Öğretmenlere Göre Kaliteli Öğrencinin Akademik Özellikler

Öğretmenlerle yapılan odak grup görüĢmeleri sonucunda sizce “Kaliteli öğrencilerin akademik özellikleri nelerdir?” sorusuna verilen yanıtlar Ģunlardır: 1) AraĢtırmacı olmalı, 2) Öğrenmeyi, yaĢam biçimi haline getirmeli, 3) Grupla çalıĢmaya yatkın olmalı.

Kaliteli öğrenci, araĢtırmacı olmalı: 100 öğretmene sorulan “Kaliteli öğrencilerin akademik özellikleri nelerdir?” sorusuna 57 öğretmen araştırmacı olan yanıtını vermiĢtir. Verilen cevapların bir kısmında, kelime olarak araştırmacı olmak cümlede geçerken, bazı cevaplarda geçen araştırmacı olmak ile ilgili kelimeler üç aĢamalı analizden geçirilmiĢtir. AraĢtırmacı olmak ile bağlantılı sözcük öbekleri ve cümleler Ģunlardır: Meraklı olan, öğretmenin verdiği bilgi ile yetinmeyen, bilgiye nasıl ulaşacağını bilen, sorgulayan, bilgilerini her gün yenileyen kişidir. Bu sözcükler, öğretmenlerin cevaplarından hiçbir değiĢiklik yapılmadan alınmıĢtır. AĢağıdaki alıntılar, odak grup görüĢmelerinde akademik yönden “Kaliteli öğrenci, araĢtırmacıdır.” diyen öğretmenlerden alınmıĢtır:

AraĢtırmacı olmalıdır. UlaĢtığı her bilginin bilgi olmadığını bilmelidir. Bu ayrıma varabilmelidir.

---

Eğitimde sistemimizde görünürde araĢtırma yapılıyor ama aslında yapılmıyor. Burada eğitim yöneticilerinin ve öğretmenlerin öğrencileri araĢtırmaya yöneltecek gerekli niteliklerin olmadığını düĢünüyorum.

--- Meraklı ve araĢtırmacı olmalıdır.

---

AraĢtırmacı olmalı, Ama günümüzde öğrenciye araĢtırma konusu verdiğinizde internetten alınan bilginin kopyala yapıĢ olarak kağıda dökülüp sınıfa getiriyor Ben bu yüzden ansiklopediden araĢtırılmasını istiyorum. Bu da öğrencilerde tepkiye yol açıyor. ---

AraĢtırma yapmayı, bilgiye uslaĢmayı, yeniliklere açık olmayı bilmeli. ---

Sorgulayabilen

Aslında çok bilen öğretmen anlayıĢı da kalmadı. Asıl önemli olan öğretmenin çok bilmesinden çok, öğreniciye bilgiye nasıl ulaĢacağını göstermesidir. Öğretmen bilgi aktarmayacaksa öğrenci mevcut teknolojiyi kullanarak bilgiye ulaĢması gerekir.

---

Öğretmenini seven bir öğrencinin akademik anlamda baĢarılı olacağını düĢünüyorum. Bizim öğrencilerimiz Anadolu lisesine belli bir kapasiteyle geliyorlar. Ama not anlamında baĢarısızlıklar görüyoruz. Bu hata belki de bizden kaynaklanıyor. Biz öğretmen olarak çocuğun bilgiye ulaĢmasını sağlayamıyoruz. Öğretmenler öğrencileri araĢtırma yapmaya teĢvik etmelidir.

---

Sadece ödev öğrencisi olmamalı, verdiğiniz ödevleri hepsini yapıp kendi için bireysel olarak hiç merak edip araĢtırma yapmayan öğrenciler var. Önemli olan sizin verdiğiniz ödevi düzenli bir biçimde yapıp size göstermesi. Kendi istediği bir konuyu araĢtırıp sınıfla paylaĢabilen bir öğrenci benim gözümde daha değerlidir.

---

Yeniyi keĢfetmeye meraklı olmalı, her yeni Ģeye pozitif bakmalı. Bak bu konuda yeni bir Ģey var ya da benim yaĢantımı kolaylaĢtıracak bir Ģey var Ģeklinde bakabilmeli. ---

Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğuna göre öğrencilere kaliteyi getiren özellik, araĢtırmacı olmaktır. Öğretmen artık bilgiyi doğrudan aktaran kiĢi değil, öğrencilere bilgiye nasıl ulaĢacağını gösteren bir rehber konumundadır. Artık eğitim sisteminde merkezde olan öğretmen değil, öğrencidir. Öğretmenin gösterdiği yolda ilerlemek isteyen bir öğrenci bilgiye ulaĢacağı yolları bilmek zorundadır. Bilgiye ulaĢmanın en etkili yolu ise araĢtırma yapmak, ulaĢtığı bilgileri sorgulayıp, analiz ve sentez edebilme becerisine sahip olmalıdır. Sadece öğretmenin sınıf ortamında verdiği bilgilerle yetinmeyen, bilgi açlığı hissedip bu açlığı doyurmak için doğru bilgilere ulaĢan öğrenciler, bu öğretmenler için kalitelidir.

Kaliteli öğrenci, öğrenmeyi yaĢam biçimi haline getirmeli: 100 öğretmene sorulan “Kaliteli öğrencilerin akademik özellikleri nelerdir?” sorusuna 25 öğretmen öğrenmeyi yaşam biçimi haline getirmiş olan yanıtını vermiĢtir. Verilen cevapların hiçbirinde kelime olarak yaşam biçimine dönüştürme cümlede geçerken, cevaplarda geçen yaşam biçimine dönüştürme ile ilgili kelimeler üç aĢamalı analizden geçirilmiĢtir. Öğrenmeyi yaĢam biçimine dönüĢtürme ile bağlantılı olan sözcük öbekleri ve cümleler Ģunlardır: İç motivasyona sahip, öğrenmeden haz alan, okuma alışkanlığı olan, öğrenmeye ihtiyaç duyan, istekli olan, çaba sarf eden, bildiklerini uygulayabilen, eski ve yeni öğrendikleri

arasında bağ kurabilen bireylerdir. Bu sözcükler, öğretmenlerin cevaplarından hiçbir değiĢiklik yapılmadan alınmıĢtır. AĢağıdaki alıntılar, odak grup görüĢmelerinde akademik yönden “Kaliteli öğrenci, öğrenmeyi yaĢam biçimine haline getirendir.” diyen öğretmenlerden alınmıĢtır:

Öğrenmeye ihtiyaç duymalı. Öğrenmeden haz alıyor olmalı. ---

Ġstekli olmalı, bir Ģeyleri öğrenmek için çaba sarf etmeli. ---

Öğrenme isteği olan,

--- Bildiklerini uygulayabilen,

---

Öğrendiği bilgiyi kendi mantık süzgecinden geçirip özümseyebilen, ---

Öğrenci öğrenmek için çaba göstermeli. --- Öğrencilerin okuma alıĢkanlığı olmalı.

--- DıĢ değil içsel motivasyona sahip olması gereklidir. --- Öğrenmeden haz almayı bilmeli.

---

Sadece ÖSYS‟yi kazanmak için kendini bilgi bombardımanına tutmamalı, bilginin onu kültürlü, donanımlı bir birey yaptığının da farkında olmalıdır. Bu yüzden bilginin kendisine yapmıĢ olduğu bir yatırım olduğunu düĢünerek öğrenmekte keyif almalıdır. ---

Öğrencilerin tek hedefi ÖSYS‟yi kazanmaktır. Öğrenmek yerine ezberlemeyi tercih ediyorlar. Belki de sistem bunu gerektiriyor ama bu Ģekilde öğrenciler çok bunalıyor. Aslında öğrenci, öğrenmeyi zevk haline dönüĢtürse, hem öğrendikleri kalıcı olur, hem de öğrenmediklerinden keyif alırlar.

---

Bu öğretmenler için, öğrenme zorunluluktan çok zevk veren bir hobi haline dönüĢtürülmelidir. Bir kiĢi, ders çalıĢmayı ne kadar külfet olarak görüyorsa o kadar az

çalıĢma isteğine sahip olur. Zorunluluk ve öğrenme isteği ters orantılıdır. Ortada zorunluluk yoksa öğrencinin isteyerek, zevk alarak çalıĢma Ģansı daha yüksektir. Öğretmenler, öğrencilerin bir Ģeyler öğrenmekten mutlu olmasını, zevk almasını beklemektedir. Çünkü insan ömrünü bakıldığında bireyin 6-23 yaĢ arası- tam 17 yılı- okullarda sürekli bir Ģeyler öğrenerek geçeceğinden, öğrenci bu zamanı bunalımla geçirmek yerine her yeni bilginin kedine yapmıĢ olduğu bir yatırım olarak görmelidir. Kaliteli öğrenci, grup çalıĢmasına yatkın olmalı: 100 öğretmene sorulan “Kaliteli öğrencilerin akademik özellikleri nelerdir?” sorusuna 18 öğretmen grup çalışmasına yatkın olan yanıtını vermiĢtir. Verilen cevapların bir kısmında, kelime olarak grup çalışmasına yatkınlık cümlede geçerken, bazı cevaplarda geçen grup çalışmasına yatkınlık ile ilgili kelimeler üç aĢamalı analizden geçirilmiĢtir. Grup çalıĢmasına yatkınlık ile bağlantılı olan sözcük öbekleri ve cümleler Ģunlardır: Grup içinde kendini rahat hisseden, arkadaşlarıyla birlikte çalışmaktan kaçınmayan, grup içinde sorumluluklarını yerine getiren, bireysellikten çok grupla çalışmayı seven kişidir. Bu sözcükler, öğretmenlerin cevaplarından hiçbir değiĢiklik yapılmadan alınmıĢtır. AĢağıdaki alıntılar, odak grup görüĢmelerinde akademik yönden “Kaliteli öğrenci, grup çalıĢmasına yatkındır.” diyen öğretmenlerden alınmıĢtır:

Öğrenciler grupla çalıĢabilme becerisine sahip olmalı. Çünkü akran grubuyla yapılan çalıĢmalar bence çok daha etkili.

---

Grup çalıĢması sayesinde öğrenci ekip içerisinde rol alma, gruba baĢkanlık etme, bir gruba ait olma, grubun sorumluluklarını yerine getirme gibi paylaĢımlar için çok önemli. Çünkü ileride bireysel olarak yapılacak hiçbir iĢ yok. Öğrenciyi geleceği hazırlama bakımından grup çalıĢması çok etkilidir.

---

Herkes eĢit çalıĢma becerisine sahip olsa, bence grup çalıĢması daha faydalı. ---

Birbirlerinden bir Ģeyler öğrenebilirler, daha çok araĢtırma Ģansına sahip olurlar. Ben sınıfta soru dağıttığımda öğrencilerin yardımlaĢmasını sağlıyorum. Ama buna çok zaman ayıramıyorum. Yaptığımda da faydasını görüyorum. Öğrencilerin grup içerisinde nasıl davranacaklarını bilmeleri çok önemlidir.

---

Grup çalıĢması ve sunum öğrenci için etkili oluyor. Ama zaman sıkıntısı oluyor. Bazen çatıĢmalar da olabiliyor ama öğrencilere fikirlerini birleĢtirip ortak bir sonuca ulaĢabilme alıĢkanlığı kazandırıyor.

---

Grup çalıĢmasında belirli öğrenciler lokomotif olarak grubu çekiyorlar. Bu da diğer öğrencilerin yatmasına neden olduğundan ben grup çalıĢmasını çok etkili bulmuyorum. Tüm öğrenciler grup içerisinde üzerine düĢen görevi yapmak zorundadır.

--- Grup çalıĢmasına yatkın olmalı.

---

Okulun gerçek yaĢama hazırlık olduğunu düĢünen bu öğretmenlere göre öğrencilerin grup içerisinde yer alması ve bir takım sorumlulukları yerine getirmesi kiĢiliğinin geliĢiminde önemli rol oynamaktadır. Akademik açıdan da birey tek baĢınayken ulaĢacağı bilginin çok daha fazlasına grupla beraber ulaĢır. Grup çalıĢması bireyin sorumluluk duygusunu da geliĢtirir. Birey yaĢamı boyunca hiçbir Ģekilde yalnız kalamayacağından yani iĢinde, evinde hatta sokakta bile diğer bireylerle sürekli iletiĢim ve paylaĢım içerisinde olacağından öğrencinin okulda grup çalıĢmasına katılmaya istekli olmasının büyük önemi vardır. Bu öğretmenler için, grup içerisinde yer almaya istekli olan ve tüm sorumluluklarını yerine getiren öğrenciler kalitelidir.

Tablo 11‟de öğretmenlere göre kaliteli öğrencilerin akademik özelliklerinin dağılımı verilmiĢtir.

Tablo 11. Öğretmenlere Göre Kaliteli Öğrencilerin Akademik Özellikleri

Akademik Özellikler Tekrarlanma

sayısı

Yüzdesi Sıralaması

AraĢtırmacı olmalı. 57 %57 1

Öğrenmek, yaĢam biçimi olmalı. 25 %25 2

Grupla çalıĢmaya yatkın olmalı. 18 %18 3

TOPLAM 100 %100

Tabloda görüldüğü gibi, öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu kaliteli öğrencinin sahip olması gereken ilk özelliğin araĢtırmacı olmak olduğunu söylemektedir. Bunu sırası ile öğrenmeyi yaĢam biçimine dönüĢtürmek ve grup çalıĢmasına yatkın olmak izlemektedir.