• Sonuç bulunamadı

2. ŞEKİL ÇİZİM TEMELLERİ

2.4. Bileşenlerin Yerleştirilmesi

2.4.1. Alan Bileşen Tarayıcısının Kullanılması

Çoğu bileşenlerin yerleştirilmesi için bu bölümde açıklanan süreçler kullanılır.

Bir bileşen yerleştirmek için:

1. Components araç çubuğunda istenilen grup örneğin Transistor tıklanır. Select a Component seçilmiş bileşen grubu ile görüntülenen iletişim kutusu görüntülenir.

Farklı olarak Place / Component seçilerek Select a Component iletişim kutusunu görüntüleyebilirsiniz ve Group açılır listesinden istenilen grup seçilir veya çalışma alanında sağ tıklayın ve görüntülenen açılır listeden Place Component seçilir.

Not

Select a Component tarayıcısı eleman yerleştirme tarayıcısı olarak ta adlandırılır.

2. Master Database tarayıcıda görüntülenen varsayılan veritabanıdır. Eğer bir bileşen seçmek istiyorsanız Corporate Database veya User Database her ikisinden birini bir bileşen seçmeden önce

Database açılır listesinden veritabanını seçmelisiniz. Bir kez değişince sıradaki parçayı yerleştirmek için seçilmiş olarak veritabanı kalacaktır.

3. Family listesinde istenen bileşen ailesi tıklanır.

4. Component listesinde istenen bileşen tıklanır.

Püf noktası

Component listesinde en hızlı arama yapmak için Component alanında bileşenin isminin birkaç karakterini önce yazın. Yazdığınız gibi eşleşenler Component listesinin en üstünde görüntülenir. Eğer bir yanlış yaparsanız aynı zamanda bir karakteri kaldırmak için BACKSPACE tuşunu kullanabilirsiniz veya yazılan karakterilerin tamamını kaldırmak için DELETE tuşunu kullanabilirsiniz.

Not

Function alanında Component listesinde eleman seçme hakkında herhangi bir elde edilebilir bilgiyi gösterir.

5. Model Manuf. / ID alanında istenilen model ve model üreticisi seçilir.

6. Footprint Manuf. / Type listesinde istenilen ayakizi seçilir.

Not

Bazı sanal bileşenlerin (örneğin güç kaynakları) kullanılabilir ayakizi yoktur.

Not

Hyperlink alanı bileşen üreticisi için internet adresi içerecek şekilde tasarlanmıştır. Bu alanın içeriği Database Manager, Components alanında düzenlenebilir. Eğer bağlantıya gitmek istiyorsanız işaretçiyi bağlantı etrafında CTRL tuşunu basılı tutun ve fareyi tıklayın.

7. Yerleştirmek istediğiniz bileşeni onaylamak için OK’i tıklayın. Tarayıcı kapanır ve devre penceresi üzerinde işaretçi bileşenin hayal bir resmi ile değişir. Bu bileşeni yerleştirmek üzere hazır olduğunu işaret eder.

Not

Dörtlü 2 girişli NAND kapısı gibi çok seçimli bileşenlerin bir parçası olan bir bileşen yerleştiriyorsanız yerleştirmek istediğiniz seçimi belirlediğiniz yerde bir iletişim kutusu görüntülenir.

8. Bileşeni yerleştirmek istediğiniz konuma işaretçiyi taşıyın. Eğer işaretçiyi köşeye taşırsanız çalışma alanı otomatik olarak kaydırılır.

9. Bileşeni yerleştirmek istediğiniz yerde devre penceresine tıklayın. Bileşenlerin simgesi ve etiketler bir sayı ve harfle oluşturulan tek bir referans belirleyici görüntülenir. Harfler elemanın türünü ifade eder ve sayı aslında yerleştirilen sıradaki bileşeni işaret eden ardışık bir numaradır.

Eğer Preferences iletişim kutusunun Parts sekmesinde Return to Component Browser After Placement seçili ise Select a Component tarayıcısı görüntülenir.

Not

Eğer yerleşen bileşen sanal bir bileşen ise gerçek bileşenden farklı bir renkte görüntülenir. Bu renk Sheet Properties iletişim kutusunda ayarlanır.

2.4.1.1. Direnç, Bobin veya Kondansatör Yerleştirme

Direnç, bobin ve kondansatör yerleştirmek için kullanılan süreç elemanların diğer türlerini yerleştirmede kullanılan sürece oldukça benzerdir. Bununla birlikte bazı farklılıklar vardır.

Bu bileşenleden herhangi biri yerleştirildiğinde bileşenin değeri (örneğin direnç), türü (örneğin karbon film) toleransı, ayakizi ve üretici bileşimlerinden herhangi birini seçebilirsiniz.

Uyarı

Eğer PCB ortamına son olarak gönderilecek bileşen yerleştirdiyseniz ve malzemelerin listesini bir parça halinde alacaksanız Select a Component iletişim kutusunda gerçek dünyada elde edilebilir satılabilir bileşenin seçilen değerlerinin belirlenmesinde dikkatli olmalısınız.

R, L veya C bileşenlerini yerleştirmek için:

1. Components araç çubuğunda Basic grubu üzerine tıklayın. Select a Component iletişim kutusu Basic bileşen grubu görüntülenerek görünür.

Alternatif olarak Select a Component iletişim kutusunu Place / Component seçerek görüntüleyebilir ve Group açılır listesinden Basic grubu seçebilirsiniz veya çalışma alanında sağ tıklayarak ve görüntülenen açılan listeden Place Component’i seçin.

Not

Select a Component tarayıcısı eleman yerleştirme tarayıcısı olarak isimlendirilir.

2. Eğer çoktan onu seçmediyseniz Database açılır listesinden Master Database seçin.

Not

Multisim’in Component Wizard kullanarak direnç, bobin veya kondansatör oluşturabilirsiniz, ancak R, L, ve C bileşenleri yalnızca temel simülasyon model bilgisi içerecek şekilde oluşturulacaktır. Bu süreçte ifade edildiği gibi Master Database yerleştirilmiş olan yerleştirilmiş bileşenlerin iletişim kutusunda Value sekmesinden görülebilen ek SPICE simülasyon parametreleri vardır. Component Wizard kullanarak oluşturduğunuz bir bileşeni yerleştirdiğinizde Corporate Database veya User Database’in birinden seçmelisiniz.

3. Family listesinde istediğiniz bileşen ailesini, örneğin direnci tıklayın.

4. Component listesinin üstündeki alanda yerleştirmek istediğiniz bileşenin değerini yazın. Değerin şekil üzerine yerleştirilmiş olan listede görüntülenmesi gerekmez.

5. Tercihen Save Unique Component on Placement onay kutusunu etkinleştirin. Bu etkinleştirildiğinde Select a Component iletişim kutusunun değişken alanında değerlerin benzersiz bileşimi ile herhangi bir bileşen Master Database içinde saklanacaktır.

Not

Master database (ana veritabanı) içine kaydedilebilen R, L ve C bileşenleri yalnızca bir tanedir ve bu onay kutusunun seçimi ile yalnızca kaydedilebilir.

6. İstenilen Component Type seçilir. Eğer yalnızca simülasyon için bir parça yerleştiriyorsanız <no type>

seçin. Eğer listede istediğiniz türü görmüyorsanız onu elle yazabilirsiniz.

7. İstenilen tolerans seçilir. Eğer istenilen toleransı listede görmüyorsanız onu elle yazabilirsiniz. Bu liste potansiyometre, değişken bobin veya değişken kondansatör için görüntülenmez.

8. Footprint Manuf. / Type listesinde istenilen ayakizi seçilir. Eğer yalnızca simülasyon için bir parça yerleştiriyorsanız, <no footprint> seçin. Eğer PCB ortamına şekil göndermeyi istiyorsanız, bu listeden bir değer seçin.

Not

Hyperlink alanı örneğin bileşen üreticisi için internet adresi içermesinde istenir. Bu alanın içerikleri Database Manager’in Components sekmesinde düzenlenebilir. Eğer bağlantıya gitmek istiyorsanız onun üzerinde işaretçinizi getirin CTRL tuşuna basılı tutun ve farenize tıklayın.

9. Yerleştirmek istediğiniz bileşeni onaylamak için OK’i tıklayın. Tarayıcı kapanır ve devre penceresinde işaretçi yerleştirmek istediğiniz bileşenin bir hayali resmine dönüşür. Bu bileşenin yerleştirilmeye hazır olduğunu gösterir.

10. Bileşeni yerleştirmek istediğiniz konuma işaretçiyi taşıyın. Eğer işaretçiyi kenarlara hareket ettirirseniz çalışma alanı otomatik olarak kaydırılacaktır.

11. Elemanı yerleştirmek istediğiniz yerde devre penceresi üzerinde tıklayın.

Preferences iletişim kutusunun Parts sekmesinde Return to Component After Placement seçerseniz Select a Component tarayıcısı görüntülenir.

Yerleştirilmiş R, L veya C bileşenlerini düzenlemek için bileşen üzerine çift tıklayın ve Value sekmesini tıklayın.

2.4.1.2. Çok bölümlü bileşenler

Belirli sanal olmayan parçalar bir ayakizi ile birebir karşılık değildir. Daha doğrusu bazı bileşen simgeleri tek bir fiziksel pakete karşılık gelebilir. Dörtlü 2 giriş NAND kapısı Texas Instruments 74LS00D gibi bir örnektir. Bu özel aygıt için bir şematik diyagram üzerinde en fazla dört bileşen simgesi PCB ortamında desteklediği tek bir parçaya karşılık gelir.

Çok bölümlü bir parça yerleştirmek için bileşen tarayıcıdan tek bir parça (bir NAND kapısı) seçin. Hemen önce bileşeni yerleştirerek serbest bölüm liste parçası olan bir bölüm seçici açılır veya yeni bir parça yerleştirmeye başlamanıza izin verir. Yerleştirme için bu bölümlerin birini seçmelisiniz. Bir kez yerleştirilen iyileştirilmiş özellikler bir yonga içerisinde verimli paketlenmiş olan çok bölümlü parçaları

etkinleştirmeyi sağlamaktadır ve devrede çok bölümlü parçalar üzerinde kullanılmaz kısımları göstermede yedek kapı raporu elde edilebilir. Yukarıda açıklandığı gibi ayrı bölümleri ile bileşenlerde elde edilmesinin yanı sıra bazı çok bölümlü TTL ve CMOS bileşenler aygıtların tamamını içeren tek ayakizli biçimde elde edilebilir. Bu bileşenlerin parça aileleri yerleşik bileşen tarayıcısında bulunmaktadır ve 74LS_IC parça ailesindeki gibi “_IC” eklemektedir.

74LS00D kapıları 74LS bileşen ailesinden tek bileşen gibi yerleştirilir. Bu dört kapı devre PCB ortamına aktarıldığında tek bir bileşen paketi içerecektir.

Bir tek ayakizi 74LS00D IC dört NAND kapısı içermektedir.

Bu 74LS_IC bileşeninden yerleştirilmiştir.

Tek bir ayakizi ile çok bölümlü bir parça yerleştirmek için:

1. Place / Component seçin ve istediğiniz Group, Family ve Component dolaşın.

2. Çalışma alanı üzerinde IC yerleştirmek için tıklayın.

Not

Tek IC bileşenler bütün çok bölümlü bileşenlerden için geçerli değildir.

Çok bölümlü bir parçanın bir aygıtını yerleştirmek için:

1. Place / Component seçin ve istediğiniz Group, Family ve Component dolaşın.

2. OK’i tıklayın. Eğer bu devre üzerine yerleştirecek olduğunuz bu türdeki (örneğin 7LS00D) ilk çok bölümlü bileşen ise, aşağıdaki gibi bir iletişim kutusu görüntülenir:

Bileşenin A kısmını yerleştirmek için A’ya tıklayın.

Eğer çok bölümlü diğer bileşen çoktan yerleştirildiyse iletişim kutusu aşağıdakine benzer olur.

Yerleştirmede koyu metin elde edilebilir kısımları işaret eder.

Çoktan yerleştirilmiş bölümü silik gri metin işaret eder.

Not

Aynı türdeki çok bölümlü yeni bir aygıta geçmeden önce çok bölümlü aygıtın bütün bölümlerini yerleştirmek iyi bir fikirdir. Aynı bileşen türünün tek örnekleri yerleştirme için elde edilebilir gibi gösterilir.

Yukarıdaki örnekte U1 ve “New” dörtlü 2 girişli 74LS00D IC’nin her ikisi de vardır. Eğer diğer dörtlü 2 girişli NAND aygıtı devrede varsa, örneğin 74LS01N, onlar görüntülenmeyecektir.

3. Herhangi bir elde edilebilir bölüme tıklayın. İletişim kutusu kapanır ve işaretçinize aygıtın hayali bir resmi eklenir.

4. İstediğiniz yerde aygıt yerleştirmek için tıklayın.

5. Eğer Preferences iletişim kutusunun Parts sekmesinde Continuous Placement for Multi Section Part Only veya Continuous Placement her ikisinden biri seçildiyse iletişim kutusu yeniden görüntülenir.

Bu iletişimden parçalar yerleştirmeye devam eder. Tamamlandığında çıkmak için ESC’ye basın.

6. Eğer Preferences iletişim kutusunun Parts sekmesinde Place Single Component seçtiyseniz, iletişim kutusu bir bileşen yerleştirildikten sonra yeniden görüntülenmez.

Not

Preferences iletişim kutusunun Parts sekmesinde çoklu aygıtlar ile bileşenleri yerleştirme için ayarlar bulunmaktadır.

2.4.1.3. Bir Parçayı Yerleştirme Süresince Döndürme ve Çevirme Bir parçayı yerleştirme süresince döndürme veya çevirmek için:

1. Bir parçayı seçin.

2. Yerleşecek parçanın hayali resmini sürüklerken aşağıdaki tuş bileşenine basın:

CTRL – R Bileşeni 90 derece saat yönünde döndürür.

CTRL – SHIFT – R Bileşeni 90 derece saat ibresi tersi yönünde döndürür.

ALT – X Bileşeni yatay olarak çevirir.

ALT – Y Bileşeni dikey olarak çevirir.

2.4.1.4. Diğer Düğmeler

Search Component iletişim kutusun görüntülemek için, Search düğmesine tıklayın.

Component Detail Report iletişim kutusunu görüntülemek için, Detail Report düğmesini tıklayın.

Model Data Report iletişim kutusunu görüntülemek için, Model düğmesini tıklayın.