11
Japonya’da yaşanan deprem ve ekonomik etkileri
Daha öncede belirttiğimiz gibi yaşanan felaketin yarattığı fiziki yıkımın Japonya ekonomisinde neden olacağı kayıpların yanısıra giderek artan ekonomik ve finansal bağlantılar da söz konusu gelişmelerin hızla küresel piyasalarda hissedilmesine neden olmaktadır. Orta Doğu’da yaşanan gelişmelerin petrol fiyatları üzerindeki baskısı devam ederken, depremin ilk aşamada talepte bir düşüşe neden olacağı beklentisiyle fiyatlarda aşağı yönlü hareketlerin oluşmasına neden olmuştur. Ancak Japonya’da enerji kaynaklarında meydana gelen yıkımın ardından orta vadede alternatif enerji kaynaklarına yönelmesi petrol fiyatlarında yükselişlere neden olabilecektir.
Uluslararası Ekonomide Geçtiğimiz Haftanın Önemli Gelişmeleri
ABD
Federal Açık Piyasası Komitesi (FOMC), gevşek para politikasını devam ettirme kararı aldı.
New York FED İmalat Endeksi Ocak'ta 17.5 ile beklentilerin üstünde açıklandı.
2010 yılı dördüncü çeyrekte cari açık artan petrol ihracatına bağlı olarak %9.7 daralarak 113.3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ancak 2011’in ilk yarısında cari açığın yeniden artması bekleniyor.
ÜFE Şubat ayında %1.6 yükselirken, gıda maliyetleri 1974´den bu yana görülen en büyük aylık artışı kaydetti. Üç aydır yükselişte olan çekirdek ÜFE ise yıllık %1.8 yükseliş kaydetti.
Şubat ayında TÜFE %0.5 ile beklentinin üstünde artış gösterdi. Şubat ayında çekirdek TÜFE ise, %0.1 artış beklentisine karşılık beklentinin üstünde %0.2 oranında arttı.
Şubat ayında konut başlangıçları %22.5 azalarak mevsimsel olarak ayarlanmış 479 bin seviyesinde gerçekleşti. Böylece Şubat´ta konut başlangıçları Mart 1984´den bu yana görülen en büyük aylık düşüşü gerçekleştirirken, Nisan 2009´dan bu yana görülen en düşük seviyeye gerilemiş oldu.
İnşaat izinleri Şubat ayında %1.2 artış olan beklentilerinin aksine %8.2 geriledi.
ABD bankacılık regülatörleri, finansal kriz sırasında batan ve daha güçlü şirketlere satılan 165 bankadaki kredi zararları ve diğer varlıkları telafi etmek için 9 milyar dolara yakın ödeme yaptılar.
Philadelphia FED Endeksi 43.40 ile beklentinin üstünde açıklandı.
Şubat'ta sanayi üretimi %0.1 düşüşle beklentinin altında gerçekleşti. Kapasite kullanımı ise Şubat'ta
%76.3 ile beklentinin hafif altında artış gösterdi.
İşsizlik maaşı başvuruları 385 bin ile beklentinin altında gerçekleşti.
AVRUPA
Euro Bölgesi sanayi üretimi Ocak ayında %0.3 ile beklentinin altında artış gösterdi. Yıllık bazda ise, toplam %6.6 oranında artış gerçekleşmiş oldu.
Euro Bölgesi’nde Şubat’da enflasyon yaklaşık iki yılın en yüksek artışını kaydederek %2.4’e yükseldi.
Avrupa Birliği, İrlanda ve Romanya´ya vereceği kredilerin finansmanı için 4.6 milyar euro tutarında 7 yıl vadeli tahvil sattı. İhraç edilen tahvilin faizi midswap + 8 baz puan olarak belirlendi.
Almanya'da Zew endeksi Mart'ta %14.1 ile beklentilerin altında gerçekleşti.
Moody’s, Portekiz’in uzun vadeli devlet tahvili notunu iki kademe birden düşürerek A3’e indirdi.
Portekiz, 12 ay vadeli Hazine bonosu ihalesinde 1 milyar euro borçlandı. İhalede ortalama faiz %4.331 olurken, ihaleye gelen talebin satışa oranı 2.2 oldu.
İspanya Hazinesi, 12 ve 18 ay vadeli iki Hazine bonosu ihalesinde toplam 5.5 milyar Euro borçlandı. 10 ve 30 yıl vadeli iki tahvil ihalesi ile ise toplam 4 milyar 130 milyon euro borçlandı.
İngiltere’de işsizlik oranı %8 ile beklentinin üstünde açıklandı.
DİĞER ÜLKELER
Japonya merkez bankası finans piyasalarını rahatlatmak için fon sağlamaya devam ederek , piyasaya 5.5 trilyon yen tutarında açık fon enjekte etti.
Çin Merkez Bankası, bankaların zorunlu karşılık oranını bu yıl üçüncü kez artırarak 50 baz puan daha yükseltti. Böylece büyük bankalar için geçerli zorunlu karşılık oranı %20’ye çıkarılmış oldu.
Fitch Ratings, Bahreyn’in yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu A‐‘den BBB’ye, yerel para cinsinden uzun vadeli notunu A’dan BBB+’ya ve Ülke Tavanı notunu A’dan BBB+’ya, yabancı para cinsinden kısa vadeli kredi notunu da F1’den F3’e düşürdü. S&P de Bahreyn'in kredi notunu iki kademe indirerek "A‐"den "BBB"ye düşürdü, kredi notunu negatif izlemede tutmaya devam ettiğini açıkladı.
Fitch Ratings, Letonya’nın yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu BB+’dan BBB‐‘ye, yerel para cinsinden uzun vadeli notunu BBB‐‘den BBB’ye ve yabancı para cinsinden kısa vadeli kredi notunu B’den F3’e yükseltti.
Hong Kong Para Otoritesi, gösterge faiz oranını değiştirmeyerek %0.50 düzeyinde sabit bıraktı.
Moody’s, Mısır’ın yabancı ve yerel para cinsinden devlet tahvili notlarını Ba2’den Ba3’e indirdi.
S&P Tunus'un ülke notunu BBB seviyesinden BBB‐ seviyesine düşürdü.
Kolombiya, S&P´den yatırım yapılabilir seviyedeki kredi notunu geri kazanarak, Latin Amerika´da yatırım yapılabilir seviyede nota sahip Brezilya ve Meksika´nın arasına katıldı.
Hindistan Merkez Bankası, repo ve ters repo faiz oranlarını 25 baz puan artırdı. Böylece repo faiz oranı
%6.75’e, ters repo faiz oranı %5.75’e çıkarıldı.
Şili Merkez Bankası, faiz oranlarını 50 baz puan artırarak %4’e çıkardı.
VakıfBank
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
Haftalık Uluslararası Ekonomi Raporu
21‐28 Mart 2011
2
Japonya’da yaşanan deprem ve ekonomik etkileri
Daha öncede belirttiğimiz gibi yaşanan felaketin yarattığı fiziki yıkımın Japonya ekonomisinde neden olacağı kayıpların yanısıra giderek artan ekonomik ve finansal bağlantılar da söz konusu gelişmelerin hızla küresel piyasalarda hissedilmesine neden olmaktadır. Orta Doğu’da yaşanan gelişmelerin petrol fiyatları üzerindeki baskısı devam ederken, depremin ilk aşamada talepte bir düşüşe neden olacağı beklentisiyle fiyatlarda aşağı yönlü hareketlerin oluşmasına neden olmuştur. Ancak Japonya’da enerji kaynaklarında meydana gelen yıkımın ardından orta vadede alternatif enerji kaynaklarına yönelmesi petrol fiyatlarında yükselişlere neden olabilecektir.
11 Mart 2011 tarihinde Japonya’da meydana gelen 9.1 şiddetindeki deprem ve ardından oluşan tsunami meydana geldiği bölgede çok önemli kayıpların yaşanmasına neden olmuştur. Söz konusu felaket sonrasında binlerce kişi hayatını kaybetmiş, birçok bina yıkılmış ve ardından nükleer santrallerde gelen hasarlar büyük bir radyasyon sorununu ortaya çıkarmıştır. Bu konunun öncelikle insani ve sosyal boyularının ortaya koyduğu ağır tablo önümüzde dururken, bu çalışmada felaketin ilk aşamada ortaya çıkan ekonomik etkileri tartışılacak ve önümüzdeki döneme ilişkin ilk öngörüler paylaşılacaktır. Yaşanan felaketin yarattığı fiziki yıkımın Japonya ekonomisinde neden olacağı kayıpların yanısıra giderek artan ekonomik ve finansal bağlantılar da söz konusu gelişmelerin hızla küresel piyasalarda hissedilmesine neden olmaktadır. Yine bu çalışmada söz konusu etkilerin boyutu ve ne süre devam edeceğine dair bize karşılaştırma imkanı vermesi açısından 1995 yılındaki Kobe depremi sonrasında yaşananlar inceleme konusu yapılmıştır. Tekrar vurgulamak gerekirse, yaşanan felaketin gerek ekonomik gerekse finansal etkilerinin tespit edilmesi geleceğe yönelik beklentilerin şekillenmesi açısından büyük önem taşımasına karşın, olayın insani boyutları her zaman öncelikli olarak ele alınması gerekmektedir.
Depremin yarattığı fiziki yıkım büyük boyutlara ulaştı
Japonya’nın gayrisafi yurtiçi hasılası(GSYİH) 520,249.3 trilyon yendir. En çok zarar gören bölgelere bakıldığında ülkenin GSYİH’nın 85,888.9 trilyon yeninin bu bölgeden sağlandığı görülmektedir. Bölgede yaşanan sıkıntılar, elektrik kesintileri gibi nedenlerden dolayı bölgede üretim yapan Nissan Motor Corp., Sony Corp., Toyota Motor Co., Panasonic gibi yüksek kara sahip firmalar üretimlerini durdurma kararı almışlardır. Elektrik kesintilerinin Nisan ayına kadar devam etmesi beklenmektedir. Japonya’nın en güçlü şirketlerinden biri olan TEPCO, bu kesintilerin yaklaşık 3 milyon tüketiciyi
etkileyeceğini belirtmiştir.
61 trilyon dolar olan global GSYİH içinde, ABD ve Çin’i
%8.7’lik payı ile Japonya takip etmektedir. Ayrıca 8 trilyon olan toplam dolar rezervinin yaklaşık 1.3 trilyon doları Japonya’nın elinde bulunmaktadır. Japonya ekonomisinin olası bir resesyona girerek global ekonomiye de etkide bulunması sözkonusu olmuştur.
Japonya’da politika yapıcılarına felaketin boyutları ve sonuçlarının neler olacağı ile ilgili belirsizliklerin devam etmesi nedeni ile önemli görevler düşmektedir. Kobe depremi ile kıyaslandığında o zaman GSYİH’nın %20’sini kapsayan bölüm zarar görmüş ve bütçe o yıl 3 trilyon yen genişletilmiştir. Şu an için 1 trilyon yen bütçe genişlemesi öngörülmektedir. Borç stoku/GSYİH oranı
%200 iken deprem sonrası yapılan harcamalar ile sözkonusu oranın %220 olması beklenmektedir. Kobe depremi 100 milyar dolar zarara yol açmıştı. Depremin sigorta şirketlerine maliyeti 3 milyar dolar olmuştu. Bu depremde de 175‐
Depremde En Çok Etkilenen Bölgeler ve Nominal GDP içindeki payları
Miyagi %1.6
Iwate %0.9
Fukushima %1.5
Ibaraki %2.2
Tochigi %1.6
Saitama %4.1
Chiba %3.8
Aomori %0.9
Japonya Ekonomisinde Bu Bölgelerin Payı
%16.9 (85,888.9¥)
Kaynak: Cabinet Office
‐10
‐5 0 5 10
Mart 90 Mayıs 91 Temmuz 92 Eylül 93 Kasım 94 Ocak 96 Mart 97 Mayıs 98 Temmuz 99 Eylül 00 Kasım 01 Ocak 03 Mart 04 Mayıs 05 Temmuz 06 Eylül 07 Kasım 08 Ocak 10
Kaynak: Bloomberg
Grafik ‐1: Japonya Büyüme (y‐y%)
3
200 milyar dolar arasında zarar gerçekleşmesi beklenmektedir. Ayrıca petrol ve gıda fiyatları nedeni ile Japonya’nın daha fazla deflasyon sürecinde kalamayacağı düşünülmektedir. Büyüme oranı incelendiğinde, 95 depreminde %1 düzeyine düşen oran aynı yılın son çeyreğinde toparlanmaya başlamış ve %2 düzeylerine çıkmıştır. Tohoku depreminde ise büyüme oranının %3.7 olan piyasa beklentisine göre %0.6 ila %1.1 oranında düşeceği öngörülmektedir.
Depremin piyasalar üzerindeki etkisi sert oldu
Japonya’da ülke tarihinin en büyük depreminin ve sonrasında Tsunami felaketinin yaşanmasının ardından gerek ülkenin gerekse uluslararası finans kesiminde ciddi sorunlar ortaya çıkmıştır. Yaşanan ciddi yıkıntıların ve kayıpların yanı sıra nükleer patlamaların meydana gelmesi ve dolayısıyla radyasyon tehlikesinin giderek artmasının da etkisiyle, piyasalarda ciddi düşüşler meydana gelmiştir.
Tokyo Borsası Ekim 2008’den bu yana yaşadığı en kötü dönemi yaşarken, depremden bir gün önce 82.98 seviyesinde olan USD/JPY paritesi, deprem günü en yüksek 83.30 seviyelerini görürken oldukça geniş bir bantta hareket ederek en düşük 81.66 seviyelerinden işlem görmüştür. Depremin yarattığı etkilerin ertesi gün daha da belirginleşmiş olmasının etkisiyle en düşük 80.62 seviyelerine kadar gerileyen parite, nükleer patlamalar sonrasında piyasada oluşan radyasyon endişelerinin etkisiyle hızla düşmeye devam etmiş ve depremin ardından altıncı günde 78.89 seviyesini görmüştür. Parite altı gün içerisinde %3.60 oranında değer kaybetmesinin ardından, Japonya’daki sigorta şirketlerinin depremin zararlarını telafi edebilmek için, ülke dışında tuttukları fonları yeniden ülkeye getirmek zorunda olmaları beklentisiyle ve Yen’e yapılan müdahalenin de etkisiyle depremin üzerinden bir hafta geçmesinin ardından hafif bir toparlanma hareketine başlamıştır.
Japonya’da 1995 yılında yaşanan Kobe depremi de büyüklüğü bakımından son dönemde yaşanan felakete benzerlik göstermektedir. Bu nedenle, bu dönemdeki piyasa hareketlerini incelemek yararlı görünmektedir. 1995 yılındaki depremin ardından piyasalarda yaşanan sert düşüşler ancak ‘yetmiş bir hafta’ sonra yukarı yönlü hareket etmeye başlamıştır. Kobe depremi öncesinde 19.241 seviyesinde olan Nikkei endeksi izleyen yetmiş bir haftalık süreçte %24 azalışla 14.485 seviyesine kadar düşmesinin ardından toparlanmaya başlamış ve böylece deprem sonrasında endeks ancak on bir ay sonra deprem öncesi seviyelerini yakalayabilmiştir. Yaşanan son felaket sonrasında da aynı şekilde, ilk gün depremin etkisiyle %6 düşüşle sert hareketlerle aşağı yönlü bir trende başlayan Nikkei endeksi, nükleer patlamaların ardından ortaya çıkan radyasyon tehlikelerinin etkisiyle %19 oranında oldukça sert düşüşler yaşamıştır.
Hafta boyunca aşağı yönlü hareket eden endeks, haftanın son gününde hafif bir toparlanma sergilemiştir. Bu kapsamda, geçmişte yaşanan Kobe örneği göz önüne alınarak, önümüzdeki 1 yıl içerisinde yeniden düşüş öncesi seviyelerine ulaşabileceği söylenebilir.
Öte yand oldukça g konusu o yarattığı örneğind durdurulm çekmekte üretime a için henü gelen büy olarak sö Deprem p Japonya’d bahsedilm Japonya’n
%5’inden dünyanın ekonomik endişeler santralind 100 dola kontratla tartışılma dönemde
Daha ön kayıpların piyasalar bir borç olabilece diğer ülke petrol fiy üzerindek aşağı yön ardından
%2
% G
T N H D
Kaynak: Ene
dan dünyanın gelişmiş olma olmuştur. Ülke
sonuçlar göz e de görüldüğ ması ya da edir. Bu bağla ara vermeleri üz erken olduğ
yük depremin ylenebilir petrol fiyatlar da yaşanan d mişti. Felaket nın halihazırd n fazlasını tüke n üçüncü büyü k gelişmelerd rine yol açmı
de yaşanan p rın altına indi rını ötelemiş aktadır. Japon e de devam ed
cede belirttiğ n yanısıra gid da hissedilme
yükü altında ktir. Bölgeye e piyasaları da yatlarındaki g
ki baskısı dev nlü hareketler orta vadede a 27
%7.6 %
Grafik‐4 Japony Sağlandığı Ka
Termal Santral Nükleer Santra Hidroelektrik S Diğer Yenileneb
erji Bilgi Dairesi (EIA
üçüncü büyü sına rağmen, ede ticari ve e
önüne alındı ğü gibi sigort faaliyetlere a amda, Japony de göz önüne ğu söylenebili n sigorta maliy
rını nasıl etkil eprem felake in ardından ü da dünya pe eten bir ülke o ük petrol tüke den dünya ek ş ve yaşanan patlamanın ar
iği görülmüştü tir (roll over nya’nın ABD v debileceği söy
ğimiz gibi ya derek artan esine neden o
olan Japon ilgili gelişmele a durumdan e gelişmeler de vam ederken, rin oluşmasına alternatif ene
%2.4
ya Elektrik Üret aynaklar (%, 20
ler aller Santraller
bilir Enerji Kayn
A)
ük ekonomisi yaşanan Tsu endüstriyel riz ığında oldukç
a sektörünün ara verilmesi ya’da deprem e alındığında,
r. Fakat zarar yetinin yaklaş
leyecek?
tinin ardından üretimde kesi etrol üretimin
olması da pet eticisi olan Jap
konomisinin d n depremin a
dından, radya ür. Ancak ayn r). Bu neden
ve Çin ile ola ylenebilir.
aşanan felake ekonomik ve olmaktadır. De ekonomisinin er ilk aşamada etkilenmişlerd dikkatle tak depremin ilk a neden olmu erji kaynakların
%63 iminin 009)
nakları
olan Japonya nami felaketi zikoların sigor a önemli bir , depremden gibi ikincil m sonrasında ülkede sigorta rın olası mikta şık 6 ile 12 m
n, Japon ve d inti ve borç y nin %0.15’lik rol talebine d ponya’da petr de etkilenebi ardından petr asyon sızıntıs nı dönemde A
le petrol fiya an ticaret ilişk Bir başka dönemd yaşanan 2009 ve santralle sonrasın elektrik santralle söyleneb kaynakla gören pe üretimi daha fa artırabile yükselm etin yarattığı e finansal ba epremin ardın n önümüzdeki
a Japonya piya dir. Hisse sene
ip edilmelidir k aşamada tal ştur. Ancak Ja na yönelmesi
a’da güçlü eko inin ardından rta teminatını sorun olarak kaynaklı zara sebeplerden enerji, otomo a sektörünün arını tahmin e ilyar$ arasınd
ünya ekonom yükünün artm bir kısmını air endişeleri ol talebinin d leceği beklen rolde düşüş g ı haberleriyle ABD’de petrol atlarındaki dü
kisi düşünüld a açıdan bakıl de yükselme
deprem, bö rilerine göre ü erden sağlan nda nükleer sa
üretimini aksa erde üretimin bilir. Bu dur ara yönelmes etrol rafinerile
için de ihtiya azla gazolin, ecek, bu da
esine neden o fiziki yıkımın ağlantılar da
ndan yaşanan i dönemde d asalarında ser edi piyasaları d
r. Orta Doğu epte bir düşü aponya’da en
petrol fiyatlar
onominin yan söz konusu s ın dışında olm göze çarpark arlardan ziyad dolayı daha otiv, elektron ne kadar zara tmek açısında da olduğu, ola
misinin nasıl et ması gibi ekon karşılarken, artırmıştır. So üşeceği ve Jap ntileri, kürese
görülmüştür.
beraber ham deki yükselişi üşüşü hangisi üğünde petro dığında ise pe ihtimali de lgede elektrik ülkenin elektr maktadır. An antrallerde de atmıştır. Yaşa n bir süre d rum ülkenin ine neden ol eri de kapatılm acı olacak pet
, dizel yakıt petrol fiyatla olabilecektir.
n Japonya ek söz konusu n yıkımın telaf
aha fazla bo rt hareketlerin depremden e
’da yaşanan üşe neden ola
erji kaynaklar rında yükseliş
nı sıra, sigorta sistemin eksik ması, depremi ken, daha ön de, deprem so
çok zarar g nik sektörleri
ar gördüğü so an Yeni Zeland ası bir sonuç a
tkilenebileceğ nomik sonuçla
dünyada üre onuçta ABD ve ponya’da yaşa el petrol tale
Özellikle Fuk m petrol fiyat
in önüne geçm inin daha ço oldeki düşüşü etrol fiyatların bulunmaktad k sıkıntısına d rik üretiminin ncak bilindiğ e sıkıntı ortay nan patlaman aha normale elektrik üre acaktır. Ayrıc mıştır. Bu da ü trol ürünleriy t ve jet y rının önümüz
konomisinde gelişmelerin fi edilmesi ha
rçlanmaya git n oluşmasına
n fazla etkilen gelişmelerin acağı beklent rında meydan şlere neden ol
a sisteminin d klikleri tartışm in şu ana kad
ce Şili deprem onrası üretim gördüğü dikk ve rafineriler rusunun ceva da’da meydan açısından örne
ğinden yukarıd ar beklenirke etilen petrolü e Çin’den son anabilecek ola
binin azalaca kuşima nükle larının yenide mek için petr k etkilediği d ün önümüzde nın önümüzde dır. Japonya’d da yol açmışt
%27’si nükle i gibi depre a çıkmış, bu d nın ardından b e dönmeyece etiminde diğ ca ülkede zar ülkenin, elektr yle birleştiğind
akıtı ithalatı zdeki dönemd
neden olaca n hızla küres lihazırda büyü tmesine nede neden olurke nen yer olurke
petrol fiyatla isiyle fiyatlard a gelen yıkım abilecektir.
4
de ma ar mi in at rin bı na ek
da en, ün ra an ağı er en rol de eki eki da ır.
er m da bu eği er ar rik de nı de
ağı sel ük en n, en arı da mın
5
Açıklanacak Veriler (21‐27 Mart 2011)
Ekonomi Gündemi Önceki Beklenti
21.03.2011 ABD 2.el Konut Satışları (Şubat) 5.36 mlyn 5.15 mlyn
Chicago FED Endeksi (Şubat) ‐0.16 ‐‐
22.03.2011 ABD Richmond FED imalat endeksi (Mart) 29 ‐‐
İngiltere TÜFE (Şubat) %4.0 %4.2
23.03.2011 ABD Haftalık Mortgage Verileri 510.7 ‐‐
Yeni Konut Satışları (Şubat) 0.28 mlyn 0.29 mlyn
Euro Bölgesi Sanayi siparişleri (Ocak) %18.5 %21.7
Tüketici Güveni (Mart) ‐9.90 ‐‐
24.03.2011 ABD İnşaat İzinleri (Şubat) 0.517 mlyn ‐‐
Dayanıklı Mal Siparişleri (Şubat) %3.2 %1.0
Haftalık İşsizlik Başvuruları 385 bin ‐‐
Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Mart) 59.0 58.4
Almanya PMI İmalat Endeksi (Mart) 62.7 62.0
Fransa PMI İmalat Endeksi (Mart) 55.7 55.9
İtalya Tüketici Güveni (Mart) 106.4 105.5
25.03.2011 ABD Büyüme Oranı 4.Çeyrek %2.8 %2.9
Euro Bölgesi M3 Para arzı (Şubat) %1.5 %1.7
Fransa Tüketici Güveni (Mart) 85 84
Büyüme 4. Çeyrek %0.3 ‐‐
İtalya Perakende Satışlar (Ocak) 0.40 ‐‐
‐5
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
06.2006 01.2007 08.2007 03.2008 10.2008 05.2009 12.2009 07.2010 02.2011
Öncül Göstergeler Endeksi (6 aylık % Değ.) Öncül Göstergeler Endeksi
ABD EKONOMİK GÖSTERGELERİ EKONOMİK AKTİVİTE GÖSTERGELERİ
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8 10
09.1990 09.1991 09.1992 09.1993 09.1994 09.1995 09.1996 09.1997 09.1998 09.1999 09.2000 09.2001 09.2002 09.2003 09.2004 09.2005 09.2006 09.2007 09.2008 09.2009 09.2010
ABD Büyüme
2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4
2011‐1Ç 2011‐2Ç 2011‐3Ç 2011‐4Ç 2012‐1Ç
ABD Büyüme Beklentisi (%, ç/ç) ABD Büyüme Beklentisi
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8
30 35 40 45 50 55 60 65
06.2002 12.2002 06.2003 12.2003 06.2004 12.2004 06.2005 12.2005 06.2006 12.2006 06.2007 12.2007 06.2008 12.2008 06.2009 12.2009 06.2010 12.2010
ISM İmalat Endeksi GSYİH (%, ç/ç, Sağ Eksen) ISM İmalat ve Büyüme
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8
30 35 40 45 50 55 60 65
06.2002 04.2003 02.2004 12.2004 10.2005 08.2006 06.2007 04.2008 02.2009 12.2009 10.2010
ISM Hizmetler Endeksi GSYİH (%, ç/ç, sağ eksen) ISM Hizmetler ve Büyüme
‐50
‐40
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30 40 50
06.2005 11.2005 04.2006 09.2006 02.2007 07.2007 12.2007 05.2008 10.2008 03.2009 08.2009 01.2010 06.2010 11.2010
Empire State İmalat Endeksi Philly FED İmalat Endeksi Bölgesel Aktivite Endeksleri
2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5
0 1 2 3 4 5 6
12.2006 12.2007 12.2008 12.2009 12.2010
Michigan 1 yillik Enf. Endeksi
Michigan 5 yillik Enf. Endeksi (Sag Eksen) Michigan Enflasyon Beklentisi
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
12.2006 07.2007 02.2008 09.2008 04.2009 11.2009 06.2010 01.2011
5 Yıllık Başabaş (Breakeven) Enflasyon Beklentisi Piyasa Enflasyon Beklentisi
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5
01.2006 01.2007 01.2008 01.2009 01.2010 01.2011
Çekirdek Enflasyon (Gida ve Enerji Disi) (%, y/y) TÜFE (%, y/y)
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5
01.2006 08.2006 03.2007 10.2007 05.2008 12.2008 07.2009 02.2010 09.2010
ÜFE (yıllık ‐ %)
ÜFE (yıllık ‐ %) ÜFE
0 20 40 60 80 100 120 140 160
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5
12.2007 12.2008 12.2009 12.2010
Benzin Fiyatlari (Dolar)
Ham Petrol Fiyatlari (Dolar, Sag Eksen) Petrol ve Petrol Ürünleri Enflasyonu
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6 7
01.2007 01.2008 01.2009 01.2010 01.2011
Gıda Fiyatları (%, y/y) Gıda Enflasyonu
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
‐90
‐80
‐70
‐60
‐50
‐40
‐30
‐20
‐10 0
12.2006 12.2007 12.2008 12.2009 12.2010
Dis Ticaret Dengesi Dis Ticaret Dengesi (Petrol Hariç)
ABD Dis Ticaret Dengesi
‐100
‐50 0 50 100 150
10.2006 10.2007 10.2008 10.2009 10.2010
ABD Net Menkul Kiymet Yatirimi (Milyar $) ABD Menkul Kiymetlerine Net Yabanci Yatirimi
‐15
‐10
‐5 0 5 10
01.2007 01.2008 01.2009 01.2010 01.2011
Perakende Satislar (%, y/y) Perakende Satislar (Oto Hariç, %, y/y) Perakende Satislar (Gaz Hariç, %, y/y)
Perakende Satislar
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
01.2009 01.2010 01.2011
ICSC Magaza Zinciri Satislari (%, y/y) Haftalik Perakende Satis Verileri
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5
03.2002 03.2004 03.2006 03.2008 03.2010
Reel Tüketim Harcamalari (%, y/y) Tüketim Harcamalari
50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100
12.2006 12.2007 12.2008 12.2009 12.2010
Michigan Ünv. Tüketici Güven Endeksi Michigan Tüketici Güven Endeksi
KONUT PİYASASI GÖSTERGELERİ
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
12.2006 12.2007 12.2008 12.2009 12.2010
Yeni Konut Arzi (mlyn adet)
Yeni Konut Arzi (mlyn adet) Yeni Konut Arzi
5 5,5 6 6,5 7 7,5
4 4,5 5 5,5 6 6,5 7
12.2006 06.2007 12.2007 06.2008 12.2008 06.2009 12.2009 06.2010 12.2010
Mortgage Faiz (Sabit Faizli)
Mortgage Faiz (Değişken Faizli, Sağ Eksen) İpotekli Konut Kredisi Faizleri
2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7
70 75 80 85 90 95 100 105 110 115
10.2006 10.2007 10.2008 10.2009 10.2010
Bekleyen Konut Satislari Endeksi
Ikinci El Konut Satislari (Milyon, Sag Eksen) Konut Satislari
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10 15 20
01.2006 01.2007 01.2008 01.2009 01.2010 01.2011
Case Shiller Konut Fiyat Endeksi
Case Shiller Konut Fiyat Endeksi Konut Fiyatlari
İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ
1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5
12.2006 07.2007 02.2008 09.2008 04.2009 11.2009 06.2010 01.2011
Ortalama Saatlik Ücret (%, y/y) Ortalama Saatlik Ücret
‐900
‐700
‐500
‐300
‐100 100 300 500
10.2006 05.2007 12.2007 07.2008 02.2009 09.2009 04.2010 11.2010
Tarım Dışı İstihdam Aylık Değişim (Bin Kişi) Tarım Dışı İstihdam
250 300 350 400 450 500 550 600 650 700
05.2008 10.2008 03.2009 08.2009 01.2010 06.2010 11.2010
Haftalık İşsizlik Başvuruları (Bin) Haftalık İşsizlik Başvuruları (4 Haf. H.O.)
İşsizlik Başvuruları
3 4 5 6 7 8 9 10 11
10.2006 08.2007 06.2008 04.2009 02.2010 12.2010
İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı
EURO BÖLGESİ AKTİVİTE GÖSTERGELERİ
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3
12.06 03.07 06.07 09.07 12.07 03.08 06.08 09.08 12.08 03.09 06.09 09.09 12.09 03.10 06.10 09.10 12.10 03.11
Euro Bölgesi(ç/ç) Almanya(ç/ç) Fransa(ç/ç) Büyüme (Çeyreklik)
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5
2011‐1Ç 2011‐2Ç 2011‐3Ç 2011‐4Ç
Euro Bölgesi Almanya İngiltere
% Büyüme Tahminleri
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10
‐40
‐35
‐30
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Euro Bölgesi Sanayi Güveni (2 ay ileri)
Sanayi Üretim Endeksi (% ‐ 3ay Ort/3 ay Ort, sağ eksen) Sanayi Üretimi ve Güven Endeksi
35 40 45 50 55 60 65
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Euro Bölgesi İngiltere
Fransa Almanya
Hizmetler PMI
30 35 40 45 50 55 60 65
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Euro Bölgesi İngiltere
Almanya Fransa
İmalat Sanayi PMI
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
0,5 1 1,5 2 2,5 3
‐1,5
‐0,5 0,5 1,5 2,5 3,5 4,5
Euro Bölgesi TÜFE (% ‐ y/y)
Çekirdek Enflasyon (% ‐ y/y, sağ eksen) TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
‐12
‐7
‐2 3 8 13 18
‐7
‐6
‐5
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Fransa Dış Ticaret Dengesi (milyar euro,sol eksen) Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (milyar euro) Almanya Dış Ticaret Dengesi (milyar euro)
Dış Ticaret Dengesi
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
‐10
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8 10
Euro Bölgesi ÜFE (y/y)
Çekirdek Enflasyon (y/y, Sağ Eksen) ÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30
‐40
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30 40
Euro Bölgesi İthalat (%‐y/y)
Euro Bölgesi İhracat (%‐y/y,Sağ Eksen) İthalat‐İhracat
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
01.02.2004 01.07.2004 01.12.2004 01.05.2005 01.10.2005 01.03.2006 01.08.2006 01.01.2007 01.06.2007 01.11.2007 01.04.2008 01.09.2008 01.02.2009 01.07.2009 01.12.2009 01.05.2010 01.10.2010 01.03.2011
İspanya TÜFE(y/y) İtalya TÜFE(y/y) Almanya TÜFE(y/y) Fransa TÜFE(y/y)
Ülkeler Bazında TÜFE
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
7 7,5 8 8,5 9 9,5 10 10,5
İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı
35 40 45 50 55 60 65
‐2,5
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5
2007 2008 2009 2010 2011
Bileşik PMI (sol eksen) Euro Bölgesi İstihdam (% ‐ y/y)
İstihdam ve PMI
‐2,5
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2
2006Ç2 2006Ç3 2006Ç4 2007Ç1 2007Ç2 2007Ç3 2007Ç4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 2009Ç4 2010Ç1 2010Ç2
Euro Bölgesi Özel Tüketim Almanya Özel Tüketim Fransa Özel Tüketim
Özel Tüketim
‐2 0 2 4 6 8 10 12
‐5 0 5 10 15 20
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Reel Sektör Kredileri (% ‐ y/y)
Hanehalkı Kredileri (% ‐ y/y, Sağ Eksen) Krediler
‐2 0 2 4 6 8 10
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Tüketici Kredileri ( % ‐ y/y)
Tüketici Kredileri
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2
04Ç2 04Ç4 05Ç2 05Ç4 06Ç2 06Ç4 07Ç2 07Ç4 08Ç2 08Ç4 09Ç2 09Ç4 10Ç2 10Ç4
Euro Bölgesi Perakende Satışlar (% ‐ ç/ç) Özel Tüketim (% ‐ ç/ç)
Perakende Satışlar ve Özel Tüketim
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5
‐40
‐35
‐30
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5
1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 Tüketici Güveni Özel Tüketim (% ‐ y/y, Sağ Eksen) Tüketici Güven Endeksi ve Özel Tüketim
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4
2005Ç2 2005Ç3 2005Ç4 2006Ç1 2006Ç2 2006Ç3 2006Ç4 2007Ç1 2007Ç2 2007Ç3 2007Ç4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 2009Ç4 2010Ç1 2010Ç2 2010Ç3 2010Ç4
Euro Bölgesi Perakende Satışları (%, ç/ç) Almanya Perakende Satışları (%, ç/ç) Fransa Perakende Satışları (%, ç/ç)
Perakende Satışlar
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
‐50 0 50 100 150 200 250 300 350 400
06.07.2007 06.11.2007 06.03.2008 06.07.2008 06.11.2008 06.03.2009 06.07.2009 06.11.2009 06.03.2010 06.07.2010 06.11.2010 06.03.2011
bps
USD Spread GBP Spread
Euro Spread AUD Spread
LIBOR ve OIS Spreadleri
0 1 2 3 4 5 6 7
06.07.2007 06.11.2007 06.03.2008 06.07.2008 06.11.2008 06.03.2009 06.07.2009 06.11.2009 06.03.2010 06.07.2010 06.11.2010 06.03.2011
%
FED Faiz Oranı 3 ay USD Libor
3 ay Haz. Bon. Getirisi 3 ay ABCP Getirisi 3 ay USD OIS
ABD Kısa Vadeli Faiz Oranları
0 1 2 3 4 5 6
13.07.2007 13.11.2007 13.03.2008 13.07.2008 13.11.2008 13.03.2009 13.07.2009 13.11.2009 13.03.2010 13.07.2010 13.11.2010 13.03.2011
%
ECB Faiz Oranı 3 ay Euro Libor
3 ay Göst. Haz. Bon. Getirisi 3 ay Euro OIS Euro Bölgesi Kısa Vadeli Faiz Oranları
0 1 2 3 4 5 6 7 8
17.08.2007 17.12.2007 17.04.2008 17.08.2008 17.12.2008 17.04.2009 17.08.2009 17.12.2009 17.04.2010 17.08.2010 17.12.2010
%
BoE Faiz Oranı 3 ay GBP Libor
3 ay Göst. Haz. Bon. Getirisi 3 ay GBP OIS İngiltere Kısa Vadeli Faiz Oranları
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 0312‐455 70 87
Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 80
Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 89
Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 88
Ümit Ünsal Ekonomist ümit.ünsal@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 18
Seda Meyveci Ekonomist seda.meyveci@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 85
Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 87
Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 86
Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 82
Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 90
Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 76
Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 83
Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır.
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir.
