11
Euro Bölgesi’nde sorunlar devam ediyor...
Euro Bölgesi’nin mali durumuna yönelik endişeler son dönemde risk algılamaları üzerinde temel belirleyici olurken, özellikle Yunanistan’ın yeni bir yardım paketine ihtiyaç duyabileceği yönündeki kaygılar, Yunanistan ve İspanya’nın ard arda notlarının indirilmesi ve İtalya’nın görünümünün düşürülmesi piyasalarda sert hareketlere yol açmıştır. Bununla birlikte seçim sürecinde olan İspanya’da yüksek işsizliğe karşın uygulanan kemer sıkma politikaları, beraberinde sosyal bir takım sorunları ve bu sorunlara tepkileri de getirirken, sendikal hareketlerin gelişmiş olduğu Yunanistan ve İtalya’da da benzer tepkiler dikkat çekmektedir. Öncül rakamlar ışığında Euro Bölgesi ekonomilerindeki toparlanmanın hız kesmesi ise, Bölge’nin büyüme performansı açısından olumsuz bir görünüme işaret ederek büyüme yönlü endişeleri artırmaktadır. Yukarıdaki değerlendirmeler ışığında, bu haftaki çalışmamızda Euro Bölgesi’ne ilişkin son gelişmeler ve riskler değerlendirildikten sonra, söz konusu gelişmelerin ve risklerin piyasalara etkisi detaylı bir şekilde incelenecektir.
Uluslararası Ekonomide Geçtiğimiz Haftanın Önemli Gelişmeleri
ABD
ABD ekonomisi ilk çeyrekte %1.8 büyüdü.
ABD´de dayanıklı mal siparişleri Nisan´da beklentilerin üzerinde %3.6 düşüş kaydetti.
Yeni konut satışları Nisan ayında önceki aya göre % 7.3 artışla yıllık bazda 323.000 ile beklentilerin üzerinde açıklandı.
Haftalık işsizlik maaşı başvuruları beklentilerin üzerinde 10 bin artışla 424 bin oldu.
AVRUPA
İtalya’da Mart ayında perakende satışlar beklentilerin üzerinde yıllık %2 düştü.
Almanya’da 2011 yılı ilk çeyreği GSYH büyümesi %1.5 ile beklentilere paralel olarak gerçekleşti.
Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's, dört İtalyan bankasının görünümünü negatife düşürdüğünü açıkladı.
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Bulgaristan'ın kredi notunu "BBB‐" olarak teyit ederken, görünümü ise "negatif"ten "pozitif"e revize etti.
Fitch, Belçika´nın kredi görünümünü “durağan”dan “negatif”e revize etti ve AA+ olan yerel ve yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu yineledi. Fitch ayrıca, Belçika´nın kısa vadeli kredi notunu F1+ ve Ülke Tavanı notunu da AAA olarak teyit etti.
Euro bölgesinde yeni sanayi siparişleri Mart'ta %1.8 ile beklentilerin üzerinde düşüş kaydetti.
DİĞER ÜLKELER
İsrail Merkez Bankası, faiz oranlarını 25 baz puan artırdı. Bankadan yapılan açıklamaya göre, faiz oranları önümüzdeki ay boyunca yüzde 3.25 olarak uygulanacak.
Japonya’da ticaret dengesi, Nisan ayında son üç ayda ilk kez düştü ve Nisan’daki ihracat bir yıl öncesine kıyasla %12.5 azalırken, ithalat %8.9 yükseldi. Böylece, ülkenin ticaret açığı 5.7 milyar dolara yükselmiş oldu.
Brezilya’da Nisan ayında Cari açık/GSYİH oranı %2.25 oldu.
Belarus Merkez Bankası, Belarus Rublesi’nin değerini dün %36 oranında devalüe etti.
S&P, Brezilya´nın yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunun görünümünü ´durağan´dan pozitif´e yükseltti. Yerel para cinsinden uzun vadeli notun görünümünü ise ´durağan´ olarak bıraktı.
Japonya´da tüketici fiyatları, Nisan ayında 2008 yılından bu yana ilk kez arttı ve bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0.6 artış kaydetti.
Moody’s, Yeni Zelanda’nın 4 büyük bankasının kredi notlarını bir kademe düşürerek Aa2’den Aa3’e indirdi.
VakıfBank
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
Haftalık Uluslararası Ekonomi Raporu
30 Mayıs‐ 06 Haziran 2011
Euro Bölgesi’nde sorunlar devam ediyor...
Euro Bölgesi’nin mali durumuna yönelik endişeler son dönemde risk algılamaları üzerinde temel belirleyici olurken, özellikle Yunanistan’ın yeni bir yardım paketine ihtiyaç duyabileceği yönündeki kaygılar, Yunanistan ve İspanya’nın ard arda notlarının indirilmesi ve İtalya’nın görünümünün düşürülmesi piyasalarda sert hareketlere yol açmıştır.
Bununla birlikte seçim sürecinde olan İspanya’da yüksek işsizliğe karşın uygulanan kemer sıkma politikaları, beraberinde sosyal bir takım sorunları ve bu sorunlara tepkileri de getirirken, sendikal hareketlerin gelişmiş olduğu Yunanistan ve İtalya’da da benzer tepkiler dikkat çekmektedir. Öncül rakamlar ışığında Euro Bölgesi ekonomilerindeki toparlanmanın hız kesmesi ise, Bölge’nin büyüme performansı açısından olumsuz bir görünüme işaret ederek büyüme yönlü endişeleri artırmaktadır. Yukarıdaki değerlendirmeler ışığında, bu haftaki çalışmamızda Euro Bölgesi’ne ilişkin son gelişmeler ve riskler değerlendirildikten sonra, söz konusu gelişmelerin ve risklerin piyasalara etkisi detaylı bir şekilde incelenecektir.
Öncül göstergeler büyümede olumsuz bir görünüme işaret ediyor...
2011 yılının Mayıs ayında Euro Bölgesi PMI İmalat endeksinin 2010 yılının Aralık ayından beri en düşük seviyesine gerilemesi, ikinci çeyrekte daha düşük bir büyüme yaşanabileceği yönündeki endişelerin hızlanmasına neden olmuştur. Büyüme ile daha yüksek ilişkisi olduğu bilinen kompozit PMI endeksinde de Mayıs ayında yaşanan düşüş dikkat çekerken, söz konusu rakamlar ışığında ikinci çeyrekte Euro Bölgesi’nin sınırlı bir şekilde çeyreklik bazda %0.7 oranında büyümesi öngörülmektedir. Söz konusu rakam birinci çeyrek büyümesinin altında bir rakama işaret ederek Euro Bölgesi açısından olumsuz bir görünüm sergilemektedir. PMI imalat endeksinde diğer bir dikkat edilmesi gereken nokta ise ülkeler bazında en son açıklanan Nisan ayı rakamlarında İtalya, İspanya gibi ülkelerde endeksin düşüşünü devam ettirmesidir. Yunanistan’da ise görüldüğü gibi endeksin iki aydır yükselmesine karşın, hali hazırda kritik seviye olan 50 seviyesinin altında kalmaya devam etmesi tam bir toparlanmanın yaşanmadığına işaret ederek birtakım riskleri de beraberinde getirmektedir. Özellikle ECB’nin faiz artırımına geçtiği bir ortamda büyüme yönlü endişelerin artması ve bununla birlikte bölge içindeki ülke ekonomileri arasındaki farkların açılması ECB’nin bundan sonraki dönemde faiz kararı açısından önemli olabilecektir.
Euro Bölgesi’nde borçlanma sorunlarının devam etmesi ile arda arda gelen not indirimleri dikkat çekiyor...
Tablo‐1: Ülke Not Değişimleri
Son dönemde Euro Bölgesi’nde yaşanan kamu açıkları ve bu açıkların milli hasılaya olan oranında ki artışlar ile Yunanistan’la başlayan not indirim süreçlerin yeni ülkeler eklenmeye başlanmıştır.
Yunanistan’ın yaşadığı iflas tehlikesi dolayısıyla devam eden not indirimleri Yunanistan’ın ardından bankacılık sektörünün yaşadığı sorunlar ve sektörün sermaye ihtiyacı nedeniyle İspanya’ya ve artan borç yükü dolayısıyla İtalya’ya yansımıştır. Yakın zamanda Moody’s ’in ve Fitch’in İspanya’nın
40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60
Euro Bölgesi Yunanistan İtalya İspanya İrlanda Belçika
Grafik‐1: PMI İmalat Endeksi (Temmuz 2010‐ Nisan 2011)
Kaynak: Bloomberg
Kaynak: Bloomberg
notunu indirmesi Euro Bölgesi’nin borçlanma maliyetlerinde artışa neden olmaktadır. Geçen yıl AB ve IMF’nin 110 milyar Euro’luk yardımını kabul eden Yunanistan’ın daha fazla finansal yardıma ihtiyaç duyacağı piyasalarda konuşulurken, S&P’nin İtalya’nın görünümünü değiştirmesi Euro Bölgesi borçlanma maliyetleri üzerindeki baskıyı arttırmıştır. Söz konusu görünüm indiriminin altında İtalya’ya ilişkin zayıf büyüme beklentisi ve Euro Bölgesi’nin birincil problemi olan artan borç yükü olduğunu vurgulayan S&P, İtalya hükümetinin kamu borcunu azaltma sözüne ilişkin risklerin de arttığını vurgulamıştır. İtalya’nın negatif görünümüne karşın piyasalarda genel beklenti İtalya’nın kredi notunda bir değişiklik olmayacağı yönünde olmuştur. İspanya’da ise yaklaşan seçim süreci ve ülkenin 2010 yılı Mayıs ayından bu yana uyguladığı ve daha da sertleşmesi olası görünen kemer sıkma politikaları sonucu büyüme oranının düşeceği beklentisi, ülkenin kredi notunda yapılan indirimin nedenleri olarak gösterilmiştir. Tüm bunların yanında Nisan 2010’dan bu yana yapılan dördüncü not indirimiyle kredi notu Avrupa’nın en düşük notuna sahip Belarus ile aynı düzeye gelen Yunanistan için S&P’nin en son olarak yaptığı iki kademe not indirimi de ülkenin kurtarma paketindeki kağıtların vadelerinin uzatılması durumunda özel yatırımcıların risk altında kalabileceği olasılığına dayandırılmıştır. Yukarıda değindiğimiz olumsuz gelişmeler, Euro Bölgesi borçlanma krizinin başladığı ülke olan Yunanistan’ın Euro’dan çıkabileceği yönünde ki tartışmaları da desteklerken bu durum ülkenin kredi notunda olabilecek yeni değişimlerin habercisi olarak karşımıza çıkabilmektedir. Son olarak Euro Bölgesi borç krizinin diğer ülkelere de yayılma kaygıları devam ederken Fitch’in Belçika’nın kredi görünümünün mali konsolidasyonu hızlandırma kapasitesine yönelik endişeler dolayısıyla negatife çevirmesi de Euro Bölgesi’ne yönelik risklerin canlı kalmasına neden olmuştur.
Yaşanan son gelişmelerin sosyal yansımaları...
Euro Bölgesi’nde devam eden ekonomik kriz, birlik üyelerini sosyal açıdan da etkilemektedir. Özellikle borç kriziyle başa çıkabilmek için başta Yunanistan, İspanya ve İtalya olmak üzere ciddi kemer sıkma tedbirleri alan ülkelerde sosyal patlamalar yaşanmaktadır. Hatırlanacağı gibi Yunanistan’daki bütçe krizinin aşılması amacıyla ülkede oldukça sert kemer sıkma politikalarının uygulanmaya başlamasıyla konulan yüksek vergi oranları halk isyanlarına neden olmuştu. Son zamanlarda ise ülkede haliz hazırda uygulanmaya devam edilen kemer sıkma politikalarının daha da sertleştirileceğinin sinyallerinin verilmesi, ülkede ayaklanmaların da yeniden başlayacağı endişelerine yol açmıştır.
Yunanistan’daki karışıklıkların yanı sıra, hem İspanya hem de İtalya’nın Almanya ile arasındaki 10 yıllık tahvil spreadinin sırasıyla %2.52 ve %1.8 oranlarında artması dikkat çekmiştir. Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, yaşanan borç krizinin Yunanistan ve Portekiz’den sonra bölgenin üçüncü büyük ekonomisine sahip olan İtalya’ya sıçrama endişelerinin olması nedeniyle ülkeyi kredi notunun görünümü açısından uyarırken, ülkenin 2011 yılının ilk çeyreğinde Almanya ve Fransa’nın aksine beklentilerin oldukça altında bir büyüme performansı sergilemesi, küresel krizden çıkış sürecinde ülkede ekonomik dengesizliklerin devam ettiğinin göstergesi olarak belirtilmiştir. Ayrıca ülkede gelecek yıllara dair büyümeye ilişkin beklentilerin aşağı, kamu borcuna ilişkin beklentilerin ise yukarı yönlü revize edilmesi, ülkedeki ekonomik krizin atlatılmasının uzun süreçli olacağı beklentilerini güçlendirirken, borç krizinin İrlanda ve Portekiz’in yanı sıra Euro Bölgesi’ndeki diğer ülkelere de sıçrayacağı korkusunu gündeme getirmiştir. Öte yandan İspanya’da uygulanan sert kemer sıkma politikalarına ek olarak, işsizlik oranının, özellikle genç nüfusta, rekor seviyelere ulaşması 2008’de yaşanan ekonomik krizin neden olduğu protesto hareketinden bu yana gerçekleşen en yoğun katılımlı halk ayaklanmasının çıkmasına neden olmuştur. İşsizlik oranının 2011 yılının ilk çeyreğinde %21.2 seviyesine çıktığı ülkede, 25 yaş altı genç nüfusta işsizlik oranının %44.6’ya yükselmesi, protestocuların büyük çoğunluğunun genç nüfustan oluşmasının nedenini açıkça ortaya sermiştir. İspanya Başbakanı Jose Luis Rodrguez Zapatero’nun ülke ekonomisinin bu süreçten en az zararla kurtulabilmesi için kemer sıkma politikalarının daha fazla kesinti yapılarak devam edeceğini açıklamasına ek olarak, işsizlikten isyan eden genç nüfusun çok büyük bir çoğunluğunun ilk kez bu dönem seçimlerinde oy kullanmış olması,geçtiğimiz hafta ülkede yapılan genel seçimde ana muhalefet partisinin iktidara gelmesinde etkili olmuştur.
Euro Bölg
ödeyeme ulaşmasın ölçüde yü ayrışma g bozulma
edeceği t
0 2 4 6 8 10 12 14 16
03.12.2009 03012010 Kaynak: Bl
1.1 1.2 1.2 1.3 1.3 1.4 1.4 1.5 1.5 1.6
03.12.2009 03.01.2010 Kaynak: Blo
gesi’nde deva
eyeceğine dai na neden olm ükselmiştir. So görülmese de
söz konusu ol
tahvilleri alabi
03.01.2010 03.02.2010 03.03.2010 03.04.2010 03052010 oomberg
Grafik‐2: Al
Yunanistan İspanya İtalya Portekız
03.01.2010 03.02.2010 03.03.2010 03.04.2010 03.05.2010 oomberg
G
am eden sorun
ir endişelerin muştur. Gerek on günlerde t e önümüzdeki
labilecektir.
leceğini açıkla
03.05.2010 03.06.2010 03.07.2010 03.08.2010 03092010
lmanya 10 Yıllık
03.06.2010 03.07.2010 03.08.2010 03.09.2010
rafik‐3: EUR/US
nların piyasal
n canlı olmas ekonomik ge tartışmaların dönemde ülk
aması euronu
03.09.2010 03.10.2010 03.11.2010 03.12.2010 03012011
k Tahvili İle Get
03.10.2010 03.11.2010 03.12.2010 03.01.2011
SD Paritesi
lara etkisi...
sı bu ülkenin erekse sosyal t yoğunlaştığı İ kenin kredi gö
n güçlenmesi
03.01.2011 03.02.2011 03.03.2011 03.04.2011 03052011
tiri Farkı (%)
03.02.2011 03.03.2011 03.04.2011 03.05.2011
Euro B kırılga ülkele devam yansım konus risk p bu du göste ekono benze sorun da be borçlu n 10 yıllık de tartışmaların İspanya’da ise örünümüne il
Euro durum politik üzerin başınd gideb gelen değer seviye ekono düşüş çekilm Banka ne neden olm
03.05.2011
Bölgesi’nde ci anlıkların kayn erin mevcut m etmesi fina
malar yaratm su ülkelere yö primlerinin yü urum borçlanm
rmektedir. 20 omisi konum er maliyetlerl nların derinleş eraberinde get uluk oranı v evlet tahvili
bulunduğu Po e henüz Yuna lişkin tablonu
Bölgesi’nde mu ve söz k kalara ilişkin b nde etkili
dan itibaren ileceğine da
faiz artırım r kazanmasına esine kadar omilerine iliş şe geçmiş ve me yaşanmışt ası’nın Avrupa maktadır.
iddi kamu açık naklık ettiği so görünümlerin ans piyasaları
aktadır. Önce önelik artan r ükselmesine n ma maliyetler 009 yılında B unda buluna e borçlanabi şmesi öneml tirmiştir. Yun ve bu borçla getirisinin re ortekiz’de get anistan ve Por n daha da ne
sorun yaşa konusu ülkele beklentiler EU olmaktadır.
n ECB’nin f ir beklentiler ı euronun d a neden olm yükselen şkin endişele e 1.40 seviye ır. Son günler a Kurtarma F
kları ve finans orunlar yaşaya
nin ağırlaşara nda da önem elikle olarak sö risk algılamala neden olurke
inde de kendi irliğin en güç n Almanya i len ülkelerde i bir ayrışma nanistan yükse rı geri ödey ekor seviyele tiri farkı önem rtekiz kadar b etleşmesi ile b
ayan ülkeler ere karşı ola UR/USD parite 2011 yılın faiz artırımın r ve ardında olar karşısınd muştur. 1.483 parite Bölg erin artmasıy elerine bir ge rde Çin Merke Fonu’nun ihra sal
an ak mli öz arı n, ni çlü ile eki ayı ek yip re mli bir bir
rin ası esi ın na an da 30 ge yla eri ez aç
Açıklanacak Veriler (30 Mayıs‐06 Haziran 2011)
Ekonomi Gündemi Önceki Beklenti
30.05.2011 ABD Tatil
İngiltere Tatil ‐‐ ‐‐
31.05.2011 ABD Case Shiller Konut Fiyat Endeksi (Mart) ‐%3.3 ‐%3.2
Chicago PMI Endeksi (Mayıs) 67.6 65
Conference Board Tüketici Güven Endeksi
(Mayıs) 65.4 65.8
Euro Bölgesi TÜFE (Mayıs) %2.8 %2.8
İşsizlik Oranı (Nisan) %9.9 %9.9
Almanya Perakende Satışlar (Nisan) ‐%2.1 ‐%1.8
İşsizlik Oranı (Nisan) %3.1 %2.9
İtalya İşsizlik Oranı (Nisan) %8.3 %8.3
TÜFE (Nisan) %2.9 %3.0
Japonya PMI İmalat Endeksi (Nisan) 45.7 ‐‐
Hanehalkı Harcamaları (Nisan) ‐%8.5 ‐%2.9
İşsizlik Oranı (Nisan) %4.6 %4.7
Sanayi Üretimi (Nisan) ‐%15.5 %2.8
01.06.2011 ABD ADP Özel istihdam (Mayıs) 179 175
ISM İmalat Endeksi 60.4 59.0
İngiltere Para Arzı (Nisan) 0.10 ‐‐
Almanya PMI İmalat Endeksi 58.2 58.2
02.06.2011 ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları 424 bin ‐‐
Dayanıklı Mal Siparişleri (Revize, Nisan) %‐3.6 ‐‐
Fabrika Siparişleri %3.4 %0.5
03.06.2011 ABD Tarımdışı İstihdam 244 bin 191 bin
İşsizlik (Mayıs) %9.0 %9.0
ISM Hizmetler Endeksi (Mayıs) 52.8 53
Euro Bölgesi PMI Hizmetler Endeksi (Mayıs) 55.4 55.4
Almanya PMI Hizmetler Endeksi (Mayıs) 54.9 54.9
İtalya PMI Hizmetler Endeksi (Mayıs) 52.2 51.5
6
‐5
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
08.2006 03.2007 10.2007 05.2008 12.2008 07.2009 02.2010 09.2010 04.2011
Öncül Göstergeler Endeksi (6 aylık % Değ.) Öncül Göstergeler Endeksi
ABD EKONOMİK GÖSTERGELERİ EKONOMİK AKTİVİTE GÖSTERGELERİ
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8
30 35 40 45 50 55 60 65
09.2002 03.2003 09.2003 03.2004 09.2004 03.2005 09.2005 03.2006 09.2006 03.2007 09.2007 03.2008 09.2008 03.2009 09.2009 03.2010 09.2010 03.2011
ISM İmalat Endeksi GSYİH (%, ç/ç, Sağ Eksen) ISM İmalat ve Büyüme
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8
30 35 40 45 50 55 60 65
09.2002 07.2003 05.2004 03.2005 01.2006 11.2006 09.2007 07.2008 05.2009 03.2010 01.2011
ISM Hizmetler Endeksi GSYİH (%, ç/ç, sağ eksen) ISM Hizmetler ve Büyüme
‐50
‐40
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30 40 50
08.2005 01.2006 06.2006 11.2006 04.2007 09.2007 02.2008 07.2008 12.2008 05.2009 10.2009 03.2010 08.2010 01.2011
Empire State İmalat Endeksi Philly FED İmalat Endeksi Bölgesel Aktivite Endeksleri
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8 10
09.1990 09.1991 09.1992 09.1993 09.1994 09.1995 09.1996 09.1997 09.1998 09.1999 09.2000 09.2001 09.2002 09.2003 09.2004 09.2005 09.2006 09.2007 09.2008 09.2009 09.2010
ABD Büyüme
2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4
2011‐2Ç 2011‐3Ç 2011‐4Ç 2012‐1Ç 2012‐2Ç
ABD Büyüme Beklentisi (%, ç/ç) ABD Büyüme Beklentisi
7
2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5
0 1 2 3 4 5 6
02.2007 02.2008 02.2009 02.2010 02.2011
Michigan 1 yillik Enf. Endeksi
Michigan 5 yillik Enf. Endeksi (Sag Eksen) Michigan Enflasyon Beklentisi
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
02.2007 09.2007 04.2008 11.2008 06.2009 01.2010 08.2010 03.2011
5 Yıllık Başabaş (Breakeven) Enflasyon Beklentisi Piyasa Enflasyon Beklentisi
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5
03.2006 03.2007 03.2008 03.2009 03.2010 03.2011
Çekirdek Enflasyon (Gida ve Enerji Disi) (%, y/y) TÜFE (%, y/y)
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
0 20 40 60 80 100 120 140 160
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5
02.2008 02.2009 02.2010 02.2011
Benzin Fiyatlari (Dolar)
Ham Petrol Fiyatlari (Dolar, Sag Eksen) Petrol ve Petrol Ürünleri Enflasyonu
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6 7
03.2007 03.2008 03.2009 03.2010 03.2011
Gıda Fiyatları (%, y/y) Gıda Enflasyonu
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5
03.2006 10.2006 05.2007 12.2007 07.2008 02.2009 09.2009 04.2010 11.2010
ÜFE (yıllık ‐ %)
ÜFE (yıllık ‐ %) ÜFE
8
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5
03.2002 03.2004 03.2006 03.2008 03.2010
Reel Tüketim Harcamalari (%, y/y) Tüketim Harcamalari
50 55 60 65 70 75 80 85 90 95
02.2007 02.2008 02.2009 02.2010 02.2011
Michigan Ünv. Tüketici Güven Endeksi Michigan Tüketici Güven Endeksi
‐15
‐10
‐5 0 5 10 15
03.2007 03.2008 03.2009 03.2010 03.2011
Perakende Satislar (%, y/y) Perakende Satislar (Oto Hariç, %, y/y) Perakende Satislar (Gaz Hariç, %, y/y)
Perakende Satislar
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
03.2009 03.2010 03.2011
ICSC Magaza Zinciri Satislari (%, y/y) Haftalik Perakende Satis Verileri
‐100
‐50 0 50 100 150
12.2006 12.2007 12.2008 12.2009 12.2010
ABD Net Menkul Kiymet Yatirimi (Milyar $) ABD Menkul Kiymetlerine Net Yabanci Yatirimi
‐90
‐80
‐70
‐60
‐50
‐40
‐30
‐20
‐10 0
02.2007 02.2008 02.2009 02.2010 02.2011
Dis Ticaret Dengesi Dis Ticaret Dengesi (Petrol Hariç)
ABD Dis Ticaret Dengesi
9
KONUT PİYASASI GÖSTERGELERİ
5 5,5 6 6,5 7 7,5
4 4,5 5 5,5 6 6,5 7
02.2007 08.2007 02.2008 08.2008 02.2009 08.2009 02.2010 08.2010 02.2011
Mortgage Faiz (Sabit Faizli)
Mortgage Faiz (Değişken Faizli, Sağ Eksen) İpotekli Konut Kredisi Faizleri
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10 15
03.2006 03.2007 03.2008 03.2009 03.2010 03.2011
Case Shiller Konut Fiyat Endeksi
Case Shiller Konut Fiyat Endeksi Konut Fiyatlari
2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7
70 75 80 85 90 95 100 105 110 115
12.2006 12.2007 12.2008 12.2009 12.2010
Bekleyen Konut Satislari Endeksi
Ikinci El Konut Satislari (Milyon, Sag Eksen) Konut Satislari
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
02.2007 02.2008 02.2009 02.2010 02.2011
Yeni Konut Arzi (mlyn adet)
Yeni Konut Arzi (mlyn adet) Yeni Konut Arzi
10
İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ
1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5
02.2007 09.2007 04.2008 11.2008 06.2009 01.2010 08.2010 03.2011
Ortalama Saatlik Ücret (%, y/y) Ortalama Saatlik Ücret
3 4 5 6 7 8 9 10 11
12.2006 10.2007 08.2008 06.2009 04.2010 02.2011
İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı
‐900
‐700
‐500
‐300
‐100 100 300 500
12.2006 07.2007 02.2008 09.2008 04.2009 11.2009 06.2010 01.2011
Tarım Dışı İstihdam Aylık Değişim (Bin Kişi) Tarım Dışı İstihdam
250 300 350 400 450 500 550 600 650 700
08.2008 01.2009 06.2009 11.2009 04.2010 09.2010 02.2011
Haftalık İşsizlik Başvuruları (Bin) Haftalık İşsizlik Başvuruları (4 Haf. H.O.)
İşsizlik Başvuruları
11
EURO BÖLGESİ AKTİVİTE GÖSTERGELERİ
30 35 40 45 50 55 60 65
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Euro Bölgesi İngiltere
Almanya Fransa
İmalat Sanayi PMI
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10
‐40
‐35
‐30
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Euro Bölgesi Sanayi Güveni (2 ay ileri)
Sanayi Üretim Endeksi (% ‐ 3ay Ort/3 ay Ort, sağ eksen) Sanayi Üretimi ve Güven Endeksi
35 40 45 50 55 60 65
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Euro Bölgesi İngiltere
Fransa Almanya
Hizmetler PMI
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3
12.06 03.07 06.07 09.07 12.07 03.08 06.08 09.08 12.08 03.09 06.09 09.09 12.09 03.10 06.10 09.10 12.10 03.11
Euro Bölgesi(ç/ç) Almanya(ç/ç) Fransa(ç/ç) Büyüme (Çeyreklik)
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
2011‐2Ç 2011‐3Ç 2011‐4Ç 2012‐1Ç 2012‐2Ç Euro Bölgesi Almanya İngiltere
% Büyüme Tahminleri
12
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
01.04.2004 01.09.2004 01.02.2005 01.07.2005 01.12.2005 01.05.2006 01.10.2006 01.03.2007 01.08.2007 01.01.2008 01.06.2008 01.11.2008 01.04.2009 01.09.2009 01.02.2010 01.07.2010 01.12.2010 01.05.2011
İspanya TÜFE(y/y) İtalya TÜFE(y/y) Almanya TÜFE(y/y) Fransa TÜFE(y/y)
Ülkeler Bazında TÜFE
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
‐10
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8 10
Euro Bölgesi ÜFE (y/y)
Çekirdek Enflasyon (y/y, Sağ Eksen) ÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
0,5 1 1,5 2 2,5 3
‐1,5
‐0,5 0,5 1,5 2,5 3,5 4,5
Euro Bölgesi TÜFE (% ‐ y/y)
Çekirdek Enflasyon (% ‐ y/y, sağ eksen) TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30
‐40
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30 40
Euro Bölgesi İthalat (%‐y/y)
Euro Bölgesi İhracat (%‐y/y,Sağ Eksen) İthalat‐İhracat
‐12
‐7
‐2 3 8 13 18
‐7
‐6
‐5
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Fransa Dış Ticaret Dengesi (milyar euro,sol eksen) Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (milyar euro) Almanya Dış Ticaret Dengesi (milyar euro)
Dış Ticaret Dengesi
13
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
‐2 0 2 4 6 8 10
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Tüketici Kredileri ( % ‐ y/y)
Tüketici Kredileri
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2
04Ç2 04Ç4 05Ç2 05Ç4 06Ç2 06Ç4 07Ç2 07Ç4 08Ç2 08Ç4 09Ç2 09Ç4 10Ç2 10Ç4
Euro Bölgesi Perakende Satışlar (% ‐ ç/ç) Özel Tüketim (% ‐ ç/ç)
Perakende Satışlar ve Özel Tüketim
‐2 0 2 4 6 8 10 12
‐5 0 5 10 15 20
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Reel Sektör Kredileri (% ‐ y/y)
Hanehalkı Kredileri (% ‐ y/y, Sağ Eksen) Krediler
‐2,5
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2
2006Ç2 2006Ç3 2006Ç4 2007Ç1 2007Ç2 2007Ç3 2007Ç4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 2009Ç4 2010Ç1 2010Ç2 2010Ç3
Euro Bölgesi Özel Tüketim Almanya Özel Tüketim Fransa Özel Tüketim
Özel Tüketim
35 40 45 50 55 60 65
‐2,5
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5
2007 2008 2009 2010 2011
Bileşik PMI (sol eksen) Euro Bölgesi İstihdam (% ‐ y/y)
İstihdam ve PMI
7 7,5 8 8,5 9 9,5 10 10,5
İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı
14
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4
Euro Bölgesi Perakende Satışları (%, ç/ç) Almanya Perakende Satışları (%, ç/ç) Fransa Perakende Satışları (%, ç/ç)
Perakende Satışlar
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5
‐40
‐35
‐30
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5
1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 Tüketici Güveni Özel Tüketim (% ‐ y/y, Sağ Eksen) Tüketici Güven Endeksi ve Özel Tüketim
15
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
0 50 100 150 200 250 300 350 400
14.09.2007 14.01.2008 14.05.2008 14.09.2008 14.01.2009 14.05.2009 14.09.2009 14.01.2010 14.05.2010 14.09.2010 14.01.2011 14.05.2011
bps
USD Spread GBP Spread
Euro Spread AUD Spread
LIBOR ve OIS Spreadleri
0 1 2 3 4 5 6 7
14.09.2007 14.01.2008 14.05.2008 14.09.2008 14.01.2009 14.05.2009 14.09.2009 14.01.2010 14.05.2010 14.09.2010 14.01.2011 14.05.2011
%
FED Faiz Oranı 3 ay USD Libor
3 ay Haz. Bon. Getirisi 3 ay ABCP Getirisi 3 ay USD OIS
ABD Kısa Vadeli Faiz Oranları
0 1 2 3 4 5 6
21.09.2007 21.01.2008 21.05.2008 21.09.2008 21.01.2009 21.05.2009 21.09.2009 21.01.2010 21.05.2010 21.09.2010 21.01.2011 21.05.2011
%
ECB Faiz Oranı 3 ay Euro Libor
3 ay Göst. Haz. Bon. Getirisi 3 ay Euro OIS Euro Bölgesi Kısa Vadeli Faiz Oranları
0 1 2 3 4 5 6 7
26.10.2007 26.02.2008 26.06.2008 26.10.2008 26.02.2009 26.06.2009 26.10.2009 26.02.2010 26.06.2010 26.10.2010 26.02.2011
%
BoE Faiz Oranı 3 ay GBP Libor
3 ay Göst. Haz. Bon. Getirisi 3 ay GBP OIS İngiltere Kısa Vadeli Faiz Oranları
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr
Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 0312‐455 70 87
Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 80
Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 89
Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 88
Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 18
Seda Meyveci Ekonomist seda.meyveci@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 85 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 83
Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 87
Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 86
Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 82
Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 90
Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 76
İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 93
Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır.
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir.
