ANKARA ÜNİVERSİTESİ KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU
PEYZAJ ve SÜS BİTKİLERİ PROGRAMI
BİTKİ TANIMA III DERSİ DERS NOTU- 6
Öğr.Gör.Hande ASLAN Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı ABELİA - ABELYA
Abelia grandiflora – Abelya
Herdemyeşil, 2-3 metreye kadar boylanabilen dikensiz bir çalıdır. Anavatanı Çin’dir. Hemen hemen tüm bölgelerimizde yetişebilen bitkidir.
Geniş mızrak biçimli yapraklar yaklaşık 2-4 cm boyundadır. Kenarları dişlidir. Huni biçimindeki çiçekleri 1-1,5 cm boyunda, açık pembe- beyaz renklidir. Çanak yaprakları ise kırmızıdır. Yaz başlangıcından sonbahara dek çiçekli kalır.
Süs bitkisi olarak park ve bahçelerde yetiştirilir. Abelyalar sıra halinde dikildiğinde istenmeyen görüntüleri engelleyecek, sınırları belirleyecek çit bitkisi gibi kullanılabilirler. İstenirse budanarak formları kontrol altında tutulabilir.
BUDDLEİA – KELEBEK ÇALISI
Buddleia davidii (syn. Buddleia variabilis) – Kelebek çalısı
Kışın yapraklarını döken, 3-4 metreye kadar boylanabilen bir çalıdır. Anavatanı Çin’dir. Ilıman iklimleri sever, soğuk kışlara dayanıklıdır.
Yaprakları geniş mızrak biçiminde, olup uzundur. Yaprak kenarları sık dişli, üst yüzü gri yeşil, alt yüzü daha soluk yeşildir. Çiçekleri beyaz, eflatun veya mor renkli olup, bileşik salkımlar oluştururlar. Çiçeklenme Temmuz ayında başlar, Kasım ayına kadar devam eder. Çiçekleri güzel kokuludur ve kelebekleri üzerine çeker.
Kelebek çalıları sanayi kirliliğine dayanıklı bitkilerdir. Yol ve orta refüjleri için uygundurlar. Güneşli, kışın korunaklı yerlere dikilmelidirler.
NERİUM- ZAKKUM Nerium oleander- Zakkum
Herdemyeşil, genellikle 2-3 metre kadar boylanabilen sık dallı bir çalıdır. Türkiye’de Ege, Akdeniz ve Marmara Bölgelerinde yetişebilir. Zehirli bir bitkidir.
Uzun şerit biçimindeki yaprakları deri gibi ve kalındır. Yapraklar 10-15 cm uzunluğunda olup, kenarları düzdür. Orta damar oldukça belirgindir. Çiçekleri pembe renkli ve hoş kokuludur. Çiçeklenme yaz başında başlar, Kasım ayına dek sürer. Kültür formlarında çiçek renkleri beyazdan kırmızıya kadar değişkenlik gösterebilir. Meyveleri 10-15 cm uzunluğunda, dar silindirik biçimdedir. Sürgün uçlarında dik halde dururlar.
Zakkumlar kuraklığa, hava kirliliğine ve toprak tuzluluğuna toleranslı bitkilerdir. Herdemyeşil oluşları ve yaz boyu etkili çiçekleri ile de oldukça estetiklerdir. Özellikle refüj bitkilendirmesinde, sık dokulu herdemyeşil informal çit bitkisi olarak kullanılabilirler.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU
PEYZAJ ve SÜS BİTKİLERİ PROGRAMI
BİTKİ TANIMA III DERSİ DERS NOTU- 6
Öğr.Gör.Hande ASLAN Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı VİTEX- HAYIT
Vitex agnus-castus- Hayıt
Kışın yapraklarını döken, 3-4 metre kadar boylanabilen bir çalıdır. Özellikle Akdeniz çevresinde kendiliğinden yetişir.
Yaprakları ışınsal bileşik yaprak tipindedir. Her bir yaprakta 5-7 adet yaprakçık bulunur. Yaprakçıklar mızrak biçimindedir. Çiçekleri mavi, eflatun, pembe ve beyaz tonlarında olup, 15-20 cm uzunluğunda başaklar halindedir. Yaz aylarında çiçeklenirler. Meyveleri 3-4mm çapında ve küreseldir.
Hayıtlar park ve bahçelerde gruplar halinde kullanılabileceği gibi, informal çit bitkisi tesisinde de tercih edilebilirler.
PİTTOSPORUM- PİTOSPORUM Pittosporum tobira- Pitosporum
Herdemyeşil, 5-6 metreye kadar boylanabilen bir çalıdır. Ilıman iklimleri sever. Türkiye’de kıyı şehirlerinde sıklıkla yetişir.
Yaprakları 4-5 cm boyunda, koyu yeşil renkli ve parlaktır. Yaprakları kalın ve küt uçlu olup dibe doğru daralır. Çiçekleri beyaz veya açık sarı renklidir. Sürgün uçlarında şemsiye biçimli kurullar oluştururlar. Meyveleri oldukça ufak kapsül biçimindedir.
Pitosporumlar formal veya informal çit bitkisi olarak kullanılmaya uygun bitkilerdir. Budanarak form verilebilir. Bakımları kolaydır.
CALLİSTEMON
Callistemon leavis- Fırça çalısı
Herdemyeşil birkaç metre boylanabilen bir çalıdır. Bazen de 3-5 metre kadar boylanabilen bir ağaçtır. Ilıman iklim bitkisidir.
Mızrak biçimli yaprakları yaklaşık 5 cm uzunluğundadır. Yaprakların kenarları ince dişlidir. Çiçekleri sürgün uçlarında ve kırmızı renktedir. Silindir biçimli çiçek kurulu yaklaşık 7-8 cm uzunluğundadır. Meyveleri kapsül biçiminde olup sürgün çevresine sapsız bir şekilde dizilmiş şekildedir.
Fırça çalısı, şişe temizlemek için kullanılan fırçaya benzer kırmızı renkteki çiçekleri ile estetik bitkilerdir. Herdemyeşil oluşları ile de peyzaj çalışmalarında tercih edilirler.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU
PEYZAJ ve SÜS BİTKİLERİ PROGRAMI
BİTKİ TANIMA III DERSİ DERS NOTU- 6
Öğr.Gör.Hande ASLAN Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı KAYNAKLAR
Kurum, E. 2008. Angiospermae (Kapalı Tohumlular) Lisans Ders Notu (Basılmamış). Mamıkoğlu, N.G. 2007. Türkiye’nin Ağaçları ve Çalıları. NTV Yayınları, 727, İstanbul.
