Öğretmenlere Göre Kaliteli Öğrencilerin KiĢisel Özellikler

Öğretmenlerle yapılan odak grup görüĢmeleri sonucunda sizce “Kaliteli öğrencilerin kiĢisel özellikleri nelerdir?” sorusuna verilen yanıtlar Ģunlardır: 1) Sorumluluk sahibi olmalı, 2) Azimli olmalı, 3) Saygılı olmalı, 4) Yaratıcı olmalı. Kaliteli öğrenci, sorumluluk sahibi olmalı: 100 öğretmene sorulan “Kaliteli öğrencilerin kiĢisel özellikleri nelerdir?” sorusuna 53 öğretmen sorumluluk sahibi olan yanıtını vermiĢtir. Verilen cevapların çoğunda kelime olarak sorumluluk sahibi olan cümlede geçmesine karĢın, bazı cevaplarda geçen sorumluluk sahibi olma ile ilgili kelimeler üç aĢamalı analizden geçirilmiĢtir. Sorumluluk sahibi ile bağlantılı olan sözcük öbekleri ve cümleler Ģunlardır: tertipli ve düzenli olan, öden yapma alışkanlığı olan, hatasını kabul eden, diğer bireylere örnek olan, yolu çok uzun da olsa üzerine düşen görevleri yerine getiren kişidir. Bu sözcükler, öğretmenlerin cevaplarından hiçbir değiĢiklik yapılmadan alınmıĢtır. AĢağıdaki alıntılar, odak grup görüĢmelerinde kiĢisel yönden “Kaliteli öğrenci, sorumluluk sahibi olan kiĢidir.” diyen öğretmenlerden alınmıĢtır:

Sorumluluklarını yerine getirmeli. Zor da olsa bunların üstesinden gelmeli. Sorumlu olma durumunun doğal bir durum olduğunu bilmeli. Evinde nasıl ki odasını toplu tutmaktan sorumlu ise burada da öğrenmeden sorumludur.

---

Olumlu davranıĢları geliĢtirmesi, eğer olumlu davranıĢ özelliklerine sahip olmalı. Bir arkadaĢı: “Hadi bugün okulu asalım.” dediğinde “Hayır, doğru olan burada kalmamızdır.” diyebilmelidir.

--- Diğer bireylere örnek olmalı.

--- Dürüst olmalı, yalan söylememedir.

---

Hatasını kabul etme ve özür dileme yetisine sahip olmalı. ---

Öğrenci geldiği bu okulun hakkını vermesi ve sorumlu davranmalıdır. ---

--- Sorumluluk almaya istekli olmalıdır.

--- Tertipli, düzenli ve temiz olmalıdır.

--- Sorumluluklarını yerine getiren,

---

Ödev yapma alıĢkanlığını kazanmalı, öğretmen ödevi kontrol etmese bile ödevini yapmıĢ olarak okula gelmeli. O ödevi kendisi için yapacağının bilincinde olmalı.

--- Sorumluluk sahibi olmalıdır.

---

Öğrencilerin Anadolu Liselerine girmeleri çok kolay. Çünkü SBS‟de kendi gruplarıyla yarıĢıyorlar. ÖSYS‟yi de öyle zannediyorlar. Ama bilmiyorlar ki her yıl sınava giren birey sayısı artıyor. Ben SBS‟yi çalıĢmadan kazandım, %5‟lik dilime çalıĢmadan girdim, ÖSYS‟yi de çalıĢmadan kazanırım diyor. ÇalıĢmadan kazandım diyen öğrencinin algılaması ve dikkatli dinlemesi sonucu burada olduğunu düĢünüyorum. Ama ÖSS‟nin paniği son yıllarda çıkıyor. ÇalıĢmayı son ana bırakmamalıdır.

---

Öğretmenin gözünde öğrencilerin sahip olması gereken en önemli özellik öğrencilerin sorumluluk bilinci taĢımalarıdır. Aynı toplum içinde yaĢayan tüm bireylerin üzerlerine düĢen bazı görevler vardır. ĠĢte toplumun bir yansıması olan okulda da her öğrenci sorumluluklarını yerine getirmeli, üzerine düĢenleri yapmalıdır. Öğrenci olan bir bireyin unutmaması gereken ilk Ģey niçin okulda bulunduğudur. Öğrenci, her Ģeyden önce doğru insan olmayı ve etrafındaki arkadaĢlarına örnek olmayı unutmamalıdır. KiĢi çevresindeki bireylere karĢı da sorumlu olduğu unutmamalıdır. ĠĢte bu sorumluluk duygusu ile hareket eden tüm öğrenciler, öğretmenlerin çoğuna göre kalitelidir.

Kaliteli öğrenci, azimli olmalı: 100 öğretmene sorulan “Kaliteli öğrencilerin kiĢisel özellikleri nelerdir?” sorusuna 25 öğretmen azimli olan yanıtını vermiĢtir. Verilen cevapların çoğunda kelime olarak azimli olma cümlede geçmesine karĢın, diğer cevaplarda geçen azimli olma ile ilgili kelimeler üç aĢamalı analizden geçirilmiĢtir. Azimli olma ile bağlantılı olan sözcük öbekleri ve cümleler Ģunlardır: kendine güvenen, hırslı olan, çaba gösteren, hedefleri olan, zorluklarla baş etmesini bilen kişidir. Bu

sözcükler, öğretmenlerin cevaplarından hiçbir değiĢiklik yapılmadan alınmıĢtır. AĢağıdaki alıntılar, odak grup görüĢmelerinde kiĢisel yönden “Kaliteli öğrenci, azimlidir.” diyen öğretmenlerden alınmıĢtır:

Kendine güvenmesi gerekir.

---

Üniversite sınavı uzun süreli bir süreç. Bu süreç içinde azimli ve sabırlı olmalıdır. Son sınıfta ders çalıĢmak pek iĢe yaramıyor. Öğrenci tutarlı, iç disipline sahip ve sorumluluk sahibi olmalıdır ki belli hedeflere ulaĢsın.

--- Hırslı olmalıdır.

--- Öğrenci öğrenmek için çaba göstermeli. ---

Kendine güvenmeli ve ben bir Ģeyler yapacağım diyebilmeli. ---

Öğrenciliğin bir süreç olduğunu bilmeli ve bu süreç içinde azimli ve hırslı olmalı. Pes etmemeli.

--- Özgüveni olmalı.

---

Hedefleri olmalıdır, hedeflere ulaĢmak için hırslı olmalıdır. ---

Öğretmenlere göre, öğrencilik uzun ve yorucu bir yolculuktur. Bu yolculuk esnasında öğrencilerin önlerine birçok engel ya da zorluk çıkabilmektedir. Öğrenciler, bu zorluklar karĢısında hedeflerinden ve beklentilerinden vazgeçmek yerine bu zorluklarla baĢ edecek özgüvene sahip olmalıdır. Unutulmamalıdır ki, zorluklar aĢılmak içindir. Hedeflenen noktaya ulaĢıncaya kadar, tüm öğrenciler var güçleriyle çabalamalı, azmetmeli ve yollarından onları döndürmeyi hiçbir Ģey baĢaramamalıdır. Bu öğretmenler için çıktıkları yolda hiçbir engele takılmadan ilerleyen öğrenciler, kalitelidir.

Kaliteli öğrenci, saygılı olmalı: 100 öğretmene sorulan “Kaliteli öğrencilerin kiĢisel özellikleri nelerdir?” sorusuna 19 öğretmen saygılı olan yanıtını vermiĢtir. Verilen cevapların çoğunda kelime olarak saygılı olma cümlede geçmesine karĢın, diğer cevaplarda geçen saygılı olma ile ilgili kelimeler üç aĢamalı analizden geçirilmiĢtir. Azimli olma ile bağlantılı olan sözcük öbekleri ve cümleler Ģunlardır: toplum kurallarına uyan, iyi niyetli, anlayışlı, hoşgörülü, hep bana demeyen, insancıl olan, herkesin eşit haklara sahip olduğunu bilen kişidir. Bu sözcükler, öğretmenlerin cevaplarından hiçbir değiĢiklik yapılmadan alınmıĢtır. AĢağıdaki alıntılar, odak grup görüĢmelerinde kiĢisel yönden “Kaliteli öğrenci, saygılıdır.” diyen öğretmenlerden alınmıĢtır:

Öğrencinin bilgiye ve karĢısındaki öğreticiye saygılı olması gereklidir. ---

Saygılı olmalı, önce kendine saygılı olmalı, kendine saygısı varsa zaten arkadaĢlarına ve öğretmenlerine saygılı olur.

--- Toplu kurallara uymalı.

--- Ġyi niyetli olmalı, art niyet beslememelidir. --- Ġnsanlara saygılı olmalı, sevmeyi bilmesi gereklidir. ---

Sevmediği arkadaĢına bile insani bir biçimde davranmayı bilmeli ve insancıl olmalıdır. ---

AnlayıĢlı, hoĢgörülü, sevgi dolu olmalı, bencil olmamalıdır. ---

Hep bana hep ban dememeli.

--- Saygılı olmalı

---

Öğretmenlerin, öğrencilerinden beklediği en önemli özelliklerin baĢında saygı gelmektedir. Bu toplumun bir parçası olarak bireyin toplumdaki diğer bireylerin de belli haklara sahip olduğunu bilmelidir. Ortak yaĢam alanlarında öğrenciler belli ölçüler içinde davranmayı baĢarabilmelidir. Özellikle onlarla bilgilerini paylaĢan, onlara

doğruyu, güzeli, iyiyi göstermeye çalıĢan öğretmenlerine ve aynı sıraları paylaĢtığı arkadaĢlarına karĢı hep bu ölçü içinde hareket etmelidir. Unutulmamalıdır ki bireylerin birbirlerine saygısının olmadığı bir toplumda huzurlu bir biçimde yaĢamak mümkün değildir. ĠĢte okula da huzuru getiren karĢılıklı saygıdır. Öğretmenlerine göre Bu öğrenciler de kalitelidir.

Kaliteli öğrenci, yaratıcı olmalı: 100 öğretmene sorulan “Kaliteli öğrencilerin kiĢisel özellikleri nelerdir?” sorusuna 6 öğretmen yaratıcı olan yanıtını vermiĢtir. Verilen cevapların çoğunda kelime olarak yaratıcı olma cümlede geçmesine karĢın, diğer cevaplarda geçen yaratıcı olma ile ilgili kelimeler üç aĢamalı analizden geçirilmiĢtir. Yaratıcılık ile bağlantılı olan sözcük öbekleri ve cümleler Ģunlardır: orijinal fikir sahibi, hazır cevap, pratik zekalıdır. Bu sözcükler, öğretmenlerin cevaplarından hiçbir değiĢiklik yapılmadan alınmıĢtır. AĢağıdaki alıntılar, odak grup görüĢmelerinde kiĢisel yönden “Kaliteli öğrenci, yaratıcıdır.” diyen öğretmenlerden alınmıĢtır:

Hazır cevap olmalı.

--- Yaratıcı olmalı.

--- Orijinal fikir sahibi olan

--- Hazır cevaptır.

---

Pratik zekalıdır. Bir sorunla karĢılaĢtığında pratik düĢünme becerisine sahiptir.

---

Bu cevapları veren öğretmenler, kaliteli öğrencinin diğer öğrencilerde farklı olduğunu düĢünmektedir. Zeka olarak diğerlerinden daha üstündür. Çabuk düĢünme ve düĢündüklerini harekete geçirme becerisine sahiptir. Bir sorunla yüz yüze geldiklerinde fazla sayıda özgün ve zekice çözümler bulabilir. Hayatı sorgulayan, birbirinden alakasız birçok alanla aynı anda ilgilenen ve hepsinde baĢarılı olan, her daim enerjik, hırslı ve yapıcı eleĢtiriler ortaya koyan bu öğrenciler, öğretmenlerinin gözünde her zaman kaliteyi çağrıĢtırır.

Tablo 12‟de öğretmenlere göre kaliteli öğrencilerin kiĢisel özelliklerinin dağılımı verilmiĢtir.

Tablo 12. Öğretmenlere Göre Kaliteli Öğrencilerin KiĢisel Özellikleri

KiĢisel Özellikler Tekrarlanma

sayısı

Yüzdesi Sıralaması

Sorumluluk sahibi olmalı. 53 %53 1

Azimli olmalı. 22 %22 2

Saygılı olmalı. 19 %19 3

Yaratıcı olmalı. 6 %6 4

TOPLAM 100 %100

Tabloda görüldüğü gibi öğretmenlerin çoğuna göre kaliteli bir öğrencinin kiĢilik yönünden sahip olması gereken ilk özelliğin sorumluluk sahibi olması görüĢündedir. Bunu sırası ile Azimli olma, saygılı olma ve yaratıcı olma takip etmektedir.