GGY471
YAPILI ÇEVRE İLKELERİ
Doç. Dr. Arzuhan Burcu GÜNTEKİN
Ankara Üniversitesi UBF Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü
Arazi Kullanım ve Gayrimenkul Geliştirme Süreçlerinin Düzenlenmesi,
Arazi kullanım planlaması: Her ölçekte planlamaya temel oluşturmak üzere, toprağın ve diğer çevresel kaynakların bozulmasını önlemek için ekolojik, toplumsal ve ekonomik şartlar gözetilerek sürdürülebilirlik ilkesine uygun, farklı arazi kullanım şekillerini oluşturmaya yönelik toprak ve su potansiyelinin belirlenip, sistematik olarak değerlendirilmesini ve birbirleri ile olan ilişkilerini ortaya koyan rasyonel arazi kullanım planlarını içermektedir (Tanrıvermiş 2016).
Arazi Kullanım ve Gayrimenkul Geliştirme Süreçlerinin Düzenlenmesi,
Gayrimenkul geliştirme projelerinin hızlı geliştiği ülke, bölge ve şehirlerde özellikle mülkiyet hakkı, yatırımcının korunması, gelir ve nüfus gibi göstergelerin belirli büyüklüğün üzerinde olması ve yerli ve yabancı girişimler genellikle güçlü rekabet koşulları altında faaliyetlerini sürdürmektedir.
Gayrimenkul geliştirmede amaç, ekonomik olarak etkin projeleri geliştirmektir.
Geliştirici firmalarının gayrimenkul geliştirme projesini gerçekleştirebilmesi için; arazi, proje düşüncesi ve sermaye gibi üç önemli kaynağı bir araya getirmeleri beklenmektedir (Tanrıvermiş 2016).
Arazi Kullanım ve Gayrimenkul Geliştirme Süreçlerinin Düzenlenmesi,
Gayrimenkul geliştirme projesi; ham araziden imar uygulaması ve olgun arsa üretimi, bina yapımı, pazarlanması, işletilmesi ve yönetimine ilişkin bütün faaliyetleri kapsayan, çok yönlü bir iş alanı olarak tanımlamaktadır.
Gayrimenkul geliştirme projesinin hedefi; yer, proje düşüncesi ve sermaye faktörleri ile bireysel ekonomi açısından rekabet yeteneği olan, makul gelir-gider dengesi kurulan, iş olanağı sağlayan ve garanti eden, genel ekonomi açısından da; sosyal ve çevresel koşullarla uyumlu, sürekli karlı olan kullanılabilen veya yönetilebilen gayrimenkulün projesinin tasarımı, inşası ve işletilmesine yönelik koşulları sağlamaktır (Tanrıvermiş 2016).
Arazi Kullanım ve Gayrimenkul Geliştirme Süreçlerinin Düzenlenmesi,
Gayrimenkul geliştirme projesindeki ana süreç ve etkinlikler aşağıdaki gibi özetlenebilir (Attila 2010):
Proje ile ilgili sözlü düşünce ve tekliflerin araştırılması, tekliflerin değerlendirilmesi, pazar koşulları, ekonomi, inşa edilebilirlik, yasal durum ve pazarlanabilirlik analizlerinin yapılması,
Proje ile ilgili tasarımın gerçekleştirilmesi, yapı sürecinin planlanması ve finansmanı ile yapım maliyetlerinin analizi,
Projenin pazarlama ve satış programının yapılması ve her aşamada pazar koşullarının analizi,
İnşaat sonrası gayrimenkulün işletme ve yönetim modelinin tespiti, gelir ve işletme giderlerinin analizi ve nakit akımların sağlıklı tahmini.
Arazi Kullanım ve Gayrimenkul Geliştirme Süreçlerinin Düzenlenmesi,
Gayrimenkul geliştirme projeleri; arsa, konut, ofis, alışveriş merkezi, turizm ve eğlence tesisleri, otel ve fabrika binaları ile mevcut binanın günümüz gereksinimlerine göre renovasyonu ve sanayi yapıları geliştirme konularında uzmanlaşabilir.
Gayrimenkul geliştirici firmalar birçok fonksiyonu bir araya getirerek, karma kullanımlı geliştirme projelerinde başarılı sonuçlar elde edebilmekte ve yeni pazarlar yaratabilmektedirler (Tanrıvermiş 2016).
Arazi Kullanım ve Gayrimenkul Geliştirme Süreçlerinin Düzenlenmesi,
Gayrimenkul projelerinin birçok paydaşı bulunmakta olup, bunlar;
arsa sahibi, müteahhit ana yüklenici), taşeron (alt-yüklenici), yatırımcı/finansör/banka, belediye/yerel otorite, mimar/mühendis, müşavir (gayrimenkul geliştirme, değerleme ve yönetim uzmanı, trafik, zemin ve altyapı, üst yapı uzmanları gibi), kullanıcı/kiracı/müşteri/operatör, proje yöneticisi, pazarlama uzmanı ve kontrol teşkilatı gibi şahıs ve kurumlardan oluşmaktadır. Belirtilen bütün tarafların yönetimi, gayrimenkul geliştirme firmaları tarafından sürdürülmektedir (Tanrıvermiş 2016).
Arazi Kullanım ve Gayrimenkul Geliştirme Süreçlerinin Düzenlenmesi,
Geliştirme projelerinde öncelikle taşınmaz ve yakın çevresinin analizi yapılmakta ve bu amaçla; parselin mevcut veya önerilen imarının uygunluğu, zemin yapısının uygunluğu, yapılacak faaliyetin mevzuat ve özellikle üst ölçekli plan ve imar planına uygunluğu, yapılabilecek proje alternatifleri ve her bir alternatifin yatırım talebi, işletme giderleri ve gelir tahminleri yapılacak ve bunlara dayalı olarak proje fikrinin teknik, mali, ekonomik ve çevresel analizi yapılacaktır. (Tanrıvermiş 2016).
Arazi Kullanım ve Gayrimenkul Geliştirme Süreçlerinin Düzenlenmesi,
Gayrimenkul geliştirme projesi; fikir/düşünce geliştirme, uygun arazi/arsa bulma, kapasite ve pazar analizi, yatırım süreçleri ve maliyet analizi, teknik değerlendirme, inşaat süreci ve finans analizi, mali ve ekonomik değerleme ile proje ve risk yönetimi aşamalarını kapsar. (Tanrıvermiş 2016).
Anderson, J., 2011. Mimari Tasarım, Literatür Yayıncılık, ISBN:
9789750405976, İstanbul.
Ataöv, A. ve Tekeli, İ., 2017. Sürdürülebilir Toplum ve Yapılı Çevre, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, ISBN: 9786053994893, İstanbul.
Ching, F.D.K., 2012. Mimarlık, Biçim, Mekan ve Düzen, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, ISBN: 9789758599202, İstanbul.
Çelebi, G., Gültekin, A.B., Bedir, M., Tereci, A. ve Harputlugil, G., 2008. Yapı Çevre İlişkileri, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi SMGM Koruma Programı Eğitimi Ders Notları, Çizgi Basım Yayın Ltd.Şti., ISBN / ISSN: 978-9944-89-645-0, İstanbul.
Ersoy, M.2007. Kentsel Planlama Kuramları, İmge Yayınevi, ODTÜ Ankara
Forester, J. 1989 Palning in the force of power, University of California Press, Berkeley
Kaynakça
Forester, J. 2001. Planing in the Face of Conflict, Le Gates, R.T. and Stout, F. Magazine.
Freiedman, J. 1987. Planing in the Public Domain, From Knowledge to Action Princeton University, New Jersey.
Gültekin, A.B. ve Yavaşbatmaz, S., 2013. Sustainable Tall Building Design, LAP Lambert Academic Publishing, ISBN: 978-3-659-36665- 9, Saarbrücken – Germany.
Habraken N. J. 1998. The Structure of the Ordinary Form and Control in the Built Environment.
Knox P., Ozolins P. 2007 The Built Environment, Urban Design Reader.
Kaynakça
Müller, W., 2012. Mimarlık Atlası I-II, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, ISBN: 9789944757683, İstanbul.
Neufert, E., 2016. Yapı Tasarımı, Beta Yayınları, Ankara.
Tanrıvermiş, H. 2016. Gayrimenkul Değerleme Esasları. SPL Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu, Lisanslama Sınavları Çalışma Kitapları Ders Kodu: 1014 (Konut Değerleme Sınavı, Gayrimenkul Değerleme Sınavı), Ankara.
Yüceer, N.S., 2015. Yapıda Çevre ve Enerji, Nobel Akademik Yayıncılık, ISBN: 9786053201151, Ankara.
