1. MULTISIM 10 – KULLANICI ARAYÜZÜ
1.4. Şema Çizim Tercihlerinin Ayarları
Multisim tercihlerinin görünümünü fiili olarak devrenizde kullandığınız renkler, sayfa boyutu, yakınlaştırma seviyesi, otomatik yedekleme aralığı, sembol ayarı (ANSI veya DIN) ve yazıcı ayarları dâhil özelleştirebilirsiniz. Özelleştirme ayarlarınız kullandığınız her bir devre dosyası ile bireysel olarak kaydedilir. Örneğin bir devre için bir şema rengi ve diğer farklı bir devre için başka bir renk gibi. Bireysel durumlar için (örneğin belirli bir elemanı kırmızıdan turuncuya) veya bütün devre için ayarları geçersiz yapabilirsiniz.
Özelleştirme şu şekilde yapılır:
Preferences iletişim kutusu – genel tercihleri ayarlamak için kullanın. Bu tercihler bilgisayardan bilgisayara değişebilir.
Sheet Properties iletişim kutusu – etkin tablo için tercihleri ayarlamada kullanın. Bu tercihler devre dosyaları ile saklanır. Başka bir bilgisayarda eğer devre açılırsa aynı ayarlar kullanılacaktır.
1.4.1. Tercihler İletişim Kutusunun Kullanılması
Bu bölüm tercih ayarları için genel süreçleri açıklar. Takip eden bölümlerde özel işlem ayarlarının ayrıntıları açıklanacaktır.
Kullanıcı tercihlerinizi ayarlamak için:
1. Options / Global Preferences seçin. Preferences iletişim kutusu görüntülenir, aşağıdaki sekmeler bulunur:
Paths – veritabanları ve diğer parçalar için dosya yollarını değiştirebileceğiniz yerdir.
Save – otomatik yedekleme zamanlamasını ayarlayacağınız ve araçlar ile simülasyon verileri kaydetmek isteyip istemediğiniz yerdir.
Parts – eleman yerleştirme durum ve sembol standartlarını ayarlayacağınız yerdir. Faz kaydırma yönü ve dijital simülasyon ayarlarını yapabileceğiniz yerdir.
General – dörtgen seçim davranışını, fare tekeri davranışını, bus kablolama ve otomatik kablolama davranışını ayarlayacağınız yerdir.
2. İstediğiniz sekmeyi seçiniz.
3. İstediğiniz özelleştirme seçeneklerini ayarlayın. Özel seçenekler ve sekmelerdeki elde edilebilir ayarlar bu bölümün takip eden kısımlarında açıklanmıştır.
4. Değişiklikleri kaydetmek için OK (tamam) tıklayın.
1.4.1.1. Preferences – Paths sekmesi
Multisim kurulumu özel konumlara özel dosyaları koyar. Eğer gerekirse yeni bir konumu örneğin veritabanı dosyasını bulmak için Multisim’e yolu gösterebilirsiniz. Bütün seçenekler için, bireysel tercihlerinizi içeren özel kullanıcı ayarları dosyalarını oluşturmak için bu iletişim kutusunu kullanabilirisiniz.
Dosya konumlarını ayarlamak için:
1. Options / Global Preferences seçin. Preferences iletişim kutusu görüntülenir.
2. Paths sekmesini seçin ve farklı elemanlar için uygun konumlara ulaşın.
İsterseniz dosyanın yeni konumlarına ulaşmak için ( ) düğmesini tıklayın.
Not
En önemli ayar, kaydedildiğinde manüel olarak yeni bir konuma ulaşmadıkça bütün yeni dosyaların saklandığı yer, Circuit Default Path yoludur. User Button Images Path kullanıcının oluşturduğu düğme grafiklerinin depolandığı yerdir.
3. Farklı görünüm dosyalarını kullanmak için uygun kullanıcı ayarlar dosyasına ulaşın.
4. Yeni kullanıcı görünüm dosyası oluşturmak için New User Configuration File From Template tıklayın. Bir şablon olarak kullanılacak görünüm dosyası seçmek istediğinizde yeni görünüm dosyası için bir isim girin.
5. Language iletişim kutusunda elde edilebilir dili seçin.
1.4.1.2. Preferences – Save Sekmesi
Bu sekmedeki seçenekler otomatik yedekleme zamanlamasını ayarlamamıza ve araçlar ile simülasyon verisi kaydetmeyi isteyip istemediğinizi ayarlamanıza izin verir.
Kaydet tercihlerini ayarlamak için:
1. Options / Global Preferences’i seçin ve Preferences iletişim kutusunda görüntülenen Save sekmesini tıklayın.
2. İstediğiniz gibi aşağıdakileri ayarlayın.
Create a Security Copy – bir kaydetme yaptığınızda bir güvenlik kopyası kaydetmek için yetkilendirir.
Auto-Backup – Auto-Backup Interval alanında belirtilen aralıkta kaydedilen bir kurtarma dosyası oluşturma için yetkilendirir.
Save Simulation Data with Instruments – devre dosyaları ile araçlar üzerinde görüntülenen verileri kaydetmek için yetkilendirir. Maximum Size alanında simülasyon verilerinin en büyük boyutunu girin.
Save .TXT files as plain text (not Unicode) – rapordan tek kodlu metin dosyası biçiminde değil, düz metin dosya biçiminde olacak metin dosyaları kaydeder.
1.4.1.3. Preferences – Parts Sekmesi
Bu sekmedeki seçenekler varsayılan eleman yerleştirme durumu, sembol standartı (ANSI veya DIN), faz kayma yönü ve dijital simülasyon ayarlarının ayarlandığı yeri belirler.
Parçalar tercihlerini ayarlamak için:
1. Options / Global Preferences’i seçin ve Preferences iletişim kutusunda görüntülenen Parts sekmesini tıklayın.
2. Place Component Mode kutusunda, birini seçin:
Place Single Component – seçilmiş bir elemanı bir kerede yerleştirmeye izin verir.
Continuous Placement for Multisection Part Only – çok bölümlü bir bileşenin çoklu bölümlerini yerleştirmeye izin verir. Örneğin 7400N dört NAND kapısı vardır. Bu yüzden bu seçeneği kullanarak bir 7400N’yi yerleştirirken aynı zamanda farklı bir NAND kapısını yerleştireceğiniz anlamına gelir.
Continuous Placement – her bir eleman yerleştirildikten sonra çalışma alanına tıklayarak sürekli olarak aynı türde birkaç eleman yerleştirmenize izin verir. ESC düğmesine basarak sürekli yerleştirmeyi sonlandırabilirsiniz.
Tercihen, çalışma alanına bir eleman yerleştirdikten sonra Select a Component iletişim kutusunu görüntülemek için Return to Component Browser After Placement onay kutusunu etkinleştirin. Bu çok parçalı yerleştirme yaptığınızda faydalıdır. (Parça yerleştirme tamamlandığında ESC düğmesini tıklayın).
3. Symbol Standart kutusunda:
Bileşenler için kullanılan (ANSI veya DIN) simge ayarlarını seçin. Grafik seçilmiş simge ayarını göstermek için değişir.
4. Positive Phase Shift Direction kutusunda:
Pozitif faz kayma için istediğiniz yönü seçin. (Bu ayar yalnızca AC kaynaklar faz parametrelerinde geçerli olacaktır).
5. Digital Simulation Settings kutusunda:
Sayısal bileşenlerin simülasyonu yapıldığında çıkışın gerçekçiliği ayarlanır.
1.4.1.4. Preferences – General Sekmesi
Bu sekmede dörtgen seçimi, farenin davranışı, otomatik kablolama davranışını ayarlayın.
Parçalar tercihini ayarlamak için:
1. Options / Global Preferences’i seçin ve Preferences iletişim kutusunda görünen General sekmesine tıklayın.
2. Selection Rectangle kutusunda Intersecting veya Fully Enclosed’dan birini seçin.
3. Mouse Wheel Behavior kutusunda birini seçin:
Zoom Workspace – fare tekeri çalışma alanında yakınlaştırma ve uzaklaştırmaya izin verir.
Scroll Workspace – fare tekeri sayfayı yukarı ve aşağı kaydırmanıza izin verir.
4. Show Line To Component When Moving İts Text ve Show Line To Location When Moving Parts onay kutularından istediğinizi etkinleştirin.
5. Wiring kutusunda kablolamada kullanılan otomasyon derecesini denetlemede istediğiniz seçenekleri seçin.
6. Delete Associate Wires When Deleting Component bileşen silindiğinde bağlı olan kabloları silmek isterseniz etkinleştirin; eğer onay kutusunu etkinleştirmezseniz bileşen silinince kalacaktır.
1.4.2. Sheet Properties İletişim Kutusunun Kullanılması
Sheet properties iletişim kutusu her tablo için tercihleri ayarlamakta kullanılır. Bu tercihler devre başka bir bilgisayarda açıldığında aynı ayarları kullanacağı için devre dosyası ile kaydedilir.
Tablo tercihlerini ayarlamak için:
1. Options / Sheet Properties seçin veya Çalışma alanının boş bir yerinde sağ tıklayın ve Properties görüntülenen açılır menüden seçiniz. Çalışma alanı üzerinde herhangi bir elemanı (örneğin bileşen, kablo) seçmeyin veya seçilmiş eleman için iletişim kutusu özellikleri yerine görüntülenecektir.
Sheet Properties iletişim kutusu görüntülenir, aşağıdaki sekmeler görünür:
Circuit – renk düzeni ve çalışma alanı metnin özellikleri görüntülerini ayarladığınız yerdir.
Workspace – tablo boyutu ve özelliklerini ayarladığınız yerdir.
Wiring – kablo ve bus seçeneklerini ayarladığınız yerdir.
Font – devre üzerindeki metin elemanları için yazıtipi, yazıtipi boyutu ve türü seçtiğiniz yerdir.
PCB – baskılı devre kartınız için seçenekleri ayarladığınız yerdir.
Visibility – özel açıklama katmanının aktif veya pasif yaptığınız yerdir.
2. İstediğiniz sekmeyi seçiniz.
3. İstediğiniz özelleştirme seçeneğini ayarlayın. Sekmede elde edilebilir belirli seçenekler ve ayarlar Bu bölümün takip eden bölümlerinde açıklanmaktadır.
4. Save as Default onay kutusu normal olarak etkindir. Eğer ayarları varsayılan olarak kaydetmek istemiyorsanız onay kutusunu etkisizleştirin. File / New oluşturduğunuzda bu varsayılan ayarlar kullanılır.
5. Değişikliklerinizi kaydetmek için OK tıklayın. Eğer değişiklikleri iletişim kutusunu kapatmadan uygulamak istiyorsanız Apply tıklayın.
1.4.2.1. Sheet Properties – Circuit Sekmesi
Bu sekmedeki seçenekler devre tarzını denetler ve çalışma alanı ve görünen ayrıntıların seviyesi üzerinde o bileşenler görüntülenir. Multisim devre penceresi arka plan rengi, kablo rengi ve bileşen rengini etkileyen birkaç farklı renk düzeni ile gelir. Bireysel ihtiyaçlarınızı karşılamak için kendi renk düzeninizi geliştirebilirsiniz.
1. Component kutusunda, çalışma alanı üzerinde görüntülemek istediğiniz bu parçaları etkinleştirin.
Etkinleştirdiğiniz bu seçeneklerin sonuçları öngörünüm alanında görüntülenir.
Simge ve uç ayakizi isimleri için:
Symbol Pin Names onay kutusu – tam onaylandığında bütün simgelerin uç isimlerini gösterir;
onaylanmadığında simgelerin uç isimleri görüntülenmez; gri onaylandığında varsayılan davranışlarını göstermede bu bileşenlerin simge uç isimlerini gösterir.
Footprint Pin Names onay kutusu – tam olarak onaylandığında, bütün ayakizi uç isimlerini görüntüler; onaylanmadığında ayakizi uç isimlerini görüntülemez; gir onaylandığında, varsayılan davranışlarını göstermede bu bileşenlerin ayakizi uç isimlerini gösterir.
Not
Uç isimleri ve sayıları Design Toolbox etkin olmayan Visibility sekmesinde onaylama ve onaylamama yukarıda detaylandırıldığı gibi görüntülenerek yapılır.
2. Net Names kutusunda, ağ isimlerinin nasıl gösterileceği seçilir:
Show All – çalışma alanı üzerinde bütün ağ isimlerini görüntülemek için onaylayın. Use Net-Specific Setting – Net iletişim kutusunda ayarlar gibi ağ isimlerini göstermek için onaylayın.
Hide All – çalışma alanı üzerinde bütün ağ isimlerini gizlemek için onaylayın.
3. Bus Entry kutusunda, eğer bus hatları isimlerini görüntülemek istiyorsanız Show Labels onay kutusunu etkinleştirin.
4. Color kutusunda:
Yerleşik renk düzenlerinden birini kullanmak için:
Aşağı açılır listeden düzeni seçiniz.
Düzenin ayarlarının bir görüntüsü listenin altında ön görünüm kutusunda görüntülenir.
Özel renk düzeni oluşturmak için:
Aşağı açılır listeden Custom seçin.
Herhangi bir parçaya bitişik renk düğmesine tıklayın. Bir Color seçici iletişim kutusu görüntülenir.
Bu parça için kullanmak istediğiniz renk üzerine tıklayın ve OK tıklayın.
Sheet Properties iletişim kutusuna geri dönersiniz.
Seçtiğiniz sonuç öngörünüm kutusunda görünür.
Bütün renk ayarlarını yapana kadar tekrarlayın.
1.4.2.2. Sheet Properties – Workspace Sekmesi
Bu sekmedeki seçenekler devre penceresinin görünümünü ve davranışını belirler.
Multisim devre oluşturma için kullanabileceğiniz standart sayfa boyutları ile gelir. Özel sayfanızı yapmak için bu boyutların ayarlarını düzenleyebilirsiniz.
1. Show kutusunda istediğiniz gibi Show Grid, Show Page Bounds ve Show Border onay kutularını etkinleştirin. Sonuçlar öngörünüm alanında gösterilecektir.
2. Sheet Size kutusunda açılır listeden istenilen boyutu seçin.
3. Orientation kutusunda Portrait veya Landspace seçin.
4. Custom Size kutusunda istediğiniz gibi genişlik ve yüksekliği ayarlayabilirsiniz.
1.4.2.3. Sheet Properties – Wiring Sekmesi
Bu sekmedeki seçenekler kablo genişliğini, bus genişliğini ve bu kablolama durum seçeneklerini denetler.
1. Drawing Option kutusunda Wire Width ve Bus Width akım veya sonraki kablolar ve buslar için istendiği gibi değiştirilir.
2. Bus Wiring Mode kutusunda net veya busline seçilir.
1.4.2.4. Sheet Properties – Font Sekmesi
Bu sekme metin içeren çalışma alanındaki elemanlarının hepsinin veya bir kısmının yazıtipi parametrelerini ayarlamada kullanılır.
Uyarı
Çok büyük yazıtipleri değişimi etiketlerin sınırları aşmasına veya çakışmaya sebep olabilir.
Devrenin herhangi bir metin elemanı için yazıtipini değiştirmek için:
1. Font, Font Style ve Size istenilen eleman için seçin.
Multisim Kiril ve Asya yazıtiplerini kullanmanıza izin veren Unicode karakterler destekler. Bu yüzden Unicode uyumlu olan yazıtipi seçmek istediğinizden emin olun veya istediğiniz karakter bir dörtgen gibi görüntülenecektir.
2. Sekmenin Change All kısmında aşağıdaki seçeneklerden değiştirmek istediğiniz elemanları seçin.
Component RefDes – bileşenlerin tek tanımlayıcıdır, örneğin R22.
Component Values and Labels – bileşenlerin özellikleri iletişim kutusunun Value sekmesinde tanımlanmış ve bileşen tarafından kullanılan değerdir.
Component Attributes – bileşen nitelikleri iletişim kutusunu kullanarak bileşenleri belirlemede açıklayıcı bilgiler ekleyin.
Footprint Pin Names – PCB ortamına aktarıldığında bir uca isim atanır.
Symbol Pin Names – örneğin GND (toprak için) bir uca isim atanır.
Net Names – bir ağı devrenize yerleştirdiğinizde ağa otomatik olarak isim atanır.
Schematic Texts – Place / Text komutu kullanarak devrenize not ekleyin.
Comments and Probes – Place / Comment komutundan devrenize eklenen yorumlarda metin bulunur.
Busline Name – bir bus hattına atadığınız isimdir.
Not
Apply to kutusunda, Entire Circuit, Change All kutusunda seçilmiş elemanların bütün örnekleri için yazıtipini değiştirir. Belirli bölümler için yazıtipini değiştirmek için istediğiniz elemana sağ tıklayın ve açılır listeden Font seçin veya önce Sheet Properties iletişim kutusu açmadan seçin, sonra Font sekmesinde Selection düğmesini etkinleştirin.
1.4.2.5. Sheet Properties – PCB sekmesi
Bu sekme PCB ortamı için veri gönderildiğinde kullanılan seçenekleri ayarlamada kullanılır.
1. Ground Option kutusunda, PCB ortam paketine aktarıldığında sayısal ve analog topraklar aynı olmasını istiyorsanız Connect Digital Ground To Analog Ground’u seçin.
2. Export Settings kutusunda PCB ortamına gönderme süresinde kullanılan Units’i seçin.
3. Number of Copper Layers’e istediğiniz girin. Bu değer arttıkça bakır katmanların (iç) sayısı artar ve Number of Copper Layers’ın açılır listede yansıtılır. Bu ayarlar varsayılan kart ayarını belirlemek için Ultiboard tarafından kullanılır.
1.4.2.6. Sheet Properties – Visibility Sekmesi
Bu sekme Multisim’de elde edilebilen özel açıklama katmanları eklemenize izin verir.
1. Custom Layers kutusunda şemaya özel açıklama katmanları eklemek için Add tıklayın.
2. Design Toolbox’daki, Visibility sekmesinden bu katmanları gösterir veya gizleyebilirsiniz.