DEĞERLER VE KARAKTER EĞİTİMİ

(1)

DEĞERLER VE

KARAKTER EĞİTİMİ

FİLOLOJİ GRUBU 2. HAFTA 1I. DERS

(2)

DEĞERLER , TOPLUMUN SÜREKLİLİĞİNİ SAĞLAMADA İNSANLARIN TOPLUM

İÇİNDEKİ YAŞAMLARINI VE TERCİHLERİNİ

ETKİLEYEN BİR KAVRAMDIR.

(3)

DEĞERLERİN ÖZELLİKLERİ

• Değerlerin ne olduğunu daha iyi

anlayabilmek ve onların birey ve toplum üzerindeki etkileri hakkında daha iyi fikir sahibi olabilmek için değerlerin özellik ve fonksiyonlarının bilinmesi gerekir

(4)

• Değerler konusunda birçok bilim insanının teorileri ve tanımları olmuştur.

• Bu tanımlar değerlerin evrelerini ve genel özelliklerini açıklamıştır.

• Genel anlamda her toplum kendi değerleri devam ettirmek için değerelerin özelliklerini kullanmışlardır.

• Şimdi bu değerlerin özelliklerine kısaca bir göz atalım

(5)

• Toplum fertlerinin ortak duygu ve düşüncelerini yansıtırlar.

• Toplumun birliğini güçlendirirler.

• Toplumsal kurallara temel oluştururlar.

• Zorlayıcıdırlar.

(6)

• Toplumda kuşaktan kuşağa aktarılırlar.

• Ahlaki, dini inanç ve ilkelere dayanırlar.

• Toplumdan topluma değişirler.

• Zamanla aynı toplumda değişebilirler.

(7)

DEĞERLERIN ÖZELLIKLERI

• Değer bir inanç durumudur, bundan dolayı bir toplum tarafından paylaşılırlar.

• Ancak tümüyle nesnel, duygulardan arındırılmış fikir niteliği taşımazlar.

• Değerler etkinlik kazandıklarında duygularla ve davranışlarla iç içe geçerler.

(8)

• Değerler, bireyin amaçlarıyla ve bu amaçlara ulaşmada etkili olan davranış biçimleriyle

(hakbilirlik, yardımseverlik) ilişkilidirler.

• Yani değerler hem amaç hem de davranış geliştirilmesini etkiler

(9)

• Değerler, özgül eylem ve durumların üzerindedirler.

• Örneğin, saygı değeri, evde, işte, okulda ve

tanımadığımız ilişkilerin tümünde geçerlidir.

(10)

• Değerler, davranışların, insanların ve olayların seçilmesini ya da değişimini yönlendiren

standartlar olarak işlev görürler.

• Yani olayların ve insanların davranışlarının

seçimine veya gelişimine rehberlik ederler.

(11)

• Değerler taşıdıkları öneme göre kendi aralarında sıralanırlar.

• Bu sıralama değer önceliklerini belirleyen bir

sistem oluşturur

(12)

✓ BAZI DEĞERLER DİNAMİKTİR

✓ HEM TOPLUMDAN TOPLUMA, HEM

DE ZAMAN İÇİNDE DEĞİŞİR

(13)

✓KUŞAKLAR ARASI FARKLI DEĞERLER ÇATIŞMALARI ORTAYA ÇIKARABİLİR

✓bu çatışmaları da “barışmak, uzlaşmak”

gibi başka ortak evrensel değerler yardımıyla çözmek mümkündür.

(14)

• Değerler değişime açık yapılardır.

• Zaman içinde etkileşim ve ortaya çıkan yeni ihtiyaçları karşılamak için değer önceliklerinde değişiklikler olabilir.

(15)

• Değerler paylaşılırlar.

• Kişilerin çoğunluğu değerler üzerinde uzlaşmıştır.

• Değerlerherhangi bir bireyin yargısına bağlı değildir.

• Değerler ciddiye alınırlar.

• Kişiler değerleri ortak refahın korunması ve

gereksinimlerin karşılanması ile birlikte görürler.

(16)

• Değerler coşkularla birlikte bulunur.

• Kişiler yüce değerler uğruna özveride bulunur, uğrunda mücadele eder hatta bu uğurda

ölürler.

• Değerler kişilerarası uzlaşma gerektirdiği için kavramsal olarak diğer değerli nesnelerden

soyutlanabilir.

(17)

• Bireyler aynı değerlere sahip kişilerle bir arada ve ortak hareket ederler yani bir dayanışma içinde olurlar.

• Toplumun veya grubun bütünleşmesini sağlarlar.

• Milli ve dini bayramlarımız bu özelliğe güzel bir örnektir

(18)

• Değerler genellikle davranışların

seçilmesine, olayların ve insanların değerlendirilmesine, davranışların

açıklanmasına yardımcı olan sosyal bir aktör’dür (schwartz, 1999)

(19)

• Değerler bağlı oldukları kültürlere göre değişir.

• Hatta ait oldukları kültürlerin içinde dahi ayrılık gösterebilirler.

• Farklı iki toplum aynı değere sahip olabilir ama o değere verdikleri önem derecesi farklı olabilir.

• Değerler kalıtımsal değildir. Bir sonraki kuşağa sosyal rollerle geçerler.

(20)

• Değerler^,kişinin yaşamına yol gösteren ilkelerdir.

• Lider ve uygar toplumların oluşması için bireyin sahip olması gereken kültürler ve toplumlar üstü tutumların tümüdür.

(21)

• Değerler arasında kesin bir sınır çizgisi çekmek de mümkün değildir.

Değerler, birbirinden bağımsız düşünülemez.

• Değerler arasında da bir üstünlük ve öncelik münasebeti vardır.

• Değerlerin öncelik ve sonralığı kişilere göre değişkenlik gösterebilmektedir.

(22)

• Değerler paylaşılırlar ;

• İnsan farklı bilgi ve fikirleri öğrendikleri gibi değerleride öğrenir ve paylaşır.

• Daha sonrada o değerlerde amaçlarını

tanımlarlar , belli bir yönde bir faliyet akışını seçerler ve başkalarını değerlendirirler.

• Örneğin Milli değerlerimizden 29 ekim

Cumhuriyet bayramını kutlamalarını öğrenip nesilden nesile paylaşırız

(23)

• Değerler ciddiye alınırlar ;

• Bireyin sosyal rolünü seçmesinde ve bu rolü gerçekleştirmesinde onlara rehberlik eder, ilgi yaratır ve cesaret verir.

• İnsanoğlu seceği meslek ve toplumdaki yerini aldığı bilgilere göre tayin eder ve bunun için bireyi ciddiye alıp onun fikrine saygı göstermek gereklidir.

(24)

• Değerler soyutlanabilir;

• Bir şeyin hoşa gidip gitmediği, olumlu ya da olumsuz, iyi ya da kötü olduğu yargısına varılmasıdır.

• Toplumuzda bunu küçüğün büyüğe saygısı,

öğrencinin öğretmenine saygısı yani toplumuzun örf ve adetleri olarakta söylenebilir..

(25)

• Değerler kalıcıdır ;

• Toplumun varlığını sürdürebilmesi için sahip olduğu değerleri sonraki nesillere aktarmasıdır.

• Toplumun bir düzeni vardır herkes bu düzene uymak zorundadır.

• Özgürlüğü bahane edip başkalarının hakkını alma, başkalarının hayatına zarar verecek davranışlarda bulunma gibi davranışlar sergileyemeyiz

• İşte bu toplumsal düzen ilkelerini sonraki nesillere aktarmamız değerlerin kalıcılığına güzel bir örnektir

(26)

DEĞERLER SONUÇTUR

• Sonuç olarak değerler insanlar topluluğunun sosyal yaşamı oluşturur.

• Bireyler kendi topluluğunun devamı için değerlere önem verir ve kendi değerlerini aktararak gelecekteki nesillerde de aynı

değerleri görmek ister.

• Örnek olarak Türk toplumu kadim bir topluluktur ve bu günkü Türkiye Cumhuriyetine kadar bir çok dönüşüm ve oluşumlarda devletin ismi değişsede toplumu oluşturan birçok değer nesilden nesile geçmiştir.

(27)

DEĞERLERİN FONKSİYONLARI;

• Değerler, sosyal olaylar karşısında bir takım pozisyonlar almamızı sağlar.

• Belirgin bir politik ya da dinsel ideolojiyi diğerine yeğlememizi sağlar.

• Kendimizi başkalarına sergilememize rehberlik eder.

• Değerlendirme yapmamızı, yargıya varmamızı sağlar.

(28)

DEĞERLERİN FONKSİYONLARI;

• Değerler, Karar Verme ve Çatışmaları Çözmede işe yararlar.

• Belirli bir durum karşısına kişinin değerler

sistemindeki değerlerden yalnızca biri değil birkaç değer birden harekete geçer.

• Değerler sistemi, seçenekler, çözülmüş çatışmalar ve karar verme açısından seçim yapmaya yardımcı olan öğrenilmiş kurallar ve yasalar düzenidir.

(29)

DEĞERLERİN MOTİVASYONEL FONKSİYONLARI

• Araç değerler idealize davranış biçimlerini motive ederler.

• Çünkü arzu edilen son hedef bu değerlerle elde edilir.

• Değerlerin Motivasyonel görevleriyle ilgili olarak şu işlevlerinden söz edilebilir:

• a. Değerlerin Uyum Sağlayıcı İşlevi vardır

• b. Değerlerin Ego Savunma İşlevleri vardır

• c. Değerlerin Bilgi yada Kendini Gerçekleştirme İşlevi vardır

(30)

YÜKSEK VE ALÇAK DÜZEYLİ DEĞERLER

• Bir değerin yüksek bir yerde olması onun daha iyi olduğunu göstermez.

• Maslow’un hiyerarşik motivasyon teorisine göre, değişik değer alt grupları, Maslow’un fizyolojik, güvenlik, sevgi, benlik saygısı ve kendini

gerçekleştirme ihtiyaçlarını değişik biçimlerde karşılayabilir.

(31)

DEĞERLERİN İŞLEVLERİ

(32)

DEĞERLERİN İŞLEVLERİ

(33)

Haftaya Görüşmek üzere

Sorularınızı

mcaner.mcaner@gmail.com adresine e-posta atabilirsiniz