BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ
III.5. Flora ve Fauna [Arazi çalışmalarının vejetasyon dönemi dikkate alınarak , hangi dönemde yapıldığının belirtilmesi, her bir türün hangi yöntemle (literatür, gözlem,
anket v.s) tespit edildiğinin belirtilmesi, Bölgedeki dağılımları ve bolluk miktarları,
“Koruma Statü”lerinin ve RDB (kırmızı liste) Listesinin verilmesi, IUCN kriterlerine göre tehdit kategorilerinin değerlendirilmesi, uluslararası anlaşmalara göre (Bern Sözleşmesi Ek-1 ve Ek-2 ile) koruma statülerinin listelenmesi, literatür çalışmalarında güncel kaynakların kullanılması, Endemik flora türlerinin belirlenmesi için kullanılan TÜBİTAK Türkiye Bitkileri Veri Sistemi (TUBİVES) eski olup, bunun yerine http://
turkherb .ibu.edu.tr web adresinde bulunan ve güncel olan Türkiye Bitkileri Veri Serisinin kullanılması, Faunanın 07.06.2012 tarih ve 28316 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 2012-2013 Merkez Av Komisyonu Kararlarına göre incelemesinin yapılması, 17.05.2005 tarih ve 25818 sayılı Resmi gazetede yayınlanan ve 26.08.2010 tarih ve 27584 tarihli Resmi Gazetede değişiklikleri yayınlanan “Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği” hükümlerine göre incelenmesinin yapılması, “ Sulak alanlar kapsamına giren her türlü çalışmada Ek II Formunun doldurularak Valiliğe başvuru yapılacak ve Bakanlıktan gerekli sulak alan izni alınacaktır”
ifadesinin konulacağına dair, Proje alanı yakın çevresinde bulunan mevcut fauna ve flora türlerine ait tabloların l,iteratür çalışması ve arazi çalışmaları sonuçlarının beraber verilerek hazırlanması, İnşaat ve işletme aşamasında 2872 sayılı Çevre Kanunu , 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve Yönetmeliklerine ,Bern Sözleşmesi hükümlerine, taraf olduğumuz CITES Sözleşmesi karalarına uyulacağına dair taahhütlerin ÇED Raporunda yer alması,
Flora
Proje alanı, Davıs’in grid sistemi (flora of Turkey and the East Aegen Islands) açısından bakıldığı zaman A-1 karesinde, Akdeniz Bölgesi (Doğu Akdeniz alt bölgesi), Batı Anadolu bölgesine girmektedir. Aşağıda Şekil-16’da grid sistem üzerinde Türkiye’nin fitocoğrafik bölgeleri, Şekil 17’de ise proje sahasının vejetasyon formasyonları görülmektedir:
Şekil 15 Türkiye Fitocoğrafya Bölgeleri (Davis P.H, Harper P.C. and Hege, I.C. (eds.), 1971. Plant Life of South-West Asia. The Botanical Society of Edinburgh)
Kısaltmalar:
EUR.-SIB (EUX) : Avrupa-Sibirya Bölgesi (Öksin alt bölgesi); Col: Öksin alt bölgesinin Kolşik sektörü.
MED. : Akdeniz Bölgesi (Doğu Akdeniz alt bölgesi); W.A. : Batı Anadolu bölgesi; T. : Toros bölgesi; A. : Amanus bölgesi IR.-TUR. : İran-Turanien Bölgesi; C.A. : İç Anadolu; E.A. : Doğu Anadolu (Mes: Mezopotamya)
X. : Muhtemelen Avrupa-Sibirya bölgesinin Orta Avrupa/Balkan alt bölgesi - - - -> Avrupa-Sibirya penetrasyonları. --- -- --> Akdeniz penetrasyonları
Şekil 16 Proje Sahası Vejetasyon Formasyonları
Proje alanı
Proje alanı
Vejetasyon
Bitki Coğrafyası, bitki türlerinin dünyadaki dağılış biçimleri ile coğrafi özellikler arasındaki ilişkileri araştıran bilim dalıdır. Bu bilim dalına göre dünya 37 ayrı flora bölgesine ayrılmıştır. Türkiye, bu açıdan incelendiğinde 3 farklı floristik bölgenin kesiştiği ender coğrafyalardan biridir. Bu floristik bölgeler Akdeniz, İran-Turan ve Avrupa-Sibirya’dır.
Faaliyet sahasının içerisinde bulunduğu bölge, Akdeniz Bölgesi’nin Batı Anadolu alt bölgesinde yer almaktadır. Yukarıdaki şekilden anlaşılacağı üzere alanın hakim bitki örtüsü meşedir.
Çalışma Yöntemi
Proje alanı ve çevresinin karasal florasını tespit edebilmek için Mayıs 2013 tarihinde arasında arazi gözlemi yapılmış, ve bu arazi gözlemi literatür taraması ile desteklenmiştir.
Yapılan bu çalışmalar sonucu faaliyet alanı ve yakın çevresinde tespit edilen türler Tablo 13’de verilmiştir. Bu çalışmada, türlerin hangi fitocoğrafik bölge elementine ait olduğu, endemizm durumu, yaşama ortamı (habitatları) ve alanda ne sıklıkta bulunduğu belirtilmiş;
ulusal ve uluslararası tehlike kategorilerine göre değerlendirilmesi yapılmıştır.
Literatür çalışmaları esas olarak “Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBİVES)(http://wwweski.tubitak.gov.tr/tubives)” ve Davis.P.H, Flora Of Turkey And The East Aegean Islands, Vol.1-10,Edinburg(1965-1988) adlı kaynaklardan yararlanılarak yapılmıştır. Ulusal ve uluslararası ölçekte koruma altına alınmış türleri belirleyebilmek için
“Red Data Book of Turkish Plants (Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı-Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Van 100. Yıl Ünv./Ankara, 2000)”, isimli eser kullanılmış; BERN, Avrupa Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi(1984), CITES Sözleşmesi, IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi, 2008 (http://www.iucnredlist.org) sözleşme ve listelerinden tarama yapılmıştır. Bitkilerin Türkçe karşılıkları ise “Türkçe Bitki Adları Sözlüğü” (Baytop,1994) adlı eserlerden faydalanılarak verilmiştir.
Tablo 10 Flora Listesi
ROSACEAE Sarcopoterium spinosum Aptes bozan otu
Çakır dikeni Akdeniz 0-1000 m - L, A X X X X
RANUNCULACEAE Consolida orientalis Mor çiçek Mevzek otu İran-Turan 0-1900 m - L X X
RANUNCULACEAE Adonis flammea Kızıl
kanavcı otu
Çin lalesi Akdeniz 0-1900 m - L X X
RANUNCULACEAE Ranunculus arvensis Düğün
çiçeği - Akdeniz 0-1850 m - L, A X X
COMPOSİTAE Bellis perennis Koyungözü Çayır
papatyası
Avrupa-Sibirya 0-2000 m - L, A X X X
COMPOSİTAE Calendula arvensis Nergis Altıncık Avrupa-Sibirya 0-2000 m - L X X
COMPOSİTAE Cirsium creticum - - Akdeniz 0-1300 m - L X X X
COMPOSİTAE Cichorium intybus Hindiba Yabani
Hindiba
Akdeniz 0-3050 m - L X X X X
COMPOSİTAE Crepis sancta - - - 0-2450 m - L X X X X
COMPOSİTAE Artemisia campestris Kara yavşan - - 0-1500 m - L, A X X X
FLORA TABLOSU
FLORA TABLOSU
FAMİLYA TÜR TÜRKÇE
İSİM YÖRESEL
İSİM FİTOCOĞRAFİK
BÖLGE LOKALİTE BERN’E
GÖRE
BİTKİNİN TESPİT
ŞEKLİ HABİTAT
ÖRTÜŞ BOLLUK
(Braun- Balanquet
Metodu)
END. TEHLİKE SINIFI
1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 L B Y
LEGÜMİNOSAE Trifolium angustifolium - - - 0-700 m - L, A X X X X
LEGÜMİNOSAE Trifolium campestre Kır üçgülü - Akdeniz 0-2200 m - L, A X X X
SOLANACEAE Atropa belladonna Avrat otu - Avrupa-Sibirya 0-1800 m - L, A X X
LABİATAE Ziziphora capitata - - İran-Turan 0-2200 m - L X X
LABİATAE Marrubium vulgare Köpek
Otu
Boz ot Avrupa-Sibirya 0-1400 m - L, A X X X X
LABİATAE Prunella vulgaris Yara otu - Avrupa-Sibirya 0-2900 m - L X X X X X
LİLİACEAE Asphodelus aestivus Çiriş otu Yalancı çiriş Akdeniz 0-900 m - L, A X X
LİLİACEAE Muscari comosum Dağ sümbülü Akdeniz 0-2000 m - L X X X X
LİLİACEAE Asparagus acutifolius Tilkişen Kuşkonmaz Avrupa-Sibirya 0-1525 m - L X X X X
GRAMİNEAE Alopecurus setarioides - - Akdeniz - - L, A X X
GRAMİNEAE Avena barbata Yabani yulaf - İran-Turan 0-1300 m - L, A X X X
GRAMİNEAE Bromus tectorum - - Avrupa-Sibirya 0-2000 m - L X X
GRAMİNEAE Hordeum bulbosum - - - 0-2250 m - L X X X X
GRAMİNEAE Koeleria cristata - - - 10-3000m - L X X X
GRAMİNEAE Lolium perenne - - Avrupa-Sibirya 0-2050 m - L X X X
GRAMİNEAE Phragmites australis - - Avrupa-Sibirya 0-2400 m - L X X
FLORA TABLOSU
5. Kuru çayır, taşlık alan VU : Hasar Görebilir Türler 5. Çok Bol veya Saf Populasyon Oluşturmakta
6. Su kenarı, nemli alan LR : Düşük Riskli Bitkiler (Az Tehdit Altında)
cd : Yukarıdaki Kategorilerin herhangi Birine Girmeyen Fakat Bunun Yanında
Taksona Özgü veya Habitata Özgü Koruma Programı Olan Bitkiler (Koruma Önlemi Gerektiren)
nt : Tehdit Altına Girebilir BİTKİ TESPİTİNİN NASIL YAPILDIĞI
LOKALİTE : Bitkinin tam adresi lc : En Az Endişe verici (Herhangi bir koruma gerektirmeyen ve tehdit altında olmayan) A : Arazi Çalışması Sonucu ve yüksekliği DD : Bitkinin tehdit altında olmasından çok bitki hakkında daha fazla bilgi toplanması gerekli bitkiler L : Literatür Taraması Sonucu
NE : Değerlendirilmeyen A, L : Arazi Çalışması ve Literatür Taraması
YÖRESEL İSİM : Türk Dil Kurumu Yayını ‘Türkçe Bitki Adları Sözlüğü’ refarans olarak alınabilir KAYNAK :- Davıs, P.H. Flora Of Turkey 1-8, Josef Donner Linz
- Red Data Book Of Turkısh Plants’Türkiye Tabiatı Koruma Derneği ve Van 100. Yıl Üniversitesi 2000’
- TÜBİVES (Türkiye Bitkileri Veri Servisi)
Yukarıdaki listeden belirtilen türlerden endemik ve nesli tehlikede olan bitki türlerini tespit etmek için ‘Red Data Book Of Turkısh Plants’ Türkiye Tabiatı Koruma Derneği ve Van 100. Yıl Üniversitesi 2000 adlı yayın taranmış ve nesli tehlikede olan bitki türüne rastlanmamıştır. Ayrıca Ulusal ve Uluslararası Sözleşmelere göre koruma altına alınmış türler de bulunmamaktadır.
FAUNA
Faaliyet alanının dahil olduğu bölgede yaşaması muhtemel/tespit edilen yaban hayatı grupları aşağıdaki listelerde belirtilmiştir:
Tablo 11 Fauna Tablosu/ Kuş Türleri Listesi
Latince Adı Türkçe Adı İngilizce Adı EVRDB IUCN END BERN
Sözleşmesi
MAK (2012-2013)
KAYNAK
AVES KUŞLAR
TAKIM : GAVİİFORMES Dalgıçkuşları
FAM : GAVİİDAE Dalgıçkuşlarıgiller
Sp : Gavia arctica Kara gerdanlı dalgıç Arctic Loon A.3 LC - Ek-II Ek Liste II L, A
TAKIM : PROCELLARİIFORMES Fırtına kuşları FAM : PROCELLARİDAE Yelkovankuşugiller
Sp : Puffinus puffinus Siyah gagalı yelkovan Manx Shearwater A.2 LC - Ek-II Ek Liste I L, A
TAKM : CHARADRİİFORMES Yağmur kuşları
FAM : LARİDAE Martıgiller
Sp : Larus melanocephalus Karabaş martı Mediterranean Gull A.4 LC - Ek-II Ek Liste I L, A
Sp : Larus ridibundus Karabaş martı Black Headed Gull B.3 LC - Ek-III Ek Liste II L, A, G
Sp : Larus argentatus Kuzey gümüş martısı Herring Gull - LC - - Ek Liste II L, A, G
TAKIM : FALCONİFORMES Doğanlar
FAM : FALCONİDAE Doğangiller
Sp : Falco tinnunculus Kerkenez Kestrel A.4 LC - Ek-II Ek Liste II L
Sp : Falco naumanni Küçük kerkenez Lesser Kestrel A.3 VU - Ek-II Ek Liste II L
TAKIM : CORACİİFORMES Kuzgun kuşları
FAM : CORACİIDAE Kuzgungiller
Sp : Coracias garrulus Gök kuzgun Europaean Roller A.2 NT - Ek-II Ek Liste I L
FAM : UPUPİDAE Çavuşkuşugiller
Sp : Upupa epops İbibik Eurasian Hoopoe A.2 LC - Ek-II Ek Liste I L, A
TAKIM : GALLİFORMES Tavuklar
FAM : PHASİANİDAE Tavuksular
Sp : Coturnix coturnix Bıldırcın Quail A.4 LC - - Ek Liste I L
TAKIM : STRİGİFORMES Gece Yırtıcıları
FAM : STRİGİDAE Baykuşgiller
Sp : Athene noctua Kukumav Little Owl A.4 LC - Ek-II Ek Liste II L, A
Sp : Otus scops Cüce baykuş Scops Owl A.3 LC - Ek-II Ek Liste II L, A
Latince Adı Türkçe Adı İngilizce Adı EVRDB IUCN END BERN
Sözleşmesi MAK
(2012-2013)
KAYNAK
AVES KUŞLAR
TAKIM : COLUMBİFORMES Güvercinler
FAM : COLUMBİDAE Güvercingiller
TAKIM : PASSERİFORMES Ötücü Kuşlar
FAM : CORVİDAE Kargagiller
Latince Adı Türkçe Adı İngilizce Adı EVRDB IUCN END BERN
Sözleşmesi MAK
(2012-2013)
KAYNAK
AVES KUŞLAR
FAM : SYLVİIDAE Ötleğengiller
Sp : Sylvia melanocephala Maskeli ötleğen Sardinian Warbler - LC - Ek-II Ek Liste I L
Sp : Sylvia communis Çalı ötleğeni Common Whitethroat - LC - Ek-II Ek Liste I L, A, G
FAM : REMİZİDAE Çulhakuşları
Sp : Remiz pendulinus Çulhakuşları A.2 LC - - Ek Liste II L
FAM : EMBERİZİDAE Kirazkuşugiller
Sp : Emberiza cia Kayakirazkuşu Rock Bunting - LC - Ek-II Ek Liste I L
Sp : Emberiza hortulana Kirazkuşu Ortolan Bunting A.3 LC - Ek-III Ek Liste II L
EVRDB : European Vertabrate Red Data Book MAK (2012-2013) : Merkez Av Komisyonu Kararı
END : Endemik
KAYNAK
A : Anket (Yöre Halkından Alınan Bilgiler) G : Gözlem
L : Literatür
Tablo 12 Sürüngen, İkiyaşamlılar ve Memeliler Tür Listesi
TAKIM : INSECTIVORA Böcekçiller FAM : ERINACEIDAE Kirpiler
Sp : Erinaceus concolor Kirpi - LC - Ek Liste-I L, A, G Fundalık ve çalılıklar
TAKIM : CHIROPTERA Yarasalar
FAM : RHINOLOPHIDAE Nalburunlu
ALT TAKIM : LACERTİLİA Kertenkeleler FAM : LACERTİDAE Asıl Kertenkeleler
Sp : Hemidactylus turcicus turcicus
Geniş Parmaklı Keler - - Ek-III Ek Liste-I L Taşların altında,
kayalar arasında, evlerde de yaşarlar
Latince Adı Türkçe Adı END IUCN BERN
Sözleşmesi MAK
(2012-2013)
KAYNAK HABİTAT
AMPHIBIA AMFİBİLER
TAKIM : ANURA Kuyruksuzkurbağalar
ALTTAKIM : PROCOELA
FAM : BUFONİDAE Karakurbağaları CİNS : Bufo
Sp : Bufo bufo Siğilli Kurbağa - LC Ek-III - L, A, G Karada, taşların altında,
toprakların içinde yaşarlar ALTTAKIM: SALAMANDROİDEA
FAM : SALAMANDRİDAE
Sp : Triturus karelinii Pürtüklü semender - LC Ek-II - L Durgun, çok yavaş akan, bitkisi
bol yerler ALTTAKIM : ANOMOCOELA
FAM : PELOBATİDAE Sarımsaklı kurbağalar
Sp : Pelobates syriacus Toprak kara kurbağası LC Ek-II - L, G Toprak içerisinde gizlenerek
yaşar ALTTAKIM : DİPLASİOCOELA
FAM : RANİDAE Su kurbağaları
Sp : Rana ridibunda ridibunda Esas su kurbağası LC - - L, G Bitkisi bol, durgun ve sığ suların
içinde, kıyılarında, su üzerine çıkmış yaprakların üzerinde Gözlem İstasyonu : Faaliyet Alanı ve Çevresinde Yapılan Arazi Çalışmalarında Türlerin Tespit edildiği Noktalar veya Alanlar
HABİTAT : Tespit Edilen Türün Yaşadığı Alan Özelliği
Yukarıda belirtilen türlerin uluslar arası ticareti ile ilgili “Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslar arası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) incelenmiştir.
Bölgenin flora listesi içerisinde bu sözleşmede yer alan tür veya alttürler bulunmamaktadır.
Yine bölgenin fauna listesi içerisinde ise bu sözleşmede yer alan ve bölgede de yaşama ortamı bulunan 1 tür tespit edilmiştir. Bu tür : Columba livia (kaya güvercini)(Ek III) dır. Buna göre;