduğu Kabul edilen sayılan firmalar bu istisnadan yararlanma kapsamına girebileceklerdir.

Bu istisnadan yararlanmak isteyen, altın, gümüş veya platin ile ilgili arama, işletme ve zenginleştirme faaliyeti ile uğraşan vergi mükellefleri en başında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na başvuru yapacaklardır. Bu başvurunun değerlendirilip istina kapsamına girdiklerine dair izin yazısı almaları gerekmektedir. Maden arama ruhsatı sahibi olan firmalar izin konusuna girecek madenleri aradıklarına dair bilgiyi başvuru talep belge dilekçesinde açıkça belirterek yazmları ve bu talebe istinaden, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı kendisine yapılan bu talebin değerlendirilmesini yaparken, kapsama girecek olan maden ve maden çalışma bölgesinin özelliklerini inceleyerek ve yaptıkları bu incelemeyi değerlendirerel, uygun gördükleri takdirde söz konusu izin yazısı belgesini hazırlayarak talepte buluna firmaya teslim edecektir(Oktar, 2017:89). 2014 yılında yayımlanan KDVGUT ile altın, gümüş ve platin arama işletme faaliyetleri istisnası proje hazırlama ve alınan istisna belgesinin kapatılması zorunluluğu getirilen istisnalardan birisidir.

İstisna kapsamına giren altın, gümüş veya platin arama, işleme, zenginleştirme ve rafineri çalışmlarının sağlanmasında kullanılan mal ve hizmetler girmektedir. Bu sebeple bu istisnanın kapsamına, faaliyetlerde bu amaç kapsamında kullanılacak olan ekipmanlar, makinalar, teçhizat, sarf malzemeleri, yedek parça, tüketim malzemesi, iş makinası, yakıt, etüt, proje, müşavirlik, inşaat işleri, enerji nakliye, her türlü kiralama ve satın alınması istisna kapsamına giren malların tadilatı, bakımı ve onarım işlemleri istisna kapsamında değerlendirilmektedir. Mobilya, mefruşat ve buna benzer demirbaşların, binek otomobillerin ile insan taşıma amacıyla üretimi yapılmış taşıma araçlarının (otobüs, minibüs, vb.) satın alınması bunların tamir, bakım, onarım, yedek parça alımlarının yapılması, ısıtma, soğutma ve aydınlatma giderleri, büro kırtasiye malzemelernin, yiyecek, içeçek ve giyecek malzemelerinin, temizlik, çevre bakımı ve güvenlik gibi hizmetlerin istisna kapsamına girmediği 93 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde açıkça belirtilmiştir. 93 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinden sonra yayımlanmış olan 112 Seri No.lu tebliğ ile bu ayırım kaldırımış ve istisna kapsamına alınmıştır. 2014 yılında yayımlanmış KDVUGT yukarıda belirtilen açıklamalara yer verilmemiştir. Böylelikle mevcut olan durumda uygulamanın nasıl yapılacağı sürüncemede kalmaktadır. KDVUGT’de yapılan düzenleme ile firmaların geçmişte yaşadığı tereddütler yayımlanan tebliğler ile ortadan kaldırmış iken KDVUGT ile uygulamada tekrar en başa gelinmiştir. Bu istisnadan yararlanmak isteyen mükellefler mağduriyet yaşamamak adına GİB’e başvururu yaparak konu hakkında özelge istemeleri kendi menfaatlerine yarayacaktır. Diğer bir taraftan ise Maliye Bakanlığı ortadaki belirsizliği yapacak olduğu düzenleme ile netleştirmelidir.

Altın, gümüş veya platin madeni işletme faaliyetleri sırasında, maden çalışma sahasının bir bütün halinde kompleks şeklinde olması dolayısıyla altın, gümüş veyahutta platin madenlerinin yanında başka madenlerin üretilmesi işletme faaliyetine ilişkin alımlara uygulanacak istisnadan yararlanmasına engel teşkil etmeyecektir.

İşletme, rafinaj ve zenginleştirme hizmetleri genel esaslara göre KDV’ne tabi olmasıyla beraber, işletme faaliyetini yürütenlere verilecek rafinaj hizmetleri ile zenginleştirme faaliyetini yürütenlere verilecek rafinaj hizmetleri istisna kapsamında değerlendirilecektir. Rafinaj faaliyetinde bulunan mükelleflerin

rafinajı yapılacak ürünün satın alınması sırasında yüklendikleri vergiler istisna kapsamında indirim veyahutta iadesini talep edebileceklerdir.

93.Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde altın, gümüş platin aranması işletilmesi, zenginleştirilmesi ve rafinaj faaliyetlerinde istisna değişik şekillerde uygulaması yapılırken, 112 Seri No.lu KDV Genel Tebliginde, tüm bu işlemler için önce KDV ödemesi yapılarak, akabinde ödenmiş olan bu KDV’nin aylık olarak iade edilmesi uygulaması yapımıştır. Yayımlanan KDVGUT ile bu uygulamaların hepsi kaldırılmıştır. Teslim ve hizmetlere ait KDV istisna kapsamında tahsilatı yapılmayacaktır.

Bu istisnadan yararlananlara mal ve hizmet teslimi yaparak, KDV tahsilatı yapamayan, altın, gümüş veya platin madenlerini arama işlemleri, işletme, madenin özelliğinin zenginleştirilmesi ve rafineri açma faaliyetlerinde bulunanlara mal satan veya hizmet ifa eden tedarikçiler bu istisna kapsamında yaptıkları teslimler için faturanın üzerine bu istisna kapsamında teslim yapıldığında dolayı KDV’den muaf edildiğini belirten bir ibare eklerler. Akabinde verecekleri KDV Beyannamesinde bu işlemleri “İstisnalar-Diğer

İade Hakkı Doğuran” kısmında bulunan “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” sütünunda bulunan 307 kod ile başlayan satıra teslim bedelini

tamamını yazarak bu istisna kapsamında yapmış oldukları teslimleri beyan etmiş olurlar. İade almak isteyen tedarikçiler burada bulunan “Yüklenilen KDV” sütununa, bu teslimleri yapmak için yüklendikleri ama indiremedikleri iade alacakları KDV tutarını yazarlar, KDV iadesini almayan mükellefler bu satıra “0” yazarlar. Bu bölüme “0” yazıldığında iade talep istenmeyeceği anlamına gelmektedir.

Ayrıca KDV Kanunun 17 maddesine 2004 yılında eklenen 4.fıkrası (g) bendi hükmülerine istianden külçe altın, külçe gümüş ve kıymetli taşların tesliminde istisna kapsamında değerlendirilecektir. Lakin burada uygulaması yapılacak istisna kısmi istisna kapsamında değerlendirilmesi yapılır ve girdi vergilerinin arındırılması işlemine imkan veremez (Özbalcı,2012:95).

3.1.2.7 Yatırım teşvik belgesi kapsamında makine teçhizat teslimleri istisnası