BİTKİSEL UYGULAMA TEKNİĞİ

(1)

ANKARA ÜNİVERSİTESİ

KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU PEYZAJ ve SÜS BİTKİLERİ PROGRAMI

BİTKİSEL UYGULAMA TEKNİĞİ

BAKIM ve KÜLTÜREL İŞLEMLER (devamı)

(2)

3. HASTALIK-ZARARLI

ve

(3)

3.1. YABANCI OTLARLA

MÜCADELE

Öğr.Gör.Hande ASLAN

Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı

(4)

• Bitkilerle yabanî otlar arasındaki su ve besin maddesi paylaşım mücadelesi tesis yıllarında çok büyük kayıplara yol açar.

Gözlem sonuçları, yabanî otlardan temizlenmiş bitki kuşaklarında ortalama kaybın % 3-4, bakımsız kuşaklarda ise % 15-20 dolayında olduğunu göstermektedir.

• Bitkilerin ortalama büyüme hızları da yabani otlardan arındırılmış alanlarda daha hızlı olmaktadır.

(5)

Ot temizliğinde;

1. Elle temizleme 2. Herbisit kullanma 3. Malçlama

olmak üzere üç ana yöntem söz konusudur.

(6)

• Elle yabanî ot temizliği en eski yöntem olup birçok yeşil alanlarda, özellikle çalı ve otsu bitkilerin kullanıldığı yerlerde hâlen uygulanmaktadır.

• Bu yöntemde işçilik yoğun ve yılda en az 4-5 kez ot temizliği söz konusu olduğundan masraf yüksektir

• Herbisitin yan etkileri ya da uçuşma sorunları yoktur • Nispeten deneyimsiz işçilerle çalışmak mümkündür.

• Yüzeysel köklü otsu bitkilerle çalı türleri için zararlıdır, çünkü çapa ve çepin gibi aletlerle çalışırken kökler zedelenebilir ve köklere hava aldırılabilir, dolayısıyla bitki kurumalarına neden olunabilir.

(7)

Bugün hemen hemen her bitkisel peyzaj sorunu için çok sayıda herbisit mevcuttur. İyi anlaşılır ve doğru kullanılırsa, dengeli bir herbisit programı gerek masraf ve gerekse etkinlik bakımından faydalı olabilir. Elle yabanî ot temizlemeye göre herbisitlerin üstünlükleri şunlardır:

1. Düşük masraf

2. Dikili türlerle mücadelesiz tam alanda temizlik 3. Kök zararları yok

2. HERBİSİTLER

(8)

Malç, genellikle bitkiler için faydalı olan, yabanî ot gelişimini bastırmak, su

kaybını azaltmak, toprağı rutubetli tutmak, hatta toprak sıcaklığını korumak,

toprak sıkışmasını önlemek, güzel görünümü sağlamak için bitkilendirme alanı

yüzeyine serilen normal olarak 50-80 mm kalınlığındaki bir materyal

tabakasıdır.

Bu tabaka çoğunlukla asit veya sterildir. Bu amaçla ağaç kabuğu, kompost,

torf, odun yongası, ahır gübresi, mısır koçanı, çim kırpıntısı, çam ibresi,

yaprak, saman, taş, çakıl ve tuğla tozu kullanılmaktadır.

(9)

• Malç, yerüstü sıcaklığı 40°C olduğunda, toprak sıcaklığını 0 °Cye kadar

düşürebilir; bu suretle köklerin kök zonunda her yönde gelişmesine ortam

oluşturur.

• Sonbaharda toprağın soğumasını önler, böylelikle kök gelişimine yardım

eder.

• İlkbaharda hava sıcaklığının anî olarak büyük ölçüde değiştiği durumlarda

toprak sıcaklığının daha üniform kalmasını sağlar, erken gelişmeyi

dengeleyerek geç donlardan zarar görme ya da ölüm tehlikesi ile yüz yüze

kalma olasılığını azaltır.

(10)

MALÇLAMA NE ZAMAN UYGULANMALIDIR?

• Malçlama herhangi bir zamanda uygulanabilir, fakat en iyi sonucu elde etmek için yabanî ot büyümesi ve yaz kuraklığı başlamadan önce yapılmalıdır.

• Bitki kök sisteminin çapa ve diğer bahçıvan aletlerinin zararlarından korunması bakımından da faydalıdır.

(11)

3.2. HASTALIKLARLA

MÜCADELE

(12)

Birçok böcek sorunları uygun toprak, gübreleme ve sulama koşullarının yerine getirilmesi ile atlatılabilir ya da hafifletilebilir. Bununla birlikte, zayıf, yaşlı ve sıkıntılı bitkiler böcek zararlarına karşı daha duyarlı olup, yara alabilir.

Bitkiler çok çeşitli böcek ve mantar hastalıkları ile yüz yüzedir. Bu hastalıklardan uzak, sağlıklı bir bahçenin sırrı, söz konusu hastalıklara karşı etkili olan insektisit ve fungisitleri belirleyip zamanında uygulamaktır.

(13)

Süs bitkilerinde sık sık böcek zararları ve mantar hastalıkları görülür. Bu

nedenle sürekli olarak bu bitkileri kontrol altında tutmak gerekir.

İnsektisit; bitkilerde böcek zararına karşı kullanılırken, fungusitler mantar

zararına karşı kullanılan, hastalık ve zararlılarla mücadele ekipmanlarıdır.

İNSEKTİSİT ve FUNGUSİTLER

(14)

Herbisit, insektisit ve fungisit gibi kimyasal ürünlerin kullanımında dikkat

edilmesi gereken iki husus vardır:

1. Yapılacak işe uygun kimyasal ilacı seçmek,

2. Bu ilacı hedeflenen bitkide tekniğine uygun bir şekilde kullanmak ve diğer

bitkilere zarar vermemektir.

(15)

4. HEREKLEME

(16)

• Ağaç ve çalıların herek bağları düzenli bir şekilde kontrol edilmelidir. Aksi takdirde, Çözülen ağaç fidanlarının rüzgar zararlarından etkilenmesi kaçınılmaz olur.

• Fidanlar 1-2 yıl herekli kalmalıdır. B u sürenin uzatılması ise fidanların gelişimi açısından zararlıdır.

• Herdemyeşil bitkilerde hereklemeye olan gereksinim azdır. Fakat büyük boylu çam, ladin, göknar gibi ağaçların sökülüp dikilmesinden sonra herekleme ya da halat bağlama işlemleri gerekebilmektedir.

• Zorunlu olmadıkça ağaçlar hereklenmemelidir. Hereklenmiş ağaçlar, hereklenmemiş ağaçlar kadar kuvvetli gövde ya da kök sistemi geliştirmemektedir.

(17)

5. KORUMA

(18)

5. KORUMA

Fidan dikildikten sonra, fidanın gövdesi, ilk ana dala kadar sargı kâğıdı ya da kök toprağının ambalajlandığı iyi kaliteli çuval bezi ile mümkünse sarılmalıdır. Fidanın gövdesinin bu şekilde sarılması bazı türlerde güneş yanmalarını önlemekte ve gövdeden terlemeyi azalmaktadır.

(19)

• Herdemyeşil bitkiler yakıcı güneşten ve toprak suyunun don hâlinde bulunduğu zamanlarda yaprakları kurutan kavurucu rüzgârdan zarar görür, dallar üzerinde biriken karların etkisiyle de kırılmalar meydana gelir.

• Herdemyeşil bitkilerin yapraklarından kışın sürekli olarak su kaybolur. Rüzgârın şiddetli ve güneşin yakıcı olduğu zamanlarda su kaybı en fazladır. Terleme yoluyla kaybolan suyun karşılanması için kökler tarafından sürekli su emilir; ancak toprak donlu ya da toprak suyu sınırlı ise hücreler ölür. Giderek bütün bitki ölebilir.

(20)

Bu bitkiler rüzgârdan korunmalıdır. Bu amaçla, açık yerlerdeki herdemyeşil bitkilerin etrafı çuval bezi ile perdelenebilir, ya da bu bitkiler serbest bir şekilde hava sirkülasyonu için alttan ve üstten 30 cm açıklık bırakılarak çuval bezi ile sarılabilir. Yeni sökülüp dikilen herdemyeşil küçük bitkiler, bitkinin etrafına dört yandan kazık çakmak ve bunları dıştan çuval bezi ile sarmak suretiyle korunabilir.

(21)

Yararlanılan Kaynaklar:

Seçkin,Ö.B. 2003. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Yayın no: 453, İstanbul.