Ahmedabad Mücadelesi (1623)

Gucerat, daha önce babas• taraf•ndan •ah Cihan’a câgîr olarak verilmi•ti. •ah Cihan, Raca Bekirmacit’i buran•n idaresinde görevlendirmi•ti. Raca Bekirmacit, •ehzade ordusuyla Mandu’dan Agra’ya do•ru harekete geçti•inde onun maiyetine dahil olmu•, karde•i Kenherdas’• Gucerat’•n merkezi Ahmedabad’da b•rakm••t•. Daha önce de bahsetti•imiz üzere Raca Bekirmacit, •ah Cihan’•n ordusuyla hükümdar•n ordusu aras•nda meydana gelen mücadelede hayat•n• kaybetmi•ti. •ah Cihan, Mandu’ya geri dönünce Gucerat’• Abdullah Han’•n himayesine b•rakt•. Bu karar üzerine Kenherdas ve Gucerat divan• Safi Han, buraya ait hazineyi, 5 lek rupi harcanarak yap•lan taht• ve 2 lek rupi harcanarak yap•lan k•l•c•n kendilerine verilmesi gerekti•ini ileri sürdüler. Bu s•rada •ah Cihan’•n yan•nda olan Abdullah Han, Vefadar adl• adam•n• Gucerat idarecisi olarak Ahmedabad’da görevlendirdi. Safi Han, bu geli•me neticesinde Cihangir •ah’•n maiyetine dahil olmaya karar verdi ve Ahmedabad’dan ayr•ld•. $lk önce Kangire

143

Islam, A Calendar of Documents, I, 229.

144

Islam, A Calendar of Documents, I, 230.

145

45

Gölü’nün kenar•nda konaklad•, daha sonra Mahmudabad’a do•ru ilerledi. O, sözde •ah Cihan’•n yan•na gidiyormu• gibi davrand•. Ancak Cihangir •ah’a tabi olan Nehir Han, Seyyid Delir Han, Babu Han Afgan gibi •ah•slarla mektupla••yordu. •ah Cihan’•n mülaz•m• Salih, Safi Han’•n baz• gizli i•ler çevirdi•ini fark etti. Hatta Kenherdas da bunu anlad•. Fakat Safi Han, kendisiyle birlikte hareket eden adamlar•n•n ihtiyatl• olmas• sayesinde rahat hareket edebiliyordu.¹⁴⁶

Salih, Safi Han’dan endi•e etti•i için hazineyi ve 10 lek rupiyi •ah Cihan’a götürdü. Kenherdas ise de•erli k•l•c• alarak onun pe•inden gitti. Taht a••r oldu•u için onu b•rakmak zorunda kald•. Safi Han, bunu f•rsat bilerek Nehir Han ve di•er devlet adamlar•yla mektupla•t•. Onlardan câgîrlerinden h•zla harekete geçmelerini ve güne• do•du•unda Ahmedabad •ehrine girmelerini istedi. Daha sonra onlar• beklemeden Sarengpur kap•s•ndan Ahmedabad’a giri• yapt•. Onun ard•ndan Nehir Han da •ehre giri• yapt•. Vefadar, bundan haberdar oldu ve apar topar Vecihüddin’in torunu •eyh Haydar’•n evine sakland•. Safi Han, maiyetiyle birlikte k•sa sürede •ehirde kontrolü ele geçirdi. •ah Cihan’•n divan• Muhammed Taki ve bah••s• Hasan Be•’in evlerine adam göndererek onlar• tutuklatt•. •eyh Haydar, bunun akabinde Safi’nin yan•na gelerek Vefadar’•n kendisinin evinde sakland•••n• bildirdi. Safi’nin adamlar• onu tutuklay•p getirdiler. •ah Cihan, bu geli•melerden haberdar olunca Abdullah Han’•n yan• s•ra Himmet Han, •erze Han, Serefraz Han, Kabil Be•, Rüstem Bahad•r, Salih Bedah•i gibi önde gelen isimleri 6.000 civar•nda süvariyle Ahmedabad’a sevk etti.¹⁴⁷

Safi Han ve Nehir Han, bu geli•me üzerine adam toplay•p ordu haz•rlamaya ba•lad•lar. Onlar ellerinde bulunan nakit paray•, mallar• ve hatta Ahmedabad’da bulunan de•erli taht• parçalayarak askerler aras•nda da••tt•lar. $der zemindar• Raca Kilyan ve civarda bulunan di•er zemindarlar, adamlar•yla Safi Han’a destek için geldiler. Bu s•rada Abdullah Han sekiz günde Mandu’dan Berudeh’e geldi.¹⁴⁸ Safi Han ve Nehir Han •ehirden ç•kt•lar ve Kangire Gölü’nün kenar•na geldiler. Abdullah Han onlar•n

ordusunun kalabal•k oldu•unu anlay•nca takviye birliklerini beklemeden

Mahmudabad’a gitti. O, burada birliklerini düzenledi. Akabinde ise Bartçe’ye gitti. Safi Han ve Nehir Han ise bir süre sonra askerleriyle Balved karyesine geldiler. $ki taraf•n ordular• aras•nda 3 kuruh mesafe bulunmaktayd•. Bu ordular ertesi gün birbirlerine

146

Mutemed Han, •kbalname-i Cihangiri, 205-206.

147

Muhammed Cihangir, Tüzük-i Cihangiri, 413-414.

148

46

do•ru harekete geçtiler. Abdullah Han liderli•indeki •ah Cihan’•n ordusunun bulundu•u yer engebeli, dar, ini•li ve ç•k••l• geçitlerden olu•maktayd•. Dolay•s•yla •ehzade’nin ordusu, Safi Han liderli•indeki orduya göre dezavantajl• idi.¹⁴⁹

Safi Han’•n ordusunun öncü birliklerinin kumandan• Nehir Han’d•. Abdullah Han liderli•indeki •ehzade’nin ordusunun öncü birliklerinin kumandan• ise Himmet Han’d•. !lk önce iki taraf•n öncü birlikleri aras•nda mücadele vuku buldu. Himmet Han, kendisine bir kur•unun isabet etmesi neticesinde hayat•n• kaybetti. Daha sonra Abdullah Han’•n ordusunun önündeki filler top ve tüfek seslerinden ürkerek geri döndüler. Bu filler askerlerin bulundu•u dar geçitten ilerlediler. •ah Cihan’•n çok say•da askeri bu fillerin ayaklar• alt•nda ezildiler. •iddetli mücadelelerden sonra Abdullah Han, ordusuyla geri çekilmek zorunda kald•. O, ilk önce Berudeh pergenesine gitti. Ard•ndan Behruc’a gitti ve burada üç gün kald•ktan sonra Sürat Liman•’na vard•. Bu limanda iki ay kald• ve da••lan adamlar•n• tekrar toplad•. Abdullah Han, daha sonra Burhanpur’a yönelen •ah Cihan’•n yan•na gitti. Di•er taraftan Safi Han göstermi• oldu•u ba•ar•lardan dolay• Cihangir •ah taraf•ndan “Seyf Han” unvan•yla ödüllendirildi.¹⁵⁰

1.3.4. •ehzade Perviz ile Mücadele (1623-1625)

•ah Cihan, babas• ile giri•ti•i mücadeleden sonra Kehati Çanda yolundan Mandu’ya yönelmi•ti. Cihangir •ah, •ehzade Perviz’e ordusuyla onu takip etmesi talimat•nda bulundu. Perviz’in ordusu 40.000 süvari ve büyük bir topçu birli•inden olu•maktayd•. Bu sefer için 20 lek rupi tahsis edildi. Bu ordunun kumandas• Mehabet Han’a verildi.¹⁵¹ •ehzade Perviz’in yan•nda Han-• Alem, Maharace Raca Gec Singe, Serbülent Ray, Le•ker Han, Mensur, Raca Ci Singe, Ray Surec Singe, Faz•l Han, Re•it Han, Raca Gerd Her, Raca Ramdars Keçhovahe, Mir Abdulaziz, Azizullah, Esad Han, Pervere• Han, Ekrem Han, Seyyid Hüjebir Han, Lütfullah, Ray Nevain Das gibi devlet adamlar• da görevlendirildiler. Faz•l Han ise ordunun bah••s• ve vakanüvisi olarak görevlendirildi. Cihangir •ah 19 May•s 1623 tarihinde Ecmir’e giri• yapt•. O, buraya geldikten sonra Gucerat’ta bulunan devlet adamlar• vas•tas•yla •ah Cihan’•n Abdullah Han

149

Mutemed Han, "kbalname-i Cihangiri, 207-208.

150

Mutemed Han, "kbalname-i Cihangiri, 208-209.

151

Mutemed Han, "kbalname-i Cihangiri, 204-205. •ehzade Perviz’in ba••nda bulundu•u bu ordunun kumandas•na Mehabet Han’•n atanmas• dikkate de•er bir husustur. Bu atama, Perviz’in ba••nda bulundu•u orduyu kumanda edebilecek yetkinlikte ve tecrübede olmad•••n• göstermektedir. Ayr•ca onun Cihangir •ah’tan sonra Babürlü taht•na namzet olmas• halinde giri•ti•i her sava•ta galip gelen •ah Cihan kar••s•nda ciddi bir rakip olamayaca••n•n da aç•k bir kan•t•d•r.

47

himayesindeki birliklerinin Ahmedabad’da ma•lup olduklar• haberleri geldi.¹⁵² •ehzade Perviz ilk önce Kehati Çanda’dan geçerek Malva vilayetine geldi. •ah Cihan ise maiyetiyle Mandu’ya vard•. O, ilk önce Rüstem Han’•n mans•b•n• yükselterek ona

“Rüstem Hani” unvan• verdi. Ayr•ca Gucerat’•¹⁵³ onun idaresine b•rakt•. Akabinde onu bir grup askerle •ehzade Perviz üzerine gönderdi. Ancak Rüstem Han gizlice Mehabet Han ile haberle•erek ilk f•rsatta Perviz’in maiyetine dahil olmaya söz verdi.¹⁵⁴

Rüstem Han, harekete geçtikten sonra Perviz’in birlikleriyle mücadele etmek yerine onun maiyetine dahil oldu. O, !ehzade Perviz’in taraf•na geçince maiyetindeki askerler farkl• istikametlere da••ld•lar. !ah Cihan, daha sonra Nerbide Nehri’nden geçti. Bayram Be• Bah••’y• bir grup askerle su kenar•nda b•rakt• ve Han-• Hanan Abdurrahim ile birlikte Burhanpur’a yöneldi. Bu s•rada Mandu kale kumandan• Muhammed Taki, Han-• Hanan Abdurrahim’in Mehabet Han’a göndermi• oldu•u mektubu !ah Cihan’a getirdi. Abdurrahim, mektup hakk•nda tatminkar bir cevap vermeyince o•lu Darab Han ile birlikte tutsak edildi. !ah Cihan, akabinde Asir Kalesi’ne vard•. Mir Cemalettin Hasan Ancu’nun o•lu Mir Hüsameddin kaleden indi ve !ah Cihan’• kar••lad•. !ehzade ailesiyle birlikte kaleye girdi ve üç gün orada konaklad•. Kalenin himayesini Gupaldas Racput’a devretti. !ehzade, harem görevlilerinin ço•unu ve e•yalar•n•n bir k•sm•n• kalede b•rakt•. Ard•ndan Burhanpur’a harekete etti.¹⁵⁵

!ah Cihan Burhanpur’a vard•••nda bir süre önce Ahmedabad’da giri•ti•i mücadelede ba•ar•s•z olan Abdullah Han onun yan•na geldi. Bu s•rada Perviz ve Mehabet Han Nerbide Nehri’nin kenar•na vard•lar. Onlar nehrin kar••s•na geçmek istediler. Fakat Bayram Be• daha önceden kay•klar• suyun kar•• taraf•na geçirdi•inden bu mümkün olmad•. Mehabet Han, gizlice Han-• Hanan Abdurrahim ile mektupla•arak !ah Cihan’• bar•• talebinde bulunmaya ikna etmesini istedi. Abdurrahim, !ah Cihan’a bar•••n iki taraf için de iyi olaca•• önerisinde bulundu. !ah Cihan, onu Kuran üzerine yemin ettirerek kendisinin itaatinden ayr•lmamas• ve iki taraf için hay•rl• olan ne ise onu yapmas• hususunda söz ald•. Buna ilaveten Abdurrahim’den nehri kar••ya geçmeden mektup vas•tas•yla iki taraf•n bar•• görü•melerini yapmas• istedi. Abdurrahim, o•lu

152

Muhammed Cihangir, Tüzük-i Cihangiri, 410-412.

153

Cihangir !ah’•n adamlar• bir süre önce Gucerat’•n merkezi Ahmedabad’• !ah Cihan’•n görevlilerinden alm••lard•. Ancak bu galibiyete ra•men !ah Cihan’•n Gucerat sorumlulu•una Rüstem Han’• atamas• Babürlü idaresinin Gucerat’•n tamam•nda söz sahibi olmad•••n• göstermektedir.

154

Mutemed Han, !kbalname-i Cihangiri, 209.

155

48

Darab Han ile birlikte serbest kald•lar ve •ehzade’nin huzurundan ayr•ld•lar. •ah Cihan’•n askerleri, Abdurrahim’in serbest kalarak iki taraf aras•nda bar•! görü!melerini ba!latt•••n• ö•renince yollar•n ve geçitlerin güvenli•ini sa•lama gere•i duymad•lar.¹⁵⁶

Perviz’in maiyetindeki askerler, bir gece vakti Nerbide Nehri’ni kar!•ya geçmek üzere harekete geçtiler. Bayram Be•, Perviz’in askerlerinin nehri geçmesine engel olamad•. •ah Cihan’•n askerleri onlara kar!• koymaya cesaret edemediler ve kaçt•lar. Bu esnada Perviz ve Mehabet Han’•n mektubu Abdurrahim’e ula!t•. Abdurrahim, •ah Cihan’a verdi•i sözü tutmad• ve nehri kar!•ya geçerek Mehabet Han’•n yan•na gitti. Bayram Be•, Perviz’in askerlerini durduramay•nca •ah Cihan’•n yan•na vard•. •ehzade, Bayram Be•’in geldi•ini ö•renince Burhanpur’da beklemeyi uygun bulmad• ve buradan ayr•ld•. O, 10 Eylül 1623 tarihinde Tepedi suyunu kar!•ya geçti. Ancak çok say•da askeri onu terk etti. Bu s•rada Perviz ordusuyla Burhapur’a geldi, •ah Cihan’•n buradan ayr•ld•••n• ö•renince onun pe!inden gitti. •ah Cihan, maiyetiyle Kutub!ahlar sultanl•••n•n s•n•rlar•ndan Odise ve Bengal istikametine ilerledi. Perviz onu daha fazla takip etmedi ve Burhapur’a geri döndü.¹⁵⁷

•ah Cihan Meçheli Beten Liman•’ndan Odise vilayetine gitti. Kutub!ahlar sultan• buraya yak•n zemindarlara ve tah•l tüccarlar•na •ehzade’nin ihtiyaçlar•n• sa•lamalar•n• ve ona maddi yard•mda bulunmalar•n• emretti.¹⁵⁸ Cihangir •ah, Perviz ve Mehabet Han’a Dekken sultanl•klar•n•n •ah Cihan’•n yan•nda olmad•klar•n• garantiye ald•ktan sonra Allahabad ve Bihar vilayetlerine gitmelerini emretti. Ayr•ca Bengal hakiminin •ah Cihan kar!•s•nda yetersiz kalmas• halinde ona destek olmalar• talimat•n• yollad•.¹⁵⁹ Bu s•rada Bengal valisi $brahim Han’•n mektubu geldi. O, mektubunda •ah Cihan’•n Odise’ye girdi•ini söylüyordu. $brahim Han’•n ye•eni olan Odise hakimi Ahmet Be• Han, •ah Cihan’•n buraya girmesi üzerine Berdivan’a, Cafer Be•’in ye•eni Salih’in yan•na gitti.¹⁶⁰ Çok geçmeden •ah Cihan Berdivan’a geldi. Abdullah Han, bir grup askerle Berdivan Kalesi’ne vard• ve buray• ku!att•. Salih, •ah Cihan’•n ordusu kar!•s•nda yeterli askere sahip de•ildi. Herhangi bir yard•m da gelmeyince kaleden ayr•larak Abdullah Han’•n yan•na gitti. Abdullah Han onu •ah Cihan’•n yan•na götürdü. •ah Cihan Berdivan’• himayesine ald•ktan sonra 1624 y•l•nda Ekbernagar’a ilerledi.

156

Mutemed Han, •kbalname-i Cihangiri, 211-212.

157

Saksena, History of Shah Jahan of Dihli, s. 47.

158

Muhammed Cihangir, Tüzük-i Cihangiri, 433.

159

Mutemed Han, •kbalname-i Cihangiri, 215-216.

160

49

•brahim Han Ekbernagar’•n güvenli•ini artt•rmay• dü•ündü. Ancak Ekbernagar hisar• çok geni•ti ve buray• koruyacak miktarda asker mevcut de•ildi.¹⁶¹

•brahim Han, bu yüzden o•lunun mezar•n•n bulundu•u hisara sakland•. Onun etrafta bulunan adamlar• da gelerek bu hisara girdiler. "ah Cihan’•n adamlar• Ekbernagar’a gelerek bu hisar• ku•att•lar. Çok geçmeden •iddetli mücadeleler vuku buldu. Bu s•rada Odise hakimi Ahmet Be• Han hisardakilere destek olmak için onlar•n yan•na geldi. Onun geli•iyle hisardakiler cesaretlendiler. Ancak hisarda bulunanlar•n aileleri Ganj Nehri’nin kar•• taraf•nda bulunmaktayd•lar. Abdullah Han, bu yüzden Derya Han’• nehrin kar•• taraf•na gönderdi. •brahim Han, Derya Han’•n sald•r•lar•na kar•• bu ailelerin korunmas• amac•yla Ahmed Be• Han’• görevlendirdi. Di•er adamlar•n• ise hisarda b•rakt•. •brahim Han, Derya Han ve maiyetine engel olmak için Nevare adl• sava• gemisini önden sevk etti. Derya Han, gemiden önce kar••ya geçti. Bunun üzerine •brahim Han, Ahmet Be• Han’• nehrin kar•• taraf•na geçmi• olan Derya Han üzerine gönderdi. Çok geçmeden iki kumandan•n birlikleri aras•nda mücadele ba• gösterdi. Ahmet Be• Han’•n adamlar•n•n ço•u hayat•n• kaybetti. O, bu ma•lubiyetten sonra •brahim Han’•n yan•na döndü ve ya•anan hadise hakk•nda ona bilgi verdi.¹⁶²

•brahim Han, bu olaydan sonra mezarl•kta bulunan sava•ç• askerlere haber göndererek hemen gelmelerini emretti. Bu askerler vakit kaybetmeden geldiler. Ahmet Be• Han ile birlikte nehrin kar•• taraf•na geçerek Derya Han üzerine gittiler. Derya Han bu geli•meden haberdar olunca birkaç kuruh geri çekildi. Akabinde Abdullah Han, "ah Cihan’•n emriyle Derya Han’a destek olmak için nehrin taraf•na geçerek onunla birle•ti. •brahim Han da bu geli•meden haberdar olunca hemen Ganj Nehri’nin kar•• taraf•na geçti ve burada sald•r• için haz•rl•k yapt•. Nurullah adl• bir seyyidi 1.000 süvari ile ordunun önünde görevlendirdi. O, Ahmet Be• Han’a ise 1.000 süvariyle gerekti•inde sald•r•ya geçmesini emrettikten sonra ordunun merkezinde konu•land•. Çok geçmeden iki taraf aras•nda sava• ba•lad•. Nurullah ve himayesindeki öncü birlikler "ah Cihan’•n ordusu kar••s•nda çok fazla direnemediler. Daha sonra Ahmet Be• Han maiyetiyle sald•r•ya geçti, ancak giri•ti•i mücadelede a••r yaralar ald•. Bundan haberdar olan •brahim Han ordunun ön taraf•na gelerek sald•r•ya geçti. Ancak askerlerinin ço•u onu

161

Muhammed Cihangir, Tüzük-i Cihangiri, 462.

162

50

terk etti. O, yan•ndaki az say•da adam•yla mücadeleye devam etti ve kendisine pe• pe•e ok isabet etmesiyle hayat•n• kaybetti.¹⁶³

Hisardakiler $brahim Han’•n hayat•n• kaybetti•ini ö•renince korkuya kap•ld•lar. •ah Cihan’•n maiyetinde kalan askerler hisar•n etraf•nda siperler kazd•lar. Ayr•ca hisar•n alt•na kazd•klar• çukurlara yerle•tirdikleri patlay•c•lar• ate•leyerek duvarlarda gedikler açt•lar. Daha sonra aç•lan gediklerden içeri girdiler. Hisarda bulunan çok say•da asker, suya atlayarak bo•uldular. Baz• askerler ise tutsak edildiler. •ah Cihan, $brahim Han’•n ailesi ve serveti Dakka’da oldu•undan Ganj Nehri’ni kullanarak oraya do•ru gitti. !brahim Han’•n ye•eni Ahmet Be• Han, daha önce Dakka’ya varm••t•. •ah Cihan geldi•inde ona boyun e•mekten ba•ka çaresi kalmad•. O, adamlar•yla birlikte •ehzade’nin huzuruna geldi. !brahim Han’•n mallar• zapt edildi. Bu mallar aras•nda 40 lek rupi nakit paran•n yan• s•ra kuma•lar, baz• de•erli e•yalar ve filler de bulunmaktayd•. •ah Cihan, tutsak olan Han-• Hanan Abdurrahim’in o•lu Darab Han’• serbest b•rakt• ve itaatten ayr•lmayaca•• hususunda söz ald•ktan sonra onu Bengal valili•ine tayin etti. Onun e•ini, k•z•n• ve ye•enini (•ahnevaz Han’•n o•lunu) yan•na alarak Bihar’• ele geçirmek amac•yla harekete geçti.¹⁶⁴

Rana Emir Singe’nin o•lu Raca Behim bir grup askerle önden Petne vilayetine gitti. Bu vilayet •ehzade Perviz’in câgîri idi. O, buran•n idaresini divan• Muhlis Han’a vermi•ti. Allahyar Han ve •ir Han Afgan ise buran•n güvenli•inden sorumlu idi. Onlar, Raca Behim ile mücadele etme cesareti bulamad•lar ve Allahabad’a kaçt•lar. Raca Behim, Petne’ye girdi ve buran•n kontrolünü ele geçirdi. Bu s•rada •ah Cihan, maiyetiyle Bengal’e girdi. Bihar’•n zenginleri ve etraftaki câgîrdarlar ona destek olacaklar•na söz verdiler. Onlar, •ah Cihan için 6.000 civar•nda süvari toplad•lar. Rehtas Kalesi, kale kumandan• Seyyid Mübarek taraf•ndan •ehzade’nin adamlar•na teslim edildi. Ucine zemindar• ve civardaki baz• zemindarlar •ah Cihan’a yard•m etmek için onun maiyetine dahil oldular. •ah Cihan, Abdullah Han ve Raca Behim’i Allahabad’a, Derya Han’• ise bir grup askerle Nanekbur’a gönderdi. •ehzade’nin kendisi ise arkadan harekete geçti.¹⁶⁵

Abdullah Han, Cusapur geçidine gelince Cunpur hakimi olan Azam Han’•n o•lu Cihangir Kulu Han, Allahabad’da bulunan Mirza Rüstem’in yan•na gitti. Abdullah Han,

163

Muhammed Cihangir, Tüzük-i Cihangiri, 262-263.

164

Mutemed Han, "kbalname-i Cihangiri, 221-222.

165

51

daha sonra tekrar harekete geçti ve Ganj Nehri’nin kenar•nda bulunan Cehusi kasabas•na vard•. Bu esnada Raca Behim Allahabad’a 5 kuruh mesafe uzakta konu•land•. •ah Cihan ise Cunpur’a vard•. Abdullah Han, büyük bir gemi ile Ganj Nehri’nin kar•• taraf•na geçerek Allahabad civar•na geldi ve buray• ku•atma alt•na ald•. Kale kumandan• Mirza Rüstem buray• savunmaya karar verdi. $ki taraf aras•nda top ve tüfekli at••lar ba•lad• ve Allahabad’da büyük bir karga•a ba• gösterdi.¹⁶⁶

•ah Cihan’•n babas• ile anla•mazl•k içerisine dü•tü•ü bu y•llarda Nizam•ahlar ile Adil•ahlar •olapur bölgesinin hakimiyeti için birbirlerine kar•• dü•manl•k gütmekteydiler. Perviz ve Mehabet Han, •ah Cihan’•n isyan•n• bast•rmak amac•yla Burhanpur’a geldiklerinde bu sultanl•klar birbirlerine kar•• Perviz ile i• birli•i yapmak istediler. Melik Anber, Ali •ir adl• adam• vas•tas•yla Babürlü hükümdar•na olan itaatlerinin sürdü•ünü, Divel Gano’ya gelip Mehabet Han’• görmek istedi•ini ve büyük o•lunu Babürlü maiyetine b•rakabilece•ini ifade etti. II. $brahim Adil•ah ise elçisi Kad• Abdulaziz vas•tas•yla Cihangir •ah’a olan itaatinin devam etti•ini ve Molla Muhammed Lari adl• vekili kumandas•nda 5.000 süvariyi yard•ma gönderebilece•ini bildirdi.¹⁶⁷ Mehabet Han, •ah Cihan Dekken’den ayr•lmadan bu sultanl•klardan birinin teklifine olumlu cevap verilmesi halinde di•er sultanl•k •ehzade ile i•birli•i yapabilece•ini dü•ündü. Bu yüzden •ah Cihan Dekken’den ayr•l•ncaya kadar bu sultanl•klar•n tekliflerine cevap vermedi. Perviz ve Mehabet Han, •ah Cihan Dekken’den ayr•l•nca Melik Anber’e kar•• II. $brahim Adil•ah ile ittifak yapmaya karar verdiler. Cihangir •ah, bir ferman vas•tas•yla bu karar• onaylad•••n• bildirdi.¹⁶⁸

Mehabet Han’•n II. $brahim Adil•ah’• destekleme karar•n•n alt•nda Babürlülerin Dekken bölgesindeki en zorlu dü•man• olarak kabul edilen Melik Anber’i sindirmek vard•.¹⁶⁹ II. $brahim Adil•ah, yapm•• oldu•u teklifin kabul edilmesi üzerine Molla Muhammed Lari kumandas•nda 5.000 süvariyi yard•ma gönderdi. Muhammed Lari, Melik Anber’in bu süvari birliklerine sald•r•da bulunmas•ndan endi•e ediyordu. Mehabet Han, bu süvarilerin güvenli bir •ekilde Burhanpur’a gelebilmeleri için bir askeri birli•i Balagihat’a yollad•. Melik Anber bu geli•meden haberdar olunca Kirki’de bulunan Nizam•ah Hanedan•’n• Devletabad’a gönderdi, kendisi ise Kutub•ah s•n•rlar•nda bulunan Kanadahar’a do•ru ilerledi. Muhammed Lari süvarileriyle birlikte Burhanpur

166

Muhammed Cihangir, Tüzük-i Cihangiri, 464-465.

167

Chowdhuri, Malik Ambar, 108-109.

168

Anwar, Mughals and the Deccans, 98-99.

169

52

istikametinde ilerledi. Mehabet Han, onu •ahpur mevkiinde s•cak bir •ekilde kar••lad•. Onlar, birlikte •ehzade Perviz’in yan•na gittiler.¹⁷⁰

•ehzade Perviz ve Mehabet Han, Muhammed Lari geldikten sonra 16 Mart 1624 tarihinde Bihar ve Bengal istikametinde harekete geçtiler. Han-• Hanan Abdurrahim’in bir fitneye sebep olabilece!i ihtimali ve o!lu Darab Han’•n •ah Cihan’•n hizmetinde olmas•ndan dolay• onu tutsak ettiler. Ayr•ca •ehzade Danyal’•n ni•anl•s• olan Han-• Hanan’•n k•z• Canan Begüm’ü de babas•yla birlikte mahkum ettiler. •ehzade Perviz ordusuyla Ganj Nehri’ne vard•!•nda nehrin kar•• taraf•na geçmi• olan •ah Cihan’•n askerlerinin gemileri de kar••ya götürmü• olduklar•n• gördü. •ehzade Perviz etrafta bulunan zemindarlar•n temin etti!i gemiler ile ordusunu nehrin kar•• taraf•na geçirdi. Bu geli•melerden haberdar edilen Cihangir •ah bu esnada Lahor’a do!ru ilerlemekteydi.¹⁷¹

•ah Cihan nehrin kar••s•na geçtikten bir süre sonra yan•nda bulunan Bengal zemindarlar• top, tüfek ve di!er teçhizatlar•yla birlikte ondan ayr•larak Bengal’e