11
ABD’de Yürürlüğe Giren Borç Tavanı Yasa Tasarısının Ayrıntıları ve Ekonomik Etkileri 2007 yılının üçüncü çeyreğinde ABD’de konut piyasasında başlayan kriz, kısa sürede kredi ve likidite krizine dönüşerek ticaret ve finansal bağlantılar kanalıyla global ölçekte dünya ekonomisine büyük zarar vermiştir. 2010 yılının başlarından itibaren çevre Euro Bölgesi ülkelerinin (özellikle PIIGS ülkeleri) bütçe ve borçlanma problemleri piyasalarda endişe kaynağı olurken, 2011 yılının Mayıs ayında ABD’nin 14.3 milyar dolarlık borçlanma üst limitine ulaşılması ile son dönemde Euro Bölgesi ülkelerine ilişkin endişelere ABD’nin borçlanma problemine yönelik endişeler de eklenmiştir. Bu raporda, ABD’de artırılan borçlanma tavanının ayrıntıları ve ekonomik etkileri incelenmiştir.
Uluslararası Ekonomide Geçtiğimiz Haftanın Önemli Gelişmeleri ABD
• S&P, ABD’nin son 70 yıldır AAA seviyesinde bulunan uzun vadeli ülke kredi notunu bir kademe indirerek AA+’ya düşürdü. Önümüzdeki 10 yıl için 2.1 ile 2.4 trilyon dolar arasında tasarruf yapmayı öngören ABD Kongresi’nin bu tutarı 4 trilyon olarak belirlemesi gerektiğini savunarak alınan önlemleri yetersiz bulan S&P, ABD’nin görünümünü negatif olarak belirleyerek iki yıl içinde yeni bir indirim gelebileceği sinyalini verdi.
• Moody´s, ABD´de ekonomik toparlanmanın devam etmesini beklediğini belirtirken, politik kutuplaşmanın ülkenin Aaa olan kredi notu için bir risk olmaya devam ettiğini bildirdi.
• ABD Hazine Bakanlığı sözcüsü, S&P´nin ABD´nin kredi notunu ´´AA+´´ya çekme kararını
´´hatalı´´ olarak değerlendirerek, kuruluşun ABD´nin kamu harcamalarındaki kesintiye yönelik 2 trilyon dolarlık yanlış hesaplama yaptığını ve hatalı bir karar verdiğini belirtti.
• Tarım dışı istihdam Temmuz'da 117,000 ile beklentilerin üzerinde artarken, işsizlik oranı
%9.2’den %9.1'e düşerek beklentilerin altında açıklandı.
• Haftalık işsizlik maaşı başvuruları beklentinin üstünde 400 bin kişi olarak açıklandı.
• Planlı işten çıkarmalar Temmuz ayında bir önceki aya göre %60.3 artarak son 16 ayın en yüksek seviyesine çıktı.
• Temmuz ayında ISM imalat endeksi bir önceki aya göre 4.4 puan düşerek 50.9 seviyesine geriledi. ISM imalat dışı sektörler endeksi ise %53.3´den %52.7´ye geriledi.
• Haziran ayında kişisel gelirler %0.1 artarken, tüketici harcamaları %0.2 azaldı.
• Haziran ayında fabrika siparişleri %0.8 düştü.
AVRUPA
• Euro Bölgesi’nde Temmuz ayında tüketici güven endeksi beklentilerin altında ‐11.4 açıklandı.
• Euro Bölgesi’nde Temmuz ayında üretim aktivitesi durma noktasına geldi ve Euro Bölgesi PMI 52´den 50.4 seviyesine gerileyerek neredeyse iki yılın en düşük seviyesine indi.
• Euro Bölgesi'nde işsizlik oranı Haziran ayında beklentilere paralel olarak %9.9 oranında artış gösterdi.
• Euro Bölgesi'nde ÜFE yıllık bazda beklentilere paralel olarak %5.9 oranında arttı.
• Euro Bölgesi Perakende Satışlar %0,9 ile beklentinin üstünde arttı. Beklentiler perakende satışların Haziran'da aylık %0,5 oranında artış göstereceğini işaret ediyordu.
• Euro Bölgesi hizmet sektörü satın alma yöneticisi endeksi (PMI), Temmuz'da nihai 51.6 değerini alarak beklentilerin üzerinde, ancak Haziran ayı seviyesinin altında açıklandı.
• Avrupa Merkez Bankası (ECB) politika faizini beklentilere paralel şekilde %1,50'de bıraktı.
MB borç verme faiz oranı %9 düzeyinde sabit tutuldu.
• Almanya hizmet sektörü PMI, Temmuz'da nihai 52.9 değerini alarak önceki aya göre düştü, ancak beklentiler seviyesinde gerçekleşti.
• İngiltere Merkez Bankası (BOE) politika faizini beklendiği gibi yüzde 0.5'te tuttu. BOE, 200 milyar sterlinlik varlık alım programının büyüklüğünde de değişiklik yapmadı.
• İngiltere hizmet sektörü PMI endeksi 53,2 beklentisine karşılık 55,4 değerini aldı.
• S&P İrlanda'nın BBB+ olan notunu teyit ederek, görünümünü durağan olarak açıkladı.
DİĞER ÜLKELER
• Avustralya Merkez Bankası (RBA), faiz oranlarında bir değişikliğe gitmedi.
• Çinli kredi derecelendirme kuruluşu Dagong Global Credit Rating, ABD´nin notunu bir kez daha düşürerek A+´dan A seviyesine indirdi ve daha fazla indirim olabileceği uyarısında bulundu.
VakıfBank
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
Haftalık Uluslararası Ekonomi Raporu
08 – 15 Ağustos 2011
2
ABD’de Yürürlüğe Giren Borç Tavanı Yasa Tasarısının Ayrıntıları ve Ekonomik Etkileri
2007 yılının üçüncü çeyreğinde ABD’de konut piyasasında başlayan kriz, kısa sürede kredi ve likidite krizine dönüşerek ticaret ve finansal bağlantılar kanalıyla global ölçekte dünya ekonomisine büyük zarar vermiştir. Kriz döneminde kamu ve merkez bankaları tarafından alınan önlemler ve krizin etkilerini hafifletmek için yapılan harcamalar sonraki yıllarda krizi özel sektörden kamu sektörüne kaydırırken, bu doğrultuda 2010 yılından itibaren ülkelerin bütçe ve borç problemleri ön plana çıkmıştır. Bu doğrultuda 2010 yılının başlarından itibaren çevre Euro Bölgesi ülkelerinin (özellikle PIIGS ülkeleri) bütçe ve borçlanma problemleri piyasalarda endişe kaynağı olurken, 2011 yılının Mayıs ayında ABD’nin 14.3 milyar dolarlık borçlanma üst limitine ulaşılması ile son dönemde Euro Bölgesi ülkelerine ilişkin endişelere ABD’nin borçlanma problemine yönelik endişeler de eklenmiştir. Borçlanma tavanının yükseltilmesi Amerikan tarihinde politik anlaşmazlıklar nedeniyle bugüne kadar hiç olmadığı kadar pazarlık konusu yapılırken, ABD ve dünya için yeni bir ekonomik krizin başlamasına çok az kala borçlanma tavanının yükseltilmesi görüşmeleri son tarih olan 2 Ağustos’un hemen öncesinde anlaşmayla sonuçlanmıştır. Bu raporda, artırılan borçlanma tavanının ayrıntıları ve ekonomik etkileri incelenmiştir.
Hükümetin borçlanabileceği miktara sınır getiren borç limiti, ABD’de borç yönetiminden sorumlu kurum olan Hazine’nin Kongre’den yasal olarak onay çıkmadıkça yeniden borçlanmasını engellemeyi amaçlamaktadır. İlk kez 1917 yılında kullanılmaya başlanan borç limitinin ABD kongresinin kararıyla sık sık artırıldığı görülmüştür. 1962 yılından sonra borç limitinde 74 defa artırıma gidilirken, en son artırım 14 Şubat 2010’da yapılmış ve borç limiti 14.294 trilyon dolara çıkarılmıştır. Geçmiş yıllarda borç limitinde nispeten kademeli bir artış olduğu görülürken, 2010 yılında tek seferde 1.9 trilyon dolarlık bir artış yapıldığı da dikkat çekmektedir. 2002 yılından itibaren yıllık bazda ortalama 400‐500 milyar dolar civarında olan ABD borç stoku artışının, 2007 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren ekonomiyi canlandırmak adına yapılan harcamaların artması nedeniyle 2007 yılından itibaren yıllık bazda ortalama 1.5 ‐ 2 trilyon dolar seviyesine yükselmesi borç limitinde yapılan bu sert artışın nedenini açıklamaktadır. Böylece ABD’de harcamaların artmasına bağlı olarak kriz öncesi %1.3 seviyelerinde olan bütçe ağının GSYH’ya oranı 2010 yıl sonu itibariyle %8.6 seviyelerine yükselirken, %62.1 seviyelerinde olan brüt borç stokunun GSYH içindeki payı %92.7 seviyesine yükselmiştir.
Borç tavanı yasa tasarısı imzalanarak yürürlüğe girdi. Paket neler içeriyor?
ABD’de haftalar süren borç limitinin artırılması hususu, uzun süren muhalefet‐iktidar partisi tartışmalarının ardından sonuçlanarak, hem ABD’nin temerrüde düşeceği endişelerini gidermiş hem de global piyasadaki artan kriz endişelerinin yerini piyasalarda hafif bir gevşemeye bırakmasını sağlamıştır. ABD yönetiminin gelecek 10 yılda harcamalarda 2.1 trilyon dolarlık kesinti yapılmasını öngören planı dört ana kalemden oluşmaktadır.
‐12
‐10
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4
03.2000 02.2001 01.2002 12.2002 11.2003 10.2004 09.2005 08.2006 07.2007 06.2008 05.2009 04.2010 03.2011
ABD Bütçe Dengesi (çey.% değ.)
Kaynak: Bloomberg 5
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
01.2000 09.2000 05.2001 01.2002 09.2002 05.2003 01.2004 09.2004 05.2005 01.2006 09.2006 05.2007 01.2008 09.2008 05.2009 01.2010 09.2010 05.2011
(Trilyon dolar)
Borç Limiti Brüt Borç Stoku
Kaynak: IMF, Bloomberg
3
1. Borçlanma limitinin artırılması
ABD yönetimi 14.294 trilyon dolar olan borçlanma limitinin, 2.1 ile 2.4 trilyon dolar arasında artırılmasına karar vermiştir. Söz konusu artırımların üç kademede uygulanacağına karar verilmiştir:
• İlk aşamada 400 milyar dolarlık bir artış yapılmış ve 14.294 olan borçlanma limiti 01.08.2011 tarihinden itibaren 14.694 triyon dolar seviyesine yükseltilmiştir.
• İkinci aşamada, kongreden geçmezse veya Başkan veto ederse 500 milyar dolarlık bir ek artırıma daha gidilmesi öngörülmüştür.
• Son olarak ise borçlanma otoritesinin yeniden 1.2 trilyon dolarlık ek bir artırıma gidebileceği, bu artırımın maksimum 1.5 trilyon dolara çıkabileceği öngörülmüş, fakat söz konusu artırımların yapılabilmesi için bu kararın yeniden bir kanun haline getirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
2. Harcama tavanı
Mevzuatta önümüzdeki on yıl için harcamalarda toplamda 756 milyar dolarlık bir indirime gidilmesi öngörülürken, faiz gideri ile ilgili olan tasarrufların ve bazı diğer küçük politika değişikliklerinin etkisiyle söz konusu tasarrufun toplamda 917 milyar dolar seviyesine kadar ulaşabileceği tahmin edilmektedir.
3. Açığın azaltılması için komite oluşturulması
Borçlanma limitinin artırılmasına dair yapılan anlaşma, borçlanma tavanının 2012 yılı sonuna kadar yükseltilmesine, harcamaların 10 yılda 1.5 trilyon dolardan fazla azaltılmasına ve bütçe açığının ek olarak 1 trilyon dolardan fazla azaltılmasını tavsiye etmek için Kongre'de yeni bir “Borçlanma Komitesi” kurulmasına olanak sağlamıştır. Buna göre 14 Ekim’de Kongre’nin potansiyel reformlar konusunda yeni kurulan Komite’ye tavsiyelerde bulunması, 23 Kasım’da Komite’nin önerilere cevap vermesi, 23 Aralık’ta meclisin bu konuda oylama yapması ve 15 Ocak 2012 tarihine kadar Başkan Obama’ nın mevzuatı imzalaması öngörülmüştür.
4. Harcama kısma mekanizması
Borçlanma Komitesi’nin, tasarruf hedefine ulaştığından emin olması için bir zorlama mekanizması kullanması öngörülmüştür. Bu mekanizma, Komite’nin eğer hedeflediği tasarruf miktarında başarısız olursa, Komite’nin harcamalarda kısıntı yapmasını sağlamaktadır. Yapılacak olan otomatik kesintiler savunma ve sivil savunma harcamaları arasında eşit olarak paylaştırılacaktır. Bu yeterli gelmez ise diğer kesintiler sosyal güvenlik, yoksullar için sağlık yardımı, düşük gelirlilerle ilgili programlar, gaziler için uygulanan programlar, finansal istikrar programları ve net faiz hariç bazı yardım programlarının yanı sıra, yerel harcamalar arasında yapılacaktır. Son olarak ise, komite herhangi bir anlaşmaya varamazsa, 109 milyar dolarlık kesintinin 2013 finansal yılında uygulamaya konulabileceği belirtilmiştir.
Büyüme yönlü kaygılar artıyor
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5
GSYİH (ç‐ç,%)
GSYİH'ya Kamu Harcamalarının Katkısı
Kaynak: Bloomberg
50.9 49.2
20 30 40 50 60 70 80
ISM İmalat Endeksi
Kaynak: Bloomberg
4
ABD ekonomisinin 2011 yılının ilk yarısında %1 oranının da altında büyümesi zayıf bir büyüme performansına işaret ederken, bu durum hali hazırda kriz öncesi seviyelerin çok üzerinde olan işsizlik oranı açısından da risk oluşturmaktadır. 2009 ve 2010 yıllarında krizin etkilerini hafifletmek amacıyla verilen mali desteklere son verilmesi ile mali desteklerin büyüme üzerindeki olumlu etkilerinin zamanla azaldığı görülürken, özellikle son 3 çeyrekte kamunun büyümeye katkısının negatife döndüğü dikkat çekmektedir. Bu bağlamda son dönemde getirilen planda yer alan harcama kısıntılarının büyüme üzerindeki riskleri artırabileceği endişeleri de artmıştır. Büyüme için öncül olarak kabul edilen ISM verisi incelendiğinde, Temmuz ayında ISM imalat endeksinin 50.9 ile beklentilerin altında açıklandığı görülürken, endeksin bileşenlerinden yeni siparişler endeksinin ise 49.2’ye gerileyerek resesyondan bu yana ilk kez yeniden 50 seviyesinin altına gerilediği görülmektedir. Şubat ayından sonra gerileme trendinde olan endeksin Haziran ayında yukarı döndüğü görülürken, Temmuz ayında endeksin aşağı yönlü hareketini devam ettirmesi, önümüzdeki dönem büyüme performansı açısından olumsuz bir görünüme işaret etmektedir. Bununla birlikte orta vadeli büyüme beklentilerinin de bozulduğu bir ortamda çift dip söylemlerinin yeniden alevlendiği görülmektedir.
ABD’de borçlanma limitinin artırılması konusunda uzlaşma sağlanması orta vadede risklerin yatışmış görünmesine neden olmasına karşın, uzun vadede ABD’nin yüksek kamu borcu ve bütçe açığı risk oluşturmaya devam etmektedir.
Bununla birlikte ABD’de büyüme yönlü risklerin realize olması, not indiriminin de gündeme gelmesine neden olmuştur. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P, ABD’nin son 70 yıldır AAA seviyesinde bulunan uzun vadeli ülke kredi notunu bir kademe indirerek AA+’ya düşürmüştür. Önümüzdeki 10 yıl için 2.1 ile 2.4 trilyon dolar arasında tasarruf yapmayı öngören ABD Kongresi’nin bu tutarı 4 trilyon olarak belirlemesi gerektiğini savunarak alınan önlemleri yetersiz bulan S&P, ABD’nin görünümünü negatif olarak belirleyerek iki yıl içinde yeni bir indirim gelebileceği sinyalini de vermiştir.
Yeni plana duyulan güvensizliğin yanı sıra krizin başlamasına neden olarak gösterilen konut sektörüne ve büyümeye yönelik öncül verilerin de olumsuz bir gidişata işaret etmesi, ABD’nin 3. niceliksel genişlemeyi (QE) uygulamaya koyabileceği yönündeki beklentileri yeniden gündeme getirmiştir. ABD’de büyüme verilerini resesyonların ardından incelemek amacıyla resesyonların bitiş tarihleri sıfır alınarak bir endeks oluşturulmuş, bitiş tarihinden 4 çeyrek öncesi ve 12 çeyrek sonrasındaki ABD büyüme performansı incelenmiştir. Buna göre 2008 yılında yaşanan son krizin ardından toparlanmanın önceki krizlerden ayrıştığı görülürken, özellikle 2011 yılında büyümenin yatay hareketi dikkat çekmektedir. Alınan önlemlere karşın ABD’de büyümenin beklentilerin altında kaldığının görülmesine karşın, ekonomide yaşanan toparlanmada FED’in uyguladığı QE politikalarının etkisi gözardı edilmemelidir. Son dönemde artan kırılganlıklar değerlendirildiğinde FED’in önümüzdeki dönemde 3. niceliksel genişlemeyi uygulamaya koyması yönünde sinyaller artmış durumdadır.
98 108 118 128
‐4 ‐3 ‐2 ‐1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ABD GSYİH (Çeyreklik,%)*
Kas. 1973 ‐ Mart 1975 Tem. 1981 ‐ Kas. 1982 Tem. 1990 ‐ Mart 1991 Mart 2001 ‐ Kas. 2001
*Kriz bitiş tarihleri "0" alınarak endekslenmiştir.
Kaynak: Bloomberg, Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
Zaman QE2 Başladı
98 103 108 113 118 123
‐4 ‐3 ‐2 ‐1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ABD GSYİH (Çeyreklik,%)*
Kas. 1973 ‐ Mart 1975 Tem. 1981 ‐ Kas. 1982 Tem. 1990 ‐ Mart 1991 Mart 2001 ‐ Kas. 2001 Ara. 2007 ‐Haz. 09
*Kriz bitiş tarihleri "0" alınarak endekslenmiştir.
Kaynak: Bloomberg, Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
Zaman QE2 başladı
QE1 başladı
5
Açıklanacak Veriler (08 ‐ 15 Ağustos 2011)
Ekonomi Gündemi Önceki Beklenti
08.08.2011 ‐‐ ‐‐ ‐‐ ‐‐
09.08.2011 ABD FED Toplantısı ve Faiz Kararı %0.25 ‐‐
Almanya Dış Ticaret Dengesi (Haziran) 12.8 mlyr euro 13 mlyr euro
İngiltere Sanayi Üretimi (Haziran) %0.9 %0.4
Japonya Güven Endeksi (Temmuz) %35.3 ‐‐
10.08.2011 ABD Bütçe Dengesi (Temmuz) ‐43.08 mlyr 140.00 mlyr
Haftalık Mortgage Verileri 565.3 ‐‐
Almanya TÜFE (Temmuz) %0.5 %0.5
Fransa Cari Denge (Haziran) ‐5.5 mlyr ‐‐
Japonya Makine Siparişleri (Haziran) %3.0 %1.8
11.08.2011 ABD Dış Ticaret Dengesi (Haziran) ‐50.2 mlyr ‐48 mlyr
Haftalık İşsizlik Başvuruları 400 bin 403 bin
12.08.2011 ABD Perakende Satışlar (Temmuz) %0.1 %0.5
Euro Bölgesi Sanayi Üretimi (Haziran) %0.1 %0.0
İtalya Dış Ticaret Dengesi (Haziran) ‐2.407 mlyr ‐‐
TÜFE (Temmuz) %0.3 %0.3
Fransa Büyüme Oranı (2.çeyrek) %0.9 %0.3
TÜFE (Temmuz) %0.1 ‐%0.3
‐5
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
11.2006 06.2007 01.2008 08.2008 03.2009 10.2009 05.2010 12.2010 07.2011
Öncül Göstergeler Endeksi (6 aylık % Değ.) Öncül Göstergeler Endeksi
ABD EKONOMİK GÖSTERGELERİ EKONOMİK AKTİVİTE GÖSTERGELERİ
‐10
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8 10
12.1990 12.1991 12.1992 12.1993 12.1994 12.1995 12.1996 12.1997 12.1998 12.1999 12.2000 12.2001 12.2002 12.2003 12.2004 12.2005 12.2006 12.2007 12.2008 12.2009 12.2010
ABD Büyüme
2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3
2011‐3Ç 2011‐4Ç 2012‐1Ç 2012‐2Ç 2012‐3Ç
ABD Büyüme Beklentisi (%, ç/ç) ABD Büyüme Beklentisi
‐10
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8
30 35 40 45 50 55 60 65
12.2002 06.2003 12.2003 06.2004 12.2004 06.2005 12.2005 06.2006 12.2006 06.2007 12.2007 06.2008 12.2008 06.2009 12.2009 06.2010 12.2010 06.2011
ISM İmalat Endeksi GSYİH (%, ç/ç, Sağ Eksen) ISM İmalat ve Büyüme
‐10
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8
30 35 40 45 50 55 60 65
12.2002 10.2003 08.2004 06.2005 04.2006 02.2007 12.2007 10.2008 08.2009 06.2010 04.2011
ISM Hizmetler Endeksi GSYİH (%, ç/ç, sağ eksen) ISM Hizmetler ve Büyüme
‐50
‐40
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30 40 50
11.2005 04.2006 09.2006 02.2007 07.2007 12.2007 05.2008 10.2008 03.2009 08.2009 01.2010 06.2010 11.2010 04.2011
Empire State İmalat Endeksi Philly FED İmalat Endeksi Bölgesel Aktivite Endeksleri
2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5
0 1 2 3 4 5 6
05.2007 05.2008 05.2009 05.2010 05.2011
Michigan 1 yillik Enf. Endeksi
Michigan 5 yillik Enf. Endeksi (Sag Eksen) Michigan Enflasyon Beklentisi
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
05.2007 12.2007 07.2008 02.2009 09.2009 04.2010 11.2010 06.2011
5 Yıllık Başabaş (Breakeven) Enflasyon Beklentisi Piyasa Enflasyon Beklentisi
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5
06.2006 06.2007 06.2008 06.2009 06.2010 06.2011
Çekirdek Enflasyon (Gida ve Enerji Disi) (%, y/y) TÜFE (%, y/y)
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5
06.2006 01.2007 08.2007 03.2008 10.2008 05.2009 12.2009 07.2010 02.2011
ÜFE (yıllık ‐ %)
ÜFE (yıllık ‐ %) ÜFE
0 20 40 60 80 100 120 140 160
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5
05.2008 05.2009 05.2010 05.2011
Benzin Fiyatlari (Dolar)
Ham Petrol Fiyatlari (Dolar, Sag Eksen) Petrol ve Petrol Ürünleri Enflasyonu
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6 7
06.2007 06.2008 06.2009 06.2010 06.2011
Gıda Fiyatları (%, y/y) Gıda Enflasyonu
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
‐90
‐80
‐70
‐60
‐50
‐40
‐30
‐20
‐10 0
05.2007 05.2008 05.2009 05.2010 05.2011
Dis Ticaret Dengesi Dis Ticaret Dengesi (Petrol Hariç)
ABD Dis Ticaret Dengesi
‐100
‐50 0 50 100 150
03.2007 03.2008 03.2009 03.2010 03.2011
ABD Net Menkul Kiymet Yatirimi (Milyar $) ABD Menkul Kiymetlerine Net Yabanci Yatirimi
‐15
‐10
‐5 0 5 10 15
06.2007 06.2008 06.2009 06.2010 06.2011
Perakende Satislar (%, y/y) Perakende Satislar (Oto Hariç, %, y/y) Perakende Satislar (Gaz Hariç, %, y/y)
Perakende Satislar
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
06.2009 12.2009 06.2010 12.2010 06.2011
ICSC Magaza Zinciri Satislari (%, y/y) Haftalik Perakende Satis Verileri
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5
06.2002 06.2004 06.2006 06.2008 06.2010
Reel Tüketim Harcamalari (%, y/y) Tüketim Harcamalari
50 55 60 65 70 75 80 85 90 95
05.2007 05.2008 05.2009 05.2010 05.2011
Michigan Ünv. Tüketici Güven Endeksi Michigan Tüketici Güven Endeksi
KONUT PİYASASI GÖSTERGELERİ
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
05.2007 05.2008 05.2009 05.2010 05.2011
Yeni Konut Arzi (mlyn adet)
Yeni Konut Arzi (mlyn adet) Yeni Konut Arzi
5 5,5 6 6,5 7 7,5
4 4,5 5 5,5 6 6,5 7
05.2007 11.2007 05.2008 11.2008 05.2009 11.2009 05.2010 11.2010 05.2011
Mortgage Faiz (Sabit Faizli)
Mortgage Faiz (Değişken Faizli, Sağ Eksen) İpotekli Konut Kredisi Faizleri
2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7
70 75 80 85 90 95 100 105 110 115
03.2007 03.2008 03.2009 03.2010 03.2011
Bekleyen Konut Satislari Endeksi
Ikinci El Konut Satislari (Milyon, Sag Eksen) Konut Satislari
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10
06.2006 06.2007 06.2008 06.2009 06.2010 06.2011
Case Shiller Konut Fiyat Endeksi
Case Shiller Konut Fiyat Endeksi Konut Fiyatlari
İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ
1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5
04.2007 11.2007 06.2008 01.2009 08.2009 03.2010 10.2010 05.2011
Ortalama Saatlik Ücret (%, y/y) Ortalama Saatlik Ücret
‐900
‐700
‐500
‐300
‐100 100 300 500
03.2007 10.2007 05.2008 12.2008 07.2009 02.2010 09.2010 04.2011
Tarım Dışı İstihdam Aylık Değişim (Bin Kişi) Tarım Dışı İstihdam
250 300 350 400 450 500 550 600 650 700
10.2008 03.2009 08.2009 01.2010 06.2010 11.2010 04.2011
Haftalık İşsizlik Başvuruları (Bin) Haftalık İşsizlik Başvuruları (4 Haf. H.O.)
İşsizlik Başvuruları
3 4 5 6 7 8 9 10 11
03.2007 01.2008 11.2008 09.2009 07.2010 05.2011
İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı
EURO BÖLGESİ AKTİVİTE GÖSTERGELERİ
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3
06.06 10.06 02.07 06.07 10.07 02.08 06.08 10.08 02.09 06.09 10.09 02.10 06.10 10.10 02.11 06.11
Euro Bölgesi(ç/ç) Almanya(ç/ç) Fransa(ç/ç) Büyüme (Çeyreklik)
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5
2011‐2Ç 2011‐3Ç 2011‐4Ç 2012‐1Ç 2012‐2Ç 2012‐3Ç Euro Bölgesi Almanya İngiltere
% Büyüme Tahminleri
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10
‐40
‐35
‐30
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Euro Bölgesi Sanayi Güveni (2 ay ileri)
Sanayi Üretim Endeksi (% ‐ 3ay Ort/3 ay Ort, sağ eksen) Sanayi Üretimi ve Güven Endeksi
35 40 45 50 55 60 65
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Euro Bölgesi İngiltere
Fransa Almanya
Hizmetler PMI
30 35 40 45 50 55 60 65
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Euro Bölgesi İngiltere
Almanya Fransa
İmalat Sanayi PMI
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
‐8
‐7
‐6
‐5
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2
‐15
‐10
‐5 0 5 10 15 20 25
2002 2002 2003 2004 2004 2005 2006 2006 2007 2008 2008 2009 2010 2010 2011
Almanya Dış Ticaret Dengesi (milyar euro) Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (milyar euro) Fransa Dış Ticaret Dengesi (milyar euro,sag eksen)
Dış Ticaret Dengesi
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
0,5 1 1,5 2 2,5 3
‐1,5
‐0,5 0,5 1,5 2,5 3,5 4,5
Euro Bölgesi TÜFE (% ‐ y/y)
Çekirdek Enflasyon (% ‐ y/y, sağ eksen) TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
‐10
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8 10
Euro Bölgesi ÜFE (y/y)
Çekirdek Enflasyon (y/y, Sağ Eksen) ÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
01.07.2004 01.12.2004 01.05.2005 01.10.2005 01.03.2006 01.08.2006 01.01.2007 01.06.2007 01.11.2007 01.04.2008 01.09.2008 01.02.2009 01.07.2009 01.12.2009 01.05.2010 01.10.2010 01.03.2011 01.08.2011
İspanya TÜFE(y/y) İtalya TÜFE(y/y) Almanya TÜFE(y/y) Fransa TÜFE(y/y)
Ülkeler Bazında TÜFE
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30 40
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30 40
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Euro Bölgesi İthalat (%‐y/y)
Euro Bölgesi İhracat (%‐y/y,Sağ Eksen) İthalat‐İhracat
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
7 8 9 10 11
Ocak 04 Haziran 04 Kasım 04 Nisan 05 Eylül 05 Şubat 06 Temmuz 06 Aralık 06 Mayıs 07 Ekim 07 Mart 08 Ağustos 08 Ocak 09 Haziran 09 Kasım 09 Nisan 10 Eylül 10 Şubat 11 Temmuz 11
İşsizlik Oranı
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
35 40 45 50 55 60 65
‐2,5
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5
2007 2008 2009 2010 2011
Bileşik PMI (sol eksen) Euro Bölgesi İstihdam (% ‐ y/y)
İstihdam ve PMI
‐2,5
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5
2007Ç1 2007Ç2 2007Ç3 2007Ç4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 2009Ç4 2010Ç1 2010Ç2 2010Ç3 2010Ç4 2011Ç1
Euro Bölgesi Özel Tüketim Almanya Özel Tüketim Fransa Özel Tüketim
Özel Tüketim
‐2 0 2 4 6 8 10 12
‐5 0 5 10 15 20
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Reel Sektör Kredileri (% ‐ y/y)
Hanehalkı Kredileri (% ‐ y/y, Sağ Eksen) Krediler
‐4
‐2 0 2 4 6 8 10
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Tüketici Kredileri ( % ‐ y/y)
Tüketici Kredileri
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2
04Ç2 04Ç4 05Ç2 05Ç4 06Ç2 06Ç4 07Ç2 07Ç4 08Ç2 08Ç4 09Ç2 09Ç4 10Ç2 10Ç4
Euro Bölgesi Perakende Satışlar (% ‐ ç/ç) Özel Tüketim (% ‐ ç/ç)
Perakende Satışlar ve Özel Tüketim
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4
Euro Bölgesi Perakende Satışları (%, ç/ç) Almanya Perakende Satışları (%, ç/ç) Fransa Perakende Satışları (%, ç/ç)
Perakende Satışlar
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5
‐40
‐35
‐30
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5
1993 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 Tüketici Güveni Özel Tüketim (% ‐ y/y, Sağ Eksen) Tüketici Güven Endeksi ve Özel Tüketim
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
0 50 100 150 200 250 300 350 400
23.11.2007 23.03.2008 23.07.2008 23.11.2008 23.03.2009 23.07.2009 23.11.2009 23.03.2010 23.07.2010 23.11.2010 23.03.2011 23.07.2011
bps
USD Spread GBP Spread
Euro Spread AUD Spread
LIBOR ve OIS Spreadleri
0 1 2 3 4 5 6
23.11.2007 23.03.2008 23.07.2008 23.11.2008 23.03.2009 23.07.2009 23.11.2009 23.03.2010 23.07.2010 23.11.2010 23.03.2011 23.07.2011
%
FED Faiz Oranı 3 ay USD Libor
3 ay Haz. Bon. Getirisi 3 ay ABCP Getirisi 3 ay USD OIS
ABD Kısa Vadeli Faiz Oranları
0 1 2 3 4 5 6
30.11.2007 30.03.2008 30.07.2008 30.11.2008 30.03.2009 30.07.2009 30.11.2009 30.03.2010 30.07.2010 30.11.2010 30.03.2011 30.07.2011
%
ECB Faiz Oranı 3 ay Euro Libor
3 ay Göst. Haz. Bon. Getirisi 3 ay Euro OIS Euro Bölgesi Kısa Vadeli Faiz Oranları
0 1 2 3 4 5 6 7
04.01.2008 04.05.2008 04.09.2008 04.01.2009 04.05.2009 04.09.2009 04.01.2010 04.05.2010 04.09.2010 04.01.2011 04.05.2011
%
BoE Faiz Oranı 3 ay GBP Libor
3 ay Göst. Haz. Bon. Getirisi 3 ay GBP OIS İngiltere Kısa Vadeli Faiz Oranları
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 0312‐455 70 87
Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 80
Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 89
Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 88
Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 18
Seda Meyveci Doğanay Ekonomist sedameyveci.doganay@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 85 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 83
Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 87
Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 86
Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 82
Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 90
Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 76
İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 93
Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır.
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir.
