11
Çin ekonomisinde bir dengelenme başlıyor mu?
Geçtiğimiz hafta Çin ile ABD arasındaki stratejik ve ekonomik ilişkilere ilişkin gerçekleştirilen toplantılar dünya ekonomisi açısından önemi giderek artan Çin ekonomisine yönelik tartışmaların yeniden canlanmasına neden olmuştur. Özellikle Çin’in daha önce küresel dengesizliklere neden olduğu yönünde eleştirilere neden olan politikalarında bir dengelenme çabası olup olmadığı tartışmaların ana eksenini oluşturmaktadır. Bu bağlamda, Çin ekonomisinde ücretlerin seyrinde dikkat çekici gelişmeler görülürken, Merkez Bankası’nın ekonomideki ısınmaya ve bununla birlikte yükselen enflasyonla mücadele amacıyla daha sıkı para politikaları uygulamaları kur kanalı ile temel makroekonomik göstergeleri etkilemektedir.
Bu noktada, yuanın dolar karşısında değer kazanması dengelenme yönünde bir işaret olarak kabul edilmesine karşın söz konusu değerlenmenin boyutları, sürece ilişkin kesin yargılara varılmasını zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada, Çin ekonomisinde geçmişten farklı gelişmelerin yaşandığı temel alanlar incelenip sürecin kalıcılığına ilişkin bir tespit yapılmaya çalışılmıştır.
Uluslararası Ekonomide Geçtiğimiz Haftanın Önemli Gelişmeleri
ABD
ABD Hazinesi´nden yapılan açıklamada, yasal borçlanma sınırına ulaşıldığı bildirildi. ABD Hazine Bakanlığı, 14.294 trilyon dolar olan yasal borçlanma sınırına 16 Mayıs’ta ulaşıldığı bilgisini verdi.
ABD Hazine Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, Şubat´ta 27.2 milyar dolar düzeyinde açıklanan uzun vadeli ABD hisse senedi ve tahvili alımı, Mart ayında 24 milyar dolar seviyesine geriledi.
Nisan ayında konut başlangıçları %10.6 düşüşle 523 bine geriledi, inşaat izinleri ise %4 düştü.
Nisan ayında kapasite kullanımı %77´den %76.9´a indi.
AVRUPA
Almanya’da Nisan ayında ÜFE beklentilerin üzerinde aylık %1, yıllık %6.4 arttı.
Almanya´da Zew ekonomik algı endeksi Mayıs ayında 7.6´dan 3.1´e geriledi. Zew mevcut koşullar endeksi 87.1´den 91.5´e yükseldi.
S&P İtalya’nın A olan uzun vadeli kredi notu ile A‐1 olan kısa vadeli notlarını teyit ederken, ülkenin kredi not görünümünü durağan’dan negatif’e çevirdi.
İngiltere'de Nisan ayı enflasyonu (TÜFE) %4.5 ile 2008 Ekim sonrası zirveye yükseldi.
İngiltere Merkez Bankası tutanaklarına göre son faiz toplantısında faiz kararı 3'e karşı 6 oyla alındı. Bu durumun kurul içinde 3'te 1'lik bir kesimi faiz artırımını desteklediğine işaret etmesi, son enflasyon verisi ile BOE’nin faiz arttırım beklentilerini yükseltti.
Fitch, Yunanistan´ın "BB+" olan uzun vadeli döviz ve yerel para birimi cinsinden kredi notlarını üç kademe indirerek "B+"ya düşürdü, görünümünü "negatif" olarak belirledi.
Fitch, Yunanistan'ın borçlarının vadelerinin uzatılmasını temerrüt olarak niteleneceğini ve kredi notunu negatif izlemede tutacağını bildirdi.
DİĞER ÜLKELER
Japonya Merkez Bankası (BOJ), bu ayki toplantısında faiz oranını değiştirmedi. BOJ, 30 trilyon yenlik kredi programını ve 10 trilyon yenlik varlık satın alımı programını da aynı bıraktı
Japonya´da meydana gelen deprem ve tsunaminin ardından ülke ekonomisi bu yılın Ocak‐Mart aylarını kapsayan çeyreğinde %0.9, yıllık bazda hesaplandığında ise %3.7 küçüldü. Böylece, Japonya ekonomisi iki çeyrek üstü üste daralarak resesyona girmiş oldu.
Japonya´da makine siparişleri depremin ardından yaşanan güçlüklere rağmen beklenmedik biçimde yükseldi. Fabrika siparişleri Mart ayında önceki aya göre %2.9 arttı. Şubat ayı verisi %1.9 düşüşe revize edildi.
Japonya’da Mart ayında kapasite kullanım oranı %21.5 düşerek en düşük seviyesine geriledi.
Çin´de Nisan ayında yabancı yatırımları %15 arttı.Yatırımlar 8.5 milyar dolara yükseldi. Mart ayında da
%33 artış olmuştu. Yılın ilk dört ayında yabancı yatırımları %26 artarak 38.8 milyar dolar oldu.
Çin’de ülke genelindeki imalat aktivitesini yansıtan İmalat Sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) Mayıs’ta 51.8’den 51.1’e geriledi.
Vietnam Merkez Bankası, açık piyasa operasyonları için faizi %14’den %15’e yükseltti.
Moody’s, Avustralya’nın 4 büyük bankasının kredi notlarını AA1’den AA2’ye indirdi, görünümü durağan olarak açıkladı.
Venezuela ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre %4.5 büyüdü.
VakıfBank
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr
Ankara, TÜRKİYE
Haftalık Uluslararası Ekonomi Raporu
23‐30 Mayıs 2011
2
Çin ekonomisinde bir dengelenme başlıyor mu?
Geçtiğimiz hafta Çin ile ABD arasındaki stratejik ve ekonomik ilişkilere ilişkin gerçekleştirilen toplantılar dünya ekonomisi açısından önemi giderek artan Çin ekonomisine yönelik tartışmaların yeniden canlanmasına neden olmuştur. Özellikle Çin’in daha önce küresel dengesizliklere neden olduğu yönünde eleştirilere neden olan politikalarında bir dengelenme çabası olup olmadığı tartışmaların ana eksenini oluşturmaktadır. Bu bağlamda, Çin ekonomisinde ücretlerin seyrinde dikkat çekici gelişmeler görülürken, Merkez Bankası’nın ekonomideki ısınmaya ve bununla birlikte yükselen enflasyonla mücadele amacıyla daha sıkı para politikaları uygulamaları kur kanalı ile temel makroekonomik göstergeleri etkilemektedir. Bu noktada, yuanın dolar karşısında değer kazanması dengelenme yönünde bir işaret olarak kabul edilmesine karşın söz konusu değerlenmenin boyutları, sürece ilişkin kesin yargılara varılmasını zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada, Çin ekonomisinde geçmişten farklı gelişmelerin yaşandığı temel alanlar incelenip sürecin kalıcılığına ilişkin bir tespit yapılmaya çalışılmıştır.
Çin’in yıllardır sürdürdüğü ekonomik büyümesinin arkasında yüksek ihracatı önemli bir rol oynamaktadır. İhracatın yüksek oranda gerçekleştirilmesinde ise kur avantajı ve ucuz işgücü sayesinde sağlanan düşük maliyet avantajı etkili olmaktadır. Ancak son dönemde Çin’de ücretler yükselmeye başlamış, Mart ayında ücretlerde yıllık %19 oranında artış yaşanmıştır. Ülkenin ticarette sağladığı avantajla zengişlemeye başlaması ve bu zenginlikten pay almak isteyen işçilerin artık düşük ücrete razı olmamaları ve Çin nüfusunun yaşlanmaya başlaması ücretlerin artmasında önemli birer etkendir. Çin’de 65 yaş üstü nüfusun toplam nüfusa oranı 1990 yılından beri sürekli olarak artarken, 15 yaş altı nüfusun toplam nüfusa oranı ise aynı tarihten beri sürekli olarak düşmektedir. 15 yaş altı nüfusun toplam nüfusa oranı 1990 yılında %28.5 oranındayken, 2010 yılında bu oran %18’e kadar düşmüştür. Çin’de genç işçi arzının azalması ücretleri yukarı yönlü etkilemektedir çünkü ülkede ucuz işgücü sağlayan yaş grubu 10‐19 yaş arasındakilerden oluşmaktadır.
Çin’de enflasyonun hedeflenen düzeyin üzerinde seyretmesi ve özellikle ABD’de uygulanan miktarsal genişleme programının da etkisiyle ülkeye yabancı sermaye girişinin devam etmesi, Çin’in para politikasında sıkılaştırmaya gitmesine yol açmaktadır. Çin Merkez Bankası, bir yandan politika faiz oranını 2010 yılı Ekim ayından beri düzenli olarak artırırken, bir yandan da zorunlu karşılık oranlarında artırıma gitmektedir. Banka Mayıs ayının başında yaptığı
8 11 14 17 20 23 26 29
03.2005 07.2005 11.2005 03.2006 07.2006 11.2006 03.2007 07.2007 11.2007 03.2008 07.2008 11.2008 03.2009 07.2009 11.2009 03.2010 07.2010 11.2010 03.2011
Grafik‐1: Çin'de İstihdam Edilenlerin Toplam Ücret Düzeyi (y‐
y, %)
Kaynak: Bloomberg
18.5 21
12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
Küçük Bankalar için Zorunlu Karşılık Oranı (%) Büyük Bankalar için Zorunlu Karşılık Oranı (%)
Kaynak: Reuters Grafik‐2:
6.31
5 5.5 6 6.5 7 7.5 8
08.2008 11.2008 02.2009 05.2009 08.2009 11.2009 02.2010 05.2010 08.2010 11.2010 02.2011 05.2011
Grafik‐3: Çin Politika Faiz Oranı (%)
Kaynak: Reuters
3
6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9
Kaynak: Bloomberg
Grafik‐4: YUAN/USD
50 baz puanlık son artırımla büyük bankalar için zorunlu karşılık oranlarını %21’e çıkarmış, böylece 2011 yılının başından beri dördüncü kez artırıma gitmiştir. Piyasadaki genel beklenti ise enflasyonun yüksek seyretmeye devam etmesi halinde bankanın zorunlu karşılıklarda artırıma devam edeceği yönündedir.
Çin ile ABD arasındaki tartışmaların temelinde yatan Çin’in para birimi yuanın değerinde son dönemde dikkat çekici gelişmeler gözlenmektedir. Uzun bir süre yuanın değerinin aşırı değersiz tutulduğu yönünde eleştirilere hedef olan Çin yetkililerinin kur konusunda daha esnek davranacakları yönünde yaptıkları açıklama ve ardından uygulanan politikalar yuanın dolar karşısında değer kazanmasına yol açmıştır. 2010 yılının son çeyreğinde başlayan süreçte yuan dolar karşısında yaklaşık %4.5 değer kazanmıştır. Yuanın nominal olarak değer kazanmasının yanında enflasyondaki gelişmelerle birlikte değerlendirildiğinde yuanda reel bazda da bir miktar değerlenme görülmüştür. Çin Merkez Bankası’nın kriz sonrası dönemde ekonomisinde ortaya çıkan aşırı ısınma ve buna paralel olarak baş gösteren enflasyon endişeleri ile daha sıkı para politikası uygulamaya başlaması kurdaki harekette önemli rol oynamaktadır. Yuan/USD’nin Çin’in genel makroekonomik göstergelerine yansımaları incelenirken, yuanda yaşanan nominal ve reel değerlenmenin, henüz önceki süreçte dile getirilen yuanın dolar karşısında %25 daha değersiz olduğu yönündeki eleştirileri telafi edecek boyuta ulaşmadığının dikkate alınması gerekmektedir.
Kriz öncesi dönemde de sıklıkla tartışılan ve kriz sonrası toparlanma sürecinde tekrar ele alınan küresel dengesizlikler çerçevesinde, Çin’in ABD Hazine tahvillerine olan talebi önemli bir gösterge olarak dikkat çekmektedir. Krizin sarsıcı etkilerinin görülmeye başlandığı 2008 yılından itibaren ABD Merkez Bankası’nın genişleyici politikaları sonucunda Çin’in ABD Hazine borçlanma enstrümanları alımları hızla artarken, 2010 yılından itibaren söz konusu alımlarda bir gerileme dikkat çekmektedir. Ancak, ABD Hazine’si tarafından açıklanan veriler Çin’in ABD Hazine kağıdı alımlarının azaldığını göstermesine karşın, Londra kaynaklı alımların sert bir şekilde yükselmesi Çin’in ikincil piyasalardan alımlara devam ettiği izlenimini doğurmaktadır.
Çin’in 2004’den günümüze kadar olan süreçte 2010 yılı Mart ayının ardından 2011 yılı Şubat ayında yeniden dış ticaret açığı vermesi ile yıllık dış ticaret fazlasındaki yatay seyir devam etmiştir. Çin‘in dış ticaretinde yapısal bir dönüş olup olmayacağı sorularıyla birlikte, Çin ekonomisi açısından kritik öneme sahip ihracatın daha fazla dikkate alınması gerekebilecektir. Dış ticaret açığının sadece
‐20
‐10 0 10 20 30 40 50
‐150
‐50 50 150 250 350
Mar.00 Eki.00 May.01 Ara.01 Tem.02 Şub.03 Eyl.03 Nis.04 Kas.04 Haz.05 Oca.06 Ağu.06 Mar.07 Eki.07 May.08 Ara.08 Tem.09 Şub.10 Eyl.10 Nis.11
Yıllık, Milyar Dolar (Sol Eksen) Aylık, Milyar Dolar (Sağ Eksen) Grafik‐6: Çin Dış Ticaret Dengesi
Kaynak : Bloomberg 0
50 100 150 200 250 300 350
Oca.05 Nis.05 Tem.05 Eki.05 Oca.06 Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11
Kaynak: ABD Hazine Bakanlığı
Grafik‐5: Çin'in ABD Hazine Tahvil ve Bono Alımları (milyar $)
4
belirli ülkelere karşı olduğunu belirten Çin Ticaret Bakanı Chen Deming, bu tür ülkelerle ikili anlaşmalar sonucunda bu sorunun çözülebileceğini belirtse de yaşanan bu açıktaki en önemli etkenin ABD olduğu görülmektedir. ABD’nin Çin’e karşı uyguladığı bazı ticari sınırlamaların Çin’in ABD’den sağladığı dış ticaret fazlasını düşürerek, ülkenin dış ticaret açığının oluşmasına neden olduğu söylenirken Nisan ayında verilen 11.4 milyar dolarlık fazlanın kalıcı olup olmayacağı önemli olacaktır.
Çin ekonomisinde ücretlerde görülen artışla birlikte sıkı para politikaları ve değerlenen yuan ile birlikte ABD ve Çin arasındaki ticarette dengelenme mi oluyor sorusu tekrar gündeme gelmiştir.
Çin’de ücret düzeyinin düşük olması ve yuanın aşırı değersiz oluşu dış ticaret fazlası açısından temel nedenler olarak ele alınırken, bu iki göstergedeki dış ticaret fazlasını azaltıcı yönde hareketlerin görülmesi iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin yeniden ele alınmasını yararlı hale getirmektedir. Bu çerçevede, kriz sonrası dönemde sert bir şekilde gerileyen Çin’in ABD ile olan ticaret fazlasının kriz sonrası toparlanma sürecinde kriz öncesi dönemdeki trendine yeniden kavuşması, dengelenme yönündeki soru işaretlerini arttırmaktadır. Her ne kadar ticari ilişkilerin uzun vadeli yapısal nedenlere bağlı olarak hareket edeceği unutulmaması gerekmesine karşın, dış ticaret fazlasındaki artışın çok fazla yavaşlamaması yuanın değerine ilişkin tartışmaları canlı tutmaktadır.
0 50 100 150 200 250 300
Mar.00 Eyl.00 Mar.01 Eyl.01 Mar.02 Eyl.02 Mar.03 Eyl.03 Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11
Grafik‐7: Çin ‐ ABD Dış Ticaret Dengesi (Yıllık, milyar Dolar)
Kaynak : Bloomberg
5
Açıklanacak Veriler (23‐30 Mayıs 2011)
Ekonomi Gündemi Önceki Beklenti
23.05.2011 ABD Chicago FED Endeksi (Nisan) 0.26 ‐‐
Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Mayıs) 58.0 57.4
Almanya PMI İmalat Endeksi (Mayıs) 62.0 61.0
Fransa PMI İmalat Endeksi (Mayıs) 57.5 57.0
İtalya Tüketici Güveni (Mayıs) 103.7 103.5
24.05.2011 ABD Yeni Konut Satışları (Nisan) 0.30 mlyn 0.30 mlyn
Richmond FED İmalat Endeksi (Mayıs) 6 ‐‐
Euro Bölgesi Sanayi Siparişleri (Mart, y‐y) %21.3 %12.8
Almanya IFO İş Dünyası Endeksi (Mayıs) 110.4 110.2
Fransa İş Dünyası Güveni 110 109
25.05.2011 ABD Haftalık Mortgage Verileri 534.8 ‐‐
Dayanıklı Mal Siparişleri (Nisan) %4.1 ‐%2.2
İtalya Perakende Satışlar (Mart, a‐a) %0.1 ‐‐
İngiltere Büyüme Oranı (1.Ç, ç‐ç) %0.5 %0.5
Japonya Dış Ticaret Dengesi (Nisan) 196.5 mlyr ‐692.1 mlyr
26.05.2011 ABD Büyüme Oranı 1. Çeyrek %1.8 %2.2
Haftalık İşsizlik Başvuruları 409 bin 404 bin
Fransa Tüketici Güveni (Mayıs) 83 83
İtalya İş Dünyası Güveni (Mayıs) 103.0 102.5
27.05.2011 ABD Satış Aşamasındaki Konutlar (Nisan) %5.1 ‐%1.0
Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (Nisan, a‐a) %0.1 %0.2
Michigan Ün. Tük. Güven Endeksi (Mayıs) 72.4 72.4
Euro Bölgesi Güven Endeksleri (Mayıs) 1.28 1.2
M3 Para Arzı (Nisan) %2.3 %2.4
Almanya TÜFE (Mayıs, y‐y) %2.7 %2.7
Japonya TÜFE (Nisan, y‐y) ‐%0.1 %0.6
Perakende Satışlar (Nisan, y‐y) ‐%8.5 ‐%6.1
‐5
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
08.2006 03.2007 10.2007 05.2008 12.2008 07.2009 02.2010 09.2010 04.2011
Öncül Göstergeler Endeksi (6 aylık % Değ.) Öncül Göstergeler Endeksi
ABD EKONOMİK GÖSTERGELERİ EKONOMİK AKTİVİTE GÖSTERGELERİ
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8 10
09.1990 09.1991 09.1992 09.1993 09.1994 09.1995 09.1996 09.1997 09.1998 09.1999 09.2000 09.2001 09.2002 09.2003 09.2004 09.2005 09.2006 09.2007 09.2008 09.2009 09.2010
ABD Büyüme
2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4
2011‐2Ç 2011‐3Ç 2011‐4Ç 2012‐1Ç 2012‐2Ç
ABD Büyüme Beklentisi (%, ç/ç) ABD Büyüme Beklentisi
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8
30 35 40 45 50 55 60 65
09.2002 03.2003 09.2003 03.2004 09.2004 03.2005 09.2005 03.2006 09.2006 03.2007 09.2007 03.2008 09.2008 03.2009 09.2009 03.2010 09.2010 03.2011
ISM İmalat Endeksi GSYİH (%, ç/ç, Sağ Eksen) ISM İmalat ve Büyüme
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8
30 35 40 45 50 55 60 65
09.2002 07.2003 05.2004 03.2005 01.2006 11.2006 09.2007 07.2008 05.2009 03.2010 01.2011
ISM Hizmetler Endeksi GSYİH (%, ç/ç, sağ eksen) ISM Hizmetler ve Büyüme
‐50
‐40
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30 40 50
08.2005 01.2006 06.2006 11.2006 04.2007 09.2007 02.2008 07.2008 12.2008 05.2009 10.2009 03.2010 08.2010 01.2011
Empire State İmalat Endeksi Philly FED İmalat Endeksi Bölgesel Aktivite Endeksleri
2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5
0 1 2 3 4 5 6
02.2007 02.2008 02.2009 02.2010 02.2011
Michigan 1 yillik Enf. Endeksi
Michigan 5 yillik Enf. Endeksi (Sag Eksen) Michigan Enflasyon Beklentisi
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
02.2007 09.2007 04.2008 11.2008 06.2009 01.2010 08.2010 03.2011
5 Yıllık Başabaş (Breakeven) Enflasyon Beklentisi Piyasa Enflasyon Beklentisi
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5
03.2006 03.2007 03.2008 03.2009 03.2010 03.2011
Çekirdek Enflasyon (Gida ve Enerji Disi) (%, y/y) TÜFE (%, y/y)
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5
03.2006 10.2006 05.2007 12.2007 07.2008 02.2009 09.2009 04.2010 11.2010
ÜFE (yıllık ‐ %)
ÜFE (yıllık ‐ %) ÜFE
0 20 40 60 80 100 120 140 160
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5
02.2008 02.2009 02.2010 02.2011
Benzin Fiyatlari (Dolar)
Ham Petrol Fiyatlari (Dolar, Sag Eksen) Petrol ve Petrol Ürünleri Enflasyonu
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6 7
03.2007 03.2008 03.2009 03.2010 03.2011
Gıda Fiyatları (%, y/y) Gıda Enflasyonu
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
‐90
‐80
‐70
‐60
‐50
‐40
‐30
‐20
‐10 0
02.2007 02.2008 02.2009 02.2010 02.2011
Dis Ticaret Dengesi Dis Ticaret Dengesi (Petrol Hariç)
ABD Dis Ticaret Dengesi
‐100
‐50 0 50 100 150
12.2006 12.2007 12.2008 12.2009 12.2010
ABD Net Menkul Kiymet Yatirimi (Milyar $) ABD Menkul Kiymetlerine Net Yabanci Yatirimi
‐15
‐10
‐5 0 5 10 15
03.2007 03.2008 03.2009 03.2010 03.2011
Perakende Satislar (%, y/y) Perakende Satislar (Oto Hariç, %, y/y) Perakende Satislar (Gaz Hariç, %, y/y)
Perakende Satislar
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
03.2009 03.2010 03.2011
ICSC Magaza Zinciri Satislari (%, y/y) Haftalik Perakende Satis Verileri
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5
03.2002 03.2004 03.2006 03.2008 03.2010
Reel Tüketim Harcamalari (%, y/y) Tüketim Harcamalari
50 55 60 65 70 75 80 85 90 95
02.2007 02.2008 02.2009 02.2010 02.2011
Michigan Ünv. Tüketici Güven Endeksi Michigan Tüketici Güven Endeksi
KONUT PİYASASI GÖSTERGELERİ
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
02.2007 02.2008 02.2009 02.2010 02.2011
Yeni Konut Arzi (mlyn adet)
Yeni Konut Arzi (mlyn adet) Yeni Konut Arzi
5 5,5 6 6,5 7 7,5
4 4,5 5 5,5 6 6,5 7
02.2007 08.2007 02.2008 08.2008 02.2009 08.2009 02.2010 08.2010 02.2011
Mortgage Faiz (Sabit Faizli)
Mortgage Faiz (Değişken Faizli, Sağ Eksen) İpotekli Konut Kredisi Faizleri
2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7
70 75 80 85 90 95 100 105 110 115
12.2006 12.2007 12.2008 12.2009 12.2010
Bekleyen Konut Satislari Endeksi
Ikinci El Konut Satislari (Milyon, Sag Eksen) Konut Satislari
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10 15
03.2006 03.2007 03.2008 03.2009 03.2010 03.2011
Case Shiller Konut Fiyat Endeksi
Case Shiller Konut Fiyat Endeksi Konut Fiyatlari
İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ
1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5
02.2007 09.2007 04.2008 11.2008 06.2009 01.2010 08.2010 03.2011
Ortalama Saatlik Ücret (%, y/y) Ortalama Saatlik Ücret
‐900
‐700
‐500
‐300
‐100 100 300 500
12.2006 07.2007 02.2008 09.2008 04.2009 11.2009 06.2010 01.2011
Tarım Dışı İstihdam Aylık Değişim (Bin Kişi) Tarım Dışı İstihdam
250 300 350 400 450 500 550 600 650 700
07.2008 12.2008 05.2009 10.2009 03.2010 08.2010 01.2011
Haftalık İşsizlik Başvuruları (Bin) Haftalık İşsizlik Başvuruları (4 Haf. H.O.)
İşsizlik Başvuruları
3 4 5 6 7 8 9 10 11
12.2006 10.2007 08.2008 06.2009 04.2010 02.2011
İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı
EURO BÖLGESİ AKTİVİTE GÖSTERGELERİ
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3
12.06 03.07 06.07 09.07 12.07 03.08 06.08 09.08 12.08 03.09 06.09 09.09 12.09 03.10 06.10 09.10 12.10 03.11
Euro Bölgesi(ç/ç) Almanya(ç/ç) Fransa(ç/ç) Büyüme (Çeyreklik)
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
2011‐2Ç 2011‐3Ç 2011‐4Ç 2012‐1Ç
Euro Bölgesi Almanya İngiltere
% Büyüme Tahminleri
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10
‐40
‐35
‐30
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5 10
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Euro Bölgesi Sanayi Güveni (2 ay ileri)
Sanayi Üretim Endeksi (% ‐ 3ay Ort/3 ay Ort, sağ eksen) Sanayi Üretimi ve Güven Endeksi
35 40 45 50 55 60 65
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Euro Bölgesi İngiltere
Fransa Almanya
Hizmetler PMI
30 35 40 45 50 55 60 65
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Euro Bölgesi İngiltere
Almanya Fransa
İmalat Sanayi PMI
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
0,5 1 1,5 2 2,5 3
‐1,5
‐0,5 0,5 1,5 2,5 3,5 4,5
Euro Bölgesi TÜFE (% ‐ y/y)
Çekirdek Enflasyon (% ‐ y/y, sağ eksen) TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
‐12
‐7
‐2 3 8 13 18
‐7
‐6
‐5
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Fransa Dış Ticaret Dengesi (milyar euro,sol eksen) Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (milyar euro) Almanya Dış Ticaret Dengesi (milyar euro)
Dış Ticaret Dengesi
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
‐10
‐8
‐6
‐4
‐2 0 2 4 6 8 10
Euro Bölgesi ÜFE (y/y)
Çekirdek Enflasyon (y/y, Sağ Eksen) ÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30
‐40
‐30
‐20
‐10 0 10 20 30 40
Euro Bölgesi İthalat (%‐y/y)
Euro Bölgesi İhracat (%‐y/y,Sağ Eksen) İthalat‐İhracat
‐2
‐1 0 1 2 3 4 5 6
01.04.2004 01.09.2004 01.02.2005 01.07.2005 01.12.2005 01.05.2006 01.10.2006 01.03.2007 01.08.2007 01.01.2008 01.06.2008 01.11.2008 01.04.2009 01.09.2009 01.02.2010 01.07.2010 01.12.2010 01.05.2011
İspanya TÜFE(y/y) İtalya TÜFE(y/y) Almanya TÜFE(y/y) Fransa TÜFE(y/y)
Ülkeler Bazında TÜFE
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
7 7,5 8 8,5 9 9,5 10 10,5
İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı
35 40 45 50 55 60 65
‐2,5
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5
2007 2008 2009 2010 2011
Bileşik PMI (sol eksen) Euro Bölgesi İstihdam (% ‐ y/y)
İstihdam ve PMI
‐2,5
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2
2006Ç2 2006Ç3 2006Ç4 2007Ç1 2007Ç2 2007Ç3 2007Ç4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 2009Ç4 2010Ç1 2010Ç2 2010Ç3
Euro Bölgesi Özel Tüketim Almanya Özel Tüketim Fransa Özel Tüketim
Özel Tüketim
‐2 0 2 4 6 8 10 12
‐5 0 5 10 15 20
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Reel Sektör Kredileri (% ‐ y/y)
Hanehalkı Kredileri (% ‐ y/y, Sağ Eksen) Krediler
‐2 0 2 4 6 8 10
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Tüketici Kredileri ( % ‐ y/y)
Tüketici Kredileri
‐2
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2
04Ç2 04Ç4 05Ç2 05Ç4 06Ç2 06Ç4 07Ç2 07Ç4 08Ç2 08Ç4 09Ç2 09Ç4 10Ç2 10Ç4
Euro Bölgesi Perakende Satışlar (% ‐ ç/ç) Özel Tüketim (% ‐ ç/ç)
Perakende Satışlar ve Özel Tüketim
‐4
‐3
‐2
‐1 0 1 2 3 4
Euro Bölgesi Perakende Satışları (%, ç/ç) Almanya Perakende Satışları (%, ç/ç) Fransa Perakende Satışları (%, ç/ç)
Perakende Satışlar
‐1,5
‐1
‐0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5
‐40
‐35
‐30
‐25
‐20
‐15
‐10
‐5 0 5
1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 Tüketici Güveni Özel Tüketim (% ‐ y/y, Sağ Eksen) Tüketici Güven Endeksi ve Özel Tüketim
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
0 50 100 150 200 250 300 350 400
07.09.2007 07.01.2008 07.05.2008 07.09.2008 07.01.2009 07.05.2009 07.09.2009 07.01.2010 07.05.2010 07.09.2010 07.01.2011 07.05.2011
bps
USD Spread GBP Spread
Euro Spread AUD Spread
LIBOR ve OIS Spreadleri
0 1 2 3 4 5 6 7
07.09.2007 07.01.2008 07.05.2008 07.09.2008 07.01.2009 07.05.2009 07.09.2009 07.01.2010 07.05.2010 07.09.2010 07.01.2011 07.05.2011
%
FED Faiz Oranı 3 ay USD Libor
3 ay Haz. Bon. Getirisi 3 ay ABCP Getirisi 3 ay USD OIS
ABD Kısa Vadeli Faiz Oranları
0 1 2 3 4 5 6
14.09.2007 14.01.2008 14.05.2008 14.09.2008 14.01.2009 14.05.2009 14.09.2009 14.01.2010 14.05.2010 14.09.2010 14.01.2011 14.05.2011
%
ECB Faiz Oranı 3 ay Euro Libor
3 ay Göst. Haz. Bon. Getirisi 3 ay Euro OIS Euro Bölgesi Kısa Vadeli Faiz Oranları
0 1 2 3 4 5 6 7
19.10.2007 19.02.2008 19.06.2008 19.10.2008 19.02.2009 19.06.2009 19.10.2009 19.02.2010 19.06.2010 19.10.2010 19.02.2011
%
BoE Faiz Oranı 3 ay GBP Libor
3 ay Göst. Haz. Bon. Getirisi 3 ay GBP OIS İngiltere Kısa Vadeli Faiz Oranları
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 0312‐455 70 87
Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 80
Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 89
Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 88
Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 18
Seda Meyveci Ekonomist seda.meyveci@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 85 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 83
Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 87
Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 86
Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 82
Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 90
Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 76
İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr 0312‐455 84 93
Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır.
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir.
