T ü r k Y ü k s e k m i m a r l a r b i r l i ğ i n i z a m n a m e s i
Birliğin adı ve merkezi
M a d d e : 1 — 18 Ş u b a t 1 9 2 7 t a r i h i n d e A n k a r a d a t e ş e k -kül e d e n birliğin adı (Türk Y ü k s e k M i m a r l a r Birliği) dir ve merkezi Ankaradır.
Birliğin m e v z u ve g a y e s i
M a d d e : 2 — Birlik Türk Y ü k s e k m i m a r l a r ı a r a s ı n d a fikrî v e m e s l e k î t e s a n ü d ü t e m i n e , m e m l e k e t içinde v e d ı şında Türk m i m a r i s i n i ve m i m a r l a r ı n ı t a n ı t m a ğ a , Türk M i -marlık s a n a t ı m ve i n ş a a t bilgisinin beynelmilel terakki-lere göre i n k i ş a f ı n a , ve Türk Y ü k s e k M i m a r l a r ı n ı n meslekî, iktisadi ve h u k u k î m e n f a a t l e r i n e hadımdır.
M e m l e k e t i n i m a r işlerinde a z a m î h i z m e t gayesiyle m e s -leki s a h a s ı n a müteallik m ü r a c a a t l a r a s a l â h i y e t l e cevap vere-cek bir teşekküldür.
M a d d e : 3 — B i r l i ğ i n g a y e s i sırf m e s l e k î o l d u ğ u n d a n siyasetle alâkası yoktur.
M a d d e : 4 — Bir m e r k e z binası y a p m a k b u n u n içinde bir de k ü t ü p h a n e tesis etmek, m e c m u a , kitap, m a k a l e ve k o n f e r a n s l a r h a l i n d e m e s l e ğ e f a y d a l ı n e ş r i y a t y a p m a k bir-liğin başlıca gayelerindendir.
B i r l i ğ i n â z a l a ı ı
M a d d e : 5 Birlik a z a l a n aslî ve i a h r î o l m a k üzere iki kısımdır.
M a d d e : 6 — N e s l e n T ü r k o l a n v e y a h a r s dolayısiyle t a m a m e n Türk d u y g u s u ve dileği besliyen, mazileri ile T ü r k lüğe bağlılıkları m ü s p e t olan, Türk güzel san'atlar a k a d e m i s i n d e n v e y a ecnebi m e m l e k e t l e r d e m ü m e s i l yüksek m e k t e p l e r d e n m e z u n olarak Maarif V e k â l e t i n c e m ü s e c c e l y ü k -sek m i m a r d i p l o m a s ı n ı h a i z olan, bilfiil m e s l e k l e iştigal eden, bir c ü r ü m l e m a h k û m v e y a m e d e n î ve siyasî h a k l a r d a n m a h r u m b u l u n m ı y a n ve m a d d e 27 m u c i b i n c e birlik a i d a t ı n ı m u n t a z a m ö d e y e n h e r m i m a r birliğin asıl âzası olabilir.
M a d d e : 7 — Birliğin aslî âza, merkezdeki h e y e t i u m u -m i y e listesine k a y ı t edil-mekle kabul olunur. M a d d e G da yazılı şartları h a i z mimarlar, bulundukları mı nt akadaki Birlik Ş u -besi idare h e y e t i n e tahriri olarak m ü r a c a a t eder. Ş u b e idare h e y e t i n c e vasıf ve şartları tetkik edildiketıı sonra kabul h u -s u -s u n d a karar verilmek üzere merkez idare h e y e t i n e bildi-rilir.
Merkez İdare H e y e t i n i n kararı üzerine h e y e t i u m u m i y e listesine kayıt m u a m e l e s i yapılarak aslî â z a y a rozet v e y a h ü
-viyet varakası verilir. B u m u a m e l e azamî bir ay z a r f ı n d a ikmâl olunarak red v e y a kabul kararı, sebep zikretmeksizin m ü r a c a a t sahibine bildirilir.
M a d d e : 8 — İ l m i ve i ç t i m a î varlıklariyle birliğe şeref ve m ü z a h e r e t t e m i n edebilecek z e v a t ile m i m a r i y e t e m a s e d e n s a h a l a r d a değerli tetebbu ve eserleri olanlar, m e r k e z idare h e y e t i t a r a f ı n d a n birliğe f a h r î â z a seçilirler. F a h r î âza a i d a t vermez, f a k a t h e y e t i u m u m i y e t o p l a n t ı l a r ı n a iş-tirak ederek reyini kullanabilir,
M a d d e : 9 — Maarif Vekâleti m a k a m ı n ı işgal e d e n zat Birliğin f a h r i raisi addedilir.
M a d d e : 1 0 — Aslî ve f a h r i âza kendi isteğiyle âzaî.fc-t a n çekilebilir.
Hususî h a l l e r d e a n c a k h a y s i y e t divanı veya kongre ka-rariyle Birlik ftzalığından çıkarılabilir.
Şubeler Teşkilâtı
M a d d e : 1.1 — Birliğin s a h a s ı Türkiye C u m h u r i y e t i hu-dutları içine ş a m i l olup u m u m î k o n g r e c e t a h d i t olunan m ı n t a k a l a r ı i h t i v a eder. B u ı n ı n t a k a l s r Birliğin şubelerini teşkil ederler ve h e r m ı n t ı k a içinde b u l u n a n T ü r k Y . Mi-m a r l a r Birliğin o ş u b e s i n e Mi-m e n s u p sayılır.
M a d d e : .12 — B i r l i ' şubeleri k e n d i mıntıkaları dahi-l i n d e birdahi-liğin m a k s a t dahi-l a r ı m ve işdahi-lerini cakip ederdahi-ler. Ancak D e v l e t m a k a m l a r ı n a y a p ı l a c a k m e s l e k î m ü r a c a a t l a r merkez vasıtasiyle yapılır.
M a d d e : 1 3 — Birlik ş u b e l e r i n i n beş kişiden ibaret olan idare h e y e t l e r i o m ı n t ı k a d a b u l u n a n âzalar t a r a f ı n d a n nelik t o p l a n t ı l a r d a gizli rey ile ve bir s e n e m ü d d e t l e se-çilir.
M a d d e 1 4 — Ş u b e idare heyetleri, a r a l a r ı n d a bir reis, bir k â t i p ve bir m u h a s i p seçerler.
Birliğin Teşkilâtı ve H e y e t i U m u m i y e Toplantıları
M a d d e : 15 — Birliğin teşkilâtı v e icra vasıtaları, m e r k e z ve şube idare heyetleriyle h e y e t i u m u m i y e toplan-tılarıdır.
M a d d e : 1 6 — U m u m î kongre h e r s e n e ikinci kânunun ilk c u m a r t e s i g ü n ü s a a t 1 5 t e toplanır ve a şa ğ ıd a yazılı hu-susları m ü z a k e r e ve tesbit eder.
A — M u v a k k a t kongre reisi ve iki zabıt kâtibi seçilmesi B — Merkez ve şubelere ait icraat raporlarının
okunma-sı, kabulü ve idare h e y e t i n i n tebriesi.
C — R a p o r l a r ı n m u h a s e b e işlerine ait kısımlarını tet-kik için iki m u r a k ı p seçilmesi.
D — Birlik kadro ve b ü t ç e s i n i n ve senelik âzalık aida-t ı n ı n aida-tesbiaida-ti.
E — Verilecek takrirler üzerine m ü z a k e r e ve karar a-l ı n m a s ı .
F — Ş u b e ve m ı n t ı k a l a r ı n tesbiti.
G — Y e n i merkezi idare h e y e t i n i n seçilmesi.
M a d d e : 17 — U m u m î kongre m u t a t t o p l a n t ı s ı n d a n m a a d a a n c a k büyün Birlik a z a s ı n ı n üçte birinin esbabı mu-cibeli tahriri talebiyle f e v k a l â d e olarak akdolunabilir.
M a d d e : 18 — K o n g r e l e r â z a s ı n m n ı s f ı n ı n bir fazlasiyle i ç t i m a edebilir. İlk t o p l a n t ı d a b u s a y ı t e m i n edilmezse bir h a f t a sonra ikinci t o p l a n t ı yapılır. V e t u n d a n â z a n ı n sa-y ı s ı n a b a k ı l m a d a n m ü z a k e r e sa-yapılır. A l ı n a c a k kararlar he-yeti u m u m i y e t a r a f ı n d a n kabul e d i lm iş addolunur. V e hiç bir itiraz kabul edilmez.
İıafta e v v e l i n d e n m a t b u a t v a s ı t a s i y l e v e a y n ı z a m a n d a h e r azaya ş a h s e n m e k t u p l a h a b e r v e r m e k s u r e t i y l e yapılır. B u d a v e t l e b e r a b e r r u z n a m e d e bildirilir. M a d d e : 2 0 T o p l a n t ı l a r a iştirak e d e n h e r a z a n ı n bir reyi vardır. Ş u b e l e r d e n g e l e n m u r a h h a s l a r i m z a l ı m a z b a t a getirmiş o l m a k ş a r t i y l e e n çok o n b e ş â z a y ı t e m s i l e d e b i lir. U m u m î k o n g r e m ü z a k e r e v e m u k a r r e r a t n e t i c e l e r i k a yıt v e z a p t e d i l e r e k iştirak e d e n b ü t ü n a z a l a r t a r a f ı n d a n i m -za edilir. İ d a r e H e y e t l e r i M a d d e : 2 1 — G e r e k , m e r k e z g e r e k şube t e ş k i l â t ı n d a idare h e y e t l e r i bir reis, bir kâtip, bir m u h a s i p v e iki â z a -d a n ibaret o l m a k ü z e r e b e ş k i ş i -d e n s o n r a e n f a z l a rey a l a n iki â z a y e d e k olarak k a b u l edilir.
M a d d e : 2 2 — İ d a r e h e y e t l e r i n i n v a z i f e s i birliğin e s a s gayelerinin t a h a k k u k u n a y a r d ı m e t m e k , s e n e l i k t o p l a n t ı d a tesbit e d i l e n m u k k a r r e r a t ı tatbik e t m e k , s e n e e s n a s ı n d a t a haddüs e d e c e k m e s l e k î v a z i y e t l e r d e B i r l i ğ i n v e h e y e t i u m u -m i y e n i n -m e n f a a t l e r i n i g ö s t e r e r e k h a r e k e t e t -m e k v e B i r l i ğ i n diğer i d a r e h e y e t l e r i y l e r e s e n m u h a b e r e ve m u t a b a k a t t a b u -lunmaktır. M a d d e : 2 3 — İ d a r e h e y e t l e r i n d e reis, m e s a i p r o g r a mını t a t b i k v e i c r a e t m e k v a z i f e v e s a l â h i y e t i n i h a i z d i r . K â -tip h u s u s î v e r e s m i m u h a b e r e l e r i idare e d e r v e 1 9 3 8 s e n e s i 3512 No. lı C e m i y e t l e r k a n u n u n u n ı5 n o ı m a d d e s i m u c i -bince birlik m u a m e l â t ı i ç i n l â z ı m o l a n d e f t e r l e r i t u t a r . R e i s bulunmadığı z a m a n e v r a k ı i m z a s e l â h i y e t i vardır. M u h a sip t a h s i l a t v e s a r f i y a t işlerine bakar. I^izamî d e f t e r l e r i t u -tar. V e b u n l a r ı idare h e y e t i n i n d a i m î m u r a k a b e s i a l t ı n d a bulundurur. K a s a d a d a i m a m a s r a f a karşılık t u t u l a n elli liradan f a z l a p a ı a reis v e m u h a s i b i n m ü ş t e r e k i m z a s i y l e bankaya yatırılır.
M a d d e : 2 1 — İ d a r e h e y e t i h a f t a d a bir kere t o p l a n ı r , heyet â z a l a r m d a n biri ü s t ü s t e 3 i ç t i m a d a bir sebebö i s t i n a t etmeksizin b u l u n m a z s a t a h r i r i bir i h t a r d a n s o n r a i s t i f a e t -miş sayılarak y e r i n e y e d e k â z a d a n biri alınır. H a s t a l ı k v e y a seyahat gibi m u v a k k a t m a z e r e t l e r l e g e l m ı y e n â z a n ı n y e r i n e yedek â z a d a n birisi v e k â l e t eder.
M a d d e : 2 5 — İ d a r e h e y e t i h a f t a l ı k t o p l a n t ı l a r ı n d a z a bıt t u t m ı y a ve b ü t ü n m u a m e l â t ı k a r a r a l t ı n a a l m ı y a m e c burdur. M u k a r r e r a t ı n a l t ı n a a z a l a r i m z a eder. M u h a r e f e t -te b u l u n a n â z a sebebini y a z a r a k imzalar. Birlik varidatı M a d d e : 2 6 — Birlik v a r i d a t ı a z a l a r ı n t a a h h ü d a t ı t e berru v e y a r d ı m l a r ile sergi, m ü s a m e r e v e n e ş r i y a t h a s ı l a -t ı n d a n ibare-t-tir.
M a d d e : 27 — Asli âza, Birliği k a y ı t ü c r e t i olarak b e ş lira verirler. B u ı ı d a n b a ş k a h e y e t i u m u m i y e t o p l a n t ı s ı n d a n m i k t a r ı t e s b i t o l u n a c a k senelik a i d a t ı m u n t a z a m taksitlerle v e r m e ğ e m e c b u r d u r l a r . M a d d e : 2 8 — M e r k e z v e şubeler, l ü z u m g ö r d ü k ç e bi-ribirine p a r a c a y a r d ı m d a bulunabilir. H a y s i y e t d i v a n ı M a d d e : 2 9 — Birlik âzaları m e s l e k v e B i r l i ğ i n h a y s i y e t ve ş e r e f i n i h â d i i î i v e biribirinin h u k u k u n a h ü r m e t k â r o l m a k l a m ü k e l l e f t i r . U m u m î m e n f a a t l e r e , m e s l e k î g a y e ve d i -s i p l i n e m u g a y i r h a r e k e t i g ö r ü l e n arkadaşlar, birlik âzaları, m e n s u p oldukları ş u b e idare h e y e t i n e t a h r i r e n ve k â f i de-lillerle i m z a l ı olarak ş i k â y e t edebilirler.
