Almanya’nın Enerji Pazarı ve Politikası

Almanya, Avrupa’nın en geniş enerji pazarına sahip olması özelliği ile küresel enerji pazarında önemli bir aktör konumundadır. Dünyanın beşinci büyük

enerji tüketicisidir. Bir günde tükettiği yaklaşık 3 milyon varil ham petrolün neredeyse tamamını ithal etmektedir.101

16 Länder (eyalet)den∗ oluşan siyasi bir yapıya sahip olan Almanya’nın enerji

politikası Federal hükümet tarafından∗∗ belirlenmektedir. Almanya’nın enerji politikasının öncelikleri; iklim değişikliğini azaltmak, enerji etkinliği, yerel kaynak olan linyit ve kömür rezervlerinin kullanımının sürdürülmesi, enerji pazarlarının liberalleştirilmesi ile enerji rekabetinin artırılması, Avrupa’daki enerji şirketlerinin etkinliğinin belli seviyelere taşınması olarak sıralanabilir. Ayrıca, teknolojik nedenlerle 30 yıl içerisinde devre dışı kalacak olan reaktörlerin, yenilerinin yapılmaması ve nükleer enerjinin aşamalı olarak terk edilmesi Almanya enerji politikası hedefleri arasında yer almıştır.102

Almanya enerji pazarının serbestleşmesi için gerekli olan Almanya enerji endüstrisi aktörlerinin sayısı çok kısıtlıdır. Örneğin tüm enerjinin yüzde 80’ini ileten enerji şirketlerin sayısı sadece dokuzdur. Ülkenin elektrik ihtiyacının üçte ikisi 60 şirket tarafından üretilmektedir.103

Almanya toplam 17 reaktörle kullandığı elektriğin üçte birini üretmektedir.104 1990 birleşmesinden sonra, Sovyet döneminden kalma tüm reaktörler güvenlik nedeniyle kapatılmıştır. Nükleer tesisler için gerekli olan tüm uranyum Kanada, Avustralya ve Rusya’dan ithal edilmektedir. Yakın gelecekte nükleer enerjiden vazgeçecek olması Almanya’nın doğal gaz piyasasına yoğunlaşmasına neden olmuştur. Almanya çevre baskısı nedeniyle, 1990’lı yıllardan itibaren içlerinde çevresel enerji vergi reformu gibi bir seri aktif önlemi uygulamaya başlamıştır.105 _Bu

101 _{Germany National Energy Policy Overviewhttp://energytrends.pnl.gov/germany/ge004.htm (6 Mart 2006)} ∗ _{1990’da birleşmede (reunification), 5 yeni Laender (eyalet)in katılımı ile bugünkü Almanya’da eyalet sayısı}

16’ya çıkmıştır.

∗∗ _{Tüm nükleer tesislerin inşa ve işletme lisans sorumluğu Federeral ve Länder hükümetleri arasında}

paylaşılmıştır.

102 _{Internatıonal Energy Agency, Germany Review, Energy Policies of IEA Countries, OECD/IEA, 2003,IAE pdf}

s.17.

103 _{"Electricity Deregulation in the European Union," Energy in Europe, No.24,}

http://europa.eu.int/en/comm/dg17/24rex_en.htm (2 Mart 2006).

104 _{Nuclear Power in Germany, Nuclear Issues Briefing Paper 46 June 2005. Detaylı bilgi için bakınız; Nuclear}

Engineering International, Feb 1996, July 2004; NEI World Nuclear Industry Handbook 2003; IAEA 2003, Country Nuclear Power Profiles.

105 _{Towards a Re-Orientation of National Energy Policies in the EU? - Germany as a Case Study: Chapter 6:}

Conclusions, Energy and Research Series ENER 110;

eylem paketi, 2002 yılına gelindiğinde yeşil elektriğin payının yüzde 9’a çıkması, rüzgar enerjisinden (Ekim 2003 itibariyle 13,512 MW) güç üreterek küresel toplam kapasitenin yüzde 40’ı ile Dünya liderliği, güneş enerjisinden yararlanarak ulaşılan photo-voltaik kapasite (Eylül 2003 itibariyle yaklaşık 350 MW’la) ile Dünya ikinciliği, yıllık 550 bin ton biyo-dizel satışı (2002 yılı itibariyle) ve 4.75 milyon m2’lik yükleme sistem kapasitesine sahip güneş ısıtma sistemleri (2002 yılı itibariyle) ile Avrupa liderliği gibi olumlu sonuçları da beraberinde getirmiştir.106

Tablo 23 Almanya’nın Nükleer Reaktörleri

Reaktörün Adı Tipi MWe _(net) Faaliyete Geçtiği

Tarih Reaktörün Adı Tipi MWe (net) Faaliyete Geçtiği Tarih Biblis-A 1167 1975 Brunsbüttel 771 1971 Neckarwestheim-1 785 1976 Isar-1 878 1979 Biblis-B 1240 1977 Phillipsburg-1 890 1980 Unterweser 1345 1979 Gundremmingen-B 1284 Grafenrheinfeld 1275 1982 Krummel 1260 1984 Phillipsburg-2 1392 Gundremmingen-C BWR (boiling water reactors) 1288 1985

Gröhnde 1360 1985 Neckarwestheim-2 PWR Convoy 1269 1989

Emsland PWR Convoy 1329 Brokdorf PW R ( pre ssurise d wate r re actors ) 1370 1986 Isar-2 PWR Convoy 1400 1988

Almanya’daki Toplam Reaktör Sayısı: 17 Üretilen Nükleer Enerji Toplamı:20,303 MWe Kaynak: Nuclear Power in Germany, Nuclear Issues Briefing Paper 46 June 2005.

Yukarıda bahsedilenlere ilave olarak, Almanya’nın enerji politikasının yoğunlaştığı başka konular da bulunmaktadır. Bu konulara örnek olarak; emisyon oranlarının Kyoto Protokolü gereklerine uygun olarak en geç 2012’ye kadar 1990’daki seviyesinden yüzde 7 aşağıya çekmek,107 yenilenebilir enerji biçimleri ile bağımsız üreticilerin ürettiği elektrik fiyatını ortalama fiyatın yüzde 10 altında olmasını sağlamak108 verilebilir.

Yaklaşık yüzde 96 petrol, yüzde 80 doğal gaz ithalat bağımlısı olan Almanya için enerji arz güvenliği büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda, Almanya AB ve

106 _{Mischa Bechberger and Danyel Reiche, Renewable energy policy in Germany: pioneering and exemplary}

regulations, Energy for Sustainable Development, Volume VIII No. 1,March 2004, Environmental Policy Research Unit (FFU), Free University of Berlin.

107 _{European Commission, "Energy for the Future: Renewable Sources of Energy," Green Paper for a Community}

Strategy COM (96) 576, ss. 7-9.

108 _{U.S. Department of Energy, Energy Information Administration, Country Analysis Brief:Germany,}

uluslararası enerji kuruluşları ile sıkı işbirliği∗ içindedir.109 _{74.2 milyar ton kömür}

rezervine sahip olan Almanya, enerji arz risklerine karşı, yakın gelecekte, düşük oranlarda da olsa, kömür alternatifini elinde tutmaktadır. Ancak Almanya’nın yükselen iç kömür pazar fiyatı, yabancı kömür üreticileri ile baş etmeyi güçleştirmektedir. Almanya’nın iki ana kömür üretici eyaleti North Rhine- Westphalia ve Saarland eyaletlerinde yerel kömür endüstrisi ve kömür madenlerinde istihdamın korunması için önemli miktarda Federal hükümet sübvansiyonu sürmektedir.

Tablo 24 Almanya’nın Enerji Potansiyeli (Mtoe)

2005 2010 2020 2030

Almanya’nın

Enerji Potansiyeli Üretim Tüketim Üretim Tüketim Üretim Tüketim Üretim Tüketim

Katı Yakıtlar 53.39 77.91 46.36 75.91 38.41 76.69 28.83 76.67 Petrol 2.20 127.34 1.70 128.27 0.98 128.12 0.60 120.46 Doğal Gaz 14.60 83.94 13 89.27 10.60 107.44 7.90 118.31 Nükleer Enerji 44.41 44.41 37.56 37.56 8.10 8.10 0.00 0.00 Elektrik - 0.36 - 0.44 - 0.55 - 0.57 Yenilenebilir Enerji 12.41 12.41 16.11 16.11 21.12 21.12 26.32 26.32 Toplam 127.01 346.38 114.73 347.57 79.21 342.03 63.66 342.33

Kaynak: European Commission,European Energy and Transport Trends to 2030, January 2003 s.164.

Almanya, 2030’larda giderek artan biçimde enerji bağımlısı olacaktır. Ürettiğinin neredeyse altı katını tüketeceği öngörülen Almanya, yenilenebilir enerji türlerinde elde ettiği başarı ile bu açığı kapatabilecek gibi görünmemektedir. Tablo- 24’den, petrol, doğal gaz ve katı yakıt tüketim miktarları düşerken, nükleer teknoloji ile enerji üretimine son verileceği tespit edilmektir.