T.C. MALİYE BAKANLIĞI Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı

T.C.

MALİYE BAKANLIĞI

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı

FAALİYET RAPORU 2004

ANKARA - 17 ŞUBAT 2005

İÇİNDEKİLER

Sayfa No

TABLOLAR LİSTESİ ... iii

ŞEKİLLERİ LİSTESİ ... iv

KISALTMALAR ... iv

SUNUŞ ... 1

1. MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU BAŞKANLIĞI (MASAK) ...

1.1. MASAK’ın Görevleri ... 2

1.2. Bakanlık İçindeki Yeri ... 3

1.3. Personel Durumu ... 5

2. MEVZUAT ...

2.1. Mali Suçları Araştırma Kurumunun Teşkilat Ve Görevleri İle Suç Gelirlerinin Aklanmasının Ve Yolsuzluğun Önlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Çalışmaları ... 6

2.2. 20 Temmuz 2004 Tarihli Koordinasyon Kurulu Toplantısı ... 7

2.3. Diğer Mevzuat Çalışmaları Kapsamında Verilen Görüşler ... 7

3. EĞİTİM, TOPLANTI VE SEMİNERLER ...

4. KARAPARA AKLANMASI İLE MÜCADELE KAPASİTESİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ ... 9

4.1. Eşleştirme (Twinning) Bölümü ... 9

4.2. Teknik Yardım Bölümü ... 9

4.3. Yatırım Bölümü ... 10

5. ULUSLARARASI İLİŞKİLER

5.1. Uluslararası Bilgi Değişimi ... 11

6. ÖN İNCELEME İLE ARAŞTIRMA VE İNCELEME

FAALİYETLERİ ...

İnceleme Faaliyetleri ... 11 6.1.1. MASAK‘a İntikal Eden İhbar ve Şüpheli İşlem Bildirim

Sayıları ... 11 6.1.2. MASAK Uzmanlarınca Yapılan Ön İncelemeler ... 14 6.1.3. İnceleme Elemanlarınca Yapılan Araştırma ve

İncelemeler ... 16 6.1.4. Ön İncelemeler ile Araştırma ve İncelemelere

İlişkin Genel Sonuçlar ... 18

6.1.5. Aklama Suçu Duyurularının İhbar Kaynakları ... 20 6.1.6. Aklama Suçu Duyurusunda Bulunulan İncelemelerin Öncül

Suç Gruplarına Göre Dağılımı ... 20 6.1.7. Aklandığı İddia Edilen Karapara Miktarları ... 23 6.1.8. Tedbir Uygulaması ... 25 6.2. 4422 sayılı Kanun Kapsamında Yapılan Mal Varlığı

Araştırma ve İncelemeleri ... 26

SONUÇ ... 27

TABLOLAR LİSTESİ

Sayfa No

Tablo 1- MASAK’ın 31.12.2004 Tarihi İtibariyle Personel Durumu ... 5

Tablo 2- 2004 Yılında Verilen Mevzuatla İlgili Görüşler ... 7

Tablo 2/a- 2004 Yılı Eğitim Faaliyetleri ... 8

Tablo 2/b- Yurtiçi Eğitimler ... 8

Tablo 2/c- 2004 Yılı Toplantılara Katılım ... 8

Tablo 2/d- 2004 Yılı Bilgi Değişimi ... 11

Tablo 3- İhbar Kaynakları ve Sayıları ... 12

Tablo 4- Şüpheli İşlem Bildirimi Sayıları ve Kaynaklarına Göre Dağılımı ... 14

Tablo 5- Ön İnceleme Dosyalarının Envanteri ... 15

Tablo 6- Mali Suçları Araştırma Uzmanları Tarafından Yapılan Ön İncelemeler ... 15

Tablo 7- İnceleme Dosyalarının Envanteri ... 16

Tablo 8- İncelemelerde Görev Alan İnceleme Elemanı Sayısı ... 17

Tablo 9- İnceleme Elemanlarına Sevk Edilen İncelemeler ve Sonuçları ... 18

Tablo 10- Ön İncelemeler ve İncelemeler ile Suç Duyurularına İlişkin Genel Sonuçlar ... 19

Tablo 11- Aklama Suçu Duyurularının İhbar Kaynaklarına Göre Dağılımı . 20

Tablo 12- Aklama Suçu Duyurularının Öncül Suçlara Göre Dağılımı ... 21

Tablo 13- Ön İnceleme, Araştırma ve İnceleme Sonucu Aklandığı İddia Edilen Karapara Tutarları ... 23

Tablo 14- Davası Devam Eden Dosyalarda Aklandığı İddia Edilen Karaparanın Elde Edildiği Öncül Suçlara Göre Dağılımı ... 24

Tablo 15- Tedbir Konulan Değerlerin Toplamı ... 25

Tablo 16- 2004 Yılı Mal Varlığı Araştırması Dosya Sayıları... 26

ŞEKİLLER LİSTESİ

Sayfa No

Şekil 2- Kaynaklarına Göre İhbarların Dağılımı ... 12 Şekil 3- Savcılıklardan Gelen İhbarların Bölgesel Dağılımı ... 13 Şekil 4- Uyuşturucu Ticareti Konusunda Savcılıklardan Gelen

İhbarların Bölgesel Dağılımı ... 13 Şekil 5- Şüpheli İşlem Bildirimlerinin Kaynaklarına Göre Dağılımı ... 14 Şekil 6- Tamamlanan Ön İncelemelerin Sonuçlarına Göre Dağılımı ... 16 Şekil 7- MASAK’ta Görevlendirilen İnceleme Elemanlarının Kendi

Kurul Mevcuduna Oranı ... 17 Şekil 8- Tamamlanan İncelemelerin Sonuçlarına Göre Dağılımı ... 18 Şekil 9- Aklama Suçu Duyurularının İhbar Kaynaklarına Göre Dağılımı .... 20 Şekil 10- Aklama Suçu Duyurularının Öncül Suçlara Göre Dağılımı ... 22

KISALTMALAR

1. FATF : Mali Eylem Görev Grubu

2. AGİT : Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı 3. UMK : Uyuşturucu Maddeler Komitesi

4. TAIEX : Technical Assistance Information Exchange Office (Bilgi Değişimi Teknik Yardım Dairesi)

5. EGMONT : Mali istihbarat birimleri arasında işbirliğini geliştirmek amacıyla 1995 yılında oluşturulan uluslararası gayrı resmi organizasyon.

6. MERNİS : Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi 7. NATO : Kuzey Atlantik Teşkilatı Paktı 8. OECD : İktisadi Kalkınma ve İşbirliği Örgütü 9. KHK : Kanun Hükmünde Kararname

SUNUŞ

Başkanlığımızın 2004 yılı Faaliyet Raporu geçen yıl olduğu gibi kamuoyunu doğru bilgilendirmeyi topluma karşı sorumluluklarımızdan birisi olarak gören bir anlayış ve titizlikle hazırlanmış bulunmaktadır.

Bu faaliyet Raporunun yayımlanmasının yasal dayanağını Bilgi Edinme Hakkı Kanununun uygulanmasına ilişkin Yönetmeliğin 6’ncı maddesi teşkil etmektedir. Bu maddeye göre kamu kurumlarının yıllık faaliyet raporlarını bilgi iletişim teknolojilerini kullanmak suretiyle kamuoyunun bilgisine sunmaları gerekmektedir. Bu Raporun web sitemizde yayımlanması suretiyle söz konusu yükümlülüğümüz yerine getirilmiş olmaktadır.

MASAK’ın vizyonu “Suç gelirlerinin aklanmasıyla etkili bir şekilde mücadele ederek etkin bir ekonomi ve temiz bir toplum oluşmasına katkıda bulunan öncü bir kurum olmaktır.”

Mevcut hukuki çerçevenin vizyonumuzu gerçekleştirmeye uygun olup olmadığı değerlendirilmiş ve bu değerlendirmenin sonucu olarak 2003 yılında bir kanun tasarısı taslağı hazırlanmıştı. Ülkemizde temel hukuki metinlerde yapılmakta olan değişiklikler MASAK’ın hazırladığı tasarı taslağını doğrudan veya dolaylı olarak etkilediğinden ve sair sebeplerden

“Mali Suçları Araştırma Kurumunun Teşkilat ve Görevleri ile Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Yolsuzluğun Önlenmesi Hakkında Kanun” Tasarı taslağına son şeklinin verilmesi zaman almıştır.

Bu süreçte suç gelirlerinin aklanmasına ilişkin suç ve ceza düzenlemelerinin Türk Ceza Kanununa; aklama suçunun soruşturulmasına ilişkin hükümlerin Ceza Muhakemesi Kanununa alınmış olması hukuk sistematiği bakımından son derece yerinde olmuştur.

İşte bu konularda harcanan yoğun çabalar ile performans göstergesi sayılan diğer bazı veriler tablolara yansıtılamamış olsa da Faaliyet Raporunda gösterilen rakamlar MASAK’ın performansının bir göstergesidir. Dolayısıyla Raporda yer alan rakamlarla kamuoyu MASAK’ın performansını değerlendirmek imkanı bulacaktır.

Raporun 17 Şubat günü yayımlanması bir tesadüf değildir. 17 Şubat 2005 tarihi MASAK’ın kuruluşunun sekizinci yıldönümüdür. Bundan sonra Faaliyet Raporlarımızı 17 Şubata kadar hazırlamaya ve kuruluş yıldönümlerinde açıklamaya özen göstereceğiz. Bu münasebetle MASAK’ın kendisine verilen görevi en iyi şekilde ifa etme gayretinde olduğunu ifade etmek isterim.

Bütün titizliğimize rağmen Raporda rastlanabilecek hatalar ile olabilecek tenkit ve önerilerin webmaster@masak.gov.tr adresine bildirilmesini diliyoruz.

Son olarak 2004 Yılı Faaliyet Raporunun hazırlanmasında emeği geçen bütün çalışma arkadaşlarıma teşekkürü borç bilirim.

Ankara, 17 Şubat 2005 Dr. Genç Osman YARAŞLI

MASAK Başkan V.

1. MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU BAŞKANLIĞI (MASAK)

1.1. MASAK’ın Görevleri

Karapara aklanmasının önlenmesi konusunda uygulanacak esasları belirlemek amacıyla hazırlanan 4208 sayılı Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine (...) Dair Kanun 19.11.1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Karapara aklama suçunu tanımlayan bu Kanunla Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) da ihdas edilmiştir.

17 Şubat 1997’de kuruluş çalışmalarına başlanılan MASAK doğrudan Maliye Bakanı’na bağlı olarak çalışan idari nitelikteki bir kurumdur. MASAK’ın 4208 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde sayılan görev ve yetkileri şunlardır:

- Karaparanın aklanmasının önlenmesine yönelik çalışmalar yapmak, bu konuda gereken önlemleri almak,

- Karapara ile ilgili olarak ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla görüş ve bilgi alışverişinde bulunmak, inceleme ve araştırmalar yapmak,

- Karapara aklanmasına ilişkin işlemlerle ilgili her türlü bilgi ve belgeyi kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden istemek,

- Cumhuriyet savcıları veya Cumhuriyet savcıları adına zabıta makamlarınca intikal ettirilen konuları incelemek ve bu makamların karaparanın aklanması suçunun tespitine ilişkin taleplerini yerine getirmek,

- Karaparanın aklanması suçunun işlenip işlenmediği konusunda ön inceleme yapmak ve suçun işlendiğine dair ciddi emarelerin varlığı halinde zabıta makamları ile işbirliği yaparak, bu Kanuna ve Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun zapt ve aramaya ilişkin hükümlerine göre işlem yapılmasını istemek,

- Ön incelemeye ilişkin işlemler hakkında Cumhuriyet savcılığına bilgi vermek, - Araştırma ve incelemeler sırasında karaparanın aklanmasına yönelik ciddi bulgu ve emarelerin varlığının tespiti halinde, ilgilinin hak ve alacaklarına tedbir konulması için durumu Cumhuriyet savcılığına intikal ettirmek,

- Karapara aklanması suçunun işlendiğine dair bilgi ve belgeleri Cumhuriyet savcılığına intikal ettirmek,

- Karapara aklanması suçlarının tespit ve önlenmesi için alınacak tedbirlerle, bankalara ve diğer mali kurumlara ve ilgili gerçek ve tüzel kişilere müşterilerinin kimliklerini tespit zorunluluğu getirilmesi hususlarında Bakanlar Kurulu’nca karar alınmak üzere teklifte bulunmak ve yapılan işlemler hakkında Hazine Müsteşarlığı’na bilgi vermek,

- Karapara aklanması suçlarına ilişkin istatistik ve diğer bilgileri toplamak, değerlendirmek ve bu bilgileri Türkiye’nin taraf olduğu ikili ve çok taraflı anlaşmalar çerçevesinde ilgili taraf ve mercilere bildirmek,

- Başkanlığın çalışma esas ve usulleri ile kimlik tespiti ve karaparanın aklanması suçunun tespiti ve önlenmesine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararlarının uygulanması hususunda ve bu Yasanın uygulanmasına dair hususlarda gerekli düzenlemeleri yapmak.

MASAK’ın yukarıda sayılan görev ve yetkileri;

• Düzenleme ve koordinasyon

• Veri toplama ve değerlendirme,

• Araştırma, inceleme ve denetim, olmak üzere üç ana başlık altında toplanabilir.

1.2. Bakanlık İçindeki Yeri

MASAK’ın, 178 sayılı KHK’nin, 4208 sayılı Kanunun 18’inci maddesiyle değişik 8’inci maddesinin (f) bendiyle Maliye Bakanlığı bünyesinde “ana hizmet birimi” olduğu;

4208 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde de doğrudan Maliye Bakanına bağlı olarak çalışacağı hüküm altına alınmıştır.

MASAK’ın Bakanlık içindeki yerini gösteren teşkilat şeması aşağıdaki gibidir.

Şekil 1- MASAK’ın Maliye Bakanlığı İçindeki Yeri

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı

1.3. Personel Durumu

MASAK’ın 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle mevcut kadro sayısı 114 olup, bunların 85’i doludur. Ayrıca; Kurulumuzda 29 geçici görevli, 2 sözleşmeli personel görev yapmaktadır. Böylece, toplam fiili çalışan sayısı 116’ya ulaşmaktadır.

Tablo 1- MASAK’ın 31.12.2004 Tarihi İtibariyle Personel Durumu

Ünvanı Kadro Sayısı Dolu Kadro Boş Kadro

Başkan 1 1 0

Başkan Yardımcısı 3 2 1

Mali Suçları Araştırma Uzmanı 46 35 11

Mali Suçları Araştırma Uzm.Yrd. 23 17 6

Şube Müdürü 3 2 1

Uzman 1 1 0

Şef 1 0 1

Mühendis 3 1 2

Çözümleyici 1 1 0

Programcı 3 1 2

Bilgisayar İşletmeni 4 2 2

Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni 10 8 2

Mütercim 3 3 0

Memur 12 11 1

Toplam 114 85 29

Geçici Görevli Personel Sayısı - 29 -

Sözleşmeli Personel Sayısı 2 2 -

Genel Toplam 116

2. MEVZUAT

2.1. Mali Suçları Araştırma Kurumunun Teşkilat Ve Görevleri İle Suç Gelirlerinin Aklanmasının Ve Yolsuzluğun Önlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Çalışmaları

Başkanlığımızın 2003 yılı faaliyet raporunda “Suç Gelirlerinin Aklanmasıyla Mücadele Kanun Tasarısı Taslağı” hazırlandığı ve bu Tasarı Taslağı ile;

• Öncül suç kapsamının genişletilmesinin,

• Aklama suçunun yeniden tanımlanmasının,

• İnceleme, soruşturma ve yargı sürecinin daha hızlı ve etkin hale getirilmesinin,

• Suç gelirlerinin de müsaderesine imkan tanınmasının,

• Bilgi toplama ve analiz kapasitesinin güçlendirilmesinin,

• İdari düzeyde uluslararası bilgi değişiminin kolaylaştırılmasının,

amaçlandığı belirtilmiştir. Ancak, tasarı taslağının bu şekliyle Bakanlar Kuruluna sunulması aşamasında, yeni Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu hazırlıkları gündeme gelmiş ve yeni TCK tasarısında karapara aklama ile mücadeleyi öngören hükümlerin de yer alması nedeniyle hazırladığımız tasarı taslağının tekrar gözden geçirilmesi ihtiyacı hasıl olmuştur.

26.09.2004 tarihinde kabul edilen 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun “suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama” başlıklı 282. maddesi, alt sınırı bir yıl ve daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama fiillerine tabi tutmayı suç saydığından ve aynı şekilde TCK’nun 55. maddesi kazanç müsaderesi müessesesi getirmiş olduğundan 2003 yılında hazırladığımız tasarı taslağında yer alan öncül suçların sayılmasına ve aklama suçu tanımının yapılmasına gerek kalmamıştır.

Ayrıca, 04.12.2004 tarihinde kabul edilen 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun muhakeme usulüne ve yeni soruşturma tekniklerine ilişkin hükümleri göz önünde bulundurularak tasarı taslağında soruşturma usulü ve özel inceleme ve araştırma yöntemine ilişkin ayrı düzenlemeler yapılmasına lüzum görülmemiş, konu genel ceza muhakemesi usulünün tatbikine bırakılmıştır.

Yeni Tasarı Taslağı ile;

• Sadece suç gelirlerinin aklanmasına değil yolsuzluğu da önleyici düzenlemelere yer verilmiş,

• Kimlik tespiti, şüpheli işlemlerin bildirilmesi, devamlı bilgi verme, belgelerin muhafaza ve ibrazı gibi aklamayı önlemenin temel esaslarını teşkil eden yükümlülükler getirilmiş,

• Yükümlülük denetimi öngörülmüş,

• Bilgi toplama ve analiz kapasitesinin güçlendirilmesi ve idari düzeyde uluslararası bilgi değişiminin kolaylaştırılması amaçlanmış,

• Terörle Mücadele Kanunda yapılması gereken bir değişiklikle terörün finansmanın müstakil bir suç haline getirilmesi sağlanmış,

• Aklama ve yolsuzlukla mücadelenin ancak sağlam ve güçlü bir teşkilat yapısı ile yürütülebileceği gerçeğinden hareketle, teşkilat yapısı bu görevleri sağlıklı bir şekilde yerine getirecek şekilde yeniden düzenlenmiş ve bu kapsamda ana hizmet, danışma ve yardımcı hizmet birimleri olarak daire başkanlıkları ihdas edilmiştir.

2.2. 20 Temmuz 2004 Tarihli Koordinasyon Kurulu Toplantısı

20 Temmuz 2004 tarihinde yapılan Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu toplantısında, “Suç Gelirlerinin Aklanmasıyla Mücadele Kanun Tasarı Taslağı” ile “FATF- Türkiye Değerlendirme Süreci ve Hazırlık Çalışmalarının Planlanması” konuları ele alınmıştır.

Toplantıda;

• Söz konusu Kanun Tasarısı Taslağının TBMM gündeminde bulunan ilgili kanun tasarılarıyla uyumunun sağlanması,

• 2005 yılı sonbaharında başlayacak olan FATF Türkiye 3. tur değerlendirmesine esas olan AML/CFT (Anti Money Laundering and Terrorist Financing) Metodolojisinde yer alan kriterler üzerinde ilgili kurumlarla birlikte çalışılması,

• Bu konuda kurumlardan MASAK ile ortak çalışma yapacak yetkililerin tespit edilmesi,

• Mevzuat ve uygulama bakımından eksiklerin giderilmesine yönelik çalışmaların MASAK ile koordinasyon içerisinde yürütülmesi,

kararlaştırılmıştır.

2.3 Diğer Mevzuat Çalışmaları Kapsamında Verilen Görüşler

2004 yılında mevzuatla ilgili konularda verilen görüşler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 2- 2004 Yılında Verilen Mevzuatla İlgili Görüşler

Görüş Verilen Kurum Sayısı Verilen Görüş Sayısı

15 27

3. EĞİTİM, TOPLANTI VE SEMİNERLER

2004 yılında MASAK tarafından alınan ve verilen yurtiçi ve yurtdışı eğitimler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 2/a – 2004 Yılı Eğitim Faaliyetleri

2004 Yılı Eğitim Faaliyetleri

Eğitim Yeri Sayısı Katılımcı

Sayısı Yurtiçi 48 144

Yurtdışı - -

Toplam 48 144

Tablo 2/b – Yurtiçi Eğitimler

Katılımcı Sayısı Yurtiçi Eğitimler Sayısı

Eğitici Eğitilen

MASAK Tarafından Alınan 22 - 38

MASAK Tarafından Verilen - Yükümlü Gruplara

- Yasa Uygulayıcı Gruplara

17 (6) (11)

23 (6)

(17) -

MASAK Hizmet İçi Eğitimleri 9 14 69

Toplam 48 37 107

Tablo 2/c – 2004 Yılı Toplantılara Katılım

2004 Yılı Toplantılara Katılım

Toplantı Yeri Sayısı

Toplantılara Katılan MASAK Personel

Sayısı

Yurtiçi 104 388

Yurtdışı 19 34

Toplam 123 422

2004 yılı içerisinde FATF, EGMONT ve GRECO gibi kuruluşlar başta olmak üzere 19 uluslararası toplantı ve seminere katılım sağlanmıştır.

4. KARAPARA AKLANMASI İLE MÜCADELE KAPASİTESİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ

2002 yılı Türkiye- AB Mali İşbirliği Programı çerçevesinde Başkanlığımız tarafından yürütülmekte olan “Karapara Aklanması İle Mücadele Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi”nin Twinning (Eşleştirme) Sözleşmesi 11.06.2004 tarihi itibariyle Avrupa Birliği Komisyonu tarafından onaylanmıştır. Projenin süresi iki yıl olup, Haziran 2006 tarihinde tamamlanması öngörülmektedir. Projenin amacı, karapara aklama ile mücadele için Avrupa Birliği Müktesebatı ve uygulamaları çerçevesinde etkili bir yasal, kurumsal ve teknik çerçevenin oluşturulmasıdır. Finansmanı ülkemizde yeni uygulanan twinning sistemi ile karşılanacak olan proje bütçesinin toplam tutarı 9.250.000 Euro dur. Bu miktarın 1.500.000 Euro tutarındaki bölümü ulusal katkı payı olarak Türkiye tarafından, kalan 7.750.000 Euro tutarındaki kısım ise karşılıksız olarak Avrupa Birliği - Türkiye Katılım Öncesi Mali İşbirliği Fon’undan karşılanarak ve Hazine Müsteşarlığı’nda oluşturulan Ulusal Fon çatısı altında birleştirilerek 9.250.000 Euro olarak kullanılacaktır.

Projenin süresi iki yıl olup ana bileşenleri aşağıdadır:

4.1. Eşleştirme (Twinning) Bölümü

Twinning (eşleştirme) kapsamında genel olarak AB mevzuatı ve uygulamalarıyla paralel olarak karapara aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele için etkin bir hukuki, kurumsal ve teknik çerçevenin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bütçesi 1.839.563 Euro olarak hazırlanmıştır.

Projenin İtalya Ekonomi ve Maliye Bakanlığı Hazine Bölümü ile birlikte gerçekleştirilen twinning bölümü, kısa ve uzun dönemli uzmanların katılımı, çalışma ziyaretleri, eğitim seminerleri, çalışma grupları, analiz çalışmaları, teknik destek ve danışmanlık hizmetlerinden oluşmaktadır. 14.07.2004 tarihinde ilk faaliyet gerçekleştirilmiş olup, 31.12.2004 tarihi itibariyle 14 adet eğitim faaliyeti düzenlenmiştir. İlk Steering Komite toplantısı ise 5 Ekim 2004 tarihinde Ankara’da yapılmıştır.

4.2. Teknik Yardım Bölümü

Projenin ikinci bölümü olan teknik yardım, temelde twinning bölümünde belirtilen teknik kapasitenin geliştirilmesine yöneliktir. Bu amaçla sistem dizaynı, sistem geliştirilmesi ve bilgi teknolojileri gelişim desteği eğitimi ile kurumsal güvenlik politikası belgelerinin hazırlanması, test ve kontrol öngörülmüştür.

Teknik yardım bölümünde öncelikle kurumumuzun ve kullanıcıların ihtiyaç analizini yaparak teknik şartnameyi ve sonrasında da ihale dosyasını hazırlayacak olan firma, çerçeve sözleşme yolu ile belirlenmiş olup bu kapsamda, İrlanda'da mukim Astec Global Company ile 190.000 Euro tutarında Çerçeve Sözleşme (Framework Contract) imzalanmıştır. Adı geçen Şirket’in 5 uzmanı 5 Ocak 2004 tarihinde MASAK'da çalışmaya başlamış ve 29 Mart 2004 tarihi itibariyle teknik şartname ve ihale dosyasını hazırlamışlardır.

Teknik yardımın diğer kısımları için ihale ön duyurusu 03.06.2003 tarihinde AB Resmi Gazetesi’nde, ihale duyurusu ise 12.05.2004 tarihinde Resmi Gazete ve EU Resmi Gazetesinde yayımlanmıştır. Bu kapsamda, hizmet alımı ihalesine teklif veren firmaların değerlendirildiği “İhale Değerlendirme Komitesi Toplantısı” 27 Ekim-2 Kasım 2004 tarihleri arasında Merkezi Finans ve İhale Biriminde yapılmıştır.

Toplam değeri 1.060.000 Euro olan ihale için yapılan teknik ve idari değerlendirmeler sonucunda, Merkezi Danimarka’da olan Ramboll Management Ltd. Şirketi’nin lideri olduğu konsorsiyuma teknik yardım işinin verilmesi uygun bulunmuştur. Konsorsiyumun diğer ortakları Türkiye’de mukim Finntry Oy ve KMO Inf. Sys. Şirketleridir.

İhaleyi kazanan Ramboll Management Ltd. Şirketi ile Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından 30.11.2004 tarihi itibariyle hizmet alımı sözleşmesi imzalanmıştır. Teknik yardım bölümü 3 Ocak 2005 tarihinde başlamıştır.

4.3. Yatırım Bölümü

Bu bölüm, kurumsal yapılanmanın uyumlu ve tamamlayıcı bilgi teknolojileri ve analitik araçlarla (yazılım ve donanım) desteklenmesi amacıyla hazırlanan teknik şartnamede belirlenen yazılım, donanım ve diğer hizmetlerin alınması için yapılan mal alımı ihalesinden oluşmaktadır. Mal alım ihalesi sonucunda server bilgisayarları ve ekipmanları ve uygulama yazılımları ve paket yazılımlar, office bilgisayarları ve ekipmanları ve karapara aklama ile mücadele analiz araçları satın alınması sözkonusudur. Bu ihalenin başlatılması için gerekli olan ihale ön duyurusu 27.12.2003 tarihinde AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmıştır. İhale duyurusu ise 22 Temmuz 2004 tarihinde yayımlanmıştır.

3 Kısım olarak açılan Yatırım ihalesine teklif veren firmaların çözümlerinin değerlendirilmesi için “İhale Değerlendirme Komitesi Toplantısı ” 26 Ekim-12 Kasım 2004 tarihleri arasında Merkezi Finans ve İhale Biriminde yapılmıştır.

İhaleye çıkılan Kısımlar aşağıdadır:

Kısım 1: Hizmet sağlayıcılar, alt yapı ve uygulama yazılımları Kısım 2: Büro ekipmanları

Kısım 3: Karapara aklamayla mücadele analitik yazılımları

Yapılan teknik ve idari değerlendirmeler sonucunda Kısımlar için aşağıdaki firmalar seçilmiştir:

KISIM 1: Koç Sistem

KISIM 2: Datasel Bilgi Sistemleri A.Ş.

KISIM 3: S&T Services, KOMTAŞ A.Ş. ve SPSS A.Ş. (Konsorsiyum)

İhaleyi kazanan firmalarla Merkezi Finans ve İhale Birimi arasında 30.11. 2004 tarihi itibariyle mal alım sözleşmesi imzalanmıştır.

5. ULUSLARARASI İLİŞKİLER 5.1. Uluslararası Bilgi Değişimi

2004 yılı içerisinde idari bilgi değişimi kapsamında 35 ülkeden 106 adet bilgi talebi gelmiştir. MASAK’ta, karaparanın aklanması suçunun araştırılması ve incelenmesi kapsamında 21 ülkeden 30 adet bilgi talebinde bulunmuştur.

Tablo 2/d – 2004 Yılı Bilgi Değişimi

2004 Yılı Bilgi Değişimi

Bilgi Talepleri Talep Sayısı Gelen/Giden Taleplere Verilen Cevap Sayısı

MASAK’a Gelen Talepler 106 103

MASAK’tan Giden Talepler 30 23

6. ÖN İNCELEME İLE ARAŞTIRMA VE İNCELEME FAALİYETLERİ

6.1. 4208 Sayılı Kanun Kapsamında Yapılan Araştırma ve İnceleme Faaliyetleri MASAK, karapara aklama suçunun tespitine yönelik ön incelemeler ile araştırma ve incelemeleri çeşitli kaynaklara dayanarak başlatabilmektedir. Kısaca bu kaynaklar;

Cumhuriyet savcıları veya Cumhuriyet savcıları adına zabıta makamları, kamu kurum veya kuruluşları, yurt içindeki veya yurt dışındaki özel ve tüzel kişiler, 4208 sayılı Kanuna göre şüpheli işlemleri bildirmekle yükümlü bulunan mali veya mali olmayan kurum ve kuruluşlar ve basın olarak belirtilebilir.

MASAK, 4208 sayılı Kanunun 3’üncü maddesine göre, ön incelemeleri Mali Suçları Araştırma Uzmanları; araştırma ve incelemeleri ise Maliye Müfettişleri, Hesap Uzmanları, Gelirler Kontrolörleri, Bankalar Yeminli Murakıpları, Hazine Kontrolörleri, Sermaye Piyasası Kurulu Uzmanları vasıtasıyla yerine getirmektedir.

6.1.1. MASAK’a İntikal Eden İhbar ve Şüpheli İşlem Bildirim Sayıları

MASAK’a intikal eden ihbarlar, kaynak ve sayılarına göre değerlendirildiğinde;

önceki yıllarda olduğu gibi 2004 yılında da en fazla ihbarın Cumhuriyet savcılıklarından geldiği bunun dışında en çok dikkat çeken ihbar sayısının ise kamu kurumları kaynaklı olduğu görülmektedir. 2004 yılında ihbarların 2003 yılına nazaran yaklaşık %27,1 oranında arttığı anlaşılmaktadır. İhbar kaynakları ve sayıları geçmiş yıllarla karşılaştırmalı olarak, aşağıdaki tablo ve şekilde gösterilmiştir.

Tablo 3 - İhbar Kaynakları ve Sayıları İhbar Kaynağı 17.02.1997

31.12.2001 2002 2003 2004 Toplam

Cumhuriyet Savcılıkları 403 168 171 218 960

Kamu Kurumları 323 105 103 127 658

Bankalar 7 4 7 30 48

Basın 13 1 1 4 19

Gerçek Kişi / Şirket 117 112 94 98 421

Yurtdışı 19 3 4 6 32

Toplam 882 393 380 483 2138

Şekil 2- Kaynaklarına Göre İhbarların Dağılımı (%) *

19,7 1,5

2,2 0,9

30,8

44,9

Cumhuriyet Savcılıkları Kamu Kurumları Bankalar Basın Gerçek Kişi / Şirket Yurtdışı

*17.02.1997-31.12.2004 tarihleri arasında

Şekil 3- Savcılıklardan Gelen İhbarların Bölgesel Dağılımı (%)

Şekil 4- Uyuşturucu Ticareti Konusunda Savcılıklardan Gelen İhbarların Bölgesel Dağılımı (%)

Tablo 4- Şüpheli İşlem Bildirimi Sayıları ve Kaynaklarına Göre Dağılımı Şüpheli İşlem Bildirim

Kaynağı 17.02.1997

31.12.2001 2002 2003 2004 Toplam

Bankalar 265 193 177 288 923

Gümrük İdareleri 369 - - - 369

Döviz Büroları 52 - - - 52

Sigorta Kurumları 1 1 - - 2

Aracı Kurumlar 1 - - 1 2

Özel Finans Kurumları - - 3 1 4

Toplam 688 194 180 290 1352

MASAK’a 2004 yılı içinde intikal eden şüpheli işlem bildirimleri değerlendirildiğinde; önceki yıllarda olduğu gibi 2004 yılında bildirimlerin çoğunun bankalardan geldiği, bildirimlerin sayısında önceki yıla göre % 61,1 oranında artış olduğu dikkat çekmektedir. Bu önemli artışta 12 Şubat 2004 tarihinde uyum görevlileriyle yapılan toplantının etkili olduğu düşünülmektedir.

Şekil 5- Şüpheli İşlem Bildirimlerinin Kaynaklarına Göre Dağılımı (%) *

3,8 0,3 0,10,1

27,3 68,3

Bankalar Gümrük İdareleri Aracı Kurumlar

Sigorta Kurumları Döviz Büroları Özel Finans Kurumları

* 17.02.1997-31.12.2004 tarihleri arasında

6.1.2. MASAK Uzmanlarınca Yapılan Ön İncelemeler

MASAK’a intikal eden ihbar ve şüpheli işlem bildirimleri Mali Suçları Araştırma Uzmanları tarafından ön incelemeye tabi tutularak, sonucunda aklama suçunun varlığı tespit edilenler hakkında doğrudan yetkili ve görevli Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulmakta, daha ayrıntılı araştırma ve inceleme gerektirenler ise, gereğinin yerine getirilmesi için Kanunun 3’üncü maddesinde sayılan inceleme elemanlarına sevk edilmektedir.

Tablo 5- Ön İnceleme Dosyalarının Envanteri

Sonuç Yıl Gelen

İhbar Sayısı

Önceki Yıldan Devredilen

Açılan Dosya Sayısı

Toplam Dosya Sayısı

Tamamlanan

Dosya Sayısı Kapsam

Dışı Kapsam İnc.Sevk

Sonraki Yıla Devreden

1997 33 - 20 20 14 4 0 10 6

1998 69 6 44 50 25 9 0 16 25

1999 139 25 60 85 52 25 12 15 33

2000 308 33 174 207 105 51 7 47 102 2001 333 102 127 229 172 71 13 88 57 2002 393 57 155 212 125 66 3 56 87 2003 380 87 192 279 142 93 1 48 137 2004 483 137 270 407 221 137 5 79 186

Toplam 2138 1042 856 456 41 359

NOT:

1- İhbar sayısı ile açılan dosya sayısındaki farklılık; gelen ihbarların önceki ihbarla birleştirilerek aynı dosyada izlenmesinden veya dosya açılmayarak ilgili kuruma gönderilmesinden kaynaklanmaktadır.

2- İhbarlar; ön inceleme ile araştırma ve incelemelerin kaynağını oluşturduğundan gelen ihbar sayısı Tablo-7’de de aynıdır.

Tablo 6- Mali Suçları Araştırma Uzmanları Tarafından Yapılan Ön İncelemeler Ön İncelemeler ve Sonuçları 17.02.1997

31.12.2001 2002 2003 2004 Toplam

Ön İncelemeye Sevk Edilen 425 155 192 270 1042

Devam Eden Ön İnceleme 1 1 32 152 186

Tamamlanan Ön İnceleme 368 125 142 221 856

- Aklama Suçu Tespit Edilemeyen - Yükümlülüğe Aykırı Davranıştan Suç Duyurusu

160

(1)

66

-

93

-

137 -

456

(1)

- 4208 Sayılı Kanun Kapsamında 208 59 49 84 400

- İncelemeye Sevk 176 56 48 79 359 - Aklama Suçu Duyurusu 32 3 1 5 41

Toplam Suç Duyurusu 33 3 1 5 42

Mali Suçları Araştırma Uzmanlarınca 17.02.1997-31.12.2004 döneminde tamamlanan 856 ön incelemeden; 456’sında karapara aklama suçu tespit edilememiştir. 4208 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilebileceği tespit edilen 400 dosyadan 359’unun, daha ayrıntılı olarak araştırma ve inceleme yapılması için inceleme elemanlarına sevki talep edilmiştir. Kalan 41 ön inceleme dosyası, aklama suçundan dava açılmasına yeterli emare mevcut olduğu kanaatiyle Cumhuriyet Başsavcılıklarına intikal ettirilmiştir.

Şekil 6- Tamamlanan Ön İncelemelerin Sonuçlarına Göre Dağılımı (%) *

Aklama Suçu Tespit Edilemeyen

53 İncelemeye Sevk

42

Aklama Suçu Duyurusu

5

17.02.1997-31.12.2004 tarihleri arasında ve yükümlülüğe aykırı davranıştan yapılan suç duyuruları hariç

.1.3. İnceleme Elemanlarınca Yapılan Araştırma ve İncelemeler

ali Suçları Araştırma Uzmanlarının yaptığı ön incelemeler sonucunda daha ayrıntılı a

raştırma ve incelemeye tabi tutulan inceleme dosyalarının yıllar itibariyle seyri Tablo 7’

ablo 7- İnceleme Dosyalarının Envanteri *

*

6 M

raştırma ve inceleme yapılması gerektiği belirtilen dosyalar ile Başkanlıkça özelliği sebebiyle doğrudan incelemeye gönderilmesi kararlaştırılan dosyalar, işin gerektirdiği uzmanlık ihtiyaçları da dikkate alınarak, Kanunun 3’üncü maddesinde isimleri geçen inceleme elemanlarına sevk edilmektedir.

A

de, 31.12.2004 tarihi itibariyle inceleme elemanlarına ilişkin bilgiler ise Tablo 8’de gösterilmiştir.

T

Sonuç Yıl Gelen

İhbar Sayısı

Önceki Yıldan Devredilen

Açılan Do

Toplam Tamamlanan sya Sayısı Dosya

Sayısı Dosya Sayısı Kapsam

Dışı Kapsam

Sonraki Yıla Devreden 1997 33 15 15 1 1 0 14 1998 69 14 45 59 23 15 8 36 1999 139 36 106 142 18 11 7 124 2000 308 124 115 239 63 48 15 * +1 176 2001 333 176 132 308 74 61 13 234 2002 393 234 102 336 78 60 18+4* 258 2003 380 258 70 328 104 72 32+1* 224 2004 483 224 134 358 92 51 41+2* 266

Toplam 2138 719 453 319 134+8*

* den lardan Suç Duyurusu

Devam E Dosya

Tablo 8- İncelemelerde Görev Alan İnceleme Elemanı Sayısı *

İnceleme Elemanları Toplam İnceleme

31.12.2004 Görevlendirme Tarihinde

Görevli Olanlar

(2)

Nispeti (%) (2004)

(2/1)

Elemanı Sayısı*

(1)

Maliye Müfettişi 101 28 27,7

Hesap Uzmanı 249 41 16,4

Gelirler Kontrolörü 329 52 15,8

Bankalar Yeminli

Murakıbı 62 33 53,2

Hazine Kontrolörü 39 24 61,5

SPK Uzmanı 34 11 32,3

Toplam 814 189

* Stajyerler hariç, 31.12.2004 tarihi itibariyle görev verilmeyenler dahil

Şekil 7- MASAK’ta Görevlendirilen İnceleme Elemanlarının Kendi Kurul Mevcuduna Oranı Yardımcı ve

(%)

27,7

16,4 15,8

53,2

61,5

32,3

0 10 20 30 40 50 60 70

Maliye Müfettişi Hesap Uzmanı Gelirler Kontrolörü Bankalar Yeminli Murakıbı Hazine Kontrolörü SPK Uzmanı

Tablo 9- İnceleme Elemanlarına Sevk Edilen İncelemeler ve Sonuçları İncelemeler ve Sonuçları 17.02.1997

31.12.2001 2002 2003 2004 Toplam

İncelemeye Sevk Edilen 413 102 70 134 719

Tamamlanan İnceleme

-

-

-

179 136 43 (3)

78 60 18 (8)

104 72 32 (5)

92 51 41 (4)

453 319 134 (20)

Devam Eden İnceleme

-

42 1

45 4

47 1

132 2

266 8

Toplam Suç Duyurusu 47 30 38 47 162

1997 yılından bu yana başlatılan araştırma ve incelemeler sonucunda sevk edilen dosyalardan; 4208 sayılı Kanun’un 12’nci maddesine göre yükümlülüklere aykırı davranış iddiasıyla 20, karapara aklama suçu işlendiği iddiasıyla 142 olmak üzere Cumhuriyet Başsavcılıklarına toplam 162 suç duyurusunda bulunulmuştur.

Şekil 8- Tamamlanan İncelemelerin Sonuçlarına Göre Dağılımı (%) *

Aklama Suçu Tespit Edilemeyen

70 Aklama Suçu

Duyurusu 30

* Yüküml lüğe aykırı davranıştan yapılan suç duyuruları hariç ü

6.1.4. Ön İncelemeler ile Araştırma ve İncelemelere İlişkin Genel Sonuçlar

MASAK’a 17 Şubat 1997 - 31 Aralık 2004 tarihleri arasında çeşitli kaynaklardan 3490 adet ihbar ve şüpheli işlem bildirimi intikal etmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda bu bildirimlerden 1042 adet ön inceleme dosyası ve 719 adet inceleme dosyası oluşturulmuştur.

Kuruluşundan 2004 yılı sonuna kadar MASAK tarafından 183 adedi karapara aklama suçundan, 21 adedi yükümlülüklere aykırı davranıştan olmak üzere toplam 204 adet suç duyurusunda bulunulmuştur. Karapara aklama suçundan dolayı yapılan suç duyurularının 41’i ön inceleme, 142’si araştırma ve inceleme raporlarına; yükümlülüklere aykırı davranıştan dolayı yapılan suç duyurularının ise biri ön inceleme, 20’si araştırma ve inceleme raporlarına dayanmaktadır.

Tablo 10- Ön İncelemeler ve İncelemeler ile Suç Duyurularına İlişkin Genel Sonuçlar *

-Toplam İhbar ve Şüpheli İşlem Bildirimi Sayısı 3490

- İhbar Sayısı 2138

- Şüpheli İşlem Bildirimi Sayısı 1352

* 17.02.1997-31.12.2004 tarihleri arasında

- Açılan Dosya Sayısı 1761

-Ön İncelemeye Sevk Edilen Dosya Sayısı 1042

- Aklama Suçu Tespit Edilemeyen 456 - İncelemeye Sevk 359 - Aklama Suçu Duyurusu 41

- İncelemeye Sevk Edilen Dosya Sayısı 719

- Tamamlanan İncelemeler 453 - Aklama Suçu Tespit Edilemeyen 319

- Aklama Suçu Duyurusu 134

- Toplam Suç Duyurusu 204

- Aklama Suçu Duyurusu 183

- Ön İncelemelerden Suç Duyurusu 41 - İncelemelerden Suç Duyurusu 134 - Devam Eden İncelemelerden Suç Duyurusu 8

- Yükümlülüklere Aykırı Davranıştan Suç Duyurusu 21

6.1.5. Aklama Suçu Duyurularının İhbar Kaynakları

MASAK tarafından Cumhuriyet savcılıklarına intikal ettirilen karapara aklama suçu duyurularının kaynakları yıllar itibariyle aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Tablo 11- Aklama Suçu Duyurularının İhbar Kaynaklarına Göre Dağılımı İhbar Kaynağı 17.02.1997

31.12.2001 2002 2003 2004 Toplam

Cumhuriyet Savcılıkları 34 11 12 22 79

Kamu Kurumları 26 12 15 19 72

Bankalar 6 1 5 3 15

Basın 4 1 - - 5

Gerçek Kişi / Şirket 4 - - 2 6

Yurt Dışı 1 1 2 2 6

Toplam 75 26 34 48 183

Suç duyurusunda bulunulan dosyalarda ihbar kaynağı olarak savcılıklar ve kamu kurumlarının önde geldiği görülmektedir.

Şekil 9- Aklama Suçu Duyurularının İhbar Kaynaklarına Göre Dağılımı (%) *

43,2 3,3 3,3

8,2 2,7

39,3

Cumhuriyet Savcılıkları Kamu Kurumları Bankalar

Basın Gerçek Kişi / Şirket Yurt Dışı

*17.02.1997-31.12.2004 tarihleri arasında

6.1.6. Aklama Suçu Duyurusunda Bulunulan İncelemelerin Öncül Suç Gruplarına Göre Dağılımı

MASAK tarafından yapılan ön inceleme ve incelemeler sonucunda 17.02.1997 - 31.12.2004 tarihleri arasında aklama suçuna ilişkin olarak Cumhuriyet Başsavcılıklarına 183 adet suç duyurusunda bulunulmuştur.

2004 yılı sonu itibariyle aklama suçu duyurularının öncül suçlara göre dağılımının değişmediği görülmektedir. Uyuşturucu madde ticareti % 1.4’lük artışla yine ilk sıradadır.

Tablo 12- Aklama Suçu Duyurularının Öncül Suçlara Göre Dağılımı *

Kanun Adı / Madde No Öncül Suç

Suç Duyurusu

Sayısı

Toplam İçindeki

%’si T.C.K. Madde 403 – 406 Uyuşturucu Madde Ticareti 62 34,0

T.C.K. Madde 504 – 506 Nitelikli Dolandırıcılık ve İflas 30 16,4 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve

Takibine Dair Kanun 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu

Kanuna Muhalefet 32 17,4

T.C.K. Madde 339 ila 350 Evrakta Sahtekarlık – Meşruiyet

Belgelerinde Sahtecilik 26 14,2

T.C.K. Madde 495 ila 500 Yağma, Yol Kesmek ve Adam

Kaldırmak 11 6,0

213 sayılı Vergi Usul Kanunu -

Madde 359/b Sahte Belge Düzenleme –

Kullanma 11 6,0

T.C.K Madde 125 – 173 Devletin Şahsiyetine Karşı Cürümler

5 3,0

2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun

Kanuna Muhalefet 1 0,5

T.C.K. Madde 179 – 192 Şahıs Hürriyeti Aleyhinde

Cürümler 1 0,5

T.C.K. Madde 332 - 333 - 335 Devlete Ait Mühürlerde ve

Damgalarda Taklit 2 1,0

T.C.K. Madde 435 – 436 Fuhşa Teşvik 1 0,5

6136 sayılı Ateşli Silahlar ve

Bıçaklar Hakkında Kanun Kanuna Muhalefet 1 0,5

Toplam 183 100

*17.02.1997-31.12.2004 tarihleri arasında

Şekil 10- Aklama Suçu Duyurularının Öncül Suçlara Göre Dağılımı (%)*

6,0

1,0

0,5 6,0

3,0

0,5

0,5 0,5

0 5 10 15 20 25 30 35 40

vik ası, hinde ar ve rşı e - am

, 14,2

34,0 17,4

16,4

Fuhşa Teş Organ ve Doku Alınm Saklanması ve Nakli Şahıs Hürriyeti Aley

Cürümler Ateşli Silahlar ve Bıçakl Devlete Ait Mühürlerde

Damgalarda Taklit Devletin Şahsiyetine Ka

Cürümler Sahte Belge Düzenlem

Kullanma Yağma - Yol Kesmek ve Ad

Kaldırmak

Evrakta Sahtekarlık Nitelikli Dolandırıcılık ve İflas Kaçakçılık Uyuşturucu Madde Ticareti

*17.02.1997-31.12.2004 tarihleri arasında

6.1.7. Aklandığı İddia Edilen Karapara Miktarları

Yapılan ön incelemeler ile araştırma ve incelemeler sonucunda aklandığı iddia edilen karapara tutarları yıllar itibariyle Tablo 13’de, bunlarla ilgili olarak açılan davalarda aklandığı iddia edilen karapara tutarları ve öncül suçlar bakımından dağılımı ise Tablo 14’de yer almaktadır.

Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılan 204 suç duyurusundan, 10’u savcılıkça takipsizlik kararı verilerek sonuçlanmış, 152’si için de dava açılmıştır.

Açılan bu davalardan; 1’i yükümlülüğe aykırı davranıştan, 8’i karapara aklama suçundan olmak üzere 9 tanesi sonuçlanmış olup, kalan 143’ü ise devam etmektedir. Devam eden 143 davanın; 12 tanesi yükümlülüğe aykırı davranıştan, 131’i ise karapara aklama suçundan dolayıdır.

Tablo 13 – Ön İnceleme, Araştırma ve İnceleme Sonucu Aklandığı İddia Edilen Karapara Tutarları

Parasal Tutarlar Taşınmaz Mallar (Adet) Diğer

Yıllar TL USD DEM EUR GBP FRF NLG BEF CHF Mesken Dükkan Arsa Tarla Araç

(Adet) Sınıflandırılmayanlar

17.02.1997

31.12.2001 69.009.378.092.232 480.483.215 20.006.638 - 163.615 - 16.014.703 6.800.000,13 100.000 18 4 7 1 21

- 1 alabalık

üretme çiftliği - 1 hizmet binası ve tesisleri -Otel inşaatı - 19 adet tripleks

villa inşaatı - 1 villa -½ hisseli depo - 1 büro katı

2002 192.341.915.018.817 212.459.713 18.834.801 - 28.962,53 - 313.916 - - 6 - 4 - 6 ^- 242 kg. altın - 1 tabanca

2003 999.959.525.183.800 1.773.880.306,46 12.266.005 50.000 261.104 13.987 1.886.012 - 23 7 - 6 - 6

- 2 adet toplam 22.379 m2.

yüzölçümlü bağ - 3 adet toplam 32.210 m2.

yüzölçümlü zeytinlik

2004 64.895.368.392.118 80.265.432 24.572.724,19 16.839.416,01 5.415.790 311.286 3.206.496 239.588 - 37 - 3 7 45

- 2.5 Milyar TL.

Hamiline Çek - ½ Hisse Kargir Otel - 82,512 Lt. Motorin

Genel

Toplam 1.326.206.186.686.967 2.547.088.666,46 75.680.168,19 16.889.416,01 5.869.471,53 325.273 21.421.127 7.039.588,13 100.023 68 4 20 8 78 - Tablo 13, 14 ve 15'e İlişkin Açıklamalar

Tablo 14- Davası Devam Eden Dosyalarda Aklandığı İddia Edilen Karaparanın Elde Edildiği Öncül Suçlara Göre Dağılımı *

Parasal Tutarlar Taşınmaz Mallar (Adet) Diğer

Öncül Suçlar (Kanun-K.Md.)

Dosya

Adedi TL USD DEM EUR GBP FRF NLG BEF CHF Mesken Dükkan Arsa Araç (Adet)

Tarla Sınıflandırılmayanlar 1918 - 4926 25 23.241.013.385.773 102.305.795,84 899.679,30 - - - - - - - - - - - -

2238 ₁ 4.378.632.006 808.217 5.863 - - 13.987 - - 23 2 - - - 1 -

6136 2 146.793.675.000

213/359-b ₁₂ 21.155.500.384.415 1.729.010.527,64 - - - - - - - - - - - - -

765/146 ₃ - 375.000 - - - - - - - 2 - - - - -

765/192 1 - - - - - - - - - 1 - - - 1 -

765/325 1 15.409.701.894.460

765/332 1 32.166.900.000 104.473,50

765/339 ₂ 204.292.671.000 41.354.219 - - - - - - - - - - - - - 765/342 ₃ 14.358.658.000 - 26.000 - - - - - - - - - - - - 765/345 ₃ 690.531.560.955 678.451 - - - - - - - - - - - - -

765/403 48 32.003.709.068.155 182.186.570,48 44.026.554,71 - 939.405 - 17.744.301 - - 19 2 17 2 36 - ½ Hisseli Depo - 1 Tabanca - 242 kg.Altın - 1 Büro Katı - 22.210 m2. Zeytinlik - 22.379 m2. Bağ

765/436 1 18.600.000.000 1.630.000

765/495 ₃ 104.977.531.600 - 2.170.000 - - - - - - - - - - - - 765/496 ₂ 37.900.000.000 90.000 - - - - - - - - - - - - -

765/498 1 43.000.000.000

765/499 ₁ - 10.550 - - - - - - - - - - - - -

765/504 ₂₁ 1.201.956.434.737.879 400.441.016,82 11.970.247,61 50.000 230.066,53 - 428.330 6.800.000,13 - - - - - - - Genel Toplam 131 1.295.063.359.099.243 2.458.994.821,28 59.098.344,62 50.000 1.169.471,53 13.987 18.172.631 6.800.000,13 23 24 2 17 2 38 -

*17.02.1997-31.12.2004 tarihleri arasında

6.1.8. Tedbir Uygulaması

4208 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesine göre Mali Suçları Araştırma Kurulu, yapılan araştırma ve incelemeler sırasında karaparanın aklanmasına yönelik ciddi bulgu ve emarelerin tespiti halinde, ilgilinin hak ve alacaklarına tedbir konulması için durumu Cumhuriyet savcılıklarına intikal ettirmektedir.

17.02.1997 tarihinden bu yana mahkemelerce üzerine tedbir konulan ve 31.12.2004 tarihi itibariyle üzerindeki tedbir devam eden değerlere ait tablo aşağıdaki gibidir.

Tablo 15- Tedbir Konulan Değerlerin Toplamı

Parasal Tutarlar Taşınmaz Mallar (Adet) Diğer

Yıllar

TL USD DEM EUR GBP NLG BEF

Mesken Daire Apartman Villa Bina Dükkan İşyeri Depo Büro Otel Arsa Tarla - Bahçe Zeytinlik - Bağ Fıstıklık Çiftlik Araç - Çekici Romörk (Adet) Hisse Senedi (Adet)

Sınıflandırılmayanlar

17.02.1997

31.12.2001 140.550.448.064 25.525.441,82 300.485,03 13.805 4,83 278,98 6.800.000,13 139 40 3 12 1 60 3 39 41 1 37 2508

Senetler - 4 Adet Konut İnşaatı - 2 Ayrı Firmaya Ait Hisse - Kira Alacağı : 91.566 USD - 2 Motosiklet - 14 Trilyon TL. Tutarında

Senetleri - İş Hanı - Konut Yapı Koop. Hissesi - Ticari Yat 2002 77.381.924.279 311.894,59 310.541,61 71,03 - - - 30 4 1 - 12 2 - 41 33 - 57 - -

2003 9.956.867.562 98.224,08 1.063.700 0,77 - - - 2 28 1 - 1 1 - 15 4 - 18 - - Konut Yapı Koop. Hissesi - 1 Katlı Un Fabrikası

2004 34.274.593.189 - - 91.246,57 - - - 16 1 - - 4 1 1 10 28 - 5 - - Genel

Toplam 262.163.833.094 25.935.560,49 1.674.726,64 105.123,57 4,83 278,98 6.800.000,13 187 73 5 12 18 64 4 105 106 1 117 2508 -

6.2

.

01 Ağustos 1999 tarihinde yürürlüğe giren 4422 sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanununun 6’ncı maddesine göre, bu Kanun kapsamında soruşturulan kişilerin mal varlığının yurt içinde ve yurtdışında araştırılması, incelenmesi, tespiti ve değerlerinin takdiri, ilgili Cumhuriyet savcılığınca istendiğinde Mali Suçları Araştırma Kurulu tarafından yapılır.

Anılan madde uyarınca Kurulumuza DGM Başsavcılıklarından çeşitli olaylar ile ilgili olarak gerçek ve tüzel kişilerin mal varlığının araştırılması talebi intikal etmiştir. 5190 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununda Değişiklik Yapılması ve Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kaldırılmasına Dair Kanunun 30.06.2004 tarihinde yürürlüğe girmesinden sonra mal varlığı araştırma talepleri 5190 sayılı Kanunla görevli Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından Kurulumuza intikal ettirilmektedir. Söz konusu araştırmalar Mali Suçları Araştırma Uzmanları tarafından yerine getirilmektedir.

Tablo 16 –2004 Yılı Mal Varlığı Araştırması Dosya Sayıları Yıllar

Önceki Yıldan Devrolan

Açılan Dosya

Sayısı Toplam

Dosya Sayısı Tamamlanan Dosya Sayısı

Sonraki Yıla Devreden

2004 7 24 31 15 16

SONUÇ

Bilindiği üzere sağlıklı bir sosyal, siyasal ve ekonomik düzen oluşturabilmesinin temel koşullarından birisi de toplumda yasadışı yollardan elde edilen gelirlerin ekonomi içindeki payının mümkün olan en alt düzeye çekilmesidir.

Bu amaçla, benimsenerek hukuk sistemimize dahil edilen 4208 sayılı Kanun ile karapara aklanması ile mücadele konusunda gerekli hukuki altyapı oluşturulmuş; kuruluşu yine aynı Kanunla gerçekleştirilen MASAK’a da karapara aklanmasının önlenmesi konusunda önemli görevler verilmiştir.

MASAK, geçen 8 yıllık süre zarfında toplumun gündeminde önemli yer tutan birçok konuda yaptığı incelemelerle olayların aydınlığa kavuşturulmasına anlamlı katkılar sağlamıştır.

Ancak yapılan çalışmalarda bazı noktalardaki eksiklik ve yetersizlikleri de görmemek mümkün değildir.

Şüpheli işlem bildiriminde bulunanların korunması konusunda yasal altyapı yetersizliği ve kayıtdışılığın ekonomideki büyüklüğü dolayısıyla karaparanın aklanmasının önlenmesi için oluşturulan şüpheli işlem bildirim sistemi henüz istenilen seviyede etkin hale getirilememiştir.

Kanun tasarımızın yasalaşması ile bu sistem daha etkin bir biçimde çalışacaktır.

Kanun Tasarısı taslağının yasalaşması aynı zamanda uluslararası taahhütlerimizin de gereğidir. Bilindiği gibi ülkemiz 2005 yılının sonbaharından itibaren üyesi bulunduğumuz FATF’in üçüncü tur karşılıklı değerlendirme sürecine girecektir. Bu değerlendirme süreci ülkemizin ve özellikle finansal sistemin uluslararası itibarı açısından önem arz etmektedir.

MASAK’a intikal eden konularla ilgili olarak yapılan ön incelemeler ile araştırma ve incelemeler sonucunda az sayılamayacak düzeyde suç duyurusunda bulunulmuş, ancak adli sürecin yavaş ilerlemesi sebebi ile kesin sonuçların alınmasında gecikildiği gözlenmiştir. Ceza ve ceza usul hukuku alanındaki yeni düzenlemelerin 1 Nisan 2005 tarihinde yürürlüğe girmesi ile birlikte bu konudaki aksaklıkların en az seviyeye inmesi beklenmektedir.

Bugüne kadar gerçekleştirilen başarılı çalışmaların halen tasarı şeklindeki yeni kanunumuzun da çıkarılması ile birlikte daha etkin bir biçimde yürütülmesi mümkün hale gelecektir.