• Sonuç bulunamadı

M i m a r ın m e s l e kî v a z i f e l e ri

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "M i m a r ın m e s l e kî v a z i f e l e ri"

Copied!
2
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

M i m a r ı n m e s l e k î v a z i f e l e r i

( C o d e G a u d e l ) d e n Dr. Nihat S a y â r

F r a n s a Mimarları Merkezi Cemiyeti, m i m a r unvanını taşımağa liyakat kazanan kimselerin şeref ve heysiyetlerinin esasını teşkil eden mânevi mecburiyetlerini tesbit eylemek, halkı, müşterileri ve idarehaneleri mesleğini şerefli bir surette icra eden m i m a r d a n bekledikleri teminat hakkında t e n -vir etmek düşüncesile, mimarların gerek kendi meslekdaşla-rile, gerekse müşteri, m ü t e a h h i t ve inşa işlerinde çalışan kim-selerle olan münasebatını tanzim eden prensipleri aşağıda tes-bit eylemiştir.

M i m a r ı n g e r e k k e n d i ş a h s ı n a g e r e k s e m e s l e d a ş l a r ı n a k a r ş ı o l a n v a z i f e s i .

1— Mimar kelimesi Fransız Akademisi lügatinde (1) şu şekilde terif edilmiştir:

« B i n a l a r ı n k o m p o z i s y o n u n u , n i s b e t l e -r i n i n t a y i n v e t e s b i t i n i , t a k s i m a t ı n ı t e z y i n a t ı n ı e m i r l e r i a l t ı n d a i c r a e t t i r e n v e m a s r a f l a r ı n ı t a n z i m e d e n a r -t i s -t -t i r . »

Binaenaleyh m i m a r hem bir artist ve hem de bir p r a -tisyendir.

Vazifesi; binanın kompozisyonunu mütalea ve ibda et-mek, icraatmı idare ve nezareti altında bulundurmak, hesa-batını tetkik ve mürakabe etmek, masarifatı tanzim eyle-mektir.

2— Mimar ticarî olmıyan serbest bir meslek sahibidir. Mimarlık mesleği müteahhitlik, sanayi işleri, inşaatta kulla-nılan eşya ve malzeme ticaretile kabili telif değildir. Yani bir m i m a r yukarıda zikredilen meslekleri şahsına

cemedeMimar mal sahibinin vekili sıfatını haiz olduğu m ü d -detçe mimarî ücretini alır. Yukarıda zikri geçen işlerden kendisine kazanç ve varidat menbaı temin edemez.

3— İnşaat sanayiine müteallik bir maddenin berat veya imtiyazını alan mimar, bu işi şahsan işletmeğe teşebbüs et-mez. Sanayi erbabından birine, b ü t ü n imtiyaz haklarile be-raber satar.

4— Mimar ne bir tüccar, ne de bir iş a j a n ı sıfatını haiz olmadığı için iskonto ve kumusyoııa mütedair işlerle iştigal etmekten imtina eyler.

Şahsî m e n f a a t gayesile ilân, reklâm ve gazeteler vasıtasile iş arama, afiş, tabelâ, prospektüs ilh, gibi ticareti m ü -essesatıtı tevessül ettikleri ilân usullerine m ü r a c a a t etmek-t e n kaçınır .

5— Mimar alacağı ücretler üzerinden iskonto yapmak, (1) Dictionnaire de l'Academie française, Edition dc 1878.

kumusyon vermek ve d a h a diğer şekillerde mutavassıtlarla, iş a j a n l a r ı n a veya mal sahibinin vekillerine hususî m e n f a a t -ler temin etmek suretile müşteri ve iş celbeylemekten imtina eder.

Mevcut veya müstakbel bir müşterinin nazarından saklı herhangi bir hareketi icradan tevakki eyler.

6— Artist lâkabına lâyık olan h e r mimar riıes'.ekdaşla-rile olan münasebatmda, vicdanen borçlu olduğu m ü h i m ve nazik kaidelere riayet eyler. Taklit ve sirkati â s a r d a n ihtiraz ve imtina eyler. Meslekdaşlarından' birine ait olan m ü n -hal memuriyete veya müşteriye sahip olmak istemez, gerek ölüm, gerekse arzusu üzerine işinden çekilen veya işine n i h a -yet verilen bir arkadaşının yerini almağa davet edilen mimar, bu vazifeyi evvelce ifa eden meslekdaşlarının şeref ve men-faatini koruyacak şekilde hareket eyler.

7— Bu meslekdaşının mezayasını tasdik ile mesleğini şe-refli bir surette tatbik eylediğini kabul eder. Mülâkac, dave-tiye, resmi kabul gibi hallerde meslekdaşlarına karşı daima r ü ç h a n gösterir. Muhtelif mimarlar arasında bir toplantı mevzuu bahsolduğu zaman, en yaşlı olan mimarın kabinesi toplantı yeri intihap edilir.

8— Nezdinde meslek s t a j ı yapmak üzere bulunan desi-natör, ressam, kâtip gibi genç memurları kendi tecrübesinden istifade ettirir ve meslekdaşlığın icap ettirdiği şekilde kendi-lerine nezaketle muamele eder.

I I

M i m a r ı n m ü ş t e r i l e r i n e k a r ş ı v a z i f e s i . 9— Mimar müşterisine karşı:

Kendisinden istenilen projenin etüdü ile, işlerin idare ve nezareti hakkında bütün bilgi ve tecrübesine istinaden m a -l û m a t vermek,

Kendisinden sorulan her türlü hususat hakkında vesa-yada bulunmak,

Kendisine tevdi edilmiş işlerde müşterinin menfaatini korumak ve sadıkane hareket etmek gibi vezaifle mükelleftir.

10— Bununla beraber mimar, müşterisinin arzusu üze-rine dahi olsa, üçüncü şahısların hukukunu haleldar edecek şekilde hareket etmez.

Gerek kaza ve tehlikeye sebebiyet verebilecek işlere, gerekse kendisile üçüncü şahıslar arasında anlaşma ve uz-laşma suretile halledlilecek m u a m e l â t a tevessül etmekten ka-Bu gibi ahvalde müşterisine; arzusunu yerine getirme-nin m ü m k ü n olmıyacağını haber verir.

11— Evvelce keşif ve t a h m i n edilen işlerde, yapılan tadi-lât neticesinde, fazla masarif mevzuu bahsolduğu takdirde, m i m a r müşterisini keyfiyetten haberdar eder.

(2)

tüccarların-d a n ev ve arsa alıcı, satıcılarıntüccarların-dan, her ne şekiltüccarların-d3 olursa olsun, para kabul etmediği gibi, müşterisi n a m ı n a yaptığı bir iş neticesinde yukarıda zikredilen üçüncü şahıslardan alacaklı vaziyetine düşse dahi, yine bu alacağı müşterisi t a r a f ı n d a n tesviye edilir veya ettirilir.

13— M i m a r müşterisine, aralarındaki mukavelenamenin akdine hizmet e d e n plânları, şartnameyi ve mukavele def-terini teslim eder. Bunların birer nüshasile, ihzari etüdlerini ve detaylarını nezdinde m u h a f a z a eder. Ayni zamanda m ü teahhitlerin matlûbat pusulalarını da tetkik ve tasdiki m ü -teakip müşterisine teslim eder.

14— Müşterisine ait emlâkin muhafaza, bakım ve ida-resi gibi işlerde m i m a r istihkak eylediği ücretin h e r sene bir listesini tanzim ederek tesviyesini ister. Yeni inşaat ve ehem-miyetli t a m i r a t işlerinde ise nizami ücretini, yapüan işler ve masraflarla mütenasip olarak kısım kısım alır.

15— Mimar müşterilerinden birinin m e t h a l d i r olduğu münazaalı bir iş için ehlihibre tayin edildiği takdirde bu vazifeyi kabulden istinkâf eder ve h a t t â bu şekilde m ü n a -zaalı bir iş h a k k ı n d a evvelce beyanı fikir ve m ü t a l e a etmiş olsa d a h i ehlihibreliği kabul etmez.

Müşterisi t a r a f ı n d a n sigorta, tescil muameleleri gibi iş-lerde ehlihibre olarak tayin edildiği takdirde, bu vaziyette müşterisinin vekili sıfatile değil, ehlihibre olarak amel eder. Mimar hakem vazifesini ifaya davet edildiği vakit dahi, ehlihibrelik için mevzuu bahsolan mecburiyetleri aynen ba-kidir.

I I I

M i m a r ı n m ü t e a h h i t l e r e v e y a p ı d a ç a l ı ş a n l a r a k a r ş ı v a z i f e s i . 16— Mimar yapıda çalışan işçilerin vazifelerini m ü m k ü n olduğu kadar zahmetsiz bir şekilde başarmalarını, nizam ve intizam dahilinde çalışmalarını, aralarında arkadaşlık ve samimiyet rabıtalarının teessüsünü temin etmek için otori-tesini istimal eder.

17— Mimar m ü t e a h h i t ve tüccarlardan nakden veya aynen olsun, hiç bir suretle kumusyon, iskonto veya hediye kabul etmez. H a t t â m ü t e a h h i t ve tüccarlar o a n d a kendisile hiç bir ticari münasebette bulunmasalar dahi ayni şekilde hareket eder.

18— Mimar şartnameye ve müteahhitlerin f i a t d e f t e r -lerine yol masrafı, hususi veya umumî masarif gibi, h e r h a n g i bir suretle şahsına mahsus tediyatı İcap ettirecek bir madde koymaktan imtina eder.

19— Piyasa fiatlarına ve işlerin ilerleyişine göre, müte-ahhide hesap bakiyelerinin teklif pusulalarını, matlûbat pu-sulalarını tetkik ve tanzim eder. Yapılan işlerden şikâyeti varsa, müteahhide tahriren bildirir. Müşterisi t a r a f ı n d a n hususî bir surette tavzif edilmedikçe tediyat işlerile meşgul olmaz.

20— Mimarın müşterisi makamında b u l u n a n kimse bir m ü t e a h h i t veya müteahhitler grubu ise bunlardan da ancak mimari ücret şeklinde para alır. Mimarlığın mensup olduğu serbest meslekle, kazanç ve zararın esas teşkil ettiği m ü t e a h -hitlik mesleği ayrı ayrı şeyler olduğundan m i m a r kazanca veya zarara iştirak etmez.

21— Müteahhitliği, m ü t e a h h i t yanında çalışmayı veya b u n a mümasil memuriyet ve işleri kendine vazife ittihaz eden mimar, mimarlık vasfını kaybeder. Bu sıfatını ancak bir mi-m a r yanında çalışmi-makla mi-m u h a f a z a edebilir.

Mimarlar merkezî cemiyeti, mimarlık mesleğinin şere-fini m u h a f a z a kaygusile, yukarıda zikri geçen maddelerin kuvvei müeyyidesi olarak (Bordeaux) kongresinde cemiyetin umumî meclisince verilen şu kararı m ü t t e f i k a n kabul eyle-miştir:

Referanslar

Benzer Belgeler

Bu istek birlik tarafından

Duyarlı (Analitik) Ortalamalar Aritmetik Ortalama Geometrik Ortalama Harmonik Ortalama Kareli Ortalama Tartılı Ortalama...

Duyarlı Olmayan (Analitik Olmayan) Ortalamalar Medyan (Ortanca)   Mod Kantiller Düzeltilmiş Ortalama Kırpılmış

Seride önceden belirlenen bir yüzde kadar veri atılmasıyla elde edilen yeni veriye aritmatik.

MATRA programlar kapsam ndaki “ KUR’un Kurumsal Yap n Güçlendirilmesi, Özürlüler için Geli mi Bir stihdam Stratejisi ve Mesleki Rehabilitasyon Projesi” nin faaliyet

Meşrutiyeti müteakip Evkaf nezareti inşa- at ve tamirat müdiriyet ve ser mimarlığına tayin olunan mimar Kemalettin, 1 nisan 335' tarihine kadar d e v a m eden memuriyeti

Bütün bu işleri yapabilmesi için de mima- rın haiz olması lâzım gelen evsaf düşünülsün bütün teknik mesailde ve her şubei san'atta vukuf sahibi olduktan başka bir

ı Candan dileriz ki: san'at tekniği, san'at ta- rihi bilgilerile dolgun san'atkâr meslektaşlar sa- de bir zevk meselesi olarak değil, fakat millî bir vazife bilerek millî