ALMANYA ÜLKE RAPORU Adana Ticaret Odası

(1)

ALMANYA ÜLKE RAPORU

23-7-2020

Adana Ticaret Odası

(2)

Adana Ticaret Odası Sayfa 2

İçindekiler Sayfa No

1. Almanya Hakkında Genel Bilgiler 5

Coğrafi Konum 5

Siyasi ve İdari Yapı 5

Nüfus ve İstihdam 6

Doğal Kaynaklar 6

2. Genel Ekonomik Durum 7

Temel Ekonomik Göstergeler 7

Ülke Bulguları 8

3. Almanya Dış Ticareti 9

Almanya'nın İhracatında Başlıca Ürünler 9

Almanya'nın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler 10

Almanya'nın İthalatında Başlıca Ürünler 11

Almanya'nın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler 12

4. Doğrudan Yabancı Yatırımlar 13

Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü 13

Yabancı Yatırım Mevzuatı 14

5. Türkiye-Almanya Dış Ticareti 15

Genel Durum 15

Türkiye’nin Almanya'ya İhracatı 16

Türkiye’nin Almanya'dan İthalatı 17

Yatırım İlişkileri 18

6. Dış Ticaret Politikası ve Uygulamaları 18

Avrupa Birliği Ortak Dış Ticaret Politikası 19

İthalat Rejimi 19

Gümrük Tarifeleri 19

Türkiye-AB Gümrük Birliği Anlaşması 20

İç Vergiler 21

Gelir Vergisi 21

Kurumlar Vergisi 21

Ticari ve Sınai İşletme Vergisi 21

Katma Değer Vergisi 22

7. Pazarın Özellikleri 22

Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları 22

Dağıtım Kanalları 22

Tüketici Tercihleri 23

Kamu İhaleleri 24

8. Önemli Sektörler 24

9. Adana-Almanya Dış Ticareti 31

Adana-Almanya İhracat Verileri 31

Adana-Almanya İthalat Verileri 32

Sonuç ve Değerlendirmeler 34

10. Kaynaklar 35

(3)

Tablolar İndeksi Sayfa No

Tablo 1-Başlıca Sosyal Göstergeler 5

Tablo 2-Temel Ekonomik Göstergeler 7

Tablo 3-Almanya Dış Ticareti 9

Tablo 4-Almanya'nın İhracatında Başlıca Ürünler 9

Tablo 5-Almanya'nın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler 11

Tablo 6-Almanya'nın İthalatında Başlıca Ürünler 11

Tablo 7-Almanya'nın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler 13

Tablo 8-Doğrudan Yabancı Yatırım İstatistikleri 13

Tablo 9-Türkiye-Almanya Dış Ticareti 16

Tablo 10-Türkiye'nin Almanya'ya İhracatında Başlıca Ürünler 16 Tablo 11-Türkiye'nin Almanya'dan İthalatında Başlıca Ürünler 17

Tablo 12-Adana-Almanya Dış Ticareti 31

Tablo 13-Adana-Almanya İhracat Verileri 31

Tablo 14-Adana-Almanya İthalat Verileri 32

(4)

Yönetici Özeti

16 eyaletten oluşan federal bir cumhuriyet olan Almanya, AB içindeki liderlik konumu, güçlü ekonomik, sanayi, ticari ve teknolojik yapısıyla Dünya ekonomisi ve siyasetinde kilit aktörlerden biridir. 1 Temmuz 2020’de Avrupa Birliği Konseyi dönem başkanlığını devralan Almanya, bu görevi 13. kez yürütmektedir.

2019 verilerine göre ülke nüfusunun 19 milyon kadarını göçmen kökenli vatandaşlar ve yabancılar oluşturmaktadır. Yine 2019 verilerine göre 41,8 milyon işgücü bulunmakta olup, işsizlik oranı %3,4 olarak gerçekleşmiştir.

Güneyden kuzeye akan Ren Nehri ve Çek Cumhuriyeti’nden gelip Hamburg Limanı yakınlarında denize ulaşan Elbe, hem Almanya hem de diğer Avrupa ülkeleri için suyolları olarak büyük bir öneme sahiptirler.

Genel olarak metal-mineral kaynaklar açısından yoksul sayılabilecek Almanya, yurt içi tüketiminin dörtte birini karşılayabilecek düzeyde doğalgaz kaynaklarına, ayrıca geniş taş kömürü, linyit kömürü ve tuz kaynaklarına sahiptir. Bununla birlikte Almanya yenilenebilir enerjiler alanında AB ülkeleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Ülkenin, dünyanın gelişmiş ekonomileri arasında ilk büyük yenilenebilir enerji ekonomisi olduğu kabul edilmektedir.

Almanya ekonomisinin temelini imalat sanayi ve ilgili hizmet sektörleri oluşturmakta olup; en önemli imalat sektörleri sanayi makineleri, otomotiv ve kimya sanayi, son yıllarda da telekomünikasyon sektörüdür. Diğer sanayileşmiş ülkelerde olduğu gibi Almanya’da da hizmetler sektörünün önemi giderek artmıştır.

2019 yılı ihracat ve ithalatında Çin ve ABD'den sonra dünyada üçüncü sırada yer alan Almanya, özellikle yüksek katma değerli ürünlere yönelmiştir. İhracatında en büyük payı da ulaşım araçları ve bunların parçaları ile ilaçlar almıştır. İthalatında en büyük payı ise ulaşım araçları ve bunların parçaları, petrol- doğalgaz ve ürünleri ile ilaçlar almıştır.

Ülkemizin en büyük ticari ortağı olan Almanya'ya ihracatımız %90 oranında sanayi mamullerinden, yaklaşık %10 oranında tarım ve gıda ürünlerinden oluşmaktadır. Diğer taraftan Almanya’dan ithalatımız

%98 oranında sanayi mamullerinden, %2 oranında ise tarım ve gıda ürünlerinden oluşmaktadır.

Ülkemizle Almanya arasında yatırım ilişkileri yıllar içinde gelişmiş; özellikle 1980 yılından sonra Alman yatırımcıların ülkemize ilgisi büyük ölçüde artmıştır. 1980 yılına kadar ülkemizde sadece 24 Alman firması faaliyet gösterirken, bu rakam 2017 yılında 7151 adede ulaşmıştır. 2019 yılı itibarıyla Almanya’nın Türkiye’de gerçekleştirdiği yatırım stoku 13,2 milyar doları bulurken, Türkiye'nin Almanya’da gerçekleştirdiği yatırım stoku 1,8 milyar doları geçmiştir.

Almanya’daki mevcut dış ticaret uygulamaları, hem ulusal hukuka hem de Avrupa Birliği hukukuna dayanmaktadır. Malların serbest dolaşımına ve küresel ticarete rağmen, hem ulusal hem de Avrupa hukukundan kaynaklanan özel kurallar bazı malların ithalat ve ihracatında yasak ve kısıtlamalara neden olmaktadır.

Adana ilinin Almanya ile dış ticaret hacmi yıldan yıla büyüme göstermekle birlikte, 2019 yılında ihracattaki azalış ve ithalattaki artış nedeniyle ilimiz dış ticaret açığı vermiştir. Adana’nın 2019 yılında Almanya’ya ihracatında en büyük payı plastik ve kauçuk ürünleri, araçlar, hava araçları, gemiler, dokumaya elverişli maddeler ve bunlardan mamul eşya ile adi metallerden eşya almış olup; ithalatında en büyük pay ise makineler ve mekanik cihazlar, kimya sanayisi ve buna bağlı ürünler ile plastik ve kauçuk ürünlerine aittir.

(5)

1.Almanya Hakkında Genel Bilgiler¹

Tablo 1-Başlıca Sosyal Göstergeler

Resmi Adı Almanya Federal Cumhuriyeti Nüfus 82.903.000 (2019)

Dil Almanca (resmi dil) Yüzölçümü 357.376 km² Başkenti Berlin

Başlıca Şehirleri Berlin (Başkent), Hamburg, Münih, Köln, Frankfurt/Main,Stuttgart Yönetim Biçimi Federal Parlamenter Cumhuriyet

Devlet Başkanı Frank-Walter Steinmeier Para Birimi Avro (€)

Kaynak: Ticaret Bakanlığı

Üyesi Olduğu Başlıca Uluslararası Kuruluşlar: Avrupa Birliği (European Union - EU), Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Center - WTO), Birleşmiş Milletler (United Nations - UN), Avrupa Konseyi (Council of Europe), Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (North Atlantic Treaty Organization - NATO), Uluslararası Para Fonu (International Monetary Fund - IMF), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (Organisation for Economic Co-operation and Development - OECD)

Coğrafi Konum

Almanya, 357 bin km²'lik yüzölçümü ve 83 milyona yaklaşan nüfusuyla, Avrupa'nın en büyük ülkelerinden biridir. Ülke, nüfus bakımından Avrupa Ülkeleri arasında Rusya Federasyonu'ndan sonra ikinci sırada, AB Ülkeleri arasında ise ilk sıradadır. Almanya 16 eyaletten oluşan federal bir cumhuriyettir.

Ülke, AB içindeki liderlik konumu, güçlü ekonomik, sanayi, ticari ve teknolojik yapısıyla Dünya ekonomisi ve siyasetinde kilit aktörlerden biridir.

Almanya coğrafi olarak Orta Avrupa’da, Kuzey Denizi ile Alp Dağları arasında yer almaktadır. Komşu ülkeleri Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Hollanda, Fransa, Polonya, İsviçre, Belçika, Lüksemburg ile Danimarka’dır.

Ülkenin Kuzey bölgesi ovalar, orta ve güney batı bölgesinde ihtiyar dağlar, güneyinde Alpler, tepeler ve Bavyera Alpleri ülkenin genel coğrafik yapısını oluşturmaktadır.

Almanya, coğrafi olarak Avrupa’nın tam ortasında yer almaktadır. Dokuz komşu ülke ile sınırdaşı konumundadır. Kuzeyde Danimarka, Hollanda, Belçika, Lüksemburg ve Batıda ise Fransa bulunmaktadır.

İsviçre ve Avusturya güneyde, Çek Cumhuriyeti ve Polonya ise doğudaki komşularıdır. 3 Ekim 1990 tarihinde Demokratik Almanya Cumhuriyeti ile birleşmesi ile Avrupa’nın ortasındaki konumu daha bariz duruma gelmiştir.

Almanya, doğu ile batı ve İskandinav ile Akdeniz havzası arasında bir köprü durumundadır. Avrupa Birliği ve NATO üyelikleri ile orta ve doğu Avrupa ülkeleri arasında da etkin bir köprü rolünü üstlenmiş bulunmaktadır.

Kuzeyden Güneye hava hattı uzunluğu 876 km’dir. Batıdan Doğuya uzunluğu ise 640 km’dir. Rusya Federasyonu’ndan sonra Avrupa’nın en çok nüfusa sahip ülkesidir.

Siyasi ve İdari Yapı

Devlet federatif yapıdadır. Almanya 16 eyaletten oluşmaktadır (Baden-Württemberg, Bavyera, Berlin, Brandenburg, Bremen, Hamburg, Hessen, Mecklenburg-Ön Pomeranya, Aşağı Saksonya, Kuzey Ren-

1T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5ef1fa4913b876b1f885180c/ALMANYA-%C3%9Clke%20Profili.pdf

(6)

Vestfalya, Rheinland-Pfalz, Saarland, Saksonya, Saksonya-Anhalt, Schleswig-Holstein, Thüringen).

Federal Meclis iki ayrı meclisten oluşmaktadır. Bundestag (Federal Meclis) dört yıl için seçim bölgelerinin nüfusuna göre genel seçimlerle seçilir. Bundesrat ise senato mahiyetindedir ve nüfus sayısına bakılmaksızın her eyaletin iki temsilcisinden oluşur. Yasama yetkisi Federal Meclis’e aittir. Ancak Anayasanın Federal Meclis’e bıraktığı alanın dışında Eyalet Meclisleri de yasama yetkisine sahiptirler.

Eyaletler, Federal Meclis’in yasama yetkisine giren bir alanda Federal Meclis bu yetkisini kullanmıyorsa yasal düzenleme yapabilirler.

Federal Cumhurbaşkanı beş yıllığına Federal Meclis Genel Kurulu tarafından kırk yaşını doldurmuş ve milletvekili seçilme hakkına sahip Almanlar arasından seçilir. Cumhurbaşkanları bir defa daha seçilebilirler. Cumhurbaşkanı ülkeyi temsil eder, yasa ile başka türlü düzenlenmedikçe federal yargıç ve memurları atar. Cumhurbaşkanının özel af ve anayasaya aykırı oldukları iddiasıyla yasaların iptali için anayasa mahkemesine başvurma hakkı mevcuttur.

Yürütme yetkisi Federal Hükümete aittir. Hükümet Başkanı, Cumhurbaşkanının önerisi üzerine Federal Meclis tarafından seçilir. Hükümet üyeleri ise, Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanır veya azledilirler.

Nüfus ve İstihdam

Almanya’da 2019 yılı verilerine göre 83 milyona yaklaşan nüfusun 19 milyon kadarını göçmen kökenli vatandaşlar ve yabancılardan oluşturmaktadır. Nüfusun %49’u erkek, %51’i kadındır. Ortalama yaşam süresi erkeklerde 76, kadınlarda 82’dir.

Nüfusun %8,8’i yabancılardan oluşmaktadır. Yabancı nüfusun yaklaşık %40’ını diğer AB üyesi ülkeler oluşturmaktadır. Yabancı nüfusun içindeki belli başlı milletler; Türk, İtalyan, Polonyalı, Yunan, Hırvat, Avusturyalı ve Bosna-Hersek’lidir.

Ülkede 2019 verilerine göre 41,8 milyon işgücü bulunmakta olup, işsizlik oranı %3,4 olarak gerçekleşmiştir.

Doğal Kaynaklar

Almanya geniş çayırlara ve ormanlara, verimli ovalara sahiptir. Tarımsal araziler yaklaşık 17 milyon hektar, ülkenin ormanlık arazisi ise 11 milyon hektardır. Tarımsal arazilerin 12,1 milyon hektarlık bölümünü ekilebilir araziler ve sürekli bitkiler, 4,7 milyon hektarlık bölümünü de sürekli çayır ve otlaklar oluşturmaktadır.

Ülkenin iki büyük akarsuyu, güneyden kuzeye akan Ren Nehri ve Çek Cumhuriyeti’nden gelip Hamburg Limanı yakınlarında denize ulaşan Elbe, hem Almanya hem de diğer Avrupa ülkeleri için geleneksel suyolları olarak büyük bir öneme sahiptirler. Ayrıca Ren Nehri’ni, kollarından biri olan Main Nehri vasıtasıyla, Almanya’da doğup Avusturya üzerinden Karadeniz’e dökülen Tuna Nehri’yle birleştiren bir kanal inşa edilmiştir.

Tarım, ormancılık ve balıkçılık, GSYİH’nin % 1’ini oluşturmasına rağmen, sektör ülkenin sosyal dokusu bakımından belirgin bir öneme sahiptir. Almanya’nın gıda bakımından kendine yeterlilik oranı %70’ler düzeyindedir.

Almanya’nın gerek petrol gerekse maden cevheri bakımından kaynakları sınırlı olup, bu açıdan büyük ölçüde dışa bağımlıdır. Bununla birlikte, yurt içi tüketiminin dörtte birini karşılayabilecek düzeyde doğalgaz kaynaklarına, ayrıca geniş taş kömürü, linyit kömürü ve tuz kaynaklarına sahiptir. Bunlar dışında ülke, önceki yıllarda eski Doğu Almanya’nın önemli üreticiler arasında olduğu potasyum ve küçük miktarlarda olmak üzere uranyum, kobalt, bizmut ve antimon -Güney sınırlarında Çek Cumhuriyeti ile ortak çıkarılmaktadır- gibi maden ve mineral kaynaklara sahiptir. Ancak, ülke genel olarak metal-mineral

(7)

kaynaklar açısından yoksuldur.

Önemli linyit rezervleri Ren bölgesi, güney Brandenburg, Saksonya, Saksonya-Anhalt ve Aşağı Saksonya’nın doğusunda bulunmaktadır. Ekonomik olarak çıkarılabilir rezervlerin 40,5 milyar ton olduğu tahmin edilmektedir. Önemli taş kömürü rezervleri ise Ruhr bölgesinde (Kuzey Ren-Westfalya) ve Saarland’dadır. Rezerv büyüklüğü 2,5 milyar tondur. Ancak bu rezervlerin işletilmesinin ekonomik olmadığı düşünülmektedir.

1990’lara kadar Almanya’da (Saksonya ve Thüringen) önemli miktarda uranyum da çıkarılmıştır. Ancak nükleer santralleri işletmek için gerekli zenginleştirilmiş uranyum ithal edilmektedir.

Almanya yenilenebilir enerjiler alanında AB ülkeleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Ülkenin, dünyanın gelişmiş ekonomileri arasında ilk büyük yenilenebilir enerji ekonomisi olduğu ifade edilmektedir. Yeşil enerjiye geçişin temeli, “Birlik’90/Yeşiller” partisinin iktidar ortağı olduğu 1998- 2005 yılları arasında gerçekleştirilen yasal düzenlemelere dayanmaktadır.

2. Genel Ekonomik Durum² Temel Ekonomik Göstergeler

Tablo 2-Temel Ekonomik Göstergeler

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

GSYİH (Cari Fiyatlar -SAGP-

milyar $)

3767,35 3872,88 4000,24 4176,04 4342,91 4443,57 4160,93 4460,55 GSYİH Büyüme

(Sabit Fiyatlar,

%)

2,22 1,74 2,23 2,47 1,52 0,57 -6,95 5,15

Kişi Başına Düşen GSYİH'daki Değişim Oranı

(Cari Fiyatlar- SAGP- %)

1,79 0,87 1,41 2,08 1,22 0,32 -6,96 5,22

Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort.,

%)

0,76 0,67 0,38 1,71 1,95 1,35 0,32 1,18

İşsizliğin Toplam

İşgücüne Oranı (%) 5,01 4,63 4,16 3,76 3,4 3,16 3,89 3,45

Nüfus

(Milyon) 82.657 82.903 82.969 82.977 82.926 82.865 82.793 82.709 Devletin Genel Net

Borçlanmasının GSYİH'ya Oranı

(%)

0,58 0,94 1,18 1,24 1,87 1,45 -5,52 -1,19

Cari Ödemeler Dengesinin GSYİH'ya Oranı

(%)

7,2 8,59 8,51 7,82 7,4 7,15 6,58 6,66

Kaynak: IMF

Yüksek alım gücüyle ülkemiz ihracat ve ithalatında en büyük ortak olma özelliği taşıyan Almanya Federal Cumhuriyeti, dünyanın ABD ve Japonya’dan sonra gelen en gelişmiş sanayi ülkesidir. Ülke 83 milyonluk nüfusuyla Avrupa Birliği’nin de en büyük ve en önemli pazarı konumundadır.

(8)

Alman ekonomisinin kalbini imalat sanayi ve ilgili hizmet sektörleri oluşturmaktadır. En önemli imalat sektörleri sanayi makineleri, otomotiv ve kimya sanayi iken son yıllarda telekomünikasyon sektörü de önde gelen faaliyet alanlarından biri haline gelmiştir. Diğer taraftan, Ruhr bölgesindeki çelik imalat sektörü ciddi biçimde küçülürken tarım da önemini giderek yitirmiştir. Diğer sanayileşmiş ülkelerde olduğu gibi Almanya’da da hizmetler sektörünün önemi giderek artmıştır.

Ülke Bulguları³

-2020 yılında sabit fiyatlara ve satın alma gücü paritesine göre, 4 trilyon dolar olacağı tahmin edilen GSYİH’nın 2021 yılında 4 trilyon dolar olması beklenmektedir (IMF-2020).

-Almanya, 2020 yılı itibarıyla 194 ülke arasında dünyanın 6. büyük ekonomisidir (IMF-2020).

-2020 yılında sabit fiyatlara göre %7 oranında azalması beklenen GSYİH’nin, 2021 yılında %5,2 oranında artacağı tahmin edilmektedir (IMF-2020).

-Sabit fiyatlara ve satın alma gücü paritesine göre Kişi Başına Düşen Milli Gelirin 2020 yılında %7 oranında azalacağı tahmin edilen Ülkenin, bu kategoride 194 ülke arasında 142. olması beklenmektedir (IMF- 2020).

-2020 yılında %0,3 olan tüketici fiyatlarına göre yıllık ortalama enflasyon oranının 2021 yılında %1,2 olacağı tahmin edilmektedir (IMF-2020).

-Ülkedeki işsiz sayısının toplam işgücüne oranının 2020 yılında %4 olacağı ve işsizliğin yüksek olduğu ülkeler arasında 92. sırayı alacağı tahmin edilmektedir (Dünya Bankası-2019).

-2020 yılında %7 oranında fazla vereceği tahmin edilen cari ödemeler dengesinin GSYİH'ya oranının, 2021 yılında da % 7 oranında fazla vermesi beklenmektedir (IMF-2020).

-2020 yılında %- 6 olacağı tahmin edilen devletin genel net borcunun GSYİH'ya oranının, 2021 yılında %- 1 olması beklenmektedir (IMF-2020).

-Almanya, 2018 yılında 26 milyar dolar ile doğrudan yabancı yatırım çeken ülkeler arasında 16. sıradadır (UNCTAD).

-2016-2018 döneminde toplam doğrudan yabancı yatırım miktarı 149 milyar dolar olan Almanya, 2018 yılında 939 milyar dolarlık toplam yabancı sermaye stoku ile dünyada 7. sıradadır (UNCTAD).

-2018 yılında 211 bin varil/gün’lük ham petrol üretimi ile 126 ülke arasında 35. sıradadır (ABD-EIA).

-2019 yılında 1 trilyon feet3 kanıtlanmış doğalgaz rezervine sahip Almanya, 92 ülke arasında 64. sıradadır (ABD-EIA).

-2015 yılında 337 milyar feet3'lük doğalgaz üretimi ile 97 ülke arasında 48. sıradadır. (ABD-EIA).

-İnsani Gelişmişlik Endeksine göre dünyada 189 ülke arasında Almanya 4. sıradadır (UN-2018).

-Ekonomik Serbestlik Endeksine göre Almanya, dünyada 180 ülke arasında 27. sıradadır (The Heritage Foundation-2020).

-Küresel Rekabetçilik açısından dünyadaki 141 ülke arasında Almanya 7. sıradadır (World Economic Forum-2019).

-İş Yapma Kolaylığı açısından Almanya, dünyada 190 ülke arasında 22. sıradadır (Dünya Bankası-2019).

(9)

3. Almanya Dış Ticareti⁴

Tablo 3-Almanya Dış Ticareti (Bin Dolar)

YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE

2015 1.323.665.116 1.053.388.444 2.377.053.560 270.276.672 2016 1.332.489.067 1.056.664.804 2.389.153.871 275.824.263 2017 1.444.776.367 1.164.586.085 2.609.362.452 280.190.282 2018 1.556.622.939 1.286.008.402 2.842.631.341 270.614.537 2019 1.486.462.772 1.236.298.731 2.722.761.503 250.164.041 Kaynak: ITC Trade Map

2003 yılından 2009 yılına kadar Dünya ihracatında ilk sırada olan Almanya 2019 yılında dünya ihracat ve ithalat sıralamasında Çin ve ABD ile ilk üç sırada, dış ticaret dengesi açısından da Çin’den sonra ikinci sırada yer almıştır. Özellikle yüksek katma değerli ürünlere odaklanan Almanya, düşük ücret politikası izleyen ülkelerden kaynaklanan rekabette, İtalya ve İspanya gibi diğer Avrupa ülkelerine kıyasla daha az etkilenmektedir.

Almanya’nın İhracatında Başlıca Ürünler

Almanya’da ihracatın yarıdan fazlasını sermaye malları oluşturmaktadır. İhracatta en büyük payı ulaşım araçları ve bunların parçaları ve ilaçlar almaktadır. Bu ürünleri ilaç ihracatı izlemektedir.

Tablo 4-Almanya’nın İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019

İhracattaki Payı (%)

(2019)

2018-2019 Yıllarındaki

Değişimi (%)

8703 Otomobiller 157.003.953 155.037.984 142.271.010 9,57 -8

9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen mallar

58.021.514 60.664.181 68.307.330 4,6 13

8708 Karayolu taşıtları için aksam ve parçalar

62.451.994 67.426.305 61.796.400 4,16 -8

3004

Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar

(dozlandırılmış)

52.758.660 55.805.051 56.238.391 3,78 1

8802

Helikopterler, uçaklar vb.; uzay araçları (uydular dahil), uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörünge-altı araçları

30.983.611 30.159.243 31.347.779 2,11 4

3002 İnsan kanı, hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. ürünler

24.563.759 29.066.121 28.141.918 1,89 -3

8479 Kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makinalar ve mekanik cihazlar

16.386.309 18.167.395 17.490.262 1,18 -4

9018

Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar

14.081.638 15.536.096 16.181.296 1,09 4

8471

Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren ve işleyen mak.

15.081.808 15.692.206 14.880.405 1 -5

8542 Elektronik entegre devreler 15.190.646 16.733.026 14.851.252 1 -11 8536

Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, kutular vb.)

14.049.642 15.487.731 14.435.596 0,97 -7

(10)

Adana Ticaret Odası Sayfa 10 Tablo 4-devamı

GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019

İhracattaki Payı (%)

(2019)

2018-2019 Yıllarındaki

Değişimi (%) 8481 Musluk, batarya, vana ve valfler 12.898.379 14.397.550 14.040.459 0,94 -2 8421

Santrifüjler; sıvıların veya gazların fiItre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makine ve cihazlar

12.399.146 13.520.507 13.810.817 0,93 2

8537

Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları

12.172.025 13.669.673 13.801.905 0,93 1

2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar

7.237.406 11.088.003 13.572.633 0,91 22

8517

Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar

12.700.744 13.592.743 13.147.211 0,88 -3

8409

Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08 pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları

13.646.560 14.107.144 13.046.098 0,88 -8

8411 Turbojetler, turbopropellerler ve diğer gaz türbinleri

9.534.959 12.125.332 12.717.924 0,86 5

2710

Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar (hamyağlar hariç); ...

12.274.768 14.009.088 12.637.480 0,85 -10

8483

Transmisyon milleri (kam milleri ve krank milleri dahil) ve kranklar; yatak kovanları ve mil yatakları; dişliler ve dişli sistemleri; ...

11.779.634 13.268.419 12.583.796 0,85 -5

8413 Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ; sıvı elevatörleri

10.695.526 11.735.117 11.320.006 0,76 -4

TOPLAM İHRACAT 1.444.776.367 1.556.622.939 1.486.462.772 100 -5

Kaynak: ITC Trade Map

2019 yılında Almanya’nın en çok ihraç ettiği ürünler; otomobiller, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, dozlandırılmış ilaçlar, helikopterler, uçaklar, uzay araçları, aşı, serum vb. ürünler, kendine özgü fonksiyonu olan makineler ve mekanik cihazlar, tıbbi alet ve cihazlar, otomatik bilgi işlem makineleri, optik ve manyetik okuyucular olarak sıralanmaktadır.

Almanya’nın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler

Almanya’nın 2019 yılında en çok ihracat gerçekleştirdiği ilk 5 ülke; ABD, Fransa, Çin, Hollanda ve Birleşik Krallık olmuştur.

(11)

Adana Ticaret Odası Sayfa 11 Tablo 5-Almanya’nın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler (Bin Dolar)

Sıra Ülke 2017 2018 2019 İhracattaki Payı

(%) (2019)

Değişim (%) (2018-2019)

1. ABD 126.254.167 133.896.931 132.844.271 8,9 -1

2. Fransa 119.164.849 124.447.383 119.486.207 8 -4

3. Çin 97.505.540 109.780.291 107.485.548 7,2 -2

4. Hollanda 90.020.575 99.550.047 92.992.715 6,3 -7

5. Birl. Krallık 95.961.991 96.942.954 87.959.664 5,9 -9

6. İtalya 73.735.334 82.387.243 76.154.530 5,1 -8

7. Polonya 66.667.799 74.762.787 73.602.583 5 -2

8. Avusturya 70.104.620 75.389.144 70.925.132 4,8 -6

9. İsviçre 61.364.846 64.304.110 63.686.789 4,3 -1

10. Belçika 49.831.849 52.307.614 51.569.648 3,5 -1

11. Çekya 46.751.005 51.842.656 49.893.163 3,4 -4

12. İspanya 48.610.534 52.254.479 49.655.766 3,3 -5

13. Macaristan 28.148.168 30.921.545 30.138.685 2 -3

14. Rusya 29.110.398 30.575.295 29.701.905 2 -3

15. İsveç 30.144.771 30.958.464 27.821.319 1,9 -10

... ... ... ... ... ... ...

17. Türkiye 24.280.334 22.729.040 21.891.553 1,5 -4

TOPLAM İHRACAT 1.444.776.367 1.556.622.939 1.486.462.772 100 -5 Kaynak: ITC Trade Map

Almanya’nın İthalatında Başlıca Ürünler

İthalatta önemli mal grupları makineler, ulaşım araçları ve bunların parçaları, petrol-doğalgaz ve ürünleri ve ilaçlardır.

Tablo 6-Almanya’nın İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019

İthalattaki Payı (%)

(2019)

2018-2019 Yıllarındaki Değişimi

(%) 9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen

mallar 63.838.719 67.901.512 81.031.685 6,55 19

8703 Otomobiller 58.352.119 64.705.458 70.521.574 5,7 9

2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar)

36.231.014 45.086.740 40.737.628 3,3 -10 8708 Karayolu taşıtları için aksam ve

parçalar 41.603.217 43.870.523 39.541.788

3,2

-10 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı

hidrokarbonlar

24.172.080 32.387.746 31.234.362 2,53 -4 3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak

üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

26.166.798 28.688.297 30.441.179 2,46 6 2710 Petrol yağları ve bitümenli

minerallerden elde edilen yağlar

20.540.790 25.750.253 24.203.730 1,96 -6 8471 Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait

birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren ve işleyen mak.

23.048.604 24.524.859 24.136.918 1,95 -2

3002 İnsan kanı, hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. ürünler

22.657.232 24.107.086 23.586.422 1,91 -2 8517 Telefon cihazları, ses, görüntü veya

diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar

22.544.527 24.410.488 22.780.451 1,84 -7

8542 Elektronik entegre devreler 17.415.248 19.545.395 16.923.699 1,37 -13 2933 Sadece azotlu heterosiklik bileşikler 9.160.831 15.780.768 16.108.463 1,3 2

(12)

Adana Ticaret Odası Sayfa 12 Tablo 6-devamı

GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019

İthalattaki Payı (%)

(2019)

2018-2019 Yıllarındaki Değişimi

(%) 8411 Turbojetler, turbopropellerler ve diğer

gaz türbinleri

9.446.450 12.313.220 14.165.065 1,15 15 8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer

elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar

10.718.442 11.625.641 10.624.345 0,86 -9

9018 Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve

veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar

8.933.713 9.889.600 10.150.064 0,82 3 8802 Helikopterler, uçaklar vb; uzay araçları

(uydular dahil), uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörünge-altı araçları

9.381.870 7.174.581 8.273.852 0,67 15

8803 88.01 veya 88.02 Pozisyonlarındaki hava taşıtlarının aksam ve parçaları

8.006.998 9.112.396 8.262.649 0,67 -9 8443 Levhalar, silindirler ve 84.42

pozisyonundaki diğer tabedici unsurlar aracılığıyla baskı yapmaya mahsus makinalar; diğer baskı, kopyalama ve faks makinaları

8.948.542 9.904.452 8.022.810 0,65 -19

8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devrelerinin anahtarlanmasına veya korunmasına veya elektrik devresine veya elektrik devresinden bağlantı yapmaya mahsus elektrik teçhizatı...

7.804.271 8.548.017 7.881.554 0,64 -8

9401 Oturmaya mahsus mobilyalar ( 94.02 pozisyonundakiler hariç) (yatak haline getirilebilir türden olsun olmasın) ve bunların aksam ve parçaları

8.158.962 8.539.067 7.832.339 0,63 -8

8537 Elektriğin kontrol veya dağıtımına mahsus olup, 85.35 veya 85.36 pozisyonlarında yer alan iki veya daha fazla cihazla donatılmış tablolar, panolar, konsollar, masalar, kabinler ve diğer mesnetler...

6.438.909 7.572.183 7.615.291 0,62 1

TOPLAM İTHALAT 1.164.586.085 1.286.008.402 1.236.298.731 100 -4 Kaynak: ITC Trade Map

2019 yılında Almanya’nın en çok ithal ettiği ürünler; otomobiller, ham petrol, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, petrol gazları, dozlandırılmış ilaçlar, petrol yağları, otomatik bilgi işlem makineleri, manyetik ve optik okuyucular, aşı, serum vb. ürünler, telefon cihazları, elektronik devreler olarak sıralanmaktadır.

Almanya’nın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler

Almanya’nın 2019 yılında en fazla ithalat gerçekleştirdiği 5 ülke; Çin, Hollanda, ABD, Fransa, Polonya olmuştur.

(13)

Adana Ticaret Odası Sayfa 13 Tablo 7-Almanya’nın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler (Bin Dolar)

Sıra Ülke 2017 2018 2019 İthalattaki Payı

(%) (2019)

Değişim (%) (2018-2019)

1. Çin 115.183.864 125.101.066 122.732.514 9,9 -2

2. Hollanda 94.549.488 104.529.826 98.384.098 8 -6

3. ABD 69.868.049 76.179.360 79.935.585 6,5 5

4. Fransa 72.570.697 76.813.927 73.832.189 6 -4

5. Polonya 57.121.975 65.020.284 64.440.399 5,2 -1

6. İtalya 62.503.877 71.146.737 63.909.364 5,2 -10

7. Çekya 51.582.891 56.147.443 53.524.223 4,3 -5

8. İsviçre 52.102.300 54.821.289 52.384.348 4,2 -4

9. Avusturya 45.511.686 49.489.237 46.419.937 3,8 -6

10. Belçika 44.664.391 53.232.953 45.613.341 3,7 -14

11. Birl. Krallık 41.052.569 43.374.270 42.415.028 3,4 -2

12. İspanya 35.430.483 38.313.611 37.177.116 3 -3

13. Macaristan 29.802.977 32.331.752 32.221.326 2,6 0

14. Japonya 25.896.658 28.016.813 26.796.635 2,2 -4

15. Rusya 25.090.016 29.964.134 24.939.594 2 -17

... ... ... ... ... ... ...

19. Türkiye 18.367.627 19.374.084 17.731.493 1,4 -8

TOPLAM İTHALAT 1.164.586.085 1.286.008.402 1.236.298.731 100 -4 Kaynak: ITC Trade Map

4. Doğrudan Yabancı Yatırımlar⁵

Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü

Almanya'da yabancı yatırımlar üzerinde herhangi bir kontrol mekanizması bulunmamaktadır. Almanya, doğrudan yabancı yatırımların(DYY) GSMH’ya oranı açısından çoğu kendisinden daha küçük ekonomiler olmak üzere diğer ülkelerden daha düşük bir orana sahipse de, DYY için dünyadaki en cazip ülkelerden biridir. Ülkenin dış yönlü yatırım akışı tarihsel olarak her zaman iç yönlü yatırımları aştığından, dış yönlü yatırım stoku iç yönlü yatırımlar stokundan çok daha büyüktür.

Tablo 8-Doğrudan Yabancı Yatırım İstatistikleri (Haziran 2020)

Veriler 2015a 2016a 2017a 2018a 2019a 2020b 2021b 2022b 2023b 2024b Ülkeye Giren

DYY (milyar$) 62.4 64.7 118.2 168.0 51.0 25.8 58.3 53.3 55.2 61.3 Ülkeye Giren

DYY( % GSYİH) 1.9 1.9 3.2 4.2 1.3 0.7 1.5 1.3 1.2 1.3

Ülkeye Giren DYY (Gayrisafi Sabit Sermaye Yatırımlarındaki Payı, %)

9.3 9.2 15.7 20.0 6.1 3.5 7.7 6.3 6.0 6.3

Ülkeden Çıkan

DYY -130.9 -111.8 -160.4 -177.5 -113.7 -87.3 -125.1 -127.8 -118.6 -129.4

Net DYY -68.5 -47.1 -42.2 -9.5 -62.7 -61.5 -66. -74.5 -63.4 -68.2 DYY Stoğu 1,391.4 1,417.6 1,707.4 1,806.0 1,843.7 1,869.5 1,927.8 1,981.1 2,036.3 2,097.5 Kişi Başına DYY

Stoğu ($) 16,932 17,165 20,633 21,803 22,258 22,569 23,258 23,901 24,577 25,332

(14)

Adana Ticaret Odası Sayfa 14 DYY Stoğu (%

GSYİH) 41.4 40.9 46.5 45.6 47.9 51.6 49.7 47.5 45.8 44.4

Ülkeye Giren DYY Açısından Dünyadaki Payı

(%) 1.95 2.46 5.83 20.90 4.75 2.49 5.41 4.76 4.74 5.07

DYY Stoğu Açısından Dünyadaki Payı

(%) 5.28 5.04 5.69 5.64 5.39 5.66 5.62 5.56 5.49 5.46

Kaynak: The Economist Intelligence Unit, a: gerçekleşen, b: tahmini

Yabancı Yatırım Mevzuatı

F. Almanya’da şirket kuruluşu, yatırım ve teşvik sistemi bilgi kaynakları aşağıda sunulmaktadır:

- Federal Ekonomi ve Enerji Bakanlığı – Şirket Kuruluşu Portalı⁶ (Türkçe) - Alman Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği – Şirket Kuruluşu⁷

F. Almanya’daki Ticaret ve Sanayi Odaları üzerinden şirket kuruluşu ile ilgili bilgiler temin edilebilir (Örnek: Berlin Ticaret ve Sanayi Odası⁸)

- Avrupa Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği (ATİAD)-İşyeri Kurma⁹ (Türkçe) - AB Ülkelerinde İş Yapmak İsteyen Firmalar İçin Pratik Rehber¹⁰

- Points of Single Contacts – Bütünleşik İletişim Noktası¹¹

AB ülkeleri hakkında girişimciler için bilgiler içeren bu sayfalar üzerinden ticari işletme, zanaat ve serbest meslek faaliyetlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak bilgi edinme ve danışmanlık hizmetlerinin yanında kamu kayıtlarına ulaşabilme imkanı bulunmaktadır.

Ülke olarak F. Almanya’yı seçtiğinizde karşınıza çıkan harita¹² üzerinden seçim yaparak istediğiniz eyaletle ilgili bilgileri bulabilirsiniz. (Örnek: Berlin/Türkçe)¹³

- Bütünleşik İletişim Noktası (EA Berlin)-Türkçe¹⁴

Berlin eyaletinde bütünleşik iletişim noktası (EA Berlin) Ekonomi, Teknoloji Ve Araştırma Senato İdaresi bünyesinde yer almaktadır.

EA Berlin aşağıdaki konularda sizin ilk danışma merkezinizdir:

• Berlin’de şirket kurma

• Zanaat işletmesi kurma

• Serbest meslek faaliyetinin kabulü

• Sınır aşırı hizmetler

• Mesleki eğitimin tanıtılması

EA Berlin sadece girişimcilerin sorularını ve işlemlerine yönelik bilgi ve danışma merkezi olmayıp aynı zamanda işlemlerin gidişatına eşlik eden de bir yapıdır. Formlarınızı ve evraklarınızı alıp yetkili makamlara iletmektedir. Böylece her şey bir arada ve koordineli şekilde ilerlemektedir. Özellikle Bilgi ve Danışmanlık kısmında girişimciler için ayrıntılı ve faydalı bilgiler mevcuttur.

6 http://www.existenzgruender.de/TR/Home/inhalt.html

7 http://www.ihk.de/#ihk-finder

8 https://www.ihk-berlin.de/English/en

9 http://www.istebilgi.de/tr/isyeri-kurma/kurucunun-kisiligi/

10 http://europa.eu/youreurope/business/

11 http://ec.europa.eu/internal_market/eu-go/index_en.htm

12 http://www.bmwiwegweiser.de/start/fr=ea#ea

13 http://www.berlin.de/ea/tr/

14 https://www.berlin.de/ea/tr/

(15)

- Germany Trade and Invest – Almanya Ticaret ve Yatırım Ajansı

Almanya Ticaret ve Yatırım Ajansı’nın bu kısmında yatırım, vize, şirket kuruluşu, teşvikler, vergi sistemi, çalışma ve sosyal sigortalar ve yasal çerçeveler hakkında bilgiler mevcuttur.

- Yatırım Rehberi¹⁵ - Vize İşlemleri¹⁶ - Şirket Kuruluşu¹⁷ - Teşvikler¹⁸ - Vergi Sistemi¹⁹

- Çalışma ve Sosyal Güvenlik²⁰ - Teşvik Veri Tabanı²¹

Förderdatenbank teşvik veri tabanı üzerinden Avrupa Birliği, F. Almanya ve Eyaletler düzeyinde verilen teşvik programları hakkında kapsamlı ve aktüel bilgiler temin edilebilir. Söz konusu veri tabanında alan, sektör, bölge, teşvik şekli nezdinde arama yapmak mümkündür.

- Şirket Devir Borsası²²

Birçok serbest girişimci, ailesi veya çalışanları arasında işletmesini devralacak kimse olmadığı için, işletmesini devredebileceği başka kişiler aramaktadır. Aynı zamanda azimli birçok işadamı ve girişimci de halihazırda kurulu olan işletmeleri devralmak istemektedir. Şirket devir borsası ‘‘nexxt-change’’ her iki grup için en iyi çözümü sunmaktadır.

5. Türkiye-Almanya Dış Ticareti²³ Genel Durum

Ülkemizin yabancı ülkelerle olan ikili ekonomik ve ticari ilişkileri dikkate alındığında, en yoğun ilişkilerin Federal Almanya ile olduğu gözlenmektedir. Almanya 2019 yılında, önceki yıllarda da olduğu gibi, ülkemizin ihracatında birinci sırada yer alırken ithalatımızda Rusya Federasyonu ve Çin’in ardından üçüncü sırayı almıştır.

En büyük ticari ortağımız olan Almanya ile ikili ticaretimiz, istisnai yıllar haricinde, sürekli aleyhimize açık vermektedir. 2019 yılı verilerine göre Almanya ile dış ticaret açığımız yaklaşık 2,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Alman firmalarının son yıllarda üretim ve ithalatlarını Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerine kaydırmaları ve bu ülkelere yönelik vergi ve kotaların kaldırılması 2000’li yılların başlarında ihracat artışımızda bir yavaşlamaya neden olmakla beraber, 2003 yılından itibaren bu ülkeye ihracatımız tekrar artış trendine girmiştir. 2019 yılında Almanya’ya ihracatımız ise %5 civarında azalarak 15,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Almanya’ya ihracatımız %90 oranında sanayi mamullerinden, yaklaşık %10 oranında tarım ve gıda ürünlerinden oluşmaktadır. Diğer taraftan Almanya’dan ithalatımız %98 oranında sanayi mamullerinden,

%2 oranında ise tarım ve gıda ürünlerinden oluşmaktadır.

15 http://www.gtai.de/GTAI/Navigation/EN/Invest/investment-guide.html

16 http://www.gtai.de/GTAI/Navigation/EN/Invest/Investment-guide/coming-to- germany.html

17 (http://www.gtai.de/GTAI/Navigation/EN/Invest/Investment-guide/establishing-a- company.html

18 http://www.gtai.de/GTAI/Navigation/EN/Invest/Investment-guide/incentive- programs.html)

19 (http://www.gtai.de/GTAI/Navigation/EN/Invest/Investment-guide/the-tax- system.html)

20 (http://www.gtai.de/GTAI/Navigation/EN/Invest/Investment- guide/employees-and-social-security.html

21 http://www.foerderdatenbank.de/

22 https://www.nexxt-change.org

23 International Trade Center – Trade Map, https://www.trademap.org/

(16)

Adana Ticaret Odası Sayfa 16 Tablo 9-Türkiye-Almanya Dış Ticareti (Bin Dolar)

YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE

2015 13.417.478 21.351.883 34.769.361 -7.934.405 2016 14.004.848 21.473.789 35.478.637 -7.468.941 2017 15.118.910 21.301.869 36.420.779 -6.182.959 2018 16.137.388 20.407.294 36.544.682 -4.269.906 2019 15.381.332 17.958.532 33.339.864 -2.577.200 Kaynak: ITC Trade Map

Türkiye Almanya ile dış ticaretinde düzenli olarak dış ticaret açığı vermekle birlikte bu açık, 2019 yılında 2,57 milyar dolar seviyesine gerilemiştir. 2019 yılında Türkiye’nin Almanya’ya ihracatı 15,38 milyar dolar, Almanya’dan ithalatı da 17,95 milyar dolar seviyelerinde gerçekleşmiştir.

Türkiye’nin Almanya’ya İhracatı

Tablo 10-Türkiye’nin Almanya’ya İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019

8703 Otomobiller 1.149.870 1.056.317 1.030.149

8409 Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08 pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları

1.023.392 949.113 831.175

8708 Karayolu taşıtları için aksam ve parçalar 868.231 961.091 830.943 6109 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç

giyim eşyası (örme)

687.309 646.490 573.523

6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. eşya (örme) 456.513 458.515 437.992 7113 Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden

veya kıymetli metallerle kaplama metallerden)

168.938 299.364 407.837

6204

Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.(yüzme kıyafetleri hariç)

371.239 377.634 402.053

8704 Esya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 317.014 360.246 343.427

6302 Yatak çarşafı, masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri 301.458 295.196 320.820

8701 Traktörler 124.686 371.096 319.902

8702 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus motorlu taşıtlar

342.208 328.879 312.406

2008 Yer fıstığı ve diğer kabuklu yemiş ve meyve konserveleri

254.961 237.617 264.754

8528 Monitörler ve projektörler, televizyon alıcı cihazları 415.131 282.134 263.921

4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 208.281 238.933 259.657

6104

Kadın ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, etek, pantolon, tulum ve şort (örme)(yüzme kıyafeti hariç)

244.763 257.775 252.199

8803 88.01 veya 88.02 Pozisyonlarındaki hava taşıtlarının aksam ve parçaları

209.085 204.011 227.434

6115

Külotlu çoraplar, taytlar, kısa ve uzun konçlu çoraplar, soketler, dereceli olarak baskı yapan çoraplar (örneğin varis çorapları) ve patik şeklinde çoraplar dahil (örme veya kroşe)

220.652 216.544 213.965

8418

Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar (elektrikli olsun olmasın); ısı pompaları (84.15 pozisyonundaki klima cihazları hariç)

211.439 220.409 202.854

6203

Erkekler ve erkek çocuklar için takım elbiseler, takımlar, ceketler, blazerler, pantolonlar, askılı ve üst ön parçalı tulumlar, kısa pantolonlar ve şortlar (yüzme kıyafeti hariç)

215.777 221.872 199.341

7604 Alüminyumdan çubuklar ve profiller 157.454 194.438 198.438

TOPLAM İHRACAT 15.118.910 16.137.388 15.381.332

(17)

Türkiye’nin Almanya’ya 2019 yılında en çok ihraç ettiği ürünler; otomobiller, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, tişörtler, fanilalar, atletler ve diğer iç giyim eşyası, kazak, süveter vb. örme eşya, mücevherci eşyası ve aksamı, kadınlar ve kız çocuklar için takım, ceket, blazer, elbise, etek, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, yatak çarşafı masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri olmuştur.

Türkiye’nin Almanya’dan İthalatı

Tablo 11-Türkiye’nin Almanya’dan İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019

8703 Otomobiller 2.961.078 2.047.182 1.077.508

8708 Karayolu taşıtları için aksam ve parçalar 1.228.469 1.306.213 1.037.136 7108 Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı

işlenmiş ya da pudra halinde)

393.306 663.920 955.152

8802 Helikopterler, uçaklar vb; uzay araçları (uydular dahil), uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörünge-altı araçları

5.009 140.462 719.734

3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

496.439 508.465 591.631

7326 Demir veya çelikten eşya 155.979 385.340 452.696

8408 Sıkıştırmayla ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlar (dizel ve yarı dizel)

361.301 529.895 402.201

3002 İnsan kanı, hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. ürünler 226.012 267.848 325.735 7204 Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve

hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde dilmiş külçeler

166.106 238.252 294.849

8409 Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08 pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları

326.337 308.159 291.503

8479 Kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makinalar ve mekanik cihazlar

303.620 217.747 223.667

3907 Poliasetaller, diğer polieterler, epoksi reçineler, polikarbonatlar, alkit reçineler, polialiesterler, vb.

reçineler, polialiesterler, vb. (ilk şekilde)

222.777 223.000 213.127

8481 Musluk, batarya, vana ve valfler 193.271 179.288 190.672

8502 Jeneratörler 219.508 179091 187.895

8421 Santrifüjler; sıvıların veya gazların fiItre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar

208.931 185.503 184.749

3824 Dökümhane maçalarına veya kalıplarına mahsus müstahzar bağlayıcılar; ...

190.843 187.170 165.219

8483 Transmisyon milleri (kam milleri ve krank milleri dahil) ve kranklar; yatak kovanları ve mil yatakları; dişliler ve dişli sistemleri; ...

198.841 169.124 159.134

8413 Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ; sıvı elevatörleri

160.645 162.397 156.544

8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devrelerinin anahtarlanmasına veya korunmasına veya elektrik devresine veya elektrik devresinden bağlantı yapmaya mahsus elektrik teçhizatı...

197.911 189.495 147.292

3920 Plastiklerden diğer plakalar, levhalar, filmler, folyo ve şeritler (gözeneksiz) ...

162.680 159.465 139.624

TOPLAM İTHALAT 21.301.869 20.407.294 17.958.532

Türkiye’nin Almanya’dan 2019 yılında en çok ithal ettiği ürünler; otomobiller, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, altın, helikopterler, uçaklar, uzay araçları (uydular dahil), dozlandırılmış ilaçlar, demir veya çelikten eşya, içten yanmalı pistonlu motorlar (dizel ve yarı dizel), aşı, serum vb. ürünler olmuştur.

(18)

Yatırım İlişkileri

Özellikle 1980 yılından sonra Alman yatırımcılarının ülkemize ilgisi büyük ölçüde artmıştır. Nitekim 1980 yılına kadar ülkemizde sadece 24 Federal Alman firması faaliyet gösterirken, bu rakam 2017 yılında 7151 adede ulaşmıştır.

2019 yılı itibariyle Almanya’nın Türkiye’de gerçekleştirdiği yatırım stoku 13,2 milyar doları bulurken, Türkiye'nin Almanya’da gerçekleştirdiği yatırım stoku 1,8 milyar doları geçmiştir. 2002-2019 arasında Türkiye’ye gelen toplam yabancı yatırımcıların sıralamasında %6,2 payla Almanya dördüncü sırada yer almaktadır (TCMB).

Türkiye’de faaliyette bulunan Alman menşeli firmaların sektörel dağılımına bakıldığında, hizmetler ve imalat sanayinin yatırımda en fazla tercih edilen sektörler olduğu görülmektedir. İmalat sanayinde gıda, hazır giyim, kimyasal ürünler, elektrik-elektronik, makine imalat, taşıt araçları imalat ve taşıt araçları yan sanayi ön plana çıkmaktadır. Hizmetler sektöründe ise Alman yatırımcıların ticaret, turizm, haberleşme, bankacılık ve yatırım finansmanı gibi alt sektörlerde yoğunlaştıkları görülmektedir.

Diğer taraftan 1960’lı yıllarda Almanya’ya “misafir işçi” olarak giden Türk vatandaşları, özellikle 1980’li yıllardan itibaren girişimciliğe yönelerek kendi iş yerlerini kurmuş ve işveren konumuna gelmişlerdir.

6. Dış Ticaret Politikası ve Uygulamaları²⁴

Federal Almanya’daki mevcut dış ticaret uygulamaları hem ulusal hem de Avrupa Birliği hukukuna dayanmaktadır. Ulusal düzeydeki düzenlemeler, Dış Ekonomik Faaliyetler Yasası - Außenwirtschaftsgesetz (AWG) ve Dış Ekonomik Faaliyetler Yönetmeliği- Außenwirtschaftsverordnung (AWV)’ne tabidir. Konu ile ilgili AB hukuku kısıtlamaları, ilgili AB düzenlemelerinde ve elektronik gümrük tarifesinde bulunabilir.

Malların serbest dolaşımına ve küresel ticarete rağmen, belli mallar ithalat ve ihracatta kısıtlamalara tabidir. Hem ulusal hem de Avrupa hukukundan kaynaklanan bu özel kurallar ithalat ve ihracatta yasak ve kısıtlamalara neden olmaktadır.

Bu yasak ve kısıtlamalar temelde aşağıda sıralanan alanlardaki hakların korunması için gerçekleştirilmektedir:

- Kamu düzeninin korunması, - Çevrenin korunması,

- İnsan sağlığının korunması, - Hayvanların korunması, - Bitkilerin korunması,

- Sınai mülkiyet haklarının korunması, - Kültürel mirasın korunması.

Bununla birlikte belirli mallara bazı ülkeler için kısıtlamalar uygulanmaktadır.

Dış Ticaret Mevzuatı ile ilgili F. Almanya ve AB düzeyindeki ayrıntılı bilgilere aşağıdaki internet sayfaları üzerinden ulaşılabilir:

- Trade - European Commission - Import And Export Rules²⁵ - Federal Ekonomi ve Enerji Bakanlığı – Dış Ticaret Mevzuatı²⁶ - Gümrükler Genel Müdürlüğü²⁷

- GTAI-Germany Trade and Invest - Customs and Import Arrangements²⁸

24 T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5ebd2bb913b876cbbc365233/Almanya%20Pazar%20Bilgileri.pdf

25 https://ec.europa.eu/trade/import-and-export-rules/

26 https://www.bmwi.de/Redaktion/DE/Artikel/Aussenwirtschaft/aussenwirtschaftsrecht.html

27 https://www.zoll.de/DE/Fachthemen/Aussenwirtschaft-Bargeldverkehr/aussenwirtschaft-bargeldverkehr_node.html

28 https://www.gtai.de/gtai-en/invest/investment-guide/the-tax-system/customs-and-import-arrangements-65594