VakıfBank. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar. Haftalık Ekonomi Raporu. 13 Nisan Bu Haftaki Yazımız..

(1)

‐Bu Haftaki Yazımız..

Son açıklanan veriler ışığında makroekonomik tahminlerimizde revizyona gidiyoruz...

Son dönemde gerek yurtiçinde açıklanan veriler gerekse alınan bir takım politika önlemleri 2012 yılına ilişkin tahminlerimizde bir takım revizyonlar yapmamız gerekliliğini doğurmaktadır. Bu çerçevede, ilk aşamada büyüme, enflasyon, işsizlik oranı, dış ticaret açığı ve cari işlemler açığı gibi makroekonomik değişkenlerde ekonometrik model sonuçlarımıza dayanan bir takım revizyonlar yapıyoruz. 2012 yılında büyüme oranının

%3.5 seviyesinde gerçekleşmesi mümkün görünürken, özellikle elektrik ve doğalgaza yapılan fiyat ayarlamalarının da etkisiyle enflasyonun 2012 yılı sonunda %7.2 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz. 2011 yılında %8.5 olarak gerçekleşen büyüme oranının 2012 yılındaki ivme kaybı yaşayacağı beklentilerimize paralel olarak işsizlik oranında da bir miktar yükseliş söz konusu olabilecektir. 2011 yılında %9.8 olan işsizlik oranının %10.4 seviyesine yükselmesini öngörüyoruz. Petrol fiyatlarında son dönemde etkili olan yukarı yönlü hareketlerin yansımaları dış ticaret açığı beklentilerimizde yukarı yönlü bir baskı yaratmaktadır. Bu çerçevede 2011 yılında dış ticaret açığının 93 milyar dolar, buna bağlı olarak cari işlemler açığının ise 65 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.

Son açıklanan sanayi üretimi ve cari işlemler açığındaki gelişmeleri değerlendirdiğimiz bu haftaki raporumuzun ardından gelecek hafta söz konusu revizyonlara kaynaklık eden gerekçeleri ve sonuçlara ilişkin ayrıntılara raporumuzda yer vereceğiz.

Şubat ayında sanayi üretimi beklentilerin üzerinde yükselirken cari işlemler açığındaki toparlanma devam etti...

Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %1.5’lik sınırlı bir artış gösteren sanayi üretimi, Şubat ayında beklentilerin üzerinde yükselmiştir.

Çalışma gün sayısındaki artış beklentilerin aşılmasında önemli bir etken olarak karşımıza çıkmasına karşın, takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış endeksin de sınırlı da olsa bir artış göstermesi ekonomik aktivitedeki yavaşlamanın bir miktar ivme kaybettiğini göstermektedir.

Sanayi üretimi ile yurtiçi ekonomik aktiviteye ilişkin gelişmeleri değerlendirdikten sonra bu haftaki raporumuzun ikinci bölümünde cari işlemler açığını ele alıyoruz. Cari işlemler açığı Şubat ayında 4.2 milyar dolar gelmiş ve 12 aylık kümülatif cari işlemler açığı bir önceki aya göre 1.8 milyar dolar azalarak önemli bir yavaşlama sinyali vermiştir.

Finansman tarafında ise net hata noksan kaleminin de etkisiyle düşük gerçekleşen dış finansman ihtiyacının üzerinde bir sermaye girişi olmuş ve resmi rezervlerde bir artış görülmüştür.

VakıfBank

Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar

13 Nisan 2012

(2)

2

toparlanma devam etti...

Sanayi üretim endeksi, 2012 yılı Şubat ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre, %4.4 oranında artarak beklentilerinin üzerinde gerçekleşmiştir. Ocak ayında yıllık bazda %1.5 oranında sınırlı bir şekilde artan sanayi üretiminin Şubat ayındaki bu performansı Mart ayı sanayi üretimi açısından olumlu bir görünüme işaret etmektedir. Öte yandan, Ocak ayında bir önceki aya göre %15 düşen sanayi üretiminin Şubat ayında %1.4 ile nispeten sınırlı bir gerileme gösterdiği dikkat çekerken, Mart ayındaki bu düşüşün geçmiş yılların Mart aylarında yaşanan harekete paralel olduğu görülmüştür.

Şubat ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre çalışma gün sayısındaki 1 günlük fazlalık sanayi üretim endeksindeki artışta önemli rol oynarken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeksin hareketi de daha önemli hale gelmiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış değişimlere bakıldığında, aylık bazda %0.7’lik bir yükseliş dikkat çekmektedir. Ocak ayındaki %3’lük daralmanın ardından mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endekste görülen yükseliş ilk çeyrek büyümesi açısından önemli görünmektedir.

Sanayi üretimine alt gruplar itibariyle bakıldığında, tüm gruplarda yıllık bazda yükseliş yaşandığı dikkat çekmiştir. Bir önceki ay en sert yavaşlamayı yaşayan sermaye malı imalatının yıllık artış hızının Şubat ayında %6.5 seviyesine yükseldiği görülmüştür. Sermaye malı imalatının ardından yıllık bazda en sert yükselişin %4.9 ile dayanıklı tüketim malı imalatında görülmesine karşın, bu grubun 2011 yılında ortalama %12.7 büyüdüğü dikkate alındığında, ilk çeyrek itibariyle sınırlı performansın sürdüğü söylenebilir. Diğer yandan dayanıksız tüketim malı imalatının yıllık artış hızının ise 2011 yılının Aralık ayında küçülmesinin ardından, 2012 yılının Ocak ayında yükselişe geçtiği ve Şubat ayında da bu yükselişini sürdürdüğü dikkat çekmektedir. Mal grupları arasında son dönemde en yatay hareketin ise ara malı imalatında yaşandığı izlenirken, bu performansın ilk çeyrek büyüme rakamları açısından önemli olduğu düşünülmektedir.

‐8

‐6

‐4

‐2 0 2 4 6

‐30

‐20

‐10 0 10 20 30

Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11

Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ., sağ eksen)

Kaynak: TÜİK Grafik 1

‐50 5 10 15 20 25 30 35 40 45

Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11 May.11 Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12

Kaynak: TÜİK

Sektörler İtibariyle Sanayi Üretimi (y‐y, %)

Ara Malı Dayanıklı

Dayanıksız Sermaye

Grafik 3

‐2

‐1.5

‐1

‐0.5 0 0.5 1 1.5

Oca 11 Şub 11 Mar 11 Nis 11 May 11 Haz 11 Tem 11 Ağu 11 Eyl 11 Eki 11 Kas 11 Ara 11 Oca 12 Şub 12 Mar 12

Çalışma Gün Sayısı (Ort. düzeltilmiş, aylık)

Kaynak: TCMB

Şubat ayında çalışma gün sayısı Şubat 2011'e göre 1 gün arttı.

Grafik 2

(3)

etkilerinden arındırılmış göstergelerdeki yükseliş, büyümenin öncül verisi olan sanayi sektöründeki yavaşlamanın ivme kaybettiğini göstermektedir. Şubat ayında ihracatın görece olumlu performansını sürdürmesi sanayi sektörü açısından en önemli lokomotif olarak karşımıza çıkmaktadır. Açıklanan Ocak‐ Şubat sanayi üretimi rakamları yılın ilk çeyreğinde büyümenin yavaşladığını göstermektedir. İlk çeyreğin son verisi olan Mart ayına ilişkin görünüm ise önemli hale gelmiştir. Çalışma gün sayısında Şubat ayına göre oluşan 1 günlük fazlalık aylık bazda sanayi üretimi açısından önemli olacakken, yıllık bazda ise çalışma gün sayısında bir gerileme dikkat çekmektedir. Diğer yandan kapasite kullanım oranı rakamlarının Mart ayında Şubat ayına göre gerek arındırılmamış gerekse mevsim etkilerinden arındırılmış olarak yükseldiği görülmektedir. Arındırılmış kapasite kullanım oranının 2011 yılının Eylül ayından sonra ilk kez bir önceki aya göre yükseliş göstermesi olumlu bir gelişme olarak göze çarpmaktadır. Sanayi üretimi açısından önemle takip edilen otomobil üretimi de aylık bazda yükseliş göstermiştir. Ekonomik aktiviteye ilişkin veriler iç talepteki yavaşlamanın görünür hale geldiğini göstermekle birlikte cari işlemler açığındaki toparlanmanın da belirginleştiği dikkat çekmektedir. Bu kapsamda açıklanan son Şubat ayı cari işlemler açığına ilişkin gelişmeler bundan sonraki bölümde ele alınmıştır.

Şubat ayı verisi cari işlemler açığındaki toparlanmanın belirginleştiğini gösterdi...

Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre 2012 yılı Şubat ayında cari işlemler açığı, 4.2 milyar dolar ile beklentilerimize yakın gerçekleşmiştir. 2011 yılı Temmuz ayından bu yana düşüş trendinde olan 12 aylık kümülatif cari işlemler açığının artış hızı Şubat ayında da yavaşlamaya devam etmiş ve Ocak ayındaki %55.3 seviyesinden %40.5’e gerilemiştir. Böylece Ocak ayında 77.1 milyar dolar olan kümülatif cari işlemler açığı Şubat ayında 75.3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Ocak‐Şubat dönemi itibariyle ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %15.9 gerileyen açıkta, yavaşlama daha belirgin hale gelmiştir. 2012 yılının ilk çeyreği itibariyle iç talepte görülen yavaşlamanın söz konusu harekette temel belirleyici olduğu söylenebilir. İthalatın yıllık artış hızı %22.9 seviyelerine dek gerileyerek 2011 yılının Ekim ayından beri aşağı yönlü bir trend sergilerken, döviz kuru hareketlerinin de desteği ile ihracat performansının görece sınırlı bir düşüş yaşadığı görülmektedir. Bu değerlendirmeler ışığında Şubat ayında iç ve dış talepteki dengelenmenin devam ettiği dikkat çekerken, ihracat performansının seyri önümüzdeki dönem açısından da önemli olmaya devam edecektir. Petrol hariç cari işlemler açığının da hem düzeyinin hem yıllık artış hızının gerilediği dikkat çekmektedir.

‐100 0 100 200 300

0 20 40 60 80 100

Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12

Kaynak: TCMB

Cari İşlemler Açığı (yıllık, milyar $)

Petrol Hariç Cari İşlemler Açığı (yıllık, milyar $) Cari İşlemler Açığı (yıllık, y‐y,%) (Sağ Eksen) Grafik 4

‐40

‐30

‐20

‐10 0 10 20 30 40 50

Oca.07 Haz.07 Kas.07 Nis.08 Eyl.08 Şub.09 Tem.09 Ara.09 May.10 Eki.10 Mar.11 Ağu.11 Oca.12

İhracat (y‐y,%) İthalat (y‐y,%)

Kaynak: TÜİK Grafik 5

(4)

4

bakıldığında 12 aylık toplamda, net sermaye girişlerinin gerilemeye devam ettiği dikkat çekmektedir. 2011 yılı Kasım ayından bu yana yükseliş trendinde olan kümülatif doğrudan yatırımların bir miktar yavaşladığı göze çarpmaktadır. Şubat ayı itibariyle söz konusu giriş 14.3 milyar dolar seviyesinde olmuştur. Portföy yatırımlarında ise Şubat ayında yabancı yatırımcılar 266 milyon dolarlık hisse senedi alımı gerçekleştirirken, DİBS piyasasında net olarak 826 milyon dolar çıkış yapmışlardır. Kamu kesimi ve bankalar ise yurtdışı piyasalarda 1.5 milyar dolarlık ihraç yapmışlardır. Diğer yatırımlarda ise bankacılık ve reel sektörün yurtdışı piyasalarda nette sınırlı düzeyde borçlanma gerçekleştirdikleri görülmektedir. Şubat ayında, 12 aylık toplamda net hata noksan kaleminde ise bir önceki yılın aynı ayına göre %213 artış gerçekleşmiş olması dikkat çekmektedir. Kaynağı belli olmayan döviz girişlerini ifade eden net hata noksan kalemi, Şubat ayında, 12 aylık toplamda cari işlemler hesabının %16’lık kısmını finanse etmiştir.

Sonuç olarak, Şubat ayı verisi ile kümülatif cari işlemler açığı en belirgin düzelmesini sergilemiştir.

Ocak ayında 77.1 milyar seviyesinde gerçekleşen kümülatif cari işlemler açığı Şubat ayında 1.8 milyar dolar düşmüştür. Yılın ilk iki ayı itibariyle gerek yurtiçi tüketimdeki yavaşlama gerekse ihracatın güçlü performansını devam ettirmesi cari işlemler açığının düşüşünü sürdürmesindeki başlıca etkenler olarak karşımıza çıkmaktadır.

‐20 0 20 40 60 80

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012*

Finansman Yapısı (milyar $)

Doğrudan Yatırımlar Portföy Yatırımları Diğer Yatırımlar Rezerv Varlıklar Net Hata Noksan

Kaynak: TCMB

*Son 12 aylık toplam

(5)

Haftalık Ekonomi Gündemi (16 Nisan‐20 Nisan 2012)

Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti

16.04.2012 Türkiye İşsizlik Oranı (Ocak) %9.8 ‐‐

Tüketici Güven Endeksi (Mart) 93.2 ‐‐

Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Mart) ‐2.641 milyar TL ‐‐

ABD Perakende Satışlar (Mart, a‐a) %1.1 %0.4

Uzun Vadeli Sermaye Hareketleri (Şubat) 84.4 milyar ‐‐

NY FED İmalat Endeksi (Nisan) 20.21 21.1

Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (Şubat) ‐7.6 milyar 3 milyar

İtalya Dış Ticaret Dengesi (Şubat) ‐4.35 milyar ‐‐

17.04.2012 ABD Kapasite Kullanım Oranı (Mart) %78.7 %78.8

Sanayi Üretimi (Mart, a‐a) %0.0 %0.5

İnşaat İzinleri (Mart) 715 bin 713 bin

Yeni Başlayan Konut İnşaatları (Mart) 698 bin 700 bin

Konut Başlangıçları (Mart, a‐a) ‐%1.1 ‐‐

Euro Bölgesi TÜFE (Mart, y‐y) %2.6 %2.6

Almanya ZEW Endeksi (Nisan) 22.3 19.0

Japonya Güven Endeksi (Mart) %39.5 ‐‐

18.04.2012 Türkiye TCMB PPK Toplantısı ve Faiz Kararı (Nisan) %5.75 %5.75

ABD Haftalık Mortgage Verileri 678.8 ‐‐

Euro Bölgesi Cari İşlemler Dengesi (Şubat) ‐12.3 milyar ‐1 milyar

İngiltere İşsizlik Oranı (Şubat) %8.4 ‐‐

Japonya Dış Ticaret Dengesi (Mart) ‐32.9 milyar ‐220 milyar

19.04.2012 ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 380 bin ‐‐

İkinci El Konut Satışları (Mart) 4.59 milyon 4.60 milyon

Öncül Göstergeler Endeksi (Mart) %0.7 %0.3

Philadelphia FED Endeksi (Nisan) 12.5 13.5

Euro Bölgesi Tüketici Güven Endeksi (Nisan) ‐19 ‐‐

İtalya Sanayi Siparişleri (Şubat, y‐y) ‐%5.6 ‐‐

20.04.2012 Türkiye TCMB Beklenti Anketi (Nisan ayı, 2.dönem) ‐‐ ‐‐

Merkezi Yönetim İç Borç Stoku (Mart) 377 milyar TL ‐‐

Merkezi Yönetim Dış Borç Stoku (Mart) 141.5 milyar TL ‐‐

Almanya IFO İş Dünyası Güven Endeksi (Nisan) 109.8 109.7

ÜFE (Mart, y‐y) %3.2 %3.1

(6)

6

TÜRKİYE

Sektörler (Sabit Fiyatlarla)

Sektör 2010 2011 2011 2011 2011

Payları IV. I. II. III. IV.

(%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek

Tarım 8.4 4.5 7.1 5.0 4.2 6.7

Sanayi 24.2 11.3 14.9 9.1 9.2 5.2

İnşaat 5.9 18.7 15.3 13.0 10.2 7.0

Ticaret 12.8 13.4 17.3 14.2 11.5 3.9

Ulaş. ve Haber. 15.0 13.8 12.4 12.4 12.0 6.8

Mali Kur. 13.2 9.7 10.0 9.2 12.9 6.8

Konut Sah. 4.5 1.3 2.0 1.8 1.3 2.5

Eğitim 1.8 0.8 4.1 4.1 6.9 5.4

Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.1 ‐0.7 3.5 3.3 6.8 7.8

Vergi‐Süb. 8.5 13.5 16.9 10.7 10.0 5.0

GSYİH 9.3 11.9 9.1 8.4 5.2

Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek)

Sektörel Büyüme Hızları (y‐y, %) 5.2

‐20

‐15

‐10

‐5 0 5 10 15

1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4

Reel GSYİH (y‐y, %)

Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK

‐30.0

‐20.0

‐10.0 0.0 10.0 20.0 30.0

Sektörel Büyüme Hızları (y‐y, %)

Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma

‐20.0

‐15.0

‐10.0

‐5.0 0.0 5.0 10.0 15.0

1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç‐ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y‐y, %)

(7)

‐30.00

‐20.00

‐10.00 0.00 10.00 20.00 30.00

May.07 Ağu.07 Kas.07 Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12

İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. (y‐y, %)

Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları (%)

2010 IV.

Çey

2011 I.

Çey.

2011 II.

Çey.

2011 III.

Çey.

2011 IV.

Çey.

Yer. Hanehalkı Tük. Har.

67.9 8.9 11.9 8.2 7.8 3.4

Dev. Nihai Tük. Har.

12.2 3.1 7.0 9.0 10.3 ‐4.3

Gay. Safi Ser. Oluş.

26.5 42.7 33.9 28.7 14.6 2.4 Kamu Sektörü

4.5 19.8 ‐0.9 ‐0.2 0.3 ‐9.4 Özel Sektör

22.0 49.5 39.8 34.7 17.7 5.2 Mal ve Hiz. İhracatı

24.9 4.2 8.7 0.5 10.2 6.7

Mal ve Hiz. İthalatı

27.2 25.4 26.9 18.9 6.8 ‐5.1

GSYİH

9.3 11.9 9.1 8.4 5.2

Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y‐y, %)

Sanayi Üretim Endeksi

‐8.0

‐6.0

‐4.0

‐2.0 0.0 2.0 4.0 6.0

‐30.0

‐20.0

‐10.0 0.0 10.0 20.0 30.0

Nis.06 Eyl.06 Şub.07 Tem.07 Ara.07 May.08 Eki.08 Mar.09 Ağu.09 Oca.10 Haz.10 Kas.10 Nis.11 Eyl.11 Şub.12

Sanayi Üretim Endeksi (y‐y, %)

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a‐a, %) (Sağ Eksen)

İmalat Sanayi Üretim Endeksi

Kaynak:TÜİK

Kaynak:TÜİK‐ TCMB

Kaynak:TÜİK

Kaynak:TCMB

‐40.0

‐30.0

‐20.0

‐10.0 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0

Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)

Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat

(8)

8

‐60.00

‐50.00

‐40.00

‐30.00

‐20.00

‐10.00 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00

Şub.06 May.0

6

Ağu.06 Kas.06 Şub.07 May.07

Ağu.11 Kas.11 Şub.12

Ara Malı İmalatı (y‐y, %)

Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y‐y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y‐y, %) Sermaye Malı İmalati (y‐y, %)

Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%)

Şubat Ayı

2011 2012

Petrol Ürünleri 47.5 8.6

Tekstil 3.4 1.7

Gıda 3.1 6.7

Kimyasal Madde 14.3 ‐3.1

Ana Metal Sanayi 20.8 6.3

Metalik Olm. Diğ. Mineral 18.0 ‐11.8

Taşıt Araçları 31.2 ‐3.7

Elektrikli Teçhizat 29.4 10.4

Giyim

0.7 ‐4.5

Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000

Şub.01 Eyl.01 Nis.02 Kas.02 Haz.03 Oca.04 Ağu.04 Mar.05 Eki.05 May.06 Ara.06 Tem.07 Şub.08 Eyl.08 Nis.09 Kas.09 Haz.10 Oca.11 Ağu.11 Mar.12

Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)

Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi

700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000

Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Aylık Sanayi Sipariş Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0

Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12

Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)

Aylık Sanayi Ciro Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0

Aylık Sanayi Ciro Endeksi

Kaynak: OSD,Vakıfbank

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

(9)

Kapasite Kullanım Oranı

73.1

50 55 60 65 70 75 80 85

Kapasite Kullanım Oranı (%)

Kaynak: TCMB

45 55 65 75 85 95

Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları

Yatırım Malları

Üretim Endeksi Verilen İnşaat Ruhsatları

0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0

Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)

Toplam Sanayide Verimlilik

85.0 90.0 95.0 100.0 105.0 110.0 115.0 120.0 125.0 130.0

Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

Kaynak:TCMB

Kaynak:TCMB Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

PMI Endeksi

30.00 35.00 40.00 45.00 50.00 55.00 60.00

PMI Imalat Endeksi

Kaynak:Reuters 90

95 100 105 110 115 120 125 130

Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına Üretim Endeksi (3 Aylık)

(10)

10

ENFLASYON GÖSTERGELERİ

TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu

10.43

7.91

0 2 4 6 8 10 12 14

Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12

TÜFE (y‐y, %)

Çekirdek‐I Endeksi (y‐y, %)

TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)

‐5 0 5 10 15 20 25

Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12

ÜFE (y‐y, %)

0 5 10 15 20 25 30 35

Oca.08 Mar.0

8 May.08 Tem.08 Eyl.08 Kas.08 Oca.09 Mar.0

2

Gıda Enerji Tüfe

Gıda ve Enerji Enflasyonu (y‐y, %)

ÜFE Alt Sektörler (y‐y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE

‐10

‐5 0 5 10 15 20 25 30 35

Mar.06

Haz.06 Eyl.06 Ara.06 Mar.0

7

8

9

0

1

2

Tarım Sanayi İmalat Sanayi

Kaynak:TCMB

Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB

Kaynak:TCMB, Vakıfbank Kaynak:TCMB

‐1 0 1 2 3 4

Gıda ve Alkolsüz İçecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve Oteller Konut Ulaştırma Eğlence ve Kültür

Eğitim Yıllık

Aylık

500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300

100 120 140 160 180 200 220 240 260

Mar.05 Eki.05 May.06 Ara.06 Tem.07 Şub.08 Eyl.08 Nis.09 Kas.09 Haz.10 Oca.11 Ağu.11 Mar.12

BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak: Bloomberg

(11)

Türk‐ İş Mutfak Enflasyonu İTO Enflasyon Göstergeleri

5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5

12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

Enflasyon Beklentileri

‐10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y‐y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y‐y,%)

40 50 60 70 80 90 100

Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti

‐4

‐2 0 2 4 6 8

Türk‐İş Gıda Enflasyonu ( a‐a, %)

Kaynak: İTO

Kaynak:Türk‐İş

(12)

12

İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

9.3 9.8

8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0

Nisan 05 Eylül 05 Şubat 06 Temmuz 06 Aralık 06 Mayıs 07 Ekim 07 Mart 08 Ağustos 08 Ocak 09 Haziran 09 Kasım 09 Nisan 10 Eylül 10 Şubat 11 Temmuz 11 Aralık 11

Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı İşsizlik Oranı

19,000 20,000 21,000 22,000 23,000 24,000 25,000 26,000 27,000 28,000

Şub.08 Nis.08 Haz.08 Ağu.08 Eki.08 Ara.08 Şub.09 Nis.09 Haz.09 Ağu.09

Eki.09 Ara.09 Şub.10 Nis.10 Haz.10 Ağu.10

Eki.10 Ara.10 Şub.11 Nis.11 Haz.11 Ağu.11

Eki.11 Ara.11

İşgücü Arzı İstihdam Edilenler

35.0 37.0 39.0 41.0 43.0 45.0 47.0 49.0 51.0 53.0

Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11

İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı İşgücüne Katılım Oranı

42.0 44.0 46.0 48.0 50.0 52.0 54.0

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0

Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11

Tarım Sanayi

İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)

Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000

İş Arayanların Sayısı İşkur İstatistikleri

92 94 96 98 100 102 104 106 108 110

2005‐I III 2006‐I III 2007‐I III 2008‐I III 2009‐I III 2010‐I III 2011‐I 2011‐III

Sanayi İstihdam Endeksi Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)

Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK, Vakıfbank

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

İşsizlik Oranı İşgücü Durumu

(13)

1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000

Kurulan‐Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kurulan‐Kapanan Şirket Sayısı

95.0 100.0 105.0 110.0 115.0 120.0 125.0

2005‐I III 2006‐I III 2007‐I III 2008‐I III 2009‐I III 2010‐I III 2011‐I III

Reel Brüt Ücret ‐ Maaş Endeksleri Reel Brüt Ücret ‐ Maaş Endeksleri

Kaynak:TCMB Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

(14)

14

DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ

‐60

‐40

‐20 0 20 40 60 80 100 120 140

Ara Malları (y‐y, %) Sermaye Malları (y‐y, %) Tüketim Malları (y‐y, %)

İthalat‐İhracat Dış Ticaret Dengesi

0 5000 10000 15000 20000 25000

İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)

İthalat

‐60

‐40

‐20 0 20 40 60 80 100 120 140

Ara Malları (y‐y, %) Sermaye Malları (y‐y, %) Tüketim Malları (y‐y, %) İhracat

Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı

‐11000

‐9000

‐7000

‐5000

‐3000

‐1000 1000 3000

‐84000

‐74000

‐64000

‐54000

‐44000

‐34000

‐24000

‐14000

‐4000 6000

Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık‐milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar‐sağ eksen)

‐12000

‐10000

‐8000

‐6000

‐4000

‐2000 0

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

Kaynak:TCMB

‐20000

‐10000 0 10000 20000 30000 40000 50000

Doğrudan Yatırımlar (12 aylık‐milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık‐milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık‐milyon dolar)

Kaynak:TCMB

(15)

TÜKETİM GÖSTERGELERİ

‐15

‐10

‐5 0 5 10 15 20

Reel Hanehalkı Tüketimi (y‐y, %)

‐5.00 15.00 35.00 55.00 75.00 95.00 115.00 135.00 155.00

Bireysel Krediler (y‐y, %) Ticari Krediler (y‐y, %)

Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları

40 50 60 70 80 90 100 110 120 130

65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115

Tüketici Güven Endeksi

Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)

Krediler CNBC‐e Güven Endeksleri

0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0

CNBC‐e Tüketici Güven Endeksi CNBC‐e Tüketim Endeksi

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00

Krediler (y‐y, %)

Bireysel ve Ticari Krediler

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:BDDK

(16)

16

‐60

‐50

‐40

‐30

‐20

‐10 0

Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam‐milyar TL)

Kaynak:TCMB

KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ

Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları

Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku

Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge

‐35

‐25

‐15

‐5 5 15 25 35 45 55 65

Vergi Gelirleri (Nominal y‐y, %) Vergi Gelirleri (Reel y‐y, %)

Kaynak:TCMB

‐3 7 17 27 37 47 57

Faiz Dışı Denge (12 aylık‐milyar TL)

Kaynak:TCMB,Vakıfbank

Kaynak:TCMB

300.0 350.0 400.0 450.0 500.0 550.0

Toplam Borç Stoku (milyar TL)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

60.0 70.0 80.0 90.0 100.0 110.0 120.0 130.0 140.0 150.0 160.0

200.0 220.0 240.0 260.0 280.0 300.0 320.0 340.0 360.0 380.0 400.0

İç Borç Stoku (milyar TL)

Dış Borç Stoku (milyar TL‐sağ eksen)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150

170 190 210 230 250 270 290 310 330 350

Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam‐milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam‐milyar TL)

(17)

LİKİDİTE GÖSTERGELERİ

‐5 0 5 10 15 20 25

Ocak 2004 Mayıs 04 Eylül 04 Ocak 05 Mayıs 05 Eylül 05 Ocak 06 Mayıs 06 Ağustos 06 Aralık 06 Nisan 07 Ağustos 07 Aralık 07 Nisan 08 Ağustos 08 Aralık 08 Nisan 09 Ağustos 09 Aralık 09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nisan 11 Ağustos 11 Aralık 11

Reel Faiz Nominal Faiz

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)

Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili

TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz

Para Arzı

0 5 10 15 20 25 30 35

Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)

0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0

0 5 10 15 20 25 30

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TCMB (milyar dolar‐sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar)

Kaynak:TCMB

Kaynak:TCMB,Vakıfbank

50000000 70000000 90000000 11000000 13000000 15000000 17000000

10000000 20000000 30000000 40000000 50000000 60000000 70000000 80000000

Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12

M2 (bin TL)

(18)

18

Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler

Beklentiler

2012‐IMF Beklentisi (Ocak 2012)

Reel Büyüme (y‐y. %)

Enflasyon (y‐y. %)

Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH

Gelişmiş Ülkeler 1.2 1.60 0.05 7.86 106.51

Gelişmekte Olan Ülkeler 5.4 6.20 1.96 ‐‐ 34.47

Tüm dünya 3.3 3.38 0.75 ‐‐ 80.04

ABD 1.8 0.87 ‐2.12 9.04 105.03

Euro Bölgesi ‐0.5 1.49 0.40 9.86 89.99

Almanya 0.3 1.30 4.92 6.15 81.89

Fransa 0.2 1.35 ‐2.49 9.17 89.37

İtalya ‐2.2 1.64 ‐2.97 8.50 121.38

Macaristan 1.71 3.00 1.54 11.00 75.52

Portekiz ‐1.84 2.13 ‐6.39 13.35 111.79

İspanya ‐1.7 1.44 ‐3.14 19.70 70.15

Yunanistan ‐2.0 0.59 ‐6.65 18.48 189.14

İngiltere 0.6 2.00 ‐2.29 7.81 84.76

Japonya 1.7 ‐0.21 2.81 4.78 238.441

Çin 8.2 3.00 5.57 4.00 22.19

Rusya 3.3 7.10 3.46 7.10 12.08

Hindistan 7.0 8.54 ‐2.18 ‐‐ 61.98

Brezilya 3.0 4.49 ‐2.54 7.50 63.90

G.Afrika 2.5 4.80 ‐3.73 23.81 37.59

TÜRKİYE 0.4 5.73 ‐7.44 10.66 38.08

Reel Büyüme (y‐y)

(Çeyreklik) (%)

Enflasyon (y‐y) (Aylık)

(%)

Cari Denge/GSYİH*

(Yıllık) (%)

Merkez Bankası Faiz

Oranı (%)

Tüketici Güven Endeksi

ABD 1.6 2.9 ‐3.24 0.25 70.2

Euro Bölgesi 0.7 2.7 0.28 1.00 ‐19.10

Almanya 2 2.30 5.69 1.00 99

Fransa 1.30 2.60 ‐1.74 1.00 ‐21.50

İtalya ‐0.90 3.80 ‐2.08** 1.00 96.80

Macaristan 1.40 5.50 2.06 7.00 ‐49.90

Portekiz ‐2.80 3.10 ‐9.89 1.00 ‐54.30

İspanya 0.30 1.90 ‐4.55 1.00 ‐28.90

Yunanistan ‐5.50 1.40 ‐10.45 1.00 ‐79.30

İngiltere 0.40 3.40 ‐1.71** 0.50 ‐31.00

Japonya ‐0.60 0.30 3.58 0.10 39.50

Çin 8.10 3.60 5.19 6.56 105.00

Rusya 4.80 3.70 4.80 8.00 ‐‐

Hindistan 6.10 7.57 ‐2.62 8.50 ‐‐

Brezilya 1.37 5.24 ‐2.26 9.75 113.20

G.Afrika 2.90 6.10 ‐2.78 5.50 5.00

Türkiye 5.20 10.43 ‐6.58 5.75 93.25

*Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2010 verileridir.

**2009 Verileri

(19)

Türkiye Makro Ekonomik Görünüm

MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

2010 2011 En Son Yayımlanan

2012 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi

GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 098 799 1 294 893 339 755 (2011, 4Ç) ‐‐

GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %) 9.2 8.5 5.2 (2011, 4Ç) 3.5

Sanayi Üretim Endeksi (yy. %) 13.1 8.9 4.4 (Şubat 2012) ‐‐

Kapasite Kullanım Oranı (%) 72.6 75.4 73.1 (Mart 2012) ‐‐

İşsizlik Oranı (%) 11.9 9.8 9.8 (Aralık 2011) 10.4

Fiyat Gelişmeleri

TÜFE (yy. %) 6.40 10.45 10.43 (Mart 2012) 7.2

ÜFE (yy. %) 8.87 13.33 8.22 (Mart 2012) ‐‐

Parasal Göstergeler (Milyon TL)

M1 133,885 148,455 137,507 (30.03.2012) ‐‐

M2 587,815 665,642 658,662 (30.03.2012) ‐‐

M3 616,201 700,491 697,183 (30.03.2012) ‐‐

Emisyon 44,368 49,347 47,720 (30.03.2012) ‐‐

TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 80,696 78,330 79,147 (06.04.2012) ‐‐

Faiz Oranları

TCMB O/N (Borç Alma) 1.50 5.0 5.0 (12.04.2012) ‐‐

TRLIBOR O/N 6.54 10.89 10.93 (12.04.2012) ‐‐

Ödemeler Dengesi (Milyon $)

Cari İşlemler Açığı 47,101 77,089 4,217 (Şubat 2012) 65,000

İthalat 185,544 240,834 17,713 (Şubat 2012) ‐‐

İhracat 113,883 134,971 11,777 (Şubat 2012) ‐‐

Dış Ticaret Açığı 71,661 105,858 5,936 (Şubat 2012) 93,000

Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)

Merkezi Yön. İç Borç Stoku 352.8 368.8 377.0 (Şubat 2012) ‐‐

Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 120.5 149.5 141.5 (Şubat 2012) ‐‐

Kamu Net Borç Stoku 317.6 290.5 290.5 (2011 IV. Çeyrek) ‐‐

Kamu Ekonomisi (Milyon TL)

2010 Şubat 2011 Şubat

Bütçe Gelirleri 20,019 24,556 27,518 (Şubat 2012) ‐‐

Bütçe Giderleri 22,290 23,568 30,159 (Şubat 2012) ‐‐

Bütçe Dengesi ‐2,271 988 ‐2,641 (Şubat 2012) ‐‐

Faiz Dışı Denge 2,306 7,159 5,973 (Şubat 2012) ‐‐

(20)

Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar

ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr

Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar

Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 0312‐455 70 87

Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 0212‐398 18 98

Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 0212‐398 19 02

Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr 0212‐398 18 99

Emine Özgü Özen Ekonomist emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 0212‐398 18 90

Naime Doğan Eriş Araştırmacı naimedogan.eris@vakifbank.com.tr 0212‐398 18 92

Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 0212‐398 18 91

Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır.

Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir.