KARAKTER VE DEĞERLER EĞİTİMİ İLE
İLGİLİ YAPILAN ARAŞTIRMALAR
Topçuoğlu (1999), üniversite gençliğinin değerleri üzerine yapılan araştırmada Türk toplumunun bugünü ve geleceği için son derece önemli bir toplumsal kategorinin, üniversite gençliğinin değer yapısını ortaya çıkarmak bakımından bu araştırma anlamlıdır. Araştırma üniversite gençliğinin değer tercihlerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilen bir araştırmadır.
Gökçe (1994), Türk Gençliğin Sosyal ve Ahlaki Değerleri başlıklı çalışmayı gerçekleştirilmiştir. Üniversite gençli üzerine yapılan bu araştırma araştırmaya katılan üniversite gençliğinin değer tercihleri belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgular, gençlerin büyük çoğunluğunda maddiyatçılığa ve hedonizme yönelik değerler ön plana çıkmaya başlamıştır. Maddiyatçılık ve hedonizme yönelik değer yargıları kadar çoğunlukta olmasa da, gençlerin yarısından fazlası inançlı olma, dürüstlük yardımseverlik, aile/mutluluk, eşitlik gibi değerler gençlerin hayatlarından öne çıktığı görülmüştür.
Akbaş (2004) "Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının (Değerlerinin) İlköğretim İkinci Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi" adlı doktora tezinde; ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin ilköğretim okulları genel hedeflerinde belirtilen değerlere ulaşma düzeyleri, öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmiş ve öğretmenlerin değer eğitimi konusundaki görüşleri alınmıştır.
Araştırmanın evrenini Ankara ili merkez ilçelerinde öğrenim gören 360 8.
sınıf öğrencisi ve 44 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada değerler, geleneksel, demokratik, çalışma-iş, bilimsel ve temel değerler olarak ele alınmış ve bu değerlerle ilgili ölçek geliştirilmiştir.
Bu çalışmada demokratik değerin alt boyutları şunlardır; saygılı olmak, işbirliği, kibar olmak, hoşgörülü olmak. Geleneksel değerlerin alt boyutları şunlardır; ulusal güvenlik, hayatın verdiklerini kabullenmek, aile, yardımsever olmak, güvenilir olmak, tutumlu olmak. Araştırmada elde edilen sonuçlar olarak; öğrencilerin cinsiyetleri, belirtilen değerlere ulaşma düzeylerinde farklılıklara neden olmamaktadır. Araştırmada kız öğrencilerin demokratik değerlere ulaşmalarının, erkek öğrencilere göre daha üst düzeyde olduğu görülmüştür. Öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeylerinin demokratik değerlere ulaşmada farklılıklara neden olmadığı görülmüştür. Araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşlerine göre, okulda verilen değerlerin aile ve çevrede yeterince pekiştirilmediği ve okul ile aile arasında işbirliği olmadığı ayrıca okul ile ailede verilen değerlerin çatışabildiği görülmektedir.
Evin ve Kafadar (2004) tarafından hazırlanan "İlköğretim Sosyal Bilgiler Programının ve Ders Kitaplarının Ulusal ve Evrensel Değerler Yönünden İçerik Çözümlemesi" adlı makalede ilköğretim Sosyal Bilgiler Programı ile ders kitaplarının ulusal ve evrensel değer kategorileri açısından değerlendirmesi yapılmıştır. Ulusal ve evrensel değerleri belirten kelime ve ifadeleri saptamışlardır. Çalışma sonucunda birinci kademe sosyal bilgiler ders kitaplarında ulusal de-ğerlere ağırlık verildiği, ulusal ve evrensel kategorilerin kullanılma sıklığı bakımından kademeler arasında anlamlı farklılıklar olduğu, ilköğretim sosyal bilgiler programında, ders kitaplarına oranla ulusal ve evrensel değer kategorilerinin daha dengeli dağıtıldığı sonucuna varılmıştır.
Ulusoy (2003) tarafından hazırlanan "Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Tarih ve Ahlak Eğitimi İlişkisi Üzerine Görüşleri" adlı Yüksek Lisans Tezinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin ahlak ve tarih eğitimi ilişkisi üzerine görüşlerini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmanın amacına ulaşması için öğretmenlere anket uygulanmıştır. Öğrencilere de Aşık Paşaoğlu Tarihinden, Osman Bey ve Yıldırım Bayezıd dönemine ait parçalar verilmiştir. Bu parçalarda Osman Bey ve Yıldırım Bayezıd' ın hangi özelliklerinin anlatıldığı sorulmuştur. Öğrenci görüşleri frekanslara ayrılarak belirtilmiştir. Ayrıca tarih konularını içeren kitaplar incelenmiştir. Anketin son bölümünde ise genel görüş ve önerilere yer verilmiştir.
Elde edilen bulgular; sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih konularını işlerken ahlaki davranışlar kazandırmaya çalıştıklarını göstermektedir.
Ayrıca ahlak konularının sadece din kültürü ve ahlak dersin de verilmemesi gerektiğini ve tarih konularında da ahlaki değerlerin kazandırılabileceğini belirtmişlerdir. Ancak; kitaplarda ahlaki konular içeren okuma parçalarının az olduğu ve ahlaki davranış kazandırmak için hikâye ve fıkra anlatma yöntemini az kullandıkları görülmüştür.
Gülmez (1994) "İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi" adlı çalışmasında insan hakları ve demokrasi eğitimi üzerinde durmuştur. Yasalarda, yönetmeliklerde bu konular ile ilgili maddeleri açıklamıştır.
Çeşitli derslerin programlarını ve ders kitaplarını inceleyerek değerlendirmeler yapmış ve okullarda insan hakları öğretim ve öğrenimi için önerilerde bulunmuştur.
Güngör'ün (1993) "Değerler Psikolojisi" adlı eseri değerler psikolojisi alanında yapılmış bir çalışmasıdır. Araştırmanın esasını özellikle ahlâkî değerler meydana getirmektedir. Bu çalışmada Güngör ahlâki değerlerin, diğer değerlere oranla, psikolojinin biraz daha önemli bir konusu olduğunu belirtir. Bunun gerekçesini de şöyle açıklar: "İnsanın sosyal gelişmesi genellikle bir ahlâkî gelişmeden ibarettir. Sosyal bir varlık olmak, başka insanlarla karşılıklı ilişki halinde yaşamak demek olduğuna göre, böyle bir hayatın öncelikle ahlâk değerlerine dayanması şaşırtıcı değildir. Ahlâk değerleri nelerden ibarettir? Ahlâk değerleriyle davranış arasındaki ilişki nedir? Ahlâk değerleri nasıl meydana gelir, nasıl öğrenilir ve benimsenir? gibi soruların cevaplarının önemli olduğunu açıklar.
Araştırmanın ikinci bölümünde ise Güngör yapmış olduğu bir araştırmanın özetini sunmuştur. Burada ahlâk değerleriyle diğer sosyal, iktisadi, estetik vb. değerler arasındaki bazı muhtemel ilişkiler araştırılmış, ayrıca Türk toplumunda belli kesimlerden alınan örnek grupların değer sistemleri arasında karşılaştırmalar yapılmıştır.
Dilmaç (2007), bir grup fen lisesi öğrencisine insani değerler eğitim programının verilip, bu eğitim sonucunda öğrencilerin değerlere saip olma düzeyinde bir değişikliğin meydana gelip gelmediğini araştırmaktır.
Öğrencilere uygulanan insani değerler eğitim programının bu öğrencilerin değer düzeyini arttırmada etkili olup olmadığını incelemektir. Araştırma 2006-2007 öğretim yılında Konya ili Meram Fen Lisesi birinci ve ikinci sınıf öğrencileri üzerinde yapılmıştır. Uygulamada bu kurumda kalan 15'i deney ve 15' kontrol grubu olmak üzere 30 öğrenci yer almıştır.Verilen insani değerler eğitiminin, öğrencilerin değer kazanımında etkili olduğu görülmüştür.
Yıldız, Dilmaç ve Deniz (2013), tarafından yapılan araştırmada, öğretmen adaylarının sahip oldukları değerler ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modelidir. Genel tarama modelleri çok sayıda elemandan oluşan bir evrende, evren hakkında genel bir yargıya varmak amacı ile evrenin tümü ya da ondan alınacak bir grup, örnek ya da örneklem üzerinde yapılan tarama düzenlemeleridir. Araştırmanın çalışma grubunu, S.Ü. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 1245 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; Schwartz Değerler Listesi: 1992 yılında Schwartz tarafından geliştirilen Schwartz Değerler Listesi 57 değer ifadesinden ve on alt boyuttan oluşmaktadır (Schwartz ve Boehnke, 2004). Kuşdil ve Kağıtçıbaşı (2000), uyarlamsı yapılmıştır.
Bir diğer ölçüm aracıda, Benlik Saygısı Ölçeği, Arıcak (1999) tarafından geliştirilen Benlik saygısı ölçeği 32 maddeden oluşmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre; benlik saygılarının, sahip olduğu değerler ölçeğinin alt boyutları ile ilişkisine bakıldığında; sırasıyla güç, başarı, hazcılık, öz denetim, evrensellik, yardımseverlik, uyum ve güvenlik puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Benlik saygısı puanları ile değerler ölçeğinin uyarılma ve geleneksellik alt boyutlarında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır.
Yıldız ve Dilmaç (2012) tarafından yapılan araştırmada, öğretmen adaylarının sahip oldukları değerler ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modeli uygulanmıştır.
Araştırmanın örneklemi, Selçuk Üniversitesi Ahmet Kele- şoğlu Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 1245 öğretmen adayından oluşmaktadır.
Araştırmada veri toplama araçları olarak Schwartz Değerler Listesi ve Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sırasıyla güç alt boyutu ile öz denetim, evrensellik, yardımseverlik, uyum ve güvenlik puanları arasında bir ilişki olduğu, bu ilişkilerden duygusal dengesizlik ile güç arasındaki ilişkinin pozitif yönde diğer ilişkilerin ise negatif yönde olduğu tespit edilmiştir.
Duygusal dengesizlik kişilik özelliği ile başarı, hazcılık, uyarılma ve geleneksellik alt boyutları arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır.
Duygusal dengesizlik kişilik özelliğiyle güç değeri arasında olumlu ilişkiler, öz denetim, evrensellik, yardımseverlik, uyum ve güvenlik değerleri ile olumsuz yönde ilişkiler gözlemlenmiştir.
Dilmaç ve Ekşi (2012) tarafından yapılan araştırmada ise, öğretmenlerin sahip oldukları değerler ile özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesidir. Araştırma, ilişkisel tarama modelindedir.
Araştırma veri bağlamında nicel bir paradigmaya sahiptir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Schwartz (1992) tarafından geliştirilen Değerler Listesi ve Yavuzer, İşmen-Gazioğlu ve Yıldız (2006), tarafından geliştirilen Öğretmen Özgeciliği Ölçeği ve Arıcak (1999) tarafından geliştirilen mesleki benlik saygısı ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada veriler toplandıktan sonra, araştırmanın amacı doğrultusunda her iki ölçeğe ait alt boyutlardan elde edilen puanlara göre Pearson Çarpım Monetler Katsayıları ve Regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara bakıldığında, öğretmenlerin sahip oldukları değerler ve özgeci davranışları ile mesleki benlik saygıları arasında ilişkinin var olduğu görülmüştür.
Tanrıseven ve Dilmaç (2013) tarafından yapılan, ortaöğretim öğrencilerinin insani değerleri ile motivasyonel inançları ve öz- düzenleme stratejileri arasındaki açıklayıcı ve yordayıcı ilişkileri ortaya koymak ve bu ilişkilerden hareketle oluşturulan modeli test etmek amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.
Araştırmanın örneklemini, İstanbul'da yer alan altı farklı ortaöğretim kurumunda öğrenim görmekte olan 387 kız, 407 erkek öğrenci olmak üzere toplam 794 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veriler "İnsani Değerler Ölçeği" ve "Öğrenmeye İlişkin Motivas- yonel Stratejiler Ölçeği"
aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda ortaöğretim öğrencilerinin insani değerleri ile mo- tivasyonel inançları ve öz düzenleme stratejileri arasındaki ilişkiler "Yapısal Eşitlik Modeli"ne göre AMOS 16 Programı kullanılarak analiz edilmiştir.
Araştırma sonuçları insani değerlerin motivasyo- nel inançların;
motivasyonel inançların ise öz-düzenleme stratejilerinin anlamlı yordayıcısı olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca araştırma sonuçları insani değerlerin öz-düzenleme stratejilerinin anlamlı yordayıcısı olmadığını ancak motivasyonel inançlar üzerinden öz- düzenleme stratejileri üzerinde dolaylı etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Bu sonuçlar değerlerin, öğrencilerin öğrenme ve motivasyonları üzerinde etkili bir değişken olduğunu ortaya koymuştur.
İşler (2013) amacı, hükümlü ve tutukluların sahip oldukları değerlerin bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Bu araştırma genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modelidir. Genel tarama modelleri çok sayıda elemandan oluşan bir evrende, evren hakkında genel bir yargıya varmak amacı ile evrenin tümü ya da ondan alınacak bir grup, örnek ya da örneklem üzerinde yapılan tarama düzenlemeleridir. Genel tarama modelleri ile tekil ya da ilişkisel taramalar yapılabilir. İlişkisel tarama modelleri, iki ve daha çok sayıdaki değişken arasında birlikte değişim varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlayan araştırma modelleridir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Dilmaç ve Arıcak (2012) tarafından geliştirilen Değerler ölçeği ile araştırmacı tarafından kişisel bilgi formu kullanılmıştır.
Araştırmanın çalışma grubu, 250 hükümlü ve tutukludan oluşmaktadır.
Araştırmamızdan elde edilen bulgulara baktığımızda hükümlü ve tutuklularda değerler ölçeğinin cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda, cinsiyet değişkeninin maneviyat ve özgürlük alt boyutuna farklılaşma görülmektedir. Her iki alt boyutta da kadınların lehine bir farklılaşma olmuştur. Kadınların erkeklere nazaran niteliksel ve niceliksel olarak daha yoğun bir dindarlık yaşamalarının sosyolojik ve psikolojik nedenleri vardır. Kadınların sosyal yaşantı olarak genellikle aile bağlamı ile sınırlı bir yaşantıları olması, ekonomik kısıtlılık ve bir mesleğe sahip olmayışları nispi bir yoksunluk duygusunu üretmekte bu duygunun telafisi için de kadınlar dine daha fazla yönelmektedirler.
Araştırmamızdaki bulgulardan bir diğeri değerler ölçeğinin alt boyutlarından olan özgürlük ve maneviyat,ceza evinde kalma süreleri değişkeni yönünden farklılaşma göstermiştir. Özgürlük ve maneviyat alt boyutu 1-2 yıl arasında kalanlarda daha yüksek görülürken, kalma süresinin 4 ve üstüne çıktığında ortalamanın düşüş yönünde eğilim gösterdiği görülmüştür.
Yavuz, Dilmaç ve Derinbay (2013) tarafından yapılmıştır. Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Bu araştırma genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modelidir. Genel tarama modelleri çok sayıda elemandan oluşan bir evrende, evren hakkında genel bir yargıya varmak amacı ile evrenin tümü ya da ondan alınacak bir grup, örnek ya da örneklem üze-rinde yapılan tarama düzenlemeleridir. Genel tarama modelleri ile tekil ya da ilişkisel taramalar yapılabilir. İlişkisel tarama modelleri, iki ve daha çok sayıdaki değişken arasında birlikte değişim varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlayan araştırma modelleridir.
Araştırmada veri toplama aracı olarak, Schwartz (1992), tarafından geliştirilen ve Kuşdil ve Kağıtçıbaşı (2000), tarafından standardizas- yonu yapılan Schwartz Değerler ölçeği ve araştırmacılara tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılacaktır.
Araştırmada, analiz teknikleri bağlamında, bağımsız grup t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgura bakıldığında, okul yöneticilerinin cinsiyet açısından değerler ölçeğinin geleneksellik ve uyum alt boyutlarında bir farklılaşma vardır.
Öğrenim durumunda ise, değerler ölçeğinin güç, uyarılma ve güvenlik alt boyutlarında farklılaşmanın olduğu görülmektedir. Kıdem değişkeninde ise, değerler ölçeğinin uyarılma ve öz yönetim alt boyutlarında bir farklılaşma söz konusudur. Yapılan görev bağlamında ise, hazcılık alt boyutunda bir farklılık söz konusudur. Branş değişkeninde ise, değerler ölçeğinin güç, başarı, hazcılık, uyarılma, özyönetim, evrensellik, yardımseverlik, geleneksellik ve güvenlik alt boyutlarında bir farklılaşma söz konusu iken, sadece uyum alt boyutunda branşa göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.
Büyükyıldırım ve Dilmaç (2013) tarafından yapılan araştırmada ise, siber mağdur olmanın insanı değerler ve sosyodemografik değişkenler açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma evreni 2011-2012 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Pendik İlçesinde bulunan Ortaöğretim okullarındaki farklı sınıflarında öğrenim görmekte olan öğrencilerden tesadüfî yöntemle seçilen 454'ü erkek, 584'ü kız olmak üzere toplam 1038 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada araştırmaya katılan öğrencilerin bazı kişisel bilgileri için "Kişisel Bilgi Formu", öğrencilerin sahip oldukları değerleri belirlemek amacıyla "İnsani Değerler Ölçeği" (İDÖ) (Dilmaç, 2007) ve Siber mağdur olup olmadıklarını belirlemek için de "Siber Mağdurluk Ölçeği)" (Arıcak, Tan- rıkulu, Kınay2012), kullanılmıştır.
Verilerin analizinde Korelâsyon ve Regresyon Analizi Tekniği kullanılmıştır.
İnsani değerler ile siber kurbanlık puanlarına göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Analiz sonuçları, siber kurbanlık ile sorumluluk, dostluk, barışçı olma, saygı, hoşgörü ve dürüstlük insani değerleri arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkiin var olduğunu göstermektedir.
Siber kurbanlık puanlarının siber zorbalığa maruz kalma durumu değişkenine göre anlamlı bir farklılaşma görülmektedir. Siber kurbanlık puanlarının cinsiyete göre anlamlı bir farklılaşma görülmemektedir. Siber kurbanlık puanlarının yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılaşma görülmemektedir. Siber kurbanlık puanlarının sınıf değişkenine göre anlamlı bir farklılaşma görülmemektedir. Barışçı olma insani değer puanlarının siber zorbalığı kaç defa yapma durumu değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir.
Baş ve Hamarta (2013) tarafından yapılan araştırmada ise, değerlerin yaşamın anlamı üzerindeki etkisini belirlemek ve cinsiyete göre değerler ile yaşamın anlamının farlılaşıp farklılaşmadığını incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Konya İl Merkezindeki farklı üniversitelerde öğrenim görmekte olan öğrenciler arasından seçilmiştir. Çalışma Grubu 589'u kız 321'i erkek olmak üzere toplam 910 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında "Dilmaç & Arıcak Değerler Ölçeği" ve "Yaşamda Anlam Ölçeği (YAO)" kullanılmıştır. Verilerin analizinde pearson korelasyon katsayısı, çoklu regresyon analizi ve bağımsız örneklem t testi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; değerler ile yaşamın anlamı arasında pozitif ve negatif yönlü farklı düzeylerde ilişkiler bulunmaktadır ve değerlerin yaşımın anlamının önemli bir yorda- yıcısı olduğu anlaşılmıştır. Kız öğrencilerin "Toplumsal Değerler Maneviyat, İnsan Onuru, Özgürlük, Kariyer Değerleri, Entelektüel Değerler"
puan ortalamalarının erkek öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulunmuştur.
Ergün (2013) tarafından yapılan araştırmada ise, ergenlere verilen değerler eğitiminin öz-düzenleme stratejileri üzerindeki etkisinin olup olmadığının sınanmasıdır. Araştırma 2011-2012 öğretim yılında 11. sınıf öğrencileri üzerinde yapılmıştır. 6 kız 5 erkek toplam 11öğrenci deney grubunu, 6 kız 5 erkek toplam 11öğrenci de kontrol grubu oluşturmuştur. Uygulama Mart 2012 - Haziran 2012 arasını kapsamaktadır. Eğitim programı araştırmacı tarafından hazırlandıktan sonra çalışma yapılacak öğrenci grubu seçilmiştir. Gruplar random atamayla belirlenmiştir. Uygulamanın başında deney ve kontrol grubuna ön-testler uygulandıktan sonra deney grubuna ders dışında haftada 2 saat olarak 20 oturumdan oluşan değerler eğitim programı etkinlikleri uygulanmıştır.
Etkinlikler araştırmacının kendisi tarafından yapılmıştır. Kontrol grubuna ise herhangi bir eğitim verilmemiştir. Araştırmanın sonucunda; deney grubunun ön-test ölçüm puanlarındaki öz-düzenleme boyutları ile son- test ölçüm puanları arasındaki öz-düzenleme boyutlarında; son-test lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür. Ayrıca araştırma sonucunda deney grubu öğrencilerinin bilişsel strateji kullanımları, öz-yeterlilikleri, içsel değerleri ve sınav kaygıları ile kontrol grubu öğrencilerinin bilişsel strateji kullanımları, öz-yeterlilikleri, içsel değerleri ve sınav kaygıları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bulgulara göre; ergenlere verilen değer eğitiminin öz-düzenleme stratejilerinin gelişimine olumlu etkileri olduğu sonucuna varılmıştır.
Ece ve Tıraş (2013) tarafında yapılan araştırmada ise, ergenlerde internet bağımlılığı ile sahip oldukları değerler arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Araştırma genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi, 2012-2013 Eğitim- Öğretim yılında Konya da yer alan liselerde yer alan farklı okul ve sınıflarında eğitim görmekte olan öğrencilerden (ergen) tesadüfî yöntemle seçilen 350' si erkek, 302'si kız olmak üzere toplam 652 lise öğrencisinden oluşmaktadır.
Çalışmada araştırmaya katılan öğrencilerin bazı kişisel bilgileri için "Kişisel Bilgi Formu", sahip oldukları değerleri belirlemek amacıyla "İnsani Değerler Ölçeği", internet bağımlılığını ölçmek amacıyla "İnternet Bağımlılığı Ölçeği "
kullanılmıştır. Verilerin analizinde Korelâsyon ve Regresyon Analizi Tekniği kullanılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda ergenlerin sahip olduğu değerler ile internet bağımlılığı arasında negatif yönlü anlamlı düzeyde ilişki olduğu görülmüştür. Ergenlerin sahip olduğu değerlerin internet bağımlılığını yordadığı görülmüştür.
Bölüm Özeti
Değerler üzerine araştırma yapmanın başlıca amaçları, insanlarda var olan değer algılarının yönelimlerini belirlemek, onların tutum ve davranış ve toplumsal deneyim ve rolleriyle ilgili şekillerin ortaya çıkarmaktır.
Değerler insanlarda var olan tutumları ve insanların davranışlarını tüm algılama ve davranış şekillerimizi etkilemekle birlikte insanları sahip oldukları tutumlar ve davranışlarının belirlenmesi ve yönlendirilmesi konusunda da önemli bir fonksiyona sahip oldukları yadsınamaz.
Değerler insanlar arasındaki ilişkide tek yönlü ve birebir değildir. Bu bağlamda baktığımızda değerleri insanların var olan veya yeniden kazanılan davranışlarıyla da ilişkilendirmek mümkün olacaktır.
Değerler bireyin düşünce, tutum, davranış ve yapıtlarında birer ölçüt olarak ortaya çıkarlar ve toplumsal bütünselliğin ayrışmaz bir öğesini oluştururlar. Bu süreçte değerlendirdiğimizde değerler insanların kişiliğinin oluşmasına da katkı sağlamaktadır.
Yurtdışında ve ülkemizde değerlerin önemini araştırmaya yönelik oldukça fazla araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalar gösteriyor ki;
değerler insanların daha mutlu yaşayabilmesi için son derece önemlidir.
